Przypisy

ziemia żywo niechby mię pożarła (starop.) — niechby mnie ziemia żywcem pochłonęła. [przypis edytorski]

zinaczyć się (starop.) — przemienić się. [przypis edytorski]

zjąć (starop.) — zdjąć; zjęły: zdjęły. [przypis edytorski]

zjęci (starop.) — ujęci, złączeni. [przypis edytorski]

zjęty (starop.) — przejęty. [przypis edytorski]

zjęty (starop.) — tu: przejęty. [przypis edytorski]

zjęty (starop.) — zdjęty; przejęty. [przypis edytorski]

zjednać zwycięstwo (starop.) — zapewnić zwycięstwo. [przypis edytorski]

zjednamyć łaskę (starop.) — skrót od: zjednamy ci łaskę. [przypis edytorski]

z kilką (starop.) — z kilkoma. [przypis edytorski]

z którąć się odkrywam (starop.) — skrót od: z którą ci się odkrywam; którą ci odkrywam (wyjawiam itp.). [przypis edytorski]

z łaską (starop.) — tu: łaskawie. [przypis edytorski]

złożyć z czego (starop.) — tu: zrezygnować, ustąpić; złagodzić. [przypis edytorski]

zlec (starop.) — w domyśle: w połogu (rodząc dziecko). [przypis edytorski]

zmierzły (starop.) — obmierzły, obrzydły. [przypis edytorski]

zmierzły (starop.) — obmierzły; obrzydliwy. [przypis edytorski]

zmierzły (starop.) — obrzydły. [przypis edytorski]

zmieszkać (starop.) — zwlekać; opóźnić się. [przypis edytorski]

zmóc (starop.) — potrafić; co kto zmoże i jako kto może: co kto potrafi i jak może. [przypis edytorski]

zmówne (starop.) — w porozumieniu, za obopólną zgodą. [przypis edytorski]

zmyślając (starop.) — tu: udając. [przypis edytorski]

zmysły (starop.) — oboczna forma pisowni występująca w staropolszczyźnie XVI w. u Reja: smysły. [przypis edytorski]

z nadzieje ostatniej zrażeni (starop.) — pozbawieni ostatniej nadziei (właśc. dosł. zbici z ostatniej nadziei). [przypis edytorski]

znamię (starop.) — znak, oznaka. [przypis edytorski]

znam się (starop.) — wiem o sobie; znam się, żem słaby: wiem, że jestem słaby. [przypis edytorski]

znam się (starop.) — wiem. [przypis edytorski]

z nienagła a. znienagła (starop.) — powoli, stopniowo. [przypis edytorski]

z nienagła (starop.) — powoli, stopniowo; por. z nagła: nagle. [przypis edytorski]

znienagła (starop.) — powoli, stopniowo. [przypis edytorski]

znienagła (starop.) — powoli, stopniowo. [przypis edytorski]

znienagła (starop.) — z wolna, powoli, stopniowo, niepostrzeżenie. [przypis edytorski]

z nieobaczka (starop.) — niepostrzeżenie, przez nieuwagę. [przypis edytorski]

z nieobaczka (starop.) — niespodziewanie; przez nieuważność. [przypis edytorski]

z nieobaczka (starop.) — znienacka, niespodziewanie, niepostrzeżenie. [przypis edytorski]

znieść się (starop.) — spotkać się, połączyć się. [przypis edytorski]

zniewierzać się (starop.) — zawieść zaufanie; sprzeniewierzyć się. [przypis edytorski]

znosić [siły] (starop.) — jednoczyć. [przypis edytorski]

znowum się zawzięła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: znowu się zawzięłam. [przypis edytorski]

z nowu (starop.) — dziś: znowu; od nowa. [przypis edytorski]

z nowu (starop.) — od nowa, na nowo. [przypis edytorski]

z nowu (starop.) — ponownie, na nowo, od nowa. [przypis edytorski]

zobopólnych (starop.) — wspólnych. [przypis edytorski]

z obu rącz (starop.) — obiema rękami; oburącz. [przypis edytorski]

zoczyć (starop.) — zobaczyć, dostrzec. [przypis edytorski]

zoczyć (starop.) — zobaczyć. [przypis edytorski]

z onem (starop.) — z tym, z owym. [przypis edytorski]

został cały Boską opatrznością (starop.) — dzięki boskiej opatrzności pozostał niewzruszony. [przypis edytorski]

z pierwszey spuścił co ochoty (starop.) — ochłonął nieco z początkowego zapału. [przypis edytorski]

z pod (starop.) — spod. [przypis edytorski]

z pośrzodku (starop.) — ze środka. [przypis edytorski]

z pożartku (starop.) — żartem, żartobliwie. [przypis edytorski]

z przodku (starop.) — z początku. [przypis edytorski]

zradźce (starop.) — zdrajcy. [przypis edytorski]

zrazu (starop.) — na początku, początkowo. [przypis edytorski]

zstać się (starop.) — stać się (czas. dokonany). [przypis edytorski]

zstać się (starop.) — stać się; przydarzyć się (czas. dokonany). [przypis edytorski]

zstać (starop.) — stać. [przypis edytorski]

zstało (starop.) — stało. [przypis edytorski]

zstrętwiałość (starop.) — odrętwiałość. [przypis edytorski]

z strony (starop.) — z boku. [przypis edytorski]

zto (starop.) — do tego, na to. [przypis edytorski]

zto (starop.) — za to, do tego. [przypis edytorski]

zto (starop.) — za to, do tego; tu: bych miał zto nauki: gdybym miał odpowiednią wiedzę. [przypis edytorski]

z trafunku (starop.) — przypadkiem. [przypis edytorski]

z trochy (starop.) — z odrobiny. [przypis edytorski]

zuciekać (starop.) — pouciekać, uciec; hufce zuciekały: (…) pouciekały. [przypis edytorski]

zupełny (starop.) — tu: pełny, całkowity. [przypis edytorski]

zupełny (starop.) — tu: pełny. [przypis edytorski]

zwątpiona (droga) (starop.) — tu: taka, o której wszyscy zwątpili; której nikt nie uważa za wykonalną. [przypis edytorski]

zwątpiwszy o niem (starop.) — zwątpiwszy o nim; tu: zwątpiwszy, że żyje. [przypis edytorski]

zwaćbyśmy cię mieli (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: mielibyśmy cię zwać. [przypis edytorski]

zwajca (starop.) — człowiek kłótliwy, skory do zwady; zwadca. [przypis edytorski]

zwałaszyć (starop.) — przen.: osłabić. [przypis edytorski]

z wieku (starop.) — z dawna, od wieków. [przypis edytorski]

z wielą (starop.) — z wieloma (domyślnie: osobami). [przypis edytorski]

z wielą (starop.) — z wieloma; forma rzeczownikowa dawnego przymiotnika: wieli, wiela, wiele. [przypis edytorski]

zwierściadło (starop.) — zwierciadło. [przypis edytorski]

zwieść bitwę (starop.) — rozpocząć bitwę. [przypis edytorski]

z wieże (starop.) — dziś popr. forma D.lp r.ż.: z wieży. [przypis edytorski]

zwłóczyć (starop.) — tu: zwlekać, opóźniać. [przypis edytorski]

zwłoki niecierpliwy (starop.) — niecierpiący zwłoki, nieznoszący zwłoki; lubiący działać niezwłocznie. [przypis edytorski]

zwolena (starop.) — wybrana. [przypis edytorski]

zwonić (starop.) — dzwonić. [przypis edytorski]

zwon (starop.) — dzwon. [przypis edytorski]

zyszczę (starop.) — zyskam, pozyskam. [przypis edytorski]

zyszczy nam, spuści nam (starop.) — zdobądź dla nas, ześlij nam. [przypis edytorski]