Przypisy

Areopag — rada starszych w staroż. Atenach, złożona z byłych archontów, po reformach Solona zajmowała się sądzeniem zabójstw, spraw religijnych oraz przestępstw przeciwko państwu; jej siedzibą było położone w pobliżu Akropolu wzgórze Aresa (stąd nazwa). [przypis edytorski]

areopag — Rada Starszych w staroż. Atenach; złożona z najwyższych urzędników w polis rada, której siedzibą było wzgórze Aresa (stąd nazwa); jej członkowie, archonci, (a. areopagici) zajmowali się prowadzeniem polityki oraz nadzorem nad sądownictwem i prawami (sami bywali sędziami w sprawach wagi państwowej), a także kontrolowaniem wszelkich urzędników państwowych (w tym archontów); tu: użycie żartobliwe. [przypis edytorski]

areopag — w starożytnej Grecji rada sprawująca nadzór nad sądownictwem. [przypis edytorski]

Areopag — wzgórze Aresa w Atenach, w pobliżu Akropolu; w starożytności miejsce obrad najwyższej rady państwowej, także nazwa samej rady. [przypis edytorski]

Aresa czci ją święcąc — szczególnym kultem wśród Amazonek cieszył się Ares, bóg wojny, oraz Artemida, dziewicza bogini łowów. [przypis edytorski]

Aresa wzgórze — skalne wzgórze w Atenach, u którego podnóża znajdowała się świątynia poświęcona Eryniom, będąca azylem dla zabójców. Nazwa tego wzgórza, Ἄρειος πάγος (Areios pagos), oznaczająca dosł. „skała Aresa”, stała się jednocześnie nazwą obradującej w tym miejscu rady ateńskiej, tzw. areopagu, sądzącej sprawy przelewu krwi (w czasie gdy powstała sztuka; wcześniej mającej także najwyższą władzę sądową i polityczną). [przypis edytorski]

Ares ją natarczywy zdybał po kryjomu — w tłum. Dmochowskiego: „Gdy ją Mars natarczywy zdybał po kryjomu”. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny; gwałtowny, brutalny i okrutny; kochanek Afrodyty, bogini miłości. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny i bitewnego szału; gwałtowny, brutalny i okrutny. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny i bitewnego szału; jego rzymskim odpowiednikiem jest Mars. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny i bitewnego szału. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny i szału bitewnego; jego rzymskim odpowiednikiem jest Mars. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny i szału bojowego. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny; przedstawiano go jako brutalnego, okrutnego i zawsze skłonnego posunąć się do gwałtu. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny. [przypis edytorski]

Ares (mit. gr.) — bóg wojny; tu przen.: zapał bojowy. [przypis edytorski]

Aresowe zapasy — bitwy, potyczki. [przypis edytorski]

Ares złapany na gorącym uczynku — bóg wojny Ares miał romans z piękną boginią miłości Afrodytą, żoną kulawego boga-kowala, Hefajstosa. Zdradzany mąż przygotował cienką, niewidoczną metalową sieć, schwytał w nią śpiących w łożu kochanków i wystawił na pośmiewisko przed bogami olimpijskimi. [przypis edytorski]

aresztować — tu: zatrzymywać. [przypis edytorski]

areszty — tu: aresztowania. [przypis edytorski]

aretalogów — panegirysta; twórca utworów pochwalnych. [przypis edytorski]

Arethuza (mit. gr.) — nimfa, która zmieniła się w źródło, chcąc uniknąć zalotów boga rzeki Alfejosa. [przypis edytorski]

Aretino, Pietro (1492–1556) — włoski pisarz, publicysta i szantażysta, zw. biczem książąt; znany dialogów i rozważań włożonych w usta kurtyzan, odzwierciedlających renesansową swobodę erotyczną. [przypis edytorski]

Aretino, Pietro (1492–1556) — włoski pisarz z czasów Odrodzenia, poeta, satyryk, znany ze skandalizujących dialogów; zarabiał na oszczerstwach i szantażu, m.in. opłacali go równocześnie król francuski Franciszek I oraz rywalizujący z nim cesarz Karol V. [przypis edytorski]

Aretino, Pietro, właśc. Pietro Bacci (1492–1556) — włoski pisarz, publicysta i szantażysta, zw. biczem książąt; pochodził z Arezzo (stąd jego przydomek Aretino); uważany za twórcę pornografii, znany jako autor Żywotów kurtyzan (1536) oraz dialogów i rozważań włożonych w usta kurtyzan, odzwierciedlających renesansową swobodę erotyczną (Rozważania, oryg. Ragionamenti 1536–1556). [przypis edytorski]

Aretuza — nimfa źródła sycylijskiego. [przypis edytorski]

arewiderczi (zniekszt. wł. arrivederci) — do zobaczenia. [przypis edytorski]

Are you a good sailor? (ang.) — Czy jesteś dobrym żeglarzem? [przypis edytorski]

arfa (daw.) — harfa. [przypis edytorski]

arfa — dziś: harfa. [przypis edytorski]

arfa — dziś popr.: harfa. [przypis edytorski]

arfa Eola, dziś raczej harfa eolska — instrument strunowy, który wydaje dźwięki pod wpływem powiewów wiatru. Eol (mit. gr.) — bóg wiatrów. [przypis edytorski]

arfa eolska — dziś: harfa eolska, rodzaj harfy. [przypis edytorski]

arfa — harfa, instrument strunowy szarpany w kształcie stylizowanego trójkąta. [przypis edytorski]

arfa — harfa. [przypis edytorski]

arfa — pochylona druciana siatka na ramie używana do przesiewania [przypis edytorski]

arfiany (daw.) — harfiany, związany z harfą. [przypis edytorski]

arfiarz (daw.) — harfiarz. [przypis edytorski]

argali a. owca ałtajska (biol.) — największa z dzikich owiec, zamieszkująca góry Ałtaj w Azji Środkowej; długość ich ciała wynosi 120–200 cm, wysokość w kłębie 90–120 cm, zaś waga dochodzi do 120 kg; samce mają duże zakręcone rogi, osiągające do 125 cm długości i 25 kg wagi. [przypis edytorski]

argandzkie światło — światło lampy argandzkiej (a. astralnej), której nazwa pochodzi od nazwiska szwajcarskiego mechanika Arganda z końca XVIII w.; ulepszył on lampę olejową, wprowadzając pusty wewnątrz, walcowaty knot zamiast wcześniejszego knota litego, co spowodowało, że lampa świeciła jaśniejszym, bardziej stałym płomieniem. [przypis edytorski]

Argeje — Argiwi, tj. Grecy. [przypis edytorski]

Argeje — Grecy (od krainy Argos na Peloponezie). [przypis edytorski]

argejski — grecki (od krainy Argos na Peloponezie). [przypis edytorski]

Argiwi — Grecy (od krainy Argos na Peloponezie). [przypis edytorski]

Argiwi — Grecy. [przypis edytorski]

Argiwi — mieszkańcy miasta Argos, z którego pochodził Agamemnon; tu ogólnie: Grecy. [przypis edytorski]

Argiwów hufce — wojska, które zebrał Polinik w Argolidzie, czyli w królestwie Argos, by zaatakować Teby, dochodząc swoich praw do tronu. [przypis edytorski]

Argiwowie — mieszkańcy Argos; także ogólnie: Grecy (których wodzem pod Troją był król Argolidy, Agamemnon). [przypis edytorski]

Argiwowie — mieszkańcy staroż. miasta-państwa Argos. Ponieważ Argiwowie byli najważniejszą grupą wojowników walczących w wojsku greckim przeciw Troi, ich nazwa w odniesieniu do czasów homeryckich często oznaczała ogół Greków. [przypis edytorski]

Argiwowie — mieszkańcy staroż. polis Argos; tu: Rutulowie, jako potomkowie Argiwów, którzy poprzez Danae (córkę Akrizjosa, władcy Argos i matkę Perseusza) przenieśli się do Italii, ponieważ Danae poślubiła Pilumnusa i założyła z nim miasto Ardeę, a ich potomkiem był Turnus, król Rutulów. [przypis edytorski]

argiwski — grecki. [przypis edytorski]

Argobójca (mit. gr.) — przydomek Hermesa, który zabił Argusa. [przypis edytorski]

Argobójca — zabójca Argusa, wielookiego strażnika nimfy Io; przydomek Hermesa. [przypis edytorski]

Argobojca — przydomek Hermesa: zabójca Argusa, strażnika Io. [przypis edytorski]

argolicka — zabrana Argiwom, Grekom. [przypis edytorski]

Argolida — górzysta, mało urodzajna kraina w płn.-wsch. części Płw. Peloponeskiego. [przypis edytorski]

Argolida — historyczny region grecki leżący w północnowschodniej części Półwyspu Peloponeskiego. [przypis edytorski]

Argolida — płn.-wsch. część Peloponezu. [przypis edytorski]

Argo (mit. gr.) — statek Argonautów, dowodzonych przez Jazona. [przypis edytorski]

argonauci (mit. gr.) — bohaterowie, którzy pod przewodnictwem Jazona wyprawili się do Kolchidy po złote runo, m.in. Herakles, Tezeusz, Orfeusz, Kastor i Polluks. [przypis edytorski]

argonauci (mit. gr.) — bohaterowie, którzy pod przewodnictwem Jazona wyprawili się do Kolchidy po złote runo, m.in. Herakles, Tezeusz, Orfeusz, Kastor i Polluks; przen.: wędrowcy. [przypis edytorski]

Argonauci (mit. gr.) — bohaterowie, którzy pod przewodnictwem Jazona wyprawili się na statku Argo do Kolchidy po złote runo. [przypis edytorski]

Argonauci (mit. gr. ) — pięćdziesięciu dwóch uczestników wyprawy do Kolchidy po złote runo cudownego barana. [przypis edytorski]

Argonauci (mit. gr.) — pięćdziesięciu dwóch uczestników wyprawy na statku Argo do Kolchidy po złote runo. [przypis edytorski]

Argonauci (mit. gr.) — uczestnicy wyprawy na statku Argo do Kolchidy po złote runo. [przypis edytorski]

Argonauci (mit. gr.) — uczestnicy wyprawy po złote runo, przedsięwziętej na statku Argo pod wodą Jazona. [przypis edytorski]

argonaucki (mit. gr.) — związany z argonautami, tj. bohaterami, którzy pod przewodnictwem Jazona wyprawili się do Kolchidy po złote runo; byli to m.in. Herakles, Tezeusz, Orfeusz, Kastor i Polluks. [przypis edytorski]

Argo — okręt, na którym Jazon z pięćdziesięcioma towarzyszami (Argonauci) wyprawił się po złote runo do kraju króla Ajetesa, Kolchidy. [przypis edytorski]

Argo — okręt, na którym Jazon z pięćdziesięcioma towarzyszami (Argonautami) wyprawił się po złote runo do Kolchidy. [przypis edytorski]

Argos, Beocja — krainy historyczne w Grecji. [przypis edytorski]

Argos — duże starożytne miasto na Peloponezie, stolica Argolidy. [przypis edytorski]

Argos — imię znaczące: szybki. [przypis edytorski]

Argos — miasto na Półwyspie Peloponeskim, ośrodek kultu Hery, bardzo oddalone od Troi. [przypis edytorski]

Argos — miasto na Półwyspie Peloponeskim, ośrodek kultu Hery. [przypis edytorski]

Argos — miasto na wschodnim Peloponezie. [przypis edytorski]

Argos — miasto w Grecji, w płn.-wsch. części Płw. Peloponeskiego; jeden z najważniejszych ośrodków Argolidy, krainy hist. w czasach wojny trojańskiej rządzonej przez Agamemnona, naczelnego wodza wyprawy przeciw Troi. [przypis edytorski]

Argos (mit. gr.) — stuoki, zawsze czuwający olbrzym, na rozkaz Hery pilnujący nimfy Io, kochanki Zeusa; zabity z rozkazu Zeusa przez Hermesa. [przypis edytorski]

Argos (mit. gr.) — syn Gai (bogini-Ziemi), olbrzym o stu wiecznie czuwających oczach; zazdrosna bogini Hera kazała mu strzec nimfy Io przemienionej w krowę, aby nie zbliżył się do niej Zeus; ten jednak wysłał Hermesa, który grą na flecie uśpił Argosa, następnie uciął głowę olbrzymowi i wykradł Io. Hera, litując się nad losem Argosa, przeniosła jego oczy na ogon poświęconego sobie ptaka, pawia. [przypis edytorski]

Argos, syn ziemi (mit. gr.) — Argos, syn Gai, był olbrzymem o stu wiecznie czuwających oczach. Zazdrosna bogini Hera kazała mu strzec nimfy Io przemienionej w krowę, aby nie zbliżył się do niej Zeus; ten jednak wysłał Hermesa, który grą na flecie uśpił Argosa, następnie uciął głowę olbrzymowi i wykradł Io. Hera, litując się nad losem Argosa, przeniosła jego oczy na ogon poświęconego sobie ptaka, pawia. [przypis edytorski]

Argo — statek, którym wypłynęli do Kolchidy Argonauci, czyli pięćdziesięciu dwóch uczestników wyprawy po złote runo. [przypis edytorski]

argumenta ad hominem (łac.) — argumenty do człowieka (odwołujące się). [przypis edytorski]

argumenta (daw.) — dziś M.lm: argumenty. [przypis edytorski]

argument ad hominem — argument dotyczący osoby wypowiadającej dany sąd. [przypis edytorski]

argument ad hominem (łac. ad hominem: do człowieka) — argument pozamerytoryczny, mający wykazać rozmówcy, że jego twierdzenia stoją w sprzeczności z jego własnym zachowaniem. [przypis edytorski]

argumenta — dziś popr. M. lm: argumenty. [przypis edytorski]

argumentum ad auditores (łac.) — argument odwołujący się do słuchaczy. [przypis edytorski]

argumentum ad personam (łac.) — argument odwołujący się do osoby, argument natury osobistej. [przypis edytorski]

argumentum ad verecundiam (łac.) — argument odwołujący się do poważania. [przypis edytorski]

argumentum (łac.) — argument, dowód. [przypis edytorski]

argumentum (łac.) — argument. [przypis edytorski]

argumentum — tu: streszczenie. [przypis edytorski]

Argus (mit. gr.) — olbrzym o stu oczach. [przypis edytorski]

Argus (mit. gr.) — olbrzym o tysiącu oczu, strażnik na usługach bogini Hery. [przypis edytorski]

Argus (mit. gr.) — olbrzym o tysiącu oczu, strażnik na usługach bogini Hery, strzegł w Kolchidzie cudownego barana o złotym runie. [przypis edytorski]

Argus (mit. gr.) — stuoki olbrzym, pilnujący nimfy Io na rozkaz Hery. [przypis edytorski]

Argus (mit. gr.) — stuoki, zawsze czuwający olbrzym. [przypis edytorski]

argusowych oczu — [przypis edytorski]

argusowy — czujny, wszechwidzący; od imienia Argusa, stuokiego olbrzyma, strażnika na usługach Hery w mit. gr. [przypis edytorski]

argusowy — czujny, wszechwidzący; od imienia Argusa, stuokiego olbrzyma, strażnika na usługach Hery w mitologii greckiej. [przypis edytorski]