Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | polski


Znaleziono 619 przypisów.

kułak (z ros. кулак: pięść) — bogaty chłop rosyjski zatrudniający w swoim gospodarstwie pracowników najemnych; w ideologii rewolucyjnej kułacy byli wrogami klasowymi jako wyzyskiwacze; w ZSRR za kułaków, a tym samym za wrogów ludu, uznawano chłopów niechętnych władzy lub stawiających opór przy przejmowaniu ich ziemi przez kołchozy w okresie przymusowej kolektywizacji wsi (1929–1934). [przypis edytorski]

kulebiaka (ros.) — dziś popr.: kulebiak; duży, pieczony pieróg nadziewany farszem z mięsa lub ryb z dodatkiem ryżu, grzybów a. kapusty. [przypis edytorski]

kulgać się (z ros.) — turlać się, toczyć. [przypis edytorski]

Ładno! Ładno! Rebiata, możetie dalsze rabotat'… (ros.) — W porządku, w porządku! Dzieci, możecie sobie dalej pracować, tylko na jutro potrzeba mi pięćdziesiąt rubli. [przypis edytorski]

łowko, moł, tańcujesz, mołodiec (z ros.) — zręcznie, mówi, tańcujesz, zuchu. [przypis edytorski]

lesozagotowka (лесозаготовка; ros.) — pozyskiwanie drewna; wyrąb lasu. [przypis edytorski]

listy ispołnitielnyje (z ros.) — dosł. wykonawcze; tu: rodzaj listów wierzytelnych uprawniających do ściągnięcia należności z dłużnika; tytuły wykonawcze. [przypis edytorski]

lubit (ros.) — kochać, lubić. [przypis edytorski]

lublu atca (ros.) — kocham ojca. [przypis edytorski]

lublu prianik (ros.) — lubię piernik. [przypis edytorski]

machorka (z ros.) — lichy tytoń. [przypis edytorski]

małczy, Lach (z ros.) — milcz, Lachu (Polaku). [przypis edytorski]

Malczat! (ros.) — milczeć. [przypis edytorski]

Mat'jewo job i tak… (z ros.) — kurwa mać i tak nas wszystkich ta menda zapisała. [przypis edytorski]

Matwiej (ros.) — Mateusz. [przypis edytorski]

miatieżnik (z ros.) — buntownik. [przypis edytorski]

miczman (ros., z ang. midshipman) — midszypmen, najniższy stopień oficerski w niektórych marynarkach wojennych, odpowiednik podchorążego. [przypis edytorski]

mierzawiec (ros.) — obrzydliwiec, świntuch. [przypis edytorski]

mieżdu proczem (ros.) — a poza tym. [przypis edytorski]

mir (daw. pol.; ros.) — pokój. [przypis edytorski]

mirowaja skorb' (z ros.) — cierpienie z powodu tego, jaki jest świat; Weltschmerz. [przypis edytorski]

mołczalnik (молчальник; ros.) — milczek; rel.: mnich, który złożył śluby milczenia; pot.: człowiek, który z ostrożności woli nie wyrażać opinii. [przypis edytorski]

monaszka (ros.) — mniszka, zakonnica. [przypis edytorski]

Moskwicz (daw., ros.) — dziś popr.: moskwianin, mieszkaniec Moskwy; tu przen. na określenie narodowości rosyjskiej. [przypis edytorski]

możet pogulit pojdiom (ros.) — może pójdziemy pospacerować. [przypis edytorski]

mudry po rozkazu (ros.) — mądry według rozkazu. [przypis edytorski]

mużyk (ros.) — chłop w dawnej Rosji. [przypis edytorski]

Не могу мοлчать (ros.) — Nie mogę milczeć, traktat Tołstoja z 1908 roku. [przypis edytorski]

Naczalnoje Owczarskoje Ucziliszcze (ros.) — szkoła początkowa w Owczarach. [przypis edytorski]

Na czto mnie żenitcja, kogda nocz mała (ros.) — Na co mi się żenić, gdy noc krótka. [przypis edytorski]

Nada głośniej (z ros.) — Trzeba głośniej. [przypis edytorski]

nada (z ros.) — wolno. [przypis edytorski]

nagan (z ros.) — popularny w Rosji międzywojennej rewolwer belgijskiej firmy Nagant. [przypis edytorski]

na lico (z ros.) — tu: na pierwszy rzut oka. [przypis edytorski]

na pragułku (ros.) — na spacer. [przypis edytorski]

naprasno (ros.) — na darmo. [przypis edytorski]

na prawu ruku (z ros.) — na prawą rękę; tu: jednostronna. [przypis edytorski]

na primier (ros.) — na przykład. [przypis edytorski]

na razpaszku (z ros.) — na oścież. [przypis edytorski]

na skoro (ros.) — byle prędzej. [przypis edytorski]

niczewo (ros.) — nic nie szkodzi. [przypis edytorski]

niebłagonadiożnost' (ros.) — nieprawomyślność. [przypis edytorski]

nie bójś (z ros.) — nie bój się; tu w znaczeniu: nie miej wątpliwości. [przypis edytorski]

niedowolny (z ros.) — niezadowolony. [przypis edytorski]

nie lzia (z ros.) — nie wolno. [przypis edytorski]

niemnożko (z ros.) — niewiele, trochę. [przypis edytorski]

Nie mogu mołczat' (ros.) — Nie mogę milczeć. [przypis edytorski]

nie nada (z ros.) — nie wolno (w domyśle: czynić). [przypis edytorski]

nieprotiwlenja złu (ros.) — niesprzeciwiania się złu. [przypis edytorski]

Nie razsużdat! (ros.) — nie dyskutować. [przypis edytorski]

nie rozsużdat' (ros.) — w trybie rozkazującym: proszę się nie zastanawiać; to nie podlega dyskusji; od: розссуждать, rozważać, rozmyślać. [przypis edytorski]

Niet, mołodoj cziełowiek (ros.) — Nie, młody człowieku. [przypis edytorski]

Nie twoje dieło, a tam razbierut (ros.) — nie twoja sprawa, a tam to sprawdzą. [przypis edytorski]

niewazmożno (ros.) — nie można, (to) niemożliwe. [przypis edytorski]

niewidimka (ros.) — niewidzialny. [przypis edytorski]

Nie znaju (ros.) — nie wiem. [przypis edytorski]

nomier tridcatyj (z ros.) — numer 30. [przypis edytorski]

Nu, prodołżajtie. Eto wieśma intieresno (ros.) — Więc, proszę kontynuować. To bardzo ciekawe. [przypis edytorski]

nu (ros.) — więc. [przypis edytorski]

objeszczyk (ros.) — konny strażnik pilnujący granicy Imperium Rosyjskiego w XIX–XX wieku. [przypis edytorski]

objeżczyk a. objeszczyk (z ros. объездчик) — rosyjski żołnierz z konnego patrolu granicznego. [przypis edytorski]

objeżdżczyk (z ros.) — żołnierz z konnego patrolu. [przypis edytorski]

obrusienje (ros.) — zniszczenie. [przypis edytorski]

obysk (z ros. обыск) — przeszukanie, rewizja. [przypis edytorski]

odkazywać (z ros.) — odpowiadać. [przypis edytorski]

opalaczył sia (z ros. ополячиться) — o Rosjaninie: upodobnić się do Polaka, spolaczeć, przesiąknąć polską kulturą. [przypis edytorski]

Opupieł, czto li? (ros.) — Osłupiał, czy co? [przypis edytorski]

Ost-India (ros.) — Indie Wschodnie, dawna nazwa terenów Indii i in. krajów Azji płd. i płd.-wsch., później ograniczona do Archipelagu Malajskiego (kolonialne Holenderskie Indie Wschodnie); używana dla odróżnienia od Indii Zachodnich, czyli Karaibów. [przypis edytorski]

otczestwo (ros.) — imię odojcowskie, w języku rosyjskim umieszczane pomiędzy imieniem a nazwiskiem, np. Iwan Aleksandrowicz (tj. syn Aleksandra) Chlestakow; używane razem z imieniem przy zwracaniu się z szacunkiem do innej osoby lub mówieniu o niej, np. „Iwanie Aleksandrowiczu”. [przypis edytorski]

otczizna (ros.) — ojczyzna. [przypis edytorski]

otstawnoj sowietnik (ros.) — emerytowany radca. [przypis edytorski]

по шапĸѣ дать (ros., daw. pisownia sprzed reformy 1918 r.) — wygonić, wygryźć (dosłownie: dać po czapce). (https://phraseology.academic.ru/2979/%D0%94%D0%B0%D1%82%D1%8C_%D0%BF%D0%BE_%D1%88%D0%B0%D0%BF%D0%BA%D0%B5) [przypis edytorski]

Преступленіе и наказаніе (ros., daw. pisownia sprzed reformy 1918 r.) — Zbrodnia i kara. [przypis edytorski]

padlèc (ros.) — człowiek podły. [przypis edytorski]

padlec (z ros.) — niegodziwiec. [przypis edytorski]

pałata (z ros.) — sala sądowa. [przypis edytorski]

pałatka (ros.) — namiot. [przypis edytorski]

Pałki dałoj (ros.) — pałki w dół. [przypis edytorski]

panimajesz (z ros.) — rozumiesz. [przypis edytorski]

Panimajete gaspadá: aná byłá takaja… (ros., z wtrętem fr.) — Pamiętacie, panowie, ona była taką rudziutką Żydówką z maleńkim „pieprzykiem nie wiem gdzie, ale wreszcie”, podsadziliśmy ją na palik, a potem, pamiętacie, hrabia Burdyszew, kornet (najniższy stopniem oficer kawalerii), dragon gwardii, w polskiej służbie teraz, zrobił jej takie długie nacięcie…. [przypis edytorski]

parień (ros.) — chłopak, młodzieniec. [przypis edytorski]

Pa russki umiejesz czitat' (ros.) — umiesz czytać po rosyjsku. [przypis edytorski]

paszoł! (ros.) — poszedł! [przypis edytorski]

paszoł won, durak (ros.) — idź precz, durniu. [przypis edytorski]

paszoł (z ros.) — poszedł, idź sobie. [przypis edytorski]

pawołoki (z ros.) — tkaniny, zasłony. [przypis edytorski]

piatiletka (z ros. пятилетка: pięciolatka) — pięcioletni plan rozwoju gospodarki narodowej realizowany w ZSRR; kolejne takie plany przyjmowano od 1928 r.: pierwszy, na lata 1928–1932, zakładał zlikwidowanie prywatnej własności środków produkcji, rozwój rolnictwa i przemysłu ciężkiego; drugi, na lata 1933–1937, przewidywał likwidację resztek kapitalizmu i podziałów klasowych, zaprowadzenie socjalistycznego sposobu produkcji jako jedynego w państwie oraz dalszą szybką przebudowę przemysłu itd.; ostatnia, trzynasta pięciolatka (1991–1996) została przerwana z powodu rozpadu Związku Radzieckiego. [przypis edytorski]