Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | polski


Znaleziono 436 przypisów.

skonfundować (z łac.) — zbić z tropu, zawstydzić. [przypis edytorski]

skonfundowany (daw., z łac.) — zbity z tropu, zawstydzony. [przypis edytorski]

skonfundowany (daw., z łac.) — zmieszany, zakłopotany; zawstydzony. [przypis edytorski]

skonstatować (z łac.) — stwierdzić. [przypis edytorski]

skribus (z łac.) — pisarz (tj. urzędnik zajmujący się dokumentacją). [przypis edytorski]

skrupuły (z łac.) — wyrzuty sumienia, wątpliwości. [przypis edytorski]

skrybent (daw., łac.) — piszący, pisarz. [przypis edytorski]

skud (wł. scudo, z łac. scutum: tarcza) — daw. złota lub srebrna moneta używana we Włoszech. [przypis edytorski]

skud (wł., z łac. scutum: tarcza) — daw. złota lub srebrna moneta z wizerunkiem tarczy, bita we Włoszech; lir liczył sobie dwadzieścia skudów. [przypis edytorski]

skulptor (z łac.) — rzeźbiarz. [przypis edytorski]

skulptowany (z łac.) — rzeźbiony. [przypis edytorski]

Slavus (łac.) — Słowianin; sclavus (łac.): niewolnik; podobne skojarzenia etymologiczne można znaleźć m.in. w wykładach paryskich Adama Mickiewicza. [przypis edytorski]

Socia doloris (łac.) — towarzyszka cierpienia. [przypis edytorski]

socius doloris (łac.) — towarzysz cierpienia. [przypis edytorski]

socjusz (daw., z łac. socius) — sprzymierzeniec, towarzysz, kompan. [przypis edytorski]

socjusz (daw., z łac. socius) — sprzymierzeniec, wspólnik, towarzysz. [przypis edytorski]

socjusz (daw., z łac.) — towarzysz, kompan. [przypis edytorski]

socjusz (z łac. socius) — towarzysz. [przypis edytorski]

socjusz (z łac. socius) — towarzysz, wspólnik, kolega, kompan, sprzymierzeniec. [przypis edytorski]

socjusz (z łac. socius) — towarzysz, wspólnik. [przypis edytorski]

sodalicja (z łac.) — katolickie stowarzyszenie religijne skupiające osoby świeckie. [przypis edytorski]

solacium (z łac.) — pociecha. [przypis edytorski]

solenniter (łac.) — uroczyście. [przypis edytorski]

solipsyzm (filoz., z łac. solus ipse: ja sam) — stanowisko filozoficzne, według którego bezsprzecznie istnieje tylko jeden podmiot i przedmiot: własny poznający umysł („ja”), natomiast rzeczywistość: inni ludzie, rzeczy itd., są wytworami umysłu, zespołami subiektywnych wrażeń. [przypis edytorski]

solipsyzm (z łac. solus ipse: ja sam) — stanowisko filozoficzne, według którego istnieje tylko „ja” poznające; względnie, w wersji mniej radykalnej: tylko istnienie własnego „ja” można ponad wszelką wątpliwość udowodnić. [przypis edytorski]

solitudo (łac.) — samotność. [przypis edytorski]

solutionem continuitatis (łac.) — forma Acc. sing. (B.lp): rozwiązanie trwałe (ciągłe); w chirurgii określenie stosowane na określenie rozcięcia tkanek. [przypis edytorski]

solvitur (łac.) — rozwiązana, zakończona (sesja sądu do oznaczonego czasu). [przypis edytorski]

somnia vigilantium (łac.) — sny głodnego; por. Iz 29:8. [przypis edytorski]

Somnium Scipionis (łac.) — Sen Scypiona, fragment szóstej księgi De Re Publica Cycerona, przedstawiający wizję zaświatów. [przypis edytorski]

sotto voce (łac.) — podniesionym głosem. [przypis edytorski]

spacyfikować (z łac. pacificatio: przywracanie spokoju, od: pax, pacis: pokój) — przywrócić spokój, uspokoić. [przypis edytorski]

sparteni, właśc. sparteini (łac.) — sparteina, substancja roślinna stosowana przy chorobach serca. [przypis edytorski]

species facti (łac.) — stan naprawy. [przypis edytorski]

species (łac.) — rodzaj, gatunek. [przypis edytorski]

Speculum Saxonum (łac.) — Zwierciadło Sasów (a. saskie); średniowieczny spis prawa zwyczajowego Saksonii, obejmujący przepisy prawa ziemskiego, karnego, procesowego i prywatnego, elementy prawa kanonicznego i prawa lennego; stało się podstawą prawa miejskiego na Węgrzech, w Czechach i Polsce; w 1506 r. wydrukowane w tłumaczeniu na polski w Statucie Łaskiego, w 1535 r. decyzją króla Zygmunta Starego stało się prawem obowiązującym w sądach miejskich i wiejskich. [przypis edytorski]

specyfik (z łac. specificus: swoisty) — tu: specyficzna, swoista cecha. [przypis edytorski]

spektator (z łac. a. z fr.) — widz. [przypis edytorski]

spektator (z łac. spectare: patrzeć) — widz. [przypis edytorski]

Spera in Deo (łac.) — ufaj Bogu (tu z Ps 42, 6; fragm. tekstu mszy katolickiej w rycie rzymskim, odmawiany przez wiernych). [przypis edytorski]

speranda (daw., z łac. speranda: coś, na co ma się nadzieję, czego się spodziewa) — przyszły spadek. [przypis edytorski]

speranda (daw., z łac. sperandum: coś, czego się oczekuje) — nadzieja; por. desperacja: utrata nadziei. [przypis edytorski]

Sperchejos (gr.) a. Spercheus (łac.) — rzeka we Ftiotydzie w Tesalii, w starożytności czczona jako bóstwo. [przypis edytorski]

Spes Patriae (łac.) — Nadzieja Ojczyzny. [przypis edytorski]

Spica (łac., z gr. Stachys) — Kłos; najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Panny. [przypis edytorski]

Spinaeiliacae ant. sup. (łac., med.) — Spina iliaca anterior superior, kolec biodrowy przedni górny, część talerza kości biodrowej. [przypis edytorski]

spiritus familiaris (łac.) — duch służebny; występująca w rozmaitych wierzeniach istota sprowadzona poprzez działanie magiczne i służąca swemu panu (pani) do uzyskania konkretnych nadnaturalnych umiejętności. [przypis edytorski]

spiritus flat ubi reporter vult (z łac.; żart.) — duch tam wieje (tchnie, wionie), gdzie reporter chce. [przypis edytorski]

spiritus (łac.) — dusza, duch; tu: gra językowa wykorzystująca podwójne znaczenie słowa: zarówno duch, jak i alkohol, który tego ducha „ożywia”. [przypis edytorski]

spiritus (łac.) — dusza, duch; tu: gra językowa wykorzystująca podwójne znaczenie słowa: zarówno duch, jak i alkohol. [przypis edytorski]

spiritus lenis (łac.) — znak diakrytyczny w alfabecie greckim oznaczający brak głoski. [przypis edytorski]

spiritus movens (łac.) — siła sprawcza, główna przyczyna działania, motor; dosł. duch poruszający. [przypis edytorski]

Spiritus Sanctus (łac.) — Duch święty. [przypis edytorski]

spiritus vini rectificativus cum (łac.) — spirytus winny rektyfikowany w (kropelkach). [przypis edytorski]

spirytualizm (filoz., z łac.) — stanowisko głoszące, że realnie istnieją wyłącznie byty duchowe (dusze). [przypis edytorski]

spirytysta (z łac. spiritus: duch) — wyznawca spirytyzmu, wiary w możliwość kontaktowania się z duchami zmarłych za pośrednictwem osób mających do tego specjalne predyspozycje (tzw. mediów). [przypis edytorski]

spissitudo illi supra humani corporis habitum erat, longitudo vero tanta (łac.) — wielkość jego była ponad rozmiar ludzkiego ciała, długość zaś taka właśnie. [przypis edytorski]

spolaryzowany (z łac. polus: biegun) — taki, w którym występuje polarność, wyróżnienie dwu przeciwstawnych sobie kierunków a. działających sił. [przypis edytorski]

spolia opima (łac.) — świetne łupy. [przypis edytorski]

spolia opima (łac.) — „świetne łupy”; starorzymski zwyczaj wojenny, zgodnie z którym wojownik, pokonawszy w pojedynku wodza wrogiej armii, dostępował zaszczytu złożenia zbroi zwyciężonego w świątyni Jowisza na Kapitolu. [przypis edytorski]

spoliarium (łac.) — miejsce na zapleczu amfiteatru służące do składania zwłok. [przypis edytorski]

spongia vulgaris (łac.) — gąbka pospolita; prymitywne, beztkankowe zwierzę prowadzące osiadły tryb życia na dnie mórz; mających wodochłonne właściwości gąbek z gatunku Spongia officinalis od starożytności używano do utrzymania czystości ludzkiego ciała, obecnie zwykle korzysta się z gąbek kąpielowych wytworzonych z materiałów tekstylnych. [przypis edytorski]

sponsa (łac.) — narzeczona, żona. [przypis edytorski]

sponsa (łac.) — przyszła małżonka, narzeczona. [przypis edytorski]

spostponować (z łac.) — obrazić, poniżyć. [przypis edytorski]

spostponować (z łac.) — obrazić, zhańbić, upokorzyć. [przypis edytorski]

spostponować (z łac. postpono, postponere) — obrazić, poniżyć. [przypis edytorski]

spostponować (z łac.) — zlekceważyć. [przypis edytorski]

S. P. Q. R (łac.) — skrót od Senatus populusque Romanus, tj. senat i lud rzymski. [przypis edytorski]

sprezentować się (daw., z łac. praesentare: pokazywać) — przedstawić się. [przypis edytorski]

sq. (łac.) — skrót od sequens: następny (wers), lub sequentes: następne. [przypis edytorski]

Stabat Mater (łac.) — stała matka (mowa o Maryi stojącej pod krzyżem, na którym ukrzyżowany był Chrystus). [przypis edytorski]

stagnacja (z łac.) — zastój. [przypis edytorski]

stalla (z łac.) — ozdobna ława w kościele. [przypis edytorski]

stante pede (łac.) — bezzwłocznie, natychmiast. [przypis edytorski]

stante pede (łac.) — na jednej nodze, tj. natychmiast. [przypis edytorski]

stante pede (łac.) — natychmiast (dosł.: na jednej nodze). [przypis edytorski]

status controversiae (łac.) — przedmiot sporu, sprawa, o którą faktycznie toczy się spór. [przypis edytorski]

status quo ante (łac.) — stan wcześniejszy, stan sprzed zmiany. [przypis edytorski]

status quo (łac.) — aktualny stan rzeczy. [przypis edytorski]

status quo (łac.) — obecny stan rzeczy; w stosunkach międzynarodowych: stan prawno-polityczny, np. granic, istniejący w danym momencie. [przypis edytorski]

status quo (łac.) — stały, obecny stan rzeczy. [przypis edytorski]

status quo (łac.) — stan prawny lub polityczny w danej chwili. [przypis edytorski]

status quo (łac.) — taki sam stan rzeczy; tak jak przedtem. [przypis edytorski]

sterilitas (łac.) — nieurodzaj. [przypis edytorski]

stet pro ratione voluntas (łac.) — niech (moja) wola będzie dowodem; końcówka zdania z jednej z satyr (Satyry, VI, 223) rzym. poety Juwenalisa, w którym żona zwraca się do męża wzbraniającego się ukarać niewinnego niewolnika: hoc volo, sic iubeo, sit pro ratione voluntas: tego chcę, tak rozkazuję, niech (moja) wola będzie (wystarczającym) dowodem (winy). [przypis edytorski]

stilus (łac.) — styl; dosł.: rylec, czyli metalowa, lekko zaostrzona pałeczka używana przez starożytnych Rzymian do pisania na tablicach woskowych. [przypis edytorski]

stimulans (łac.) — pobudzanie, stymulowanie. [przypis edytorski]

stricto sensu (łac.) — w ścisłym znaczeniu. [przypis edytorski]

studiosus (łac.) — student. [przypis edytorski]

studium humanitatis (łac.) — studia humanistyczne, wprowadzone w renesansie, koncentrujące się na wykształceniu w językach klasycznych oraz na literaturze antycznej z dodatkiem historii i filozofii. [przypis edytorski]

stuprum (łac.) — zhańbienie, nierząd; tu: gwałt. [przypis edytorski]

styl (z łac.) — rylec, narzędzie do rycia liter na woskowanych tabliczkach. [przypis edytorski]

stymulans (z łac.) — bodziec. [przypis edytorski]