Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 11052 przypisów.

ślipki ci sie mruzom (gw.) — ślipki (oczki) ci się mrużą. [przypis edytorski]

Śliska — prawdopodobnie chodzi o warszawską ulicę, która znalazła się w obrębie getta. Mieścił się przy niej m.in. Dom Sierot prowadzonych przez Janusza Korczaka i Szpital im. Bersonów i Baumanów. [przypis edytorski]

śliski powóz — sanie. [przypis edytorski]

Śliwiak, Tadeusz (1928–1994) — krakowski poeta i aktor. [przypis edytorski]

Śliwiński, Ludwik (1857–1923) — aktor, dyrektor teatru, reżyser. [przypis edytorski]

ślizać się (starop. forma) — ślizgać się; tu 3.os.lm: ślizają, dziś: ślizgają. [przypis edytorski]

śliznąc — ślizgając; tu: forma skrócona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

śliz — ryba z rodziny przylgowatych, w Polsce żyjąca głównie w rzekach górskich. [przypis edytorski]

ślozy (daw., gw.) — łzy. [przypis edytorski]

ślozy (daw., rus., gw.) — łzy. [przypis edytorski]

ślubić — dziś: ślubować. [przypis edytorski]

ślubić komu (starop.) — ślubować komu, przysięgać komu; dawać komu słowo. [przypis edytorski]

ślubowali nie strzyc włosów — oczywista omyłka W. Witwickiego, gdyż ślubowali przeciwnie: nie nosić długich włosów. [przypis edytorski]

ślubowali tyle kóz ofiarować bogini Artemidzie, ilu nieprzyjaciół zabiją (…) nie mogli znaleźć dostatecznej ilości — w bitwie pod Maratonem zginęło 6400 żołnierzy armii perskiej (Herodot, Dzieje VI 117). [przypis edytorski]

ślubu łamca (daw.) — krzywoprzysięzca. [przypis edytorski]

ślubyć odda (starop.) — skrót od: odda ci śluby; złoży śluby. [przypis edytorski]

śluby — dziś N.lm: ślubami. [przypis edytorski]

śluby — dziś popr. forma N.lm: ślubami. [przypis edytorski]

śluzy (przestarz.) — ślozy; łzy. [przypis edytorski]

šmėkštelėti — neaiškiai pasirodyti. [przypis edytorski]

śmiać się w kułak — chichotać ukradkiem, śmiać się skrycie. [przypis edytorski]

śmiałąś (…) y mężną została (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: zostałaś śmiała i mężna; stałaś się śmiała i mężna. [przypis edytorski]

śmiałą — w oprac. Hertza: śniadą. [przypis edytorski]

śmiałe wojowniki — dziś popr. forma M. l. mn.: śmiali wojownicy. [przypis edytorski]

śmiał się jak dziecko — w oryg. niem. wurde ungewöhnlich fröhlich: był niezwykle wesoły. [przypis edytorski]

Śmiał się — w oryg. niem. Er kicherte: zachichotał. [przypis edytorski]

śmiał twoją siostrzycę Bogom poświęcić — mowa o Ifigenii. [przypis edytorski]

śmiały na co (starop.) — mający odwagę zaatakować co (bronie śmiałe na piersi niewieście). [przypis edytorski]

śmiały na inszych (starop.) — śmielszy od innych. [przypis edytorski]

śmiały — w oryg. niem. geschickt: zręczny, zwinny. [przypis edytorski]

śmiali się błędowi (starop. forma) — śmiali się z błędu, śmiali się z pomyłki. [przypis edytorski]

śmiećmi — dziś popr. forma N.lm: ze śmieciami. [przypis edytorski]

śmiech Annibala — Hannibal to sławny z podstępów, antyczny przywódca wojsk Kartaginy; jego śmiech to tyle co zwycięstwo po udanym fortelu. [przypis edytorski]

śmiech Katarzyny gziącej się z kochankiem — caryca Katarzyna II była znana z rozpustnego życia. [przypis edytorski]

Śmiech tedy niezgaszony szczęśliwych bogów ogarnął…Iliada I 599–600. [przypis edytorski]

śmiecie — dziś popr. forma B.lm: śmieci. [przypis edytorski]

śmiecisko — dziś popr. forma: śmietnisko a. śmietnik. [przypis edytorski]

Śmiej się pajacu — słowa z arii Vesti la giubba z opery Pajace (I Pagliacci) Ruggera Leoncavalla z 1892 r., pierwszej w całości nagranej (w 1907 r.; aria w wykonaniu Enrico Caruso), jak i w całości sfilmowanej (w roku 1931) opery; jest to aria zdradzonego, opętanego chęcią zemsty męża, Canio, zmuszonego jednak grać rolę Pajaca w sztuce teatralnej i przebierającego się w stosowny strój. [przypis edytorski]

śmiele ostrej gołych piersi broni (starop. forma) — śmiało nie broni przed ostrą bronią nagich (tj. nieosłoniętych zbroją) piersi. [przypis edytorski]

śmiele — śmiało. [przypis edytorski]

śmiele (starop. forma) — dziś: śmiało. [przypis edytorski]

śmiele (starop. forma) — śmiało. [przypis edytorski]

śmieli się — dziś popr.: śmiali się. [przypis edytorski]

śmielszy (starop.) — dziś M.lm: śmielsi. [przypis edytorski]

śmiemże — konstrukcja z partykułą pytającą -że (nadającą charakter pytania retorycznego); inaczej: czy śmiem. [przypis edytorski]

„Śmierć” d'Orcagna — ogromny fresk Triumf Śmierci, na ścianie krużganku Campo Santo w Pizie. Dawniej przypisywany florenckiemu malarzowi Andrei Orcagna (1308–1368), obecnie na ogół za autora uważa się Buonamica Buffalmacco (ok. 1290–1341) lub Francesca Traini (1321–1363). [przypis edytorski]

śmierć dwu dworzan wskutek listu Uriaszowego — nawiązanie do biblijnej postaci Uriasza Hetyty, męża Batszeby i dowódcy w armii króla Dawida. Dawid uwiódł Batszebę, a kiedy okazało się, że kobieta jest w ciąży, wysłał Uriasza na wojnę, potajemnie rozkazując żołnierzom opuścić dowódcę w czasie zażartej bitwy, by zginął. W tragedii Hamlet król Klaudiusz postanawia pozbyć się tytułowego księcia i wysyła go do Anglii z dwójką dworzan, dając im list, na podstawie którego Hamlet ma zostać uwięziony i zabity, jednak ten wykrada list i zmienia jego treść, wydając tym samym wyrok śmierci na obu dworzan. [przypis edytorski]

śmierć głodna — śmierć głodowa. [przypis edytorski]

Śmierć i dziewczyna — pieśń skomponowana przez Schuberta do niemieckiego tekstu Matthiasa Claudiusa. [przypis edytorski]

Śmierć jest, wszak każdego udziałem (…) — nie zmieniono oryginalnej interpunkcji nawet jeśli wydawała się błędna. [przypis edytorski]

Śmierć kończy nierozwiązalne rachunki — życia się lękam i jego tajemniczych mroków — parafraza zdania T. Micińskiego z tekstu Fundamenty Nowej Polski z tomu szkiców Do źródeł duszy polskiej (1906). [przypis edytorski]

Śmierć następcy tronu austriackiego — arcyksięcia Rudolfa Habsburga-Lotaryńskiego (1858–1889), syna cesarza Austrii Franciszka Józefa i cesarzowej Elżbiety, który w wieku 30 lat oficjalnie zginął śmiercią samobójczą razem ze swoją 17-letnią kochanką; okoliczności śmierci kochanków budziły liczne wątpliwości. [przypis edytorski]

śmierć podjąć (starop.) — umrzeć. [przypis edytorski]

Śmierć słowika — wiersz Władysława Syrokomli z 1859 r. [przypis edytorski]

Śmierć — Tanatos, bóg śmierci, brat Hypnosa. [przypis edytorski]

śmierć w kole — właśc.: na kole, chodzi o karę łamania kołem, metodę egzekucji publicznej stosowaną w Europie od czasów starożytnych aż do XVIII w.; ofiarę przywiązywano do osadzonego na palu dużego koła od wozu, a kat uderzał kołem (drągiem) lub nawet młotem kolejne członki ciała skazańca, podczas gdy jego pomocnik stopniowo obracał koło. [przypis edytorski]

Śmierć w Wenecji — nowela Tomasza Manna wyd. w 1912, opowiadająca o platonicznej miłości starzejącego się pisarza do młodego chłopca. [przypis edytorski]

śmiercią Cezara — tj. zasztyletowany w zamachu. [przypis edytorski]

śmierci dalej nie będzie, ani smutku, ani krzyku, ani boleści więcej nie będzie, iż pierwsze rzeczy przeminęły — Ap 21, 4. [przypis edytorski]

śmiercim się bała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: śmierci się bałam. [przypis edytorski]

śmiertelna koszula — tu: kitel, długa, luźna, biała szata zakładana przez Żydów aszkenazyjskich w synagodze oraz podczas niektórych świąt, dawniej także podczas szabatów i in. uroczystości, niekiedy używana także jako okrycie zmarłego (całun). [przypis edytorski]

śmiertelni (reg.) — dziś popr.: śmiertelny. [przypis edytorski]

śmiertelny — niem. krampfverzerrtes: konwulsyjnie zniekształcony. [przypis edytorski]

śmiertelny to przedmiot — tj. grożący śmiercią temat rozmowy. [przypis edytorski]

Śmieszna tragedia, krótka ale nudna, Tyzby, kochanki młodego PiramaPiram i Tyzbe to historia o nieszczęśliwej miłości, znana z Metamorfoz Owidiusza. Kochankowie pochodzili z dwóch rywalizujących ze sobą rodów, a rozmawiali ze sobą poprzez szparę w murze. W drodze na umówione spotkanie wskutek nieszczęśliwego zbiegu okoliczności oboje zaczęli myśleć, że drugie zostało zabite przez lwa. Każde z rozpaczy popełniło samobójstwo. Shakespeare wykorzystał ten sam motyw w sztuce Romeo i Julia, pisanej równolegle ze Snem nocy letniej. [przypis edytorski]

Śmieszne. Ale co na tym tle nie było śmieszne? — tu w tekście umieszczono dwie ilustracje z podpisem: Z cyklu Wawele, K. Frycza. Projekt Rady Miejskiej (z wnętrza cukierni Michalika); z cyklu Wawele, K. Frycza. Projekt socjalistyczny (z wnęrza cukierni Michalika). [przypis edytorski]

śmietanka towarzyska — najwyższa warstwa społeczna; elita. [przypis edytorski]

śmiga (daw.) — śmigło, wirnik. [przypis edytorski]

śmiga — skrzydło wiatraka. [przypis edytorski]

śmigi (daw.) — części śmigła. [przypis edytorski]

Śmigły-Rydz, Edward (1886–1941) — wojskowy i polityk, marszałek Polski po Józefie Piłsudskim. [przypis edytorski]

śmigły — szybki, zwinny; smukły i wysoki. [przypis edytorski]

śmigły — (zazwyczaj o drzewie) wysoki, smukły. [przypis edytorski]

śmigownica — armatka mniejszego kalibru. [przypis edytorski]

śmigownica — działo o długiej lufie, używane w Europie głównie w XVI-XVII w. [przypis edytorski]

śmigownica — falkonet a. sokolik, działo polowe piechoty, ładowane od przodu, używane w XVI-XVIII w., rodzaj kolubryny o kalibrze 55-70 mm, stosowana także w bitwach morskich do abordażu. [przypis edytorski]

śmigownica — rodzaj działka ustawianego na burcie okrętu; sokolik, falkonet. [przypis edytorski]

śmirci (starop. forma) — śmierci. [przypis edytorski]

šmotas — daugybė. [przypis edytorski]

šmotas (lenk.) — gabalas. [przypis edytorski]

šmotelis — gabalėlis. [przypis edytorski]