Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5106 przypisów.

Annibal właśc. Hannibal Barkas (247–183 p.n.e.) — kartagiński dowódca, początkowo zwycięski, ostatecznie pokonany przez Scypiona Afrykańskiego w 202 r. pod Zamą, otruł się, by nie trafić do niewoli. [przypis edytorski]

Annie Laurie — stara szkocka piosenka (ballada), której tekst bazuje na wierszu Williama Douglasa (ok. 1682–1748) z Dumfriesshire i opowiadającym o romansie poety z dziewczyną o tymże nazwisku (Annie Laurie, 1682–1764); słowa zostały nieco zmodyfikowane, a melodia autorstwa Alicii Scott dodana w roku 1834/5; piosenka znana jest również pod tytułem Maxwelton Braes. [przypis edytorski]

anniwersarz (łac.) — święto obchodzone co roku, tu: imieniny. [przypis edytorski]

anniwersarz — tu: uczta w rocznicę zgonu. [przypis edytorski]

Anno Domini (łac.) — Roku Pańskiego. [przypis edytorski]

anno (łac.) — roku. [przypis edytorski]

Annonciady — w innym oprac.: wizytek; w innym tłum.: Zwiastowania. [przypis edytorski]

annony — owoce tropikalnego flaszowca (łac. Annona). [przypis edytorski]

Annopol — osiedle w dzielnicy Białołęka w Warszawie; dawniej osada dla bezrobotnych i bezdomnych. [przypis edytorski]

Annunzio, Gabriele Michele Raffaele Ugo d' (1863–1938) — włoski lotnik wojskowy, poeta, dramaturg, prozaik oraz polityk; znany zwłaszcza dzięki powieści Triumf śmierci (1894); często wskazywany jako jeden z prekursorów włoskiego faszyzmu. [przypis edytorski]

ann — właśc.: anna, drobna moneta miedziana używana w czasach kolonialnych w Indiach i Pakistanie, równa 1/16 rupii. [przypis edytorski]

an obscure performance commended to his notice by a friend (ang.) — mało znane przedstawianie polecone jego uwadze przez znajomego. [przypis edytorski]

Anochi (hebr. dosł. ja) — słowo rozpoczynające Dekalog podyktowany Mojżeszowi przez Boga: Ja jestem Pan, twój Bóg, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli (Wj, 20,2) oraz Jam jest Pan, Bóg twój, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej, z domu niewoli (Pwt, 5,6). [przypis edytorski]

ano (daw.) — oto, bowiem; a ono. [przypis edytorski]

anodyna (z gr.) — środek uśmierzający ból w daw. medycynie; często na bazie opium, eteru lub chloroformu. [przypis edytorski]

anonsować (teatr.) — zawiadamiać ze sceny o zmianie sztuki lub o zmianach w obsadzie ról. [przypis edytorski]

anonsować (z fr. annoncer: zapowiadać, obwieszczać) — oznajmiać czyjeś przybycie. [przypis edytorski]

anonsowanie — zapowiedź (najczęściej przez lokaja, kogoś ze służby domowej) przybycia jakiejś osoby. [przypis edytorski]

ano (starop.) — ale, a tylko, a przecież. [przypis edytorski]

ano (starop.) — tu: choć, chociaż. [przypis edytorski]

ansichtskarta (z niem. Ansichtskarte) — widokówka, pocztówka. [przypis edytorski]

Anstoß — Anfall. [przypis edytorski]

anszlus (niem. Anschluß: przyłączenie) — aneksja terytorium Austrii, dokonana przez Niemcy w 1938 r. [przypis edytorski]

antaba a. hantaba (z niem. Handhabe: rękojeść) — stały lub ruchomy uchwyt z metalu umieszczany na skrzyni, kufrze, drzwiach lub bramie. [przypis edytorski]

antaba — metalowy uchwyt na kufrze, drzwiach, bramie, złożony z dwóch części, jednej stanowiącej umocowanie i drugiej (często ruchomej) służącej do chwytania; antaby na drzwiach stanowiły zarazem kołatkę. [przypis edytorski]

antaba — tu: metalowa sztaba zamykająca bramę lub drzwi. [przypis edytorski]

antaba (z niem. Handhabe: rękojeść) — dzierżak; metalowy uchwyt na kufrze, drzwiach, bramie, złożony z dwóch części, jednej stanowiącej umocowanie i drugiej (często ruchomej) służącej do chwytania; antaby na drzwiach stanowiły zarazem kołatkę. [przypis edytorski]

antaba (z niem. Handhabe: rękojeść) — dzierżak; metalowy uchwyt na kufrze, drzwiach, bramie, złożony z dwóch części, jednej stanowiącej umocowanie i drugiej (często ruchomej) służącej do chwytania; antaby na drzwiach stanowiły zarazem kołatkę. [przypis edytorski]

antagonista — przeciwnik. [przypis edytorski]

antagonista — przeciwnik, rywal. [przypis edytorski]

antałek — beczułka, baryłeczka. [przypis edytorski]

antałek — beczułka na wino lub piwo. [przypis edytorski]

Antananarivo — stolica Madagaskaru. [przypis edytorski]

Antander — miasto na płd. od Troi, u stóp Idy. [przypis edytorski]

Antandros — staroż. miasto greckie w płd. Troadzie, nad zatoką Adramyteion; pomiędzy ob. turecką wioską Avcılar a miastem Altınoluk. [przypis edytorski]

Antar a. Antara ibn Szaddad (525–615) — poeta i wojownik arabski, bohater jednego z najbardziej znanych arabskich poematów rycerskich doby przedmuzułmańskiej. [przypis edytorski]

Antarktyk (z gr. antarktikos: naprzeciw północy) — Antarktyka; obszar leżący na południowej półkuli kuli ziemskiej, obejmujący kontynent Antarktydy oraz wody Oceanu Południowego wraz z otaczającymi go wyspami. [przypis edytorski]

anta — tapir amerykański, gatunek ssaka nieparzystokopytnego z rodziny tapirowatych. [przypis edytorski]

ant balso — išgirdęs balsą. [przypis edytorski]

ante Agamemnona (łac.) — przed Agamemnonem. [przypis edytorski]

antecedens — poprzednik, fakt poprzedzający. [przypis edytorski]

antecesor (łac. antecessor: poprzedzający) — poprzednik, przodek. [przypis edytorski]

antecessor (łac.) — poprzednik. [przypis edytorski]

antedyluwialny — dosł.: przedpotopowy; dawniej pochodzące ze starszej epoki czwartorzędu osady lodowcowe występujące poza dolinami rzecznymi łączono potopem (łac. diluvium). [przypis edytorski]

Antej a. Antheus — jeden z dowódców okrętów trojańskich. [przypis edytorski]

Antek, właśc. Hilel Wodzisławski — członek żydowskiego ruchu oporu, organizator grup partyzanckich; zginął w październiku 1943 r. [przypis edytorski]

Antemny — miasto sabińskie przy ujściu Anienu do Tybru. [przypis edytorski]

Antemurale Christianitatis (łac.) — przedmurze chrześcijaństwa. [przypis edytorski]

„Antena” 1938, nr 15 z 10 IV — pierwodruk powyższego felietonu w czasopiśmie „Antena” można oglądać w Internecie na stronie biblioteki Polona pod adresem: https://polona.pl/item/9243552/7/ (dostęp w dn. 12 lutego 2017). [przypis edytorski]

„Antena” 1938, nr 17 z 24 IV — pierwodruk powyższego felietonu w czasopiśmie „Antena” można oglądać w Internecie na stronie biblioteki Polona pod adresem: https://polona.pl/item/9243592/40/ (dostęp w dn. 12 lutego 2017). [przypis edytorski]

„Antena” — ilustrowany tygodnik wychodzący w Warszawie od 1934 do 1939 r. Liczył ok. 50 stron, drukował program radiowy wraz z omówieniami zaplanowanych audycji. [przypis edytorski]

Antenor — główny zwolennik oddania Heleny Grekom, występuje też w Odprawie posłów greckich Jana Kochanowskiego. [przypis edytorski]

Antenor (mit. gr.) — członek starszyzny trojańskiej, doradca króla Troi, Priama; radził oddać Helenę, żeby zapobiec konfliktowi z Grekami. [przypis edytorski]

Antenor, syn strumienia AlfejosaAntenor: członek starszyzny trojańskiej, doradca króla Troi; Alfejos: bóg rzeki o tej samej nazwie; pomiędzy tymi dwiema postaciami w mitologii greckiej nie ma związku. [przypis edytorski]

Antenor — tu: Trojańczyk, reprezentant stronnictwa ugodowego, optującego za oddaniem Heleny mężowi, załagodzeniem sporu i zażegnania groźby wojny; miał ocaleć po upadku Troi i z częścią swoich rodaków przybyć w okolice Wenecji, by założyć nowe państwo na terenach zamieszkałych uprzednio przez Liburnów. [przypis edytorski]

ante omnia (łac.) — przede wszystkim. [przypis edytorski]

ante Peiperum (łac.) — przed Peiperem. [przypis edytorski]

ante rem, in re, post rem (łac.) — przed rzeczą, w rzeczy, po rzeczy. [przypis edytorski]

Anteusz (mit. gr.) — olbrzym pokonany przez Heraklesa; zyskiwał siły dotykając ziemi, więc Herakles musiał go w czasie walki trzymać w powietrzu. [przypis edytorski]

Anteusz (z łac.) a. Antajos (mit. gr.) — syn Posejdona i Gai (Ziemi), olbrzym żyjący w Libii, który zmuszał przechodzących do walki zapaśniczej, a wyczerpanych zmaganiami zabijał; pozostawał niezwyciężony, gdyż zyskiwał siły, dotykając ziemi; kiedy walczący z nim Herakles zorientował się, dlaczego nie może go pokonać, uniósł go w powietrze i zmiażdżył w uścisku. [przypis edytorski]

antežys — pievos pakraštys prie dirvos. [przypis edytorski]

Antezessor — Vorgänger. [przypis edytorski]

ant galo (lenk.) — čia: pagaliau. [przypis edytorski]

ant galo (lenk. — na koniec) — galų gale. [przypis edytorski]

ant galo (lenk.) — pagaliau. [przypis edytorski]

ant galo — pagaliau, galiausiai. [przypis edytorski]

ant galo — pagaliau, galų gale. [przypis edytorski]

ant gvolto (lenk.) — skubiai. [przypis edytorski]

anticipando (łac.) — antycypując; z wyprzedzeniem mających nastąpić wydarzeń. [przypis edytorski]

Anticyra — miasto w Grecji, w okolicach którego rósł ciemiernik (łac. Helleborus), trucizna stosowana w starożytności również jako lek na szaleństwo. „Trzy Anticyry” mogą oznaczać potrójną dawkę tego leku. [przypis edytorski]

Antifates (mit. gr.) — wódz Lastrygonów, którzy zaatakowali Odyseusza. [przypis edytorski]

Antikleja — matka Odyseusza. [przypis edytorski]

Antiloch — syn Nestora, poległy pod Troją. [przypis edytorski]

Antiloch — syn Nestora, starego i doświadczonego wojownika z Iliady. [przypis edytorski]

Antilochus (mit. gr.) — syn Nestora, starego bohatera wojny trojańskiej. [przypis edytorski]

Antinous (111–130) — grecki młodzieniec, oficjalny kochanek cesarza Hadriana; kiedy utonął w Nilu, na rozkaz Hadriana powstało wiele rzeźb i portretów przedstawiających Antinousa jako ideał młodzieńczej piękności. [przypis edytorski]

Antinous (111–130) — grecki młodzieniec, protegowany i kochanek cesarza Hadriana, przedstawiany w rzeźbie i na monetach jako ideał młodzieńczego piękna. [przypis edytorski]