Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7183 przypisów.

baciar (batiar) — „człowiek ulicy” w gwarze lwowskiej. [przypis edytorski]

baciarz (reg.) — ulicznik. [przypis edytorski]

bacik — daw. zabawka dla chłopców. [przypis edytorski]

bacik — zdr. od bat (daw.): duża, drewniana płaskodenna łódź, opatrzona żaglem. [przypis edytorski]

bacillus ridiculentus (łac.) — bakcyl śmiechu. [przypis edytorski]

Backfische (niem.) — podlotki. [przypis edytorski]

Baco de Verulamio — Franciszek Bacon ur. 1561 zm. 1626, twórca empirystycznego kierunku w filozofii czasów nowszych, zamierzył w wielkim dziele, któremu dał tytuł Instauratio magna (Wielka Odnowa) r. 1628, rozwinąć plan zreformowania wszystkich nauk zarówno co do ich zakresu jak i co do metody. Opracować jednak zdołał właściwie dwie tylko części: De dignitate et augmentis scientiarum (O godności i pomnożeniu nauk) i Novum Organon (Nowa logika — u nas opracowana przez Michała Wiszniewskiego pt. Bakona Metoda tłumaczenia natury. Kraków 1834, drugie wyd. 1876, Warszawa). [przypis redakcyjny]

Baco de Verulamio, Instauratio magna. Praefatio: De nobis ipsis silemus (…) — Bacon z Werulamu w przedmowie do dzieła Instauratio magna: „O sobie samych zamilczymy. A co do przedmiotu, o który idzie, prosimy, iżby go uznano nie za mniemanie, ale za sprawę, i nabrano przekonania, iż nie zakładamy tu podwalin dla jakiejś sekty, lub widzi-mi-się, ale dla korzyści i dostojności ludzkiej; — następnie, żeby dbając o własne dobro, dopomagano też ogólnemu przez wzięcie w nim udziału; — prócz tego żeby nabrano otuchy i tej naszej Odnowy nauk nie poczytywano za coś nieskończonego i nadludzkiego, lecz duchem ją objęto, boć ona w istocie jest końcem i prawowitą granicą błędu nieskończonego”. [przypis tłumacza]

Bacon, Francis (1561–1626) — angielski filozof, eseista, polityk oraz prawnik. [przypis edytorski]

Bacon, Francis (1561–1626) — angielski filozof, prawnik i mąż stanu, jeden z twórców empiryzmu oraz nowożytnej metody naukowej opartej na eksperymencie i indukcji. Pojawiały się teorie, że to on był prawdziwym autorem dzieł Williama Szekspira, jednak nie ma na to żadnych dowodów. [przypis edytorski]

Bacon, Francis (1561–1626) — angielski filozof, prawnik i mąż stanu; twórca empiryzmu oraz nowożytnej metody naukowej opartej na eksperymencie i indukcji. [przypis edytorski]

Bacon, Francis (1561–1626) — angielski filozof, prawnik i mąż stanu; twórca empiryzmu oraz nowożytnej metody naukowej opartej na eksperymencie i indukcji; w pierwszej części swojego głównego dzieła, Novum Organum (1620), jako pierwszy stwierdził, że do przekazywania prawdy naukowej potrzebny jest uniwersalny i jednoznaczny język oraz opisał sposoby, na jakie w mowie pojawia się się dwuznaczność. [przypis edytorski]

Bacon, Francis (1561–1626) — angielski filozof, propagator metody naukowej, eksperymentu i dowodzenia indukcyjnego. [przypis edytorski]

Bacon, Francis (1561–1626) — angielski filozof, przedstawiciel empiryzmu. [przypis edytorski]

Bacon, Francis (1561–1626) — angielski filozof. [przypis edytorski]

Bacon, Francis (1561–1626) — angielski filozof, reprezentant empiryzmu. [przypis edytorski]

Bacon, Francis (1561–1626) — filozof ang., prawnik i mąż stanu na dworze króla Jakuba I Stuarta (pełnił funkcję naczelnego prokuratora państwa), wicehrabia St Albans (1621); w filozofii twórca empiryzmu oraz nowożytnej metody naukowej opartej na eksperymencie i indukcji; w pierwszej części swojego głównego dzieła, Novum Organum (1620), jako pierwszy stwierdził, że do przekazywania prawdy naukowej potrzebny jest uniwersalny i jednoznaczny język oraz podał klasyfikację sposobów pojawiania się dwuznaczności w mowie (teoria złudzeń). [przypis edytorski]

Bacon Franciszek (z Werulamu) — ur. 1561 w Londynie, kształcił się w Cambridge; od 1595 członek parlamentu, został w 1604 r. prawnym zastępcą Korony, 1617 wielkim kanclerzem, 1618 lordem kanclerzem i baronem Werulamu; wtrącony z powodu przekupstwa do więzienia w Tower i skazany na wysoką karę pieniężną 1621 r., postradał wszystkie swe godności; po rychłym wyjściu z więzienia żył w zaciszu; um. w Highgate 1626 r. Główne dzieła: De dignitate et augmentis scientiarum; Novum organum scientiarum (tworzą pierwszą i drugą część zakrojonego na wielkie rozmiary, ale w całości niewykonanego dzieła Instauratio magna); Essayes: Religious meditations. Places of perswasion and disswasion; De sapientia veterum. [przypis autorski]

Bacon Rogeriusz (dziś raczej: Roger Bacon) — ur. ok. 1210 (1215) w Ilchester, w Anglii; kształcił się w Oxfordzie i w Paryżu, wstąpił do zakonu franciszkanów; papież Klemens IV szczerze się nim opiekował; po jego śmierci Bacon okupił opozycję przeciw duchowi czasu długoletnim wygnaniem i więzieniem; um. ok. r. 1294. Główne dzieła: Opus maius, Opus minus, Opus tertium, Speculum Alchymiae, Epistula de secretis artis et naturae operibus atque nullitate magiae, Compendium studii philosophiae, De multiplicatione specierum, Compendium studii theologiae. [przypis autorski]

Bacon, Roger (ok. 1214–1292) — ang. filozof i naukowiec, franciszkanin, jeden z pierwszych w nauce europejskiej zwolenników empiryzmu. [przypis edytorski]

Bacon, Roger (ok. 1214–1292) — angielski filozof i uczony, franciszkanin, jeden z pierwszych w nauce europejskiej zwolenników empiryzmu. [przypis edytorski]

Bacon z Verulam — Francis Bacon (1561–1626), ang. filozof epoki odrodzenia i baroku, eseista, prawnik, polityk; jeden z twórców empiryzmu oraz metody naukowej opartej na eksperymencie i indukcji; jako doradca prawny króla Jakuba I Stuarta otrzymał tytuł barona Verulam, a następnie wicehrabiego St Albans. [przypis edytorski]

Bacon z Werulanu opowiada (…) prostopadle do wysokości dwóch stóp — Ustęp ten brzmi w wyd. 1751, jak następuje: „Kanclerz Bacon, autor pierwszorzędny, opowiada w swej Historii życia i śmierci o pewnym człowieku schwytanym na zdradzie, któremu za życia odsłonięto wnętrzności, aby wyrwać serce i wrzucić je do ognia; podskoczyło wówczas pierwotnie prostopadle w górę do wysokości półtrzeciej stopy, następnie jednak podskakiwało w przeciągu 7 lub 8 minut, tracąc wciąż siły i wznosząc się coraz niżej za każdym razem”. [przypis tłumacza]

bacuj — bacz, miej się na baczności. [przypis redakcyjny]

baculus senectutis (łac.) — podpora starości. [przypis redakcyjny]

Bacutil — nazwa przedsiębiorstwa zajmującego się m.in. utylizacją resztek zwierzęcych. [przypis edytorski]

Baczcie przynajmniej na (…) Światło Heliosa — widok ludzi przeklętych, pokalanych, jako też zmarłych raził bogów, szczególnie słońce, czyli Heliosa. [przypis redakcyjny]

baczenie (starop.) — rozwaga, uwaga, czujność. [przypis edytorski]

baczenie (starop.) — tu: rozum. [przypis edytorski]

baczenie (starop.) — uwaga, rozwaga; z baczeniem: rozważnie, czujnie. [przypis edytorski]

bacznie (daw.) — roztropnie, uważnie. [przypis edytorski]

bacznie — ostrożnie. [przypis edytorski]

baczność — tu: spostrzegawczość. [przypis edytorski]

baczność — tu: uwaga, czujność. [przypis edytorski]

baczność — tu: uwaga. [przypis redakcyjny]

baczność — uwaga, ostrożność. [przypis edytorski]

baczność — uważność ostrożność. [przypis edytorski]

baczny — czujny, uważny. [przypis edytorski]

baczny (starop.) — roztropny. [przypis redakcyjny]

baczny (starop.) — uważny, rozumny. [przypis edytorski]

baczony (daw.) — zauważany. [przypis edytorski]

Bacz szo myni dajesz! Durna jaka, teper jabloka stawlaju (gw. ukr.) — Uważaj, co mi dajesz! Jaka ty głupia, teraz jabłka stawiam. [przypis edytorski]

baczyć (daw., gw.) — pamiętać, uważać. [przypis edytorski]

baczyć (daw., gw.) — patrzeć, uważać, zwracać uwagę. [przypis edytorski]

baczyć (daw., gw.) — uważać, zauważać, pamiętać. [przypis edytorski]

baczyć (daw.) — uważać, pilnować; baczmyż: konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą od -ż; znaczenie: uważajmy koniecznie, pilnujmy koniecznie. [przypis edytorski]

baczyć (daw.) — uważać, zwracać uwagę, brać pod uwagę. [przypis edytorski]

baczyć (daw.) — widzieć, dostrzegać. [przypis edytorski]

baczyć (daw.) — zauważać, zwracać na coś uwagę. [przypis edytorski]

baczyć (daw.) — zwracać uwagę. [przypis edytorski]

baczyć drugi i rozumieć drugi (starop.) — tu: konstrukcja z partykułą wzmacniającą ci, skróconą do -ć; znaczenie: ktoś inny zauważa to i rozumie dobrze. [przypis edytorski]

baczyć — patrzeć, uważać, zwracać uwagę. [przypis edytorski]

baczyć — pilnować, uważać. [przypis edytorski]

baczyć (starop.; 1 os. lm: baczym) — dostrzegać. [przypis redakcyjny]

baczyć — uważać na coś. [przypis edytorski]

baczyć — uważać na coś; uwzględnić coś. [przypis edytorski]

baczyć — uważać, spostrzegać, widzieć. [przypis edytorski]

baczyć — uważać, spostrzegać, widzieć. [przypis edytorski]

baczyć — uważać; tu: widzieć. [przypis edytorski]

baczyć — uważać, zwracać uwagę; tu: zauważać, widzieć. [przypis edytorski]

baczyć — widzieć. [przypis edytorski]

baczyć — zważać, zwracać uwagę. [przypis edytorski]

baczyć — zwracać uwagę; dbać, pamiętać. [przypis edytorski]

baczyć — zwracać uwagę; uważać. [przypis edytorski]

baczyły — tu: zobaczyły, patrzyły na. [przypis edytorski]

baczże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: uważajże; skup się na tym, by… itp. [przypis edytorski]

badać sytuacją (daw.) — dziś: badać sytuację. [przypis edytorski]

Badacze, którzy przekraczają granice sformułowań programowych, dochodzą najczęściej do definicji tak obszernych, że ogarniają one swym zasięgiem niemal całą współczesną poezję — por. np. G. Picon, Poésie contemporaine, w: Encyclopedie de la Pléiade. Histoire des littératures, t. II, Paris 1956, s. 217 (o pracy M. Raymonda, De Baudelaire au surréalisme) i R. Brinkmann, Expressionismus. Forschungsprobleme 1952–1960, Stuttgart 1961, s. 80 (o pracy W. Sokela, The Writer in Extremis). [przypis autorski]

Badacze Pisma Świętego — nazwa wspólnot religijnych należących do nurtu zapoczątkowanego nauczaniem Ch. T. Russela w 2. poł. XIX w., stawiających sobie za cel konieczność powrotu do pierwotnej wiary chrześcijańskiej i apostolskiego modelu chrześcijaństwa oraz głoszących bliskie nadejście tysiącletniego panowania Królestwa Bożego. [przypis edytorski]

badacz szwedzki Fahlbeck oblicza… — Fahlbeck, Der Ader Schwedens, Jena, 1923. [przypis autorski]

bada i umysł (starop.) — bada nawet umysł. [przypis edytorski]