Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | francuski | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | mitologia grecka | rosyjski

Według języka: wszystkie | Deutsch | polski


Znaleziono 299 przypisów.

gladium tuum, potentissime (łac.) — Ps 44, 4. [przypis tłumacza]

Glaukos z Karystos — głośny bokser. [przypis tłumacza]

Gloria (…) hominibusBiblia, Łk 2:14. [przypis tłumacza]

Gloria nostra (…) conscientiae nostraeBiblia, 2 Kor 1:12. [przypis tłumacza]

gluc — wykrzyknik stosowany wówczas w dyskusjach uniwersyteckich dla wyrażenia, że jakiś argument nic nie dowodzi. [przypis tłumacza]

Glus i PigresPigres: wspomniany już w rozdz. 2 tłumacz; Glus: wspomniany w rozdz. 4, dworzanin Cyrusa, syn admirała jego, Tamosa. [przypis tłumacza]

gnip — silny nóż ogrodniczy. [przypis tłumacza]

Góra (…) jest pokryta śniegiem. Wokół góry płachty lodu. Psy już tam nie szczekają i młyny tam już nie mielą — znaczy to: Głowa pokryta już jest siwizną, wokół niej szara broda i wąsy. Głos osłabiony. Zęby już nie gryzą. [przypis tłumacza]

Góra Oliwna — τὸ ἐλαιῶν ὄρως, הַזֵּיתִ֤ים (Za 14, 4). LXX τὸ ὄρως τῶν ἐλαιῶν, Dz 1, 12, τὸ ὄρος του ἐλαιῶνος, dziś Dżebel-et-Tûr. Patrz wyżej I, VIII, 7, uwaga do słowa Tabor. [przypis tłumacza]

Góra Święta — ciągnie się od miasta Perintos (na płd. zachód od Bizancjum) do Sestos (na Chersonezie Trackim). [przypis tłumacza]

góra u Horacego, która krzyczała i lamentowała strasznie, jakoby rodząca niewiasta — „Parturient montes, nascitur ridiculus mus”, Ars. poet. 136. [przypis tłumacza]

Góra Żelazna — τὸ Σιδηροῦν ὄρος, tj. góra bazaltowa: bazalt zawiera w sobie 20% żelaza. [przypis tłumacza]

górował nad przeciwnikami liczbą — miał podobno 30 000 piechoty i 3000 jazdy, kiedy przeciwnik miał 20 000 piechoty i 2000 jazdy. [przypis tłumacza]

Góry Riphejskie — w Scytii. [przypis tłumacza]

Gobelin — wytwórca dywanów (od tego nazwa: gobeliny), posiadał farbiarnię szkarłatu nad brzegiem rzeki Bierre. [przypis tłumacza]

Gobryas — możny Asyryjczyk, któremu królewicz zabił syna. Póki żył stary król, Gobryas był mu wierny, ale po jego śmierci przeszedł na stronę Cyrusa. Później, po zdobyciu Babilonu (Cyropedia VII 5) razem z Gadatasem zabił mordercę swego syna. [przypis tłumacza]

Godfred z Luzynianu — Pół historyczna, pół mityczna osobistość, założyciel domu Lusignan w Poitou, w X wieku. [przypis tłumacza]

godło domu Burgundzkiego — złote runo, ustanowione przez Filipa Burgundzkiego w r. 1429. [przypis tłumacza]

godło — w oryginale: Aegide. [przypis tłumacza]

Godne uwagi (…) z obawy przed śmiercią — Joinville, Pamiętniki, 30. [przypis tłumacza]

godności arcykapłana, od której wszyscy kalecy byli wyłączeni — „Ani przystąpi do służby jego: jeśli będzie ślepy, jeśli chromy, jeśli małego nosa albo wielkiego, albo krzywego, jeśli złamanej nogi, jeśli ręki..” etc. Kpł 21, 18–23. [przypis tłumacza]

godności te były dziedziczne — właściwie już od 107 lat nie, gdyż począwszy od Heroda Wielkiego mianowali arcykapłanów albo królowie z dynastii idumejskiej, albo rzymscy prokuratorowie, jak świadczy sam Flawiusz w Starożytnościach XX, X. O upadku moralnym arcykapłanów p. Starożytności XX, VIII, 8: „powstał takiż rozruch między arcykapłanami i kapłanami i pierwszymi jerozolimskimi obywatelami, tak, że każda z nich strona, zebrawszy kupę awanturników i buntowników, zrobiła się ich głową, a po wzajemnym sobie urąganiu jednego czasu wszczęli między sobą bitwę, miotając na siebie kamieniami… Na ostatek arcykapłani przyszli do tej bezczelności i gwałtów, że nie wstydzili się sług swoich posyłać na miejsca, gdzie przynoszono ofiary, dla zbierania dziesięcin należących się kapłanom. A z tej przyczyny niektórzy z nich ubodzy umierali z głodu” (przekład Lippomana). Wedle świadectwa samego Flawiusza w okresie 107 lat od Heroda Wielkiego do zdobycia Jerozolimy było 28 arcykapłanów mianowanych przez królów albo prokuratorów. [przypis tłumacza]

Godzę się, iż kto nie zgłębia poglądów Kopernika — Z tego widać, że naukę Kopernika uważał Pascal wyłącznie za „pogląd”. [przypis tłumacza]

godziny drugiej — tj. ósmej. [przypis tłumacza]

godziwą — πρέπον, honestum, ehrenvoll (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]

Goethe, fanatyczny wielbiciel Diderota — „Diderot ist Diderot, ein einzig Individuum; wer an ihm oder seinen Schriften mäkelt, ist ein Philister, und deren sind Legionen. Wissen doch die Menschen weder von Gott, noch von der Natur, noch von ihresgleichen dankbar zu empfangen, was unschätzbar ist” (Goethe do Zeltera, 9 marca 1831). [przypis tłumacza]

Goethe (…) o tej powiastce — list do Mercka z 7 kwietnia r. 1780. [przypis tłumacza]

Gofny, Ammaus i dwóch pomniejszych miastGofna: Γόφνα, może Ophni (עָפְנִי) Joz 18, 24, dziś Dżifna; Ammaus: Ἀμμαους, w III w. n.e. Nikopolis, dziś 'Amwas, wspomniane w 1 Mch 3, 40 etc., w odległości 175 stajań od Jerozolimy; natomiast jest wątpliwe, czy to odpowiada miejscowości Emmaus Nowego Testamentu. Dwóch pomniejszych miast: wedle Starożytności XIV, XI, 2: Lidda i Tamna; Lidda, Λύδδα, LXX Λώδ, לֹד, dziś el-Ludd; Tamna, Θάμνα, LXX Θαμνά, Θαμναθά, תִּמְנָֽה (Joz 15, 10 etc.), w klinach ta-am-na-a, dziś Tibne. „I pogrzebli go (Jozuego) na granicy osiadłości jego w Thamnathsare, które leży na górze Ephraim, na północnej stronie góry Gaas”, Joz 29, 30. Śród innych grobów skalnych pokazują grób Jozuego. [przypis tłumacza]

gojłemgolem, uformowane z gliny i ożywione niezdarne monstrum podobne do człowieka. [przypis tłumacza]

Gojski prorok (…) wskazał, jak pozbawić ludzi wiecznego życia — Balaam poradził Balakowi, jak doprowadzić Żydów do grzechów, żeby ich zgładzić. [przypis tłumacza]

gołes — diaspora. [przypis tłumacza]

Goldoni, [Carlo] (1707–1793) — najwybitniejszy komediopisarz włoski. Sztuki jego były bardzo wzięte w Paryżu, niektóre nawet były napisane wprost po francusku (Le bourru bienfaisant). [przypis tłumacza]

golem — uformowane z gliny i ożywione niezdarne monstrum podobne do człowieka. [przypis tłumacza]

Golombek i (…) Valenta — Bedřich Golombek i Edvard Valenta to postaci autentyczne, popularni dziennikarze współpracujący z Čapkiem w redakcji dziennika „Lidové noviny”. [przypis tłumacza]

Gomez — Diana cytuje dwóch Gomezów: Antoni, profesor w Salamance w XVI w., i Bartłomiej, teolog i prawnik w Neapolu. [przypis tłumacza]

Gongylos — [jego przodek o tym samym imieniu] z Eretrii na Eubei, sprzyjający Persom, otrzymał w roku 477 od Kserksesa cztery miasta w Troadzie. [przypis tłumacza]

gonitwy z pochodnią — podczas świąt Hefajstosa, Prometeusa, Panateńskich i w święto Pana biegali pieszo lub konno efebowie z pochodnią do mety. Wyścigi zaczynały się w gaju Akademosa: przez Keramską bramę do miasta. Zwycięzca, który przybył z pochodnią płonącą do celu, dostawał wieniec. [przypis tłumacza]

Gorboduc czyli Ferrex i Porrex (1561) — sztuka ta, napisana pod wpływem tragedii Seneki, zresztą pozbawiona większej wartości, uchodzi za pierwszy prawdziwy dramat angielski. [przypis tłumacza]

Gorgiasz z Leontinoj (na Sycylii) — twórca prozy artystycznej, retor i sofista, nauczający, że „niczego nie ma, a gdyby było, tobyśmy tego nie poznali, gdybyśmy poznali, nie moglibyśmy o tym drugiemu powiedzieć”. W r. 427 posłował ze swego miasta do Aten. [przypis tłumacza]

Gorgona — potworna postać mitologii greckiej, której widok zamieniał w kamień. Były trzy Gorgony; tę, która była śmiertelna, Meduzę, zabił Perseusz. [przypis tłumacza]

Gorgony (mit. gr.) — trzy siostry: Steno, Euriale, Meduza. Jedynie Meduza była śmiertelna. Wygląd ich był tak straszny, że patrzących zmieniał w kamień. Znany jest mit o Perseuszu, synu Zeusa i Danae, królewny argiwskiej, który zabił Meduzę. [przypis tłumacza]

gorliwcy — zeloci. [przypis tłumacza]

Gorpiajos — wrzesień, r. 70 n.e. [przypis tłumacza]

Gotowa by się zwrócić nawet przeciw tobie — Wzniosła niedorzeczność serca! Alcest chciałby, aby Celimena była inną, a kocha ją taką, jaką jest; chciałby, aby była jakąś zabiedzoną sierotką, którą by on odchuchał, a wabi go właśnie tym, że jest owym błyszczącym, nieuchwytnym motylem! Ale w tych słowach jest i coś więcej. Na pozór brzmią one bardzo szlachetnie i bezinteresownie; ale zastanówmy się nad nimi, a dojrzymy, jak głęboko pokazał nam Molier ów egoizm i zaborczość tkwiące na dnie silnej namiętności. I Celimena swoim przytomnym rozumkiem odczuła to w ten sposób. [przypis tłumacza]

gotowali je i piekli z tego chleb — Ksenofont opisuje tu kasztany; nazwa ta pochodzi od miejscowości Kastana w Poncie lub w Tesalii. [przypis tłumacza]

Grabhügel. — Dieselben, mogiły, Kurgane, sind von der Donau an durch die weiten Steppen bis nach China verbreitet. Sie bilden die Grabstätten der früheren nomadischen Bewohner des Landes und zeichnen sich durch die große Regelmäßigkeit ihrer Kegelform ans. Die Basis eines solchen Mongolenhügels, wie er auch genannt wird, bildet einen Kreis von 180 Schritt, die Höhe beträgt 18 Fuß. Czaykowski sagt, daß die feindlichen Tatarenhorden auch solche Hügel am Wege aufzuwerfen pflegten, um bei der Rückkehr durch die endlose Steppe sichere Merkzeichen zu haben. [przypis tłumacza]

Gracja — sławna rozpustnica. [przypis tłumacza]

gradem bić (…) na proso i kapustęGreler sur le persil [dosł. bić gradem na pietruszkę; red. WL], przysł. francuskie na oznaczenie srożenia się wobec słabych. [przypis tłumacza]

Gramatyka, co nawet królewską koronę umie nagiąć pod swoje prawa — aluzja do enuncjacji Vaugelasa: „Nie wolno nikomu stwarzać nowych słów, nawet samemu monarsze. Słusznie tedy Pomponius Marcellus gani Tyberiusza za to, że ukuł nowe słowo, i powiada, iż ma on prawo dawać obywatelstwo ludziom, ale nie wyrazom”. [przypis tłumacza]

Grande Bretèche — Opowiadanie to pomieścił Balzac w utworze pt. Drugie studium kobiety. [przypis tłumacza]

Granit — Süd-Rußland ruht zum größten Teil auf der mächtigen Granitplatte, welche das schwarze Meer umgürtet. Dieselbe zwingt den Dniepr und Bug (Boh), sich eine Strecke weit an ihrem Rande zu halten und drängt ihnen immer neue Riffe entgegen. Auf diese Weise entstehen die berühmten Wasserfälle (Porogen), deren der Dniepr sieben zählt. — Naturschilderung (V. 39 u. 41) und Erzählung (V. 40 u. 42) laufen parallel neben einander fort ohne gegenseitige Beziehung. [przypis tłumacza]

Graniusz Sylwanus i Stacjusz Proksimus (…) — Tacitus, Roczniki, XV, 71. [przypis tłumacza]

Gratatusque (…) verbis (łac.) — „Pozdrowiwszy najczulej, całuje go w usta” (Ovidius, Ex ponto, IV, 9, 13; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Gratum (…) agendis — Iuvenalis, Satirae XIV, 70. [przypis tłumacza]

gravissimi (…) necessitas (łac.) — „Najstraszniejsze są ukąszenia podrażnionej wściekłości” ([pseudo] Sallustius [właśc. Marcus Porcius Latro], Duae epistolae ad Caesarem de republica ordinanda; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Grawota — wioska w rodzinnych stronach Rabelais'go [przypis tłumacza]

„Grecyzmy” Hebrarda — wierszowana gramatyka grecka Ewerarda z Bethuno (1212). [przypis tłumacza]

Grefteos — Γεφθέος (N), Γυφθαῖος (D). [przypis tłumacza]

Gresset, [Jean-Baptiste-Louis] (1709–1777) — wybitny komediopisarz, autor doskonałej sztuki pt. Złośliwy (le Méchant). [przypis tłumacza]

Grillparzer — jeden z najznakomitszych nowszych dramatyków niemieckich, autor znanej także na naszej scenie: Matki Rodu. [przypis tłumacza]

Grimm, [Friedrich Melchior von (1723–1807] — Niemiec z urodzenia, wydający w Paryżu dziennik „Correspondance litteraire”, był zrazu przyjacielem Russa, który go później uważał za swego najcięższego wroga. [przypis tłumacza]

Grimm, Fryderyk Melchior (1723–1807) — syn pastora luterańskiego, zaaklimatyzował się w Paryżu, gdzie zabłysnąwszy ciętym piórem w Małym proroku, objął po księdzu Raynal wydawnictwo czasopisma „Correspondance littéraire” (por. Od tłumacza), które prowadził blisko 30 lat. Umysł krytyczny, wytrawny, lecz chłodny. Grimm załatwiał też różnorodne sprawy dyplomatyczne powierzane mu przez dwory Europy. Był fanatycznym wielbicielem i chwalcą Katarzyny II. [przypis tłumacza]

Grimm — tu: Fryderyk (1723–1807), niem. pisarz i krytyk literacki, piszący po francusku. [przypis tłumacza]

Grischala — Γίσχαλα, dziś el-Dżisz, wieś, גּוּשׁ חָלָב. [przypis tłumacza]

gród, wielką już przeszłością stary, (…) groźny, przyrodą już mocen bez miary — Nakło bagnami otoczone, o którym szczegółowiej kronika opowiada. [przypis tłumacza]

grobowca Jana — Ἰωάννου μνημεῖον (liczba pojedyncza, p. V, VI, 2). [przypis tłumacza]

grobowcami Heroda — i tu jest liczba mnoga: μνημεία, Herodis monumenta; Grabmal des Herodes (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. Herod został jednak pochowany w Herodejonie. [przypis tłumacza]

Grobowiec Sukiennika — τοῦ Γναφέως μνῆμα, rzecz nieznana. [przypis tłumacza]

grobowisk króla Aleksandra — (znów liczba mnoga, πρὸ τῶν Ἀλεξάνδρου… μαχόμενοι), Aleksandra Janeusza, p. I, IV, 1, uwaga. [przypis tłumacza]

gromada bękartów narodu — νόθα τοῦ ἔθνους φθάρματα. [przypis tłumacza]

Gros de l'armée (fr.) — rdzeń armii. [przypis tłumacza]

Grotius, Hugo (1583–1645) — prawnik i historyk holenderski, który długo przebywał we Francji jako ambasador szwedzki przy dworze Ludwika XIII. Jest założycielem szkoły prawa natury i właściwym twórcą koncepcji umowy społecznej. Główne jego dzieło O prawie wojny i pokoju (1625), zajmuje się przeważnie prawem międzynarodowym, zawiera jednak także i system teorii państwa. Oto jego poglądy w tej materii: Prawo natury, wypływające z wrodzonej umysłowi ludzkiemu troski o powszechność, z wrodzonego człowiekowi instynktu społecznego, jest także źródłem wszelkiego prawa państwowego. Jedno bowiem z jego przykazań brzmi: „Należy dotrzymywać umów”. Historyczny zaś fakt umowy społecznej stanowi podstawę związków społecznych i na nim to gruntuje się ich władza zwierzchnicza. Prawo pozytywne, opierając się na prawie natury, nie powinno być z nim sprzeczne. Piastunem władzy zwierzchniczej może być zarówno naród, jak monarcha. Zwierzchnictwo jest bowiem pozbywalne i może być przeniesione w zupełności na inny podmiot. Cały naród może raz na zawsze poddać się panującemu w niewolę. [przypis tłumacza]

Grotius przeczy, jakoby wszelka władza ludzka miała być ustanowiona dla korzyści tych, którymi się rządzi (…) Można by użyć metody bardziej logicznej, ale nie można by użyć metody bardziej korzystnej dla tyranów — jeden z najważniejszych metodologicznych aksjomatów Umowy, którego przestrzeganie stanowi jedną z głównych zasług Russa. — Przypis autora do tego ustępu kwestionuje zasadniczo potrzebę badań porównawczych nad prawem pozytywnym oraz stwierdza, że nie można oprzeć na nich teorii prawa o charakterze absolutnym, powszechnowartościowym. Świadczy ten przypis o świadomym przeciwstawieniu się Monteskiuszowi. [przypis tłumacza]

groźne — φρικτὸν, tremendum, hehren (Cl.), Henkel nie tłumaczy. [przypis tłumacza]

gruszki chrześcijankiPoire de bon chretien nazwa gatunku gruszek we Francji. [przypis tłumacza]

gruzem — (Pape II, 1364 b, p. χόος) τὸν χοῦν, terram, Erde (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]

grywano tam (…) sztuki pana de CorneillePolyeucte męczennik i Teodora dziewica i męczennica; obie miały tytuł: „tragedie chrześcijańskie”. [przypis tłumacza]

grzbiet króla (…) ogonów dosięże — aluzja do chorób wenerycznych króla Franciszka I. [przypis tłumacza]

grzbiet twój zagrożony — rózgami pana, jeśli dobry podstęp go nie uratuje. [przypis tłumacza]

Grzegorz Dyndała — postać z komedii Moliera pod tym samym tytułem; Dyndała, z pochodzenia chłop, poślubia szlachciankę, która go zdradza i ośmiesza przy każdej okazji. Powiedzenie Dyndały: „Ha, sam chciałeś, sam chciałeś, Grzegorzu!”, stało się we Francji przysłowiowe. [przypis tłumacza]

Grzegorz Sechel (…) jego dworzan — Joachim Cureus, Gentis Silesiae annales (Kronika Śląska). [przypis tłumacza]

grzywna — (Mark) duńska wyrówna mniej więcej 40 groszom polskim. [przypis tłumacza]

Guicciardini — autor cenionej historii włoskiej z czasu najazdu Francuzów, pisanej w duchu wielce Francuzom nieprzychylnym. [przypis tłumacza]

Guicciardini, Franciszek (1483–1540) — wybitny historyk włoski, piszący o wypadkach z lat 1490–1535. [przypis tłumacza]

Guicciardini, z którego czerpał i któremu w dramacie dał rolę chóru — jak Szekspir czy jego współpracownik w Peryklesie Gowerowi, poecie angielskiemu z XIV w. [przypis tłumacza]

gull (ang.) — głowacz, głupiec, głupia głowa, „gamoń”. [przypis tłumacza]

Guriona — Γουρίων (N), Γωρίων (D), zdaje się ten sam, który w IV, III, 9 jest podany jako Gorion (Γωρίων), syn Józefa. [przypis tłumacza]

Gustasp i Hohorasp — dawni królowie i bohaterowie Iranu z czasów Zoroastra. [przypis tłumacza]

gutaperka — substancja występująca w soku mlecznym wielu roślin. Zbliżona pod względem chemicznym do kauczuku. [przypis tłumacza]

gwałtach przerządzających nad ludem gorliwców — τῶν ζηλωτῶν ἐπίθεσις (Pape: Angriff). [przypis tłumacza]

gwałtowne wzruszenie dało synowi Krezusa głos, którego natura mu odmówiła — [por.] Herodot, Dzieje, I, 85. [przypis tłumacza]

gwebrowie — pramieszkańcy Persji, należący, jako czciciele ognia, do religii Zaroastra i ścigani wzgardą mahometańskiej ludności. [przypis tłumacza]

gwiazdy, o jakich mowa w Karkinosa „Tyestesie” — Karkinos młodszy (ok. 400 p.n.e.); tragedia jego Tyestes jest nam nieznana. Podanie mówi, że Pelopidzi mieli na łopatkach błyszczące jak kość słoniowa miejsca, jak gdyby gwiazdy, odziedziczywszy znak ten od Pelopsa pradziada, który miał łopatkę z kości słoniowej [Pelopidzi to potomkowie Pelopsa, syna Tantala, ród obłożony klątwą. Pelops jako dziecko został zabity przez ojca i podany na uczcie bogów, a następnie, na polecenie Zeusa, wskrzeszony przez Hermesa. Zjedzony przez boginię Demeter kawałek łopatki Pelopsa zastąpiono kością słoniową. Tyestes był synem Pelopsa i Hippodamei]. [przypis tłumacza]

gwoli Boga sam mu jej nie pomiłował — τοῦτο χαρίσασθαι τῷ θεῷ, hoc ipsum Dei in gratiam concederet, Glott zu Ehren freiwillig anbot (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]

Gymnopedia (gr. gymnopaidiai) — tj. „igrzyska nagich chłopców”, uroczystość obchodzona w Sparcie w lipcu, mniej więcej od r. 669 przed Chr. Nagie chóry młodzieży wykonywały wśród muzyki taniec naokoło posągu Apollina z przydomkiem Karnejos. Święto to stało się później równocześnie uroczystością na cześć Spartan poległych w bitwie pod Tyreą i pod Termopilami. (Tyrea, miasto na wschodnim wybrzeżu Peloponezu, na południe od Argos, około 550 r. wpadło w ręce Spartan; przed bitwą zgodzono się na pojedynek, do którego każdą strona postawiła 300 wojowników, ale gdy wszyscy prawie padli, a wynik był niejasny, przyszło przecież do bitwy. Termopile, wąwóz prowadzący z Grecji północnej do środkowej, obok Zatoki Malijskiej, przy którego obronie przeciw Persom w 480 r. przed Chr. padł Leonidas z wszystkimi swoimi Spartanami). [przypis tłumacza]

gyrognomoniczna cirkumbiliwaginacja — coś jak „kręcenie się, ruchem wskazówki zegara, naokoło pępka i sromu niewieściego”. [przypis tłumacza]

gyromancja — wróżenie z rzucania krążków. [przypis tłumacza]