Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | zoologia

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 3501 przypisów.

gumno — budynek gospodarczy, służący do przechowywania zboża przed wymłóceniem go. [przypis edytorski]

gumno — budynek, w którym składało się zboże przed wymłóceniem. [przypis edytorski]

gumno — budynek, w którym składane było zboże przed wymłóceniem. [przypis edytorski]

gumno — budynek, w którym składano zboże przed wymłóceniem. [przypis edytorski]

gumno — część gospodarstwa wiejskiego, gdzie młócono i przechowywano zboże, niekiedy obejmująca stodołę, spichlerz itp., czasem oznaczająca klepisko. [przypis edytorski]

gumno — część gospodarstwa wiejskiego, gdzie młócono i przechowywano zboże, niekiedy obejmująca stodołę, spichlerz itp., niekiedy oznaczająca klepisko. [przypis edytorski]

gumno — część gospodarstwa wiejskiego przeznaczona na młócenie zboża lub na budynki gospodarcze. [przypis edytorski]

gumno (daw.) — magazyn: budynek, w którym składano zboże przed wymłóceniem. [przypis edytorski]

gumno (daw.) — stodoła, spichlerz. [przypis edytorski]

gumno — miejce młócenia zboża; podwórze wraz z budynkami gospodarskimi. [przypis edytorski]

gumno (przestarz.) — podwórze gospodarskie wraz z budynkami gospodarskimi. [przypis edytorski]

gumno — tu: budynek, w którym składano zboże przed wymłóceniem; określenie to odnosiło się również niekiedy do placu twardo ubitej ziemi w stodole, gdzie młócono zboże cepami. [przypis edytorski]

gumno — tu: podwórze gospodarstwa. [przypis edytorski]

gumy — dorożki, pełniące rolę dzisiejszych taksówek, dzieliły się na dwie kategorie w zależności od budowy ich kół: starsze miały koła z metalu, więc tocząc się po bruku hałasowały i trzęsły, a nowsze i bardziej luksusowe jeździły na kołach z gumy. Opony pneumatyczne wynaleziono w 1846 r., a do masowej produkcji weszły w końcu XIX w. [przypis edytorski]

Gundolf, Friedrich właśc. Gunderfinger, Friedrich Leopold (1880–1931) – niemiecki krytyk literacki. [przypis edytorski]

gunia a. guńka — samodziałowa kurtka góralska. [przypis edytorski]

gunia — góralskie odzienie wierzchnie. [przypis edytorski]

gunia — kurta męska z wełnianego, samodziałowego sukna, ze stójką, spinana pod szyją ozdobnie, niekiedy haftowana; należy m. in. do tradycyjnego stroju górali podhalańskich. [przypis edytorski]

gunia — męskie odzienie wierzchnie górali karpackich; płaszcz o kroju poncza z szerokimi rękawami, wykonany z grubego, spilśnionego sukna. [przypis edytorski]

gunia — męskie odzienie wierzchnie górali karpackich: płaszcz o kroju poncza z szerokimi rękawami, wykonany z grubego, spilśnionego sukna. [przypis edytorski]

gunia — męskie odzienie wierzchnie górali; płaszcz o kroju poncza z szerokimi rękawami, wykonany z grubego, spilśnionego sukna. [przypis edytorski]

gunia — męskie odzienie wierzchnie górali: płaszcz o kroju poncza z szerokimi rękawami, wykonany z grubego, spilśnionego sukna. [przypis edytorski]

gunia — rodzaj kurtki z wełnianego samodziału. [przypis edytorski]

gunia — sukmana góralska, sukienna kurtka z grubej wełny. [przypis edytorski]

gunia — wierzchnie okrycie chłopskie. [przypis edytorski]

gunia — wierzchnie okrycie męskie noszone przez górali z Podhala. [przypis edytorski]

gunia — wierzchnie okrycie męskie. [przypis edytorski]

gura (starop. forma ort.) — dziś popr.: góra. [przypis edytorski]

gurbić — marszczyć, tworzyć załamania na jakiejś powierzchni. [przypis edytorski]

gurda — pojemnik na wodę. [przypis edytorski]

gurda — rodzaj naczynia służącego do picia, zrobionego z wydrążonej tykwy. [przypis edytorski]

gurgito nel campo vasto (daw. wł.) — gardziel w rozległym polu (słowo gurgito nie występuje we współczesnym jęz. wł.); wyrażenie przywodzące na myśl użyte przez Wergiliusza w Eneidzie (I, w.118): rari nantes in gurgito vasto (nieliczni pływający po bezkresnej głębinie). [przypis edytorski]

Gurowski, Adam (1805–1866) — dziennikarz, w 1834 roku redagował w Paryżu pismo pt. „Przyszłość”; autor wielu broszur polit.; uczestnik powstania listopadowego, należał do obozu demokratów, następnie uznał racje Rosji, stał się wyznawcą panslawizmu; przez polską emigrację uznawany za zdrajcę sprawy narodowej. [przypis edytorski]

Gurowski, Adam (1805–1866) — publicysta, uczestnik powstania listopadowego, jeden z założycieli Towarzystwa Demokratycznego Polskiego. Na emigracji, w roku 1834 potępił powstanie i poprosił władze carskie o amnestię dla siebie; ogłaszał artykuły i memoriały w duchu panslawizmu. [przypis edytorski]

gurt (z niem.) — pas, pasek. [przypis edytorski]

gury (starop. forma ort.) — dziś popr.: góry. [przypis edytorski]

gusła — obrzędy dotyczące praktyk magicznych. [przypis edytorski]

gusła — praktyki magiczne, takie jak czary i przepowiednie. [przypis edytorski]

gusła — zaklęcia i rytuały magiczne, szczególnie w magii ludowej, związanej blisko z przyrodą. [przypis edytorski]

Gustave Doré (1832–1883) — fr. grafik, rysownik, malarz i rzeźbiarz; autor ilustracji do scen biblijnych oraz wydań książkowych m.in. Boskiej komedii Dantego, Don Kiszota Cervantesa i opowiadań Edgara Allana Poe; jego styl charakteryzuje się realizmem, a zarazem ekspresją wyrazu w duchu romantycznym. [przypis edytorski]

Gustave Flaubert (1821–1880) — pisarz francuski, jeden z twórców naturalizmu, autor m.in. Pani Bovary. [przypis edytorski]

Gustave Lanson (1857–1934) — fr. historyk i krytyk literatury. [przypis edytorski]

Gustav Stresemann (1878–1929) — jako kanclerz Niemiec podpisał w roku 1925 tzw. pakt reński, gwarantujący granice ustalone przez Traktat Wersalski: niemiecko-francuską i niemiecko-belgijską. [przypis edytorski]

Gustavus obiit M D CCC XXIII calendis novembris (łac.) — Gustaw zmarł 1 listopada 1823 r. [przypis edytorski]

Gustaw Billewicz ps. „Sosna” (1907–1944) — oficer służby stałej artylerii WP, uczestnik kampanii 1939 roku, w konspiracji od 1939, w AK od 1942, w powstaniu w stopniu kapitana (od 13 sierpnia majora) dowodził batalionem „Chrobry I”, a następnie Zgrupowaniem „Kuba — Sosna”, zmarł 11 września z ran. [przypis edytorski]

Gustaw Fiszer (1847–1911) — aktor. [przypis edytorski]

Gustaw II Adolf (1594–1632) — król Szwecji w latach 1611–1632, uzdolniony dowódca i reformator armii. [przypis edytorski]

Gustaw jest anagramem Augusta — w dawnej pisowni łacińskiej, w której głoski „w” i „u” są zapisywane tą samą literą: v. [przypis edytorski]

gusty — dziś popr. forma N.lm: gustami. [przypis edytorski]

gutaperczany — gumowy, zrobiony z gutaperki (substancji pochodzenia naturalnego, nieco mniej elastycznej niż kauczuk). [przypis edytorski]

gutaperka — substancja zbliżona do kauczuku, otrzymywana z mlecznego soku drzewa gutaperkowego (gutaperkowca: Palaquium gutta), występującego na Płw. Malajskim i w Indonezji. [przypis edytorski]

gutaperkowy — gumowy; wykonany z gutaperki: substancji pochodzenia naturalnego, pozyskiwanej z soku mlecznego niektórych roślin, m.in. gutaperkowca (Palaquium gutta), drzewa występującego na Płw. Malajskim i w Indonezji. [przypis edytorski]

gute Hausfrau (niem. ) — porządna gospodyni domowa. [przypis edytorski]

Gute Nacht, Frau (niem.) — Dobranoc, pani. [przypis edytorski]

gute Nacht (niem.) — dobrej nocy, dobranoc. [przypis edytorski]

Gutenberg i Wagram — nazwy dwóch głównych central telefonicznych w Paryżu, otwartych w 1892–1893; nazwane na cześć Jana Gutenberga (1398–1468), wynalazcy druku, oraz Alexandre'a Louisa Philippe'a Marie Berthier, ostatniego księcia Wagram (1883–1918). [przypis edytorski]

Gutenberg, Jan właśc. Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg (1398–1468) — niem. drukarz, wynalazca druku. Popularna polska biografia została napisana przez Antoniego Potockiego (1867–1939): O Janie Gutenbergu i o tym, jak ludzie nauczyli się pisać i drukować, 1893. [przypis edytorski]

Guten Morgen (niem.) — Dzień dobry! [przypis edytorski]

Guten Tag (niem.) — dzień dobry. [przypis edytorski]

guten Tag (niem.) — dzień dobry. [przypis edytorski]

Guter Dieb, die Russen sind gute Diebe (niem.) — Dobry złodziej, Rosjanie są dobrymi złodziejami. [przypis edytorski]

gut, extra prima — dobra, super pierwszorzędna (niektórzy więźniowie z południa Europy posługują się specyficzną mieszanką języków romańskich, niekiedy z drobnymi naleciałościami niemieckimi; uwaga ta odnosi się do niemal wszystkich dialogów „greckich”). [przypis edytorski]

gut gemacht (niem.) — dobrze zrobione. [przypis edytorski]

Gut, gut, kannst weiter schlafen (niem.) — Dobrze, dobrze, możesz dalej spać. [przypis edytorski]

Guthe, Hermann (1824–1874) — niemiecki geograf, autor cenionego, obszernego podręcznika do geografii powszechnej (wyd. I 1868, wyd. polskie 1875), nowatorskiego pod względem struktury i prezentacji materiału. [przypis edytorski]

Gut, Herr Leitnant (niem.) — właśc.: Leutnant; Dobrze, panie poruczniku. [przypis edytorski]

Gutkind, Erich (1877–1965) — niemiecki filozof żydowskiego pochodzenia; w 1910 opublikował pod pseudonimem Volker książkę Siderische Geburt: Seraphische Wanderung vom Tode der Welt zur Taufe der Tat (Gwiezdne narodziny: podróż seraficzna od śmierci świata do chrztu czynu). [przypis edytorski]

Gut Mariampol (…) nach Osten (niem.) — majątek ziemski Mariampol; posiadaczka wielmożna pani Tekla Ostrowska; leży około dwóch mil na wschód. [przypis edytorski]

Gutt, Ferdynand (1790–1871) — syn wileńskiego aptekarza, szwagier Andrzeja Towiańskiego, aktywny działacz Koła Sprawy Bożej. [przypis edytorski]

gut (z niem.) — dobrze. [przypis edytorski]

guwernantka — prywatna, domowa nauczycielka. [przypis edytorski]

guwernantka — prywatna nauczycielka domowa. [przypis edytorski]

guwerner — domowy nauczyciel i wychowawca; tu: παιδαγωγός (pajdagogos), niewolnik domowy w starożytnych Atenach, który odprowadzał i przyprowadzał chłopca do szkoły, pilnował go i opiekował się nim. [przypis edytorski]

guwerner — nauczyciel i wychowawca domowy. [przypis edytorski]

guwerner — prywatny nauczyciel. [przypis edytorski]

guwerner (z fr. gouverner: zarządzać, kierować) — nauczyciel, wychowawca. [przypis edytorski]

guwerner (z fr. gouverner: zarządzać, kierować) — prywatny nauczyciel, wychowawca. [przypis edytorski]

guwerner (z fr. gouverneur) — nauczyciel. [przypis edytorski]

Guyau, Jean-Marie (1854–1888) — filozof i poeta fr.; inspirował się myślą Epikura, Epikteta, Platona, Kanta, a także Spencera, zaś w zakresie literatury twórczością Pierre'a Corneille, Victora Hugo i Alfreda de Musset. [przypis edytorski]

Guyau, Jean-Marie (1854–1888) — francuski filozof, etyk i pisarz. [przypis edytorski]

Guy Barozai (pseud.), właśc. Bernard de La Monnoye (1641–1728) — francuski prawnik, filolog i poeta, znany ze zbioru popularnych kolęd Noei Borguignon (Burgundzkie Boże Narodzenie, 1700). [przypis edytorski]

Guy de Maupassant (1850–1893) — fr. pisarz, naturalista. [przypis edytorski]

Guyon, Claude-Marie (1699–1771) — francuski zakonnik, autor pamfletów przeciw Encyklopedystom. [przypis edytorski]

Guyot — znieksz. nazwisko fr. filozofa Jeana Marie Guyau (1854–1888). [przypis edytorski]

guzami — guz w dawnym użyciu może to być ozdobny guzik ze złota lub srebra. [przypis edytorski]

guzdrać się — robić coś powoli, niezgrabnie. [przypis edytorski]