Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8252 przypisów.
żagiew — pochodnia. [przypis edytorski]
żagiew — tu: płonący kawał drewna. [przypis edytorski]
żagiew — tu: pochodnia. [przypis edytorski]
żaglów (daw. forma) — dziś: żagli. [przypis edytorski]
żaglów — dziś popr.: żagli. [przypis edytorski]
żaglościg — inaczej albatros. [przypis edytorski]
żagwić się (neol.) — czas. utworzony od rzecz. żagiew (płonący kawał drewna; pochodnia), synonim: płonąć. [przypis edytorski]
żagwienie się — żarzenie się, powolne spalanie (tu przen.). [przypis edytorski]
żakarda — tu zapewne: tkanina żakardowa, o bardzo rozbudowanych wzorach, najczęściej motywach roślinnych, wykonywana na krosnach wyposażonych w mechanizm Żakarda (Jacquarda). [przypis edytorski]
żak (daw.) — student. [przypis edytorski]
żak (daw.) — uczeń a. student. [przypis edytorski]
żak (daw.) — uczeń, student. [przypis edytorski]
Żakeria — powstanie ludowe, które wybuchło w 1358 r. we Francji (w czasie wojny stuletniej), spowodowane wyniszczeniem wsi wojną i epidemiami oraz wzrostem podatków i danin. [przypis edytorski]
żakieta — dziś: żakiet; dopasowana marynarka. [przypis edytorski]
żakiet — długa marynarka maska z zaokrąglonymi połami. [przypis redakcyjny]
Żaki prawią perory — powszechnie przyjętym zwyczajem na prowincji były popisy uczniów szkół, zwłaszcza jezuickich i pijarskich, przed panem, który był ich protektorem. Wygłaszane na cześć pana wiersze to przede wszystkim panegiryki. [przypis redakcyjny]
żaki teatralni — zgrywające się młokosy. [przypis redakcyjny]
żakostwo — tu: zachowanie niepoważne, dziecinada; ryzykanctwo. [przypis edytorski]
żakowski — studencki, uczniowski. [przypis edytorski]
żak (przestarz.) — uczeń, student. [przypis edytorski]
żak — student, uczeń. [przypis edytorski]
żak — tu: zdobycz, łup. [przypis redakcyjny]
żak — uczeń, tu ogólnie: chłopak. [przypis edytorski]
żałoba (tu daw.) — skarga, oskarżenie. [przypis edytorski]
żałobnę. [przypis redakcyjny]
żałobny — tu: przynoszący śmierć i smutek. [przypis edytorski]
Żałość na widok stawiana — żałość (żałoba) na pokaz. [przypis edytorski]
żałoście (daw., gw.) — żałości (M.,B.lm). [przypis edytorski]
żałośnemi jęki — dziś popr. forma N. lm: żałosnymi jękami. [przypis edytorski]
żałośny — dziś popr. pisownia: żałosny. [przypis edytorski]
żałośny — dziś popr.: żałosny. [przypis edytorski]
żałośny — dziś: żałosny. [przypis edytorski]
żałosna swej wzgardy (starop. konstrukcja) — żaląc się nad wzgardą, której doznała. [przypis redakcyjny]
żałosnemi słowy (starop. forma) — dziś popr. N.lm: żałosnymi słowami. [przypis edytorski]
żałosno (daw.) — dziś popr.: żałośnie. [przypis edytorski]
żałosny (daw.) — godny żalu. [przypis redakcyjny]
żałosny (daw.) — smutny, wywołujący smutek, żal. [przypis redakcyjny]
żałosny (daw.) — z powodu którego odczuwa się żal. [przypis edytorski]
żałosny (starop.) — przejęty żalem; rozżalony. [przypis edytorski]
żałosny — tu: przepełniony żalem, rozżalony. [przypis edytorski]
żałosny — tu: rozżalony. [przypis edytorski]
żałosny — tu: zasmucony. [przypis edytorski]
żałować się (tu daw.) — skarżyć się. [przypis edytorski]
żałować sie (starop.) — żalić się na co. [przypis redakcyjny]
żałować (starop.) — cierpieć, boleć, opłakiwać, żalić się. [przypis redakcyjny]
żałować — tu: opłakiwać. [przypis redakcyjny]
żałowali (…) kapitańską parkę — dziś popr.: żałowali kapitańskiej parki, tj. Stasia i Helci. [przypis edytorski]
Żałuię czasu mey młodości… — Villon, pisząc testament, miał lat trzydzieści! [przypis tłumacza]
żałujta (gw.) — forma 2 os. lm: żałujcie. [przypis edytorski]
żaleć — dziś: użalać się; żałować czegoś. [przypis edytorski]
żale — naczynia służące do obrzędów pogrzebowych. [przypis edytorski]
Żale piękney płatnerki — Owa płatnerka była historyczną osobistością: niegdyś głośna piękność paryska, za czasu Villona już zgrzybiała staruszka, nasunęła mu widokiem swoim te strofy, jedne z najlepiej odlanych w całym jego dziele [płatnerz — handlarz broni i rynsztunku wojennego; Red.WL]. [przypis tłumacza]
żali a. zali — czy, czyż. [przypis edytorski]
żali a. zali — czy. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw.) — czy; czy też. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw.) — czy, czy też. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw.) — czy, czyż, czy rzeczywiście. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw.) — czyż, czyżby. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw.) — czyż. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw., gw.) — czy. [przypis edytorski]
żali a. zali (daw.) — tu: jeśli. [przypis edytorski]
żaliby (daw.) — czy, czyby. [przypis edytorski]
żalić (daw., starop.) — konstrukcja złożona z zaimka pytajnego zali: czy, czyż oraz partykuły -ci (skróconej do -ć) w funkcji wzmacniającej. [przypis edytorski]
żalić się straty — dzisiejsza składnia: żalić się na stratę. [przypis edytorski]
żali (daw.) — czy. [przypis edytorski]
żali (daw.) — czyż. [przypis edytorski]
żaliła się — następuje oratio obliqua, którą Henkel zamienia na oratio recta. [przypis tłumacza]
żaliś (…) przybył (daw.) — konstrukcja z partykułą -li- oraz ruchomą końcówką czasownika; znaczenie: czy przybyłeś, czyż przybyłeś. [przypis edytorski]
żali, właśc. zali (daw., starop.) — czy; czyż. [przypis edytorski]
żaliż a. zaliż — czy; czy też (konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż). [przypis edytorski]
żaliż (daw., starop.) — konstrukcja złożona z zaimka pytajnego zali: czy, czyż oraz partykuły -że (skróconej do -ż) w funkcji wzmacniającej. [przypis edytorski]
żali, zali a. azali (daw.) — czy, czyż; czyżby. [przypis edytorski]
Żal mi — rzekł — żem dotąd żył (…) prowadzonym przez Macrona, gorszego nad Sejana, i wybranego na jego zgubę — Tacyt, Annal. VI, 48. [przypis autorski]
żalnie (gw.) — żałośnie. [przypis edytorski]
żalnik (daw.) — cmentarz. [przypis edytorski]
Żaltis (z litew. žaltys) — wąż [pogańscy Litwini uważali węże za zwierzęta święte, przynoszące szczęście; w mit. litew. występował mądry i dobry Król Węży, przyjaciel Słońca. Red. WL]. [przypis autorski]
żaltis (z litew. žaltys) — wąż. [przypis autorski]
żal zaczął przejmować jej sercem — dziś popr.: przejmować jej serce. [przypis edytorski]
żandarmeria — formacja policyjna; w czasie drugiej wojny światowej na terenach okupowanych przez III Rzeszę działała Policja Porządkowa (niem. Ordnungspolizei, tzw. Orpo) a jej część stanowiła żandarmeria (niem. Gendarmerie), działająca w mniejszych miejscowościach. [przypis edytorski]
żar, co grzeje muł nilowy — słońce. [przypis tłumacza]
żardinierka — stolik a. podstawka na kształt skrzyni, na której ustawia się rośliny doniczkowe. [przypis edytorski]
żardinierka (z fr. jardinière) — półka a. wydłużony stolik z zagłębieniem w blacie przeznaczonym na rośliny doniczkowe; początkowo także rodzaj misy na nóżce używanej w tym samym celu. [przypis edytorski]
żardinierka (z fr.) — ozdobna stojąca półka pokojowa na kwiaty doniczkowe. [przypis edytorski]
żardinierka (z fr.) — półka lub stolik z wgłębieniem na rośliny doniczkowe. [przypis edytorski]
żardynierka — podstawka lub kosz na kwiaty. [przypis redakcyjny]
żardynierka (z fr.) — ozdobna stojąca półka pokojowa na rośliny doniczkowe. [przypis edytorski]
żargon (daw., pogard.) — tu: w języku jidysz; w międzywojniu używano tego określenia, odmawiając jidysz rangi pełnowartościowego języka. [przypis edytorski]
żargon (fr.) — odmiana ogólnonarodowego języka, którą posługuje się jakaś grupa środowiskowa, np. młodzież, więźniowie. [przypis edytorski]
żargon — jidisz; język europejskiej diaspory żydowskiej. [przypis edytorski]
żargonowy (daw., pogard.) — tu: w języku jidysz. [przypis edytorski]
żargon — tu: język jidysz, używany przez Żydów w Europie Środkowej i Wschodniej, powstały ok. X wieku w płd. Niemczech na bazie jednego z dialektów niemieckich z dodatkiem elementów hebrajskich, słowiańskich i romańskich. [przypis edytorski]
żarko (ros.) — gorąco. [przypis edytorski]
żarkość — ogień, zapalczywość, żarliwość, zapał; por. żar, żarzyć się. [przypis edytorski]
żarłoctwo — dziś: żarłoczność. [przypis edytorski]
żarłoczne Teutony — Tym szyderczym przydomkiem poeta przygania Niemcom, którzy w średnich wiekach często swoimi wojskami grasując po Włoszech, dali się we znaki miast i wsi mieszkańcom swą żarłocznością. [przypis redakcyjny]
żarłoczność [luxuria] (…) pijaństwo [ebrietas] (…) pożądliwość [avaritia] (…) lubieżność [libido] — Zob. Przyp. do Tw. 56. [przypis redakcyjny]
żarna — daw. przyrząd do mielenia ziarna, składający się z dwóch trących o siebie kamieni. [przypis edytorski]
żarna — kamienie dawniej używane do mielenia zboża. [przypis edytorski]
