Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 6198 przypisów.

omnibus (z łac. dosł. omnibus: dla wszystkich) — daw. miejski środek transportu publicznego; wagonik na kołach wyposażony w ławki dla pasażerów, ciągnięty przez konie; właśc. stosowany od XVII do XIX w., a następnie zastąpiony przez autobus. [przypis edytorski]

omni cura et opera providebunt (łac.) — najusilniej starać się będą. [przypis redakcyjny]

omni destituta succursu (łac.) — wszelkiej pozbawiona pomocy. [przypis redakcyjny]

omni (…) destitutus succursu (łac.) — wszelkiej pozbawiony pomocy. [przypis redakcyjny]

Omni die dic Mariae (łac.: każdego dnia chwal Marię) — hymn maryjny, przypisywany dawniej św. Kazimierzowi. [przypis edytorski]

Omni die dic Mariae/ Mea laudes anima (łac.) — każdego dnia głoś chwałę Maryi, duszo moja; autorstwo tego hymnu przypisywano dawniej właśnie świętemu Kazimierzowi Jagiellończykowi. [przypis edytorski]

omni necessitate (łac.) — w każdej potrzebie. [przypis redakcyjny]

omnino (łac.) — całkowicie. [przypis edytorski]

omnino (…) omittas — Cicero, De officiis I, 31. [przypis tłumacza]

Omnino (…) sunt (łac.) — „Każdą przyjaźń można ogólnie ocenić dopiero po dokonanym rozwoju ducha i wieku danych osobników” (Cicero, De amicitia, 20; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

omnipotencja (z łac.) — wszechmoc, wszechwładza. [przypis edytorski]

omnipraesentia (łac.) — wszechobecność. [przypis redakcyjny]

Omnis animi voluptas omnisque alacritas in eo sita est, quodquis habeat, quibuscumque conferens se, possit magnifice sentire de se ipso (łac.) — cała przyjemność ducha i wszelkie zadowolenie polegają na tym, że jest ktoś, z kim można się porównać i mieć wysokie mniemanie o sobie. [przypis edytorski]

Omnis (…) apta — Propertius, Elegiae III, 9, 7. [przypis tłumacza]

Omnis caro foenum (łac.) — Iz 40, 6: „Wszelkie ciało jest jak siano”. [przypis tłumacza]

Omnis cellula e cellula (łac.) — każda komórka z komórki; maksyma, którą niemiecki patolog Rudolf Virchow podsumował dodaną przez siebie w 1855 trzecią zasadę teorii komórkowej budowy organizmów: każda komórka żywa pochodzi od wcześniej istniejącej komórki. [przypis edytorski]

Omnis creatura subjecta est vanitati. Liberabitur (łac.) — Rz 8, 20–21: „Wszelakie stworzenie podległe jest próżności. Będzie oswobodzone”. [przypis tłumacza]

Omnis determinatio est negatio (łac.) — Każde określenie jest zaprzeczeniem (Baruch Spinoza); zasada filozoficzna wskazująca, że zdefiniowanie, zidentyfikowanie jakiejś rzeczy odbywa się przez kontrast, odróżnienie od innych, które nią nie są. [przypis edytorski]

omnis enim res (…) (łac.) — wszystko bowiem: cnota, sława, honor, rzeczy boskie i ludzkie są posłuszne pięknym bogactwom: kto je zbierze, ten będzie sławnym, mężnym, sprawiedliwym, mądrym a nawet królem i czymkolwiek zechce. [przypis redakcyjny]

omnis generis (łac.) — wszelkiego rodzaju. [przypis redakcyjny]

omnis Homo (łac.) — wszystko człowiek. [przypis edytorski]

Omnis Judaeae regio, et Hierosolomytae universi, et baptisabantur (łac.) — Mk 1, 5: „Wszystka kraina judzka i jeruzalemczycy i przyjmowali chrzest”. [przypis tłumacza]

omnis mercenarius sua dignus mercede (łac.) — każdy najemnik godzien swej zapłaty (Łk. 10, 7). [przypis redakcyjny]

omni spe et consilio destitutum (łac.) — pozbawiony wszelkiej nadziei i rady. [przypis redakcyjny]

Omnis (…) res (łac.) — „W każdym ubraniu, w każdym zajęciu i stanie, Arystyp jest poprawny” (Horatius, Epistulae, I, 17, 23; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Omnis substantia est necessario infinita (łac.) — Każda substancja z konieczności jest nieskończona. [przypis autorski]

omnis virtus (…) gratitudo requirit modum (łac.) — każda cnota i wszelka wdzięczność wymaga wiary. [przypis redakcyjny]

Omnium animi sunt immortales, sed bonorum fortiumque divini (łac.) — Dusze wszystkich są nieśmiertelne, ale cnotliwych i walecznych boskie. (Cycero). [przypis redakcyjny]

omnium (…) crescit — Seneca, De beneficiis, VII, 9. [przypis tłumacza]

omnium malorum medicus (łac.) — wszystkich cierpień lekarz. [przypis redakcyjny]

O, mój ojcze, rzekłem, dobra racja! — Och! rzekł na to ojciec (…) — Urywek ten zużytkowany jest w Prowincjałkach i daje próbkę ich tonu. [przypis tłumacza]

O mój rozmarynie rozwijaj się — popularna polska piosenka wojskowa. [przypis edytorski]

omówić się — tłumaczyć się. [przypis redakcyjny]

omoczyć (starop.) — zmoczyć. [przypis edytorski]

o moim synie (daw.) — dziś: o moim synu. [przypis edytorski]

O monarchii — dla Russa monarchia jest jedną z form rządu, godzącą się z republikańską formą państwa. Rozprawia tu też tylko o takiej „republikańskiej monarchii”, pozostawiając monarchię despotyczną poza nawiasem prawno-politycznych rozważań. [przypis tłumacza]

o monecie papierowej i brzęczącej — Kwestia obecnie niezmiernie żywo roztrząsana w Ameryce. [przypis autorski]

Omoroka (mit.) — wg przekazu historyka babilońskiego Berossusa, co odpowiada babilońskiej bogini Tiamat, personifikacji wód oceanu i uosobieniu pierwotnego chaosu stworzenia. [przypis edytorski]

O morze! Jakże często zda mi się, że łowię (…) kędyś w nieskończoności nęcące pustkowie — K. Tetmajer Poezje, S. II, s. 92–93 (Morze). [przypis autorski]

omowca — plotkarz. [przypis edytorski]

omrocze a. omrocz (daw.) — mrok, ciemność. [przypis edytorski]

Omsk — miasto w Rosji, na Nizinie Zachodniosyberyjskiej, przy ujściu rzeki Om do Irtysza; ok. 600 km na płd.-wsch. od Tobolska. [przypis edytorski]

omyk — w gwarze myśliwskiej: ogon zająca. [przypis edytorski]

omylać (daw.) — mylić. [przypis edytorski]

omylić (starop.) — tu: zawieść. [przypis edytorski]

omylić — tu: zawieść, nie spełnić oczekiwań, nie przybyć na czas. [przypis edytorski]

omyliłaś mię (starop.) — zwiodłaś mnie, zmyliłaś mnie. [przypis redakcyjny]

omylni bogowie (starop.) — bogowie niewłaściwi, nieprawdziwi. [przypis edytorski]

omylnik (starop.) — zwodziciel. [przypis redakcyjny]

o mym własnym lokaju czytałem w gazecie — Są to, zdaje się, jedyne słowa, w których Alcest dotyka, choć ubocznie, kwestii socjalnej i nie bardzo są po temu, aby zeń robić „republikanina” i demokratę. Alcest jest po prostu zacnym i prawym szlachcicem swego czasu. [przypis tłumacza]

omyślać (starop.; tu forma 3 os. lm: omyślają) — obmyślać, projektować. [przypis redakcyjny]

omża — mżawka; drobny deszcz. [przypis edytorski]

(daw.) — skrócone wyrażenie przyimkowe, używane wyłącznie dla zaimka rodzaju męskiego: o niego; por.: doń (do niego), zeń (z niego), odeń (od niego); tu użyte błędnie, gdyż powinno być: o nie (rodz. niejaki). [przypis edytorski]

— skrót od: o niego. [przypis edytorski]

(starop. forma) — o niego. [przypis edytorski]

(starop. forma) — skrót od: o niego. [przypis edytorski]

onać — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci (skróconą do -ć). [przypis edytorski]

onać przystoi — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci (skróconą do -ć). [przypis edytorski]

onać — tu: właśnie ona. [przypis edytorski]

onać — zaimek „ona” z partykułą wzmacniającą „-ci”, skróconą do „-ć”. [przypis edytorski]

onać — zaimek ona z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]

ona (…) człowieczy / Upad ma na dobrej pieczy — śmierć ma upadek ludzki na względzie. [przypis redakcyjny]

onaczyć (gw.) — czyścić. [przypis autorski]

Ona, do kuli z ołowiu podobna, zapadła w głębiny…Iliada XXIV 80–82. [przypis edytorski]

ona dziesięć (starop. forma) — r.ż. [ta dziesięć; jak dziś: ta dziesiątka; red. WL]. [przypis redakcyjny]

on a écrit (fr.) — pisali o tym. [przypis edytorski]

onager, osioł azjatycki, Equus hemionus (biol.) — dziki ssak z grupy osłów, zamieszkujący pustynie Mongolii, Iranu, Pakistanu i Indii. [przypis edytorski]

ona hołota — czyli: ta hołota. [przypis edytorski]

ona jadła nie jedząc — jadła niewiele i niechętnie. [przypis redakcyjny]

onania (daw.) — onanizm, masturbacja; mniej więcej do połowy XX wieku obwiniany o prowadzenie do groźnych dla zdrowia konsekwencji, od ogólnego osłabienia do ślepoty. [przypis edytorski]

ona, onej, one, onych (daw.) — ta, tej, te, tych. [przypis edytorski]

Ona po pierwszym wdowa oblubieńcu — Tu poeta określa ubóstwo jako wdowę po Chrystusie. [przypis redakcyjny]

On arcydobro — Bóg; on (daw.): ten. [przypis edytorski]

ona redagowałaby „Monitora”, jak niegdyś San Felice w Neapolu! — Autor pomylił tu dwie osoby. Markiza Luisa San-Felice (1768–1800), podejrzana o wydanie spisku rojalistycznego za czasów republiki, została ścięta w Neapolu po powrocie reakcji. „Monitora” republiki neapolitańskiej redagowała Eleonora Pimentel (1768–1799), którą po wycofaniu się wojsk francuskich powieszono. [przypis redakcyjny]

Ona [Rosja] przyjęła wiarę w Konstantynopolu — Rosja jest sukcesorką Rusi Kijowskiej, której książę, Włodzimierz I, w 988 roku przyjął chrzest i poślubił siostrę cesarza Bizancjum, po czym uczynił z chrześcijaństwa wschodniego rytu oficjalną religię państwową. [przypis edytorski]

O naśladowaniu Chrystusa (łac. De imitatione Christi) — niezwykle popularny w XIX w. poradnik życia chrześcijańskiego, którego autorstwo przypisuje się Tomaszowi à Kempis; książka została napisana prawdopodobnie przed 1427 r. [przypis edytorski]

Ona schyliwszy się (…) granicęIliada, XXI, 403–405. [przypis redakcyjny]

ona (starop. forma) — ta, owa. [przypis edytorski]

ona (starop. forma) — tu: ta, owa. [przypis edytorski]

o naszego Drogiego — Wł. Zamoyskiego. [przypis redakcyjny]

Ona tu jest — razem z moją panią, obie naszą tę rozmowę…hic cum erast: [ambae] clam nostrum, hunc sermonem…, Niem. [przypis tłumacza]

On aurait fort à dire — Wiele dałoby się powiedzieć.DO WERYFIKACJI [przypis edytorski]

onaż — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; por. któż, cóż, gdzież itp. [przypis edytorski]

onaż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy ona. [przypis edytorski]

On broni się przeciw duchowi jak Jakub (…) prędzej czy później łaska go napełni i przez niego spłynie na drugich — Lucjan Siemieński, Religijność i mistyka w życiu i poezyach Adama Mickiewicza, Kraków 1871, s. 66. [przypis edytorski]