Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zoologia
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4908 przypisów.
gody (daw.) — wesele, święto. [przypis edytorski]
gody — dziś popr. forma N. lm: godami. [przypis edytorski]
gody* — radość, wesele; w. 25-28: Cicero głosił, że mędrzec powinien ze spokojem przyjmować wszystkie nieszczęścia, unikając jedynie hańby. Gdy jednak umarła jego córka Tulia, przeżył to głęboko. [przypis redakcyjny]
Gody — Święta Bożego Narodzenia, obchodzone co roku 25 i 26 grudnia. [przypis edytorski]
gody — święto. [przypis edytorski]
gody (starop.) — Boże Narodzenie, Nowy Rok. [przypis redakcyjny]
gody — tu: święto. [przypis edytorski]
gody — tu: szczęście. [przypis redakcyjny]
gody — uroczystości, zwłaszcza weselne, połączone zwykle z ucztowaniem i zabawą. [przypis edytorski]
gody w Kanie — wesele, podczas którego Chrystus zamienił wodę w wino. [przypis edytorski]
Godzę się, iż kto nie zgłębia poglądów Kopernika — Z tego widać, że naukę Kopernika uważał Pascal wyłącznie za „pogląd”. [przypis tłumacza]
godzić (daw.) — celować. [przypis edytorski]
godzić (daw.) — tu: celować. [przypis edytorski]
godzić do czego (starop.) — zmierzać do czego. [przypis edytorski]
godzić na coś (daw.) — dążyć do czegoś, zamierzać coś. [przypis edytorski]
godzić na coś (daw.) — nastawać na coś; godzić na wełnę tu: o duchowym pasterzu wiernych-owieczek, który usiłuje swoje „owce” obedrzeć dla zysku. [przypis edytorski]
godzić na coś (daw.) — zamierzać coś. [przypis edytorski]
godzić na co (starop.) — dążyć do czego; porywać się na co. [przypis edytorski]
godzić na co (starop.) — dążyć do czego. [przypis edytorski]
godzić na co (starop.) — starać się, usiłować; tu: dążyć do czego. [przypis edytorski]
godzić się [na królestwo] (starop.) — starać się [o królestwo], usiłować [pozyskać królestwo]. [przypis redakcyjny]
godzić (starop.) — dążyć do czego. [przypis edytorski]
godzić (starop.) — starać się, usiłować. [przypis redakcyjny]
godzić — tu: celować. [przypis edytorski]
godzić — tu: dybać, nastawać, szukać. [przypis edytorski]
godzić za kim (starop.) — dążyć za kim; podążać za kim. [przypis edytorski]
godzicielski — zmierzający do zaprowadzenia zgody, do pogodzenia stron. [przypis edytorski]
godziech — liczba podwójna; dziś popr. forma N.lm: godach. [przypis edytorski]
go dzieckiem niosły — niosły go, kiedy był dzieckiem, w dzieciństwie. [przypis edytorski]
godzieneś — skrócone: godzien jesteś. [przypis edytorski]
godziłoby się (daw.) — wypadałoby. [przypis edytorski]
godzili — czasownik „godzić” z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]
godziną później (daw. forma) — dziś popr.: godzinę później. [przypis edytorski]
godzina dziewiąta — tu: według daw. miary, gdy jako pierwszą oznaczano godzinę wschodu słońca (odprawiano też wówczas pierwsze nabożeństwo), więc dziewiąta godzina przypadała ok. drugiej po południu. [przypis edytorski]
Godzina, której żaden człowiek dwa razy w życiu nie słyszy — chodzi o pierwszą godzinę nowego stulecia. [przypis edytorski]
Godzina ”W” — Kryptonimem tym Komenda Główna AK opatrzyła godzinę rozpoczęcia powstania warszawskiego, tj. godz. 17.00 w dniu 1 sierpnia 1944 r. [przypis edytorski]
godzinki — katolicka modlitwa liturgiczna, powstała z liturgii godzin, najbardziej popularne są godzinki ku czci Matki Boskiej. [przypis edytorski]
godzinki — katolicka modlitwa śpiewana pochodząca od liturgii godzin, najpopularniejsze są godzinki ku czci Matki Boskiej. [przypis edytorski]
godzinki — katolicka modlitwa śpiewana pochodząca od liturgii godzin; najpopularniejsze są godzinki ku czci Matki Boskiej. [przypis edytorski]
godzinki — modlitwa pochodząca od liturgii godzin, najpopularniejsze są godzinki ku czci Matki Boskiej. [przypis edytorski]
godzinki — śpiewane nabożeństwo do Matki Boskiej. [przypis redakcyjny]
godziny drugiej — tj. ósmej. [przypis tłumacza]
godziny zajęcia — tu: godziny pracy. [przypis edytorski]
go — dziś popr. forma B. lp r.n.: je. [przypis edytorski]
go — dziś popr.: je. [przypis edytorski]
go — dziś popr.: je. [przypis redakcyjny]
godzi się (daw.) — wypada, należy. [przypis edytorski]
Godzi się nadmienić (…) czyn buntowniczy… — przekonał się o tem na sobie F. Boissard. Patrz dzieło przytoczone, rozdział ostatni. [przypis autorski]
godzi — tu: da, pozwoli. [przypis edytorski]
godziwą — πρέπον, honestum, ehrenvoll (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
godziwy (daw.) — odpowiedni, słuszny. [przypis edytorski]
godziż mi się — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż, o funkcji pytajnej; znaczenie: czy godzi mi się. [przypis edytorski]
godziż się — czy godzi się; czy wypada. [przypis edytorski]
godziż się (daw.) — czy się godzi; czy to jest właściwe. [przypis edytorski]
godziż się — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy się godzi. [przypis edytorski]
Göhre, Paul (1864–1928) — niemiecki teolog protestancki i polityk; autor książki Drei Monate Fabrikarbeiter und Handwerksbursche (Trzy miesiące w roli robotnika fabrycznego i rzemieślnika; 1891); w 1900 wstąpił do Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD). [przypis edytorski]
Görgey, Artur von, węg. Görgey, Artúr (1818–1916) — generał węgierski, jeden z dowódców węgierskich w czasie powstania Wiosny Ludów 1848 r., w sierpniu 1949 r. po klęsce pod Világos poddał swoje wojska armii rosyjskiej. [przypis edytorski]
Görlitz — miasto nad Nysą Łużycką, w Niemczech, w Saksonii; ob. na granicy z Polską, przed zmianami granic po II wojnie światowej tworzące jedno miasto ze Zgorzelcem. [przypis edytorski]
Görres, Jakob (1776–1848) — uczony i publicysta niem., występował przeciw nadużyciom duchowieństwa i arystokracji. Wydał m.in. czterotomowe dzieło Die Christische Mystik (Mistyka chrześcijańska). [przypis edytorski]
Götterdämmerung (niem.) a. Ragnarök (mit. skand.) — wielka walka między bogami a olbrzymami i potworami, w wyniku której spłonie świat i siedziba bogów, Asgard, zgasną wszystkie gwiazdy, a Ziemię zaleje wielkie morze; po katastrofach wyłoni się odnowiony, oczyszczony świat. Götterdämmerung (pol. Zmierzch bogów) to także tytuł ostatniej części dramatu muzycznego Richarda Wagnera Pierścień Nibelunga. [przypis edytorski]
Götz von Berlichingen — dramat historyczny Goethego z 1773 r. [przypis edytorski]
Goebbels, Magda (1901–1945) — żona ministra propagandy, matka sześciorga dzieci. Tuż przed klęską III Rzeszy oboje wraz z mężem otruli dzieci i popełnili samobójstwo. [przypis edytorski]
„Goeben”, „Breslau” i „Hamidie” — niemieckie krążowniki liniowe. [przypis edytorski]
goecja (z gr. transl. goeteia: wycie) — sztuka przywoływania duchów i demonów, by służyły pomocą przyzywającemu je magowi zw. goetą; według tradycji okultystycznej i kabalistycznej, źródła goecji wywodzą się od biblijnego króla Salomona, który miał uzyskać władzę nad demonami bezpośrednio od Boga, miał też być autorem traktatów magicznych opisujących techniki tego rodzaju, były to: Sztuka Goecji (wyd. w 1904 r. staraniem Aleistera Crowley'a i MacGregora Mathersa) oraz Lemegeton (w tym wypadku pochodząca od izraelskiego króla miała być pierwsza księga, tzw. Mniejszy Klucz Salomona). [przypis edytorski]
go ehead, właśc. go ahead (ang.) — naprzód, ruszaj. [przypis edytorski]
goeleta (z fr. goélette) — dziś: szkuner, statek o ożaglowaniu skośnym, zwykle posiadający dwa maszty, przy czym tylny jest wyższy od przedniego. [przypis edytorski]
goeletka — mała żaglówka. [przypis edytorski]
goeletka (z fr. goélette) — szkuner, żaglowiec mający mający dwa lub więcej masztów z ożaglowaniem skośnym. [przypis edytorski]
Goetel, Ferdynand (1890–1960) — pisarz i dramaturg. [przypis edytorski]
Goetel, Ferdynand (1890–1960) — prozaik i dramatopisarz. [przypis edytorski]
Goethe, fanatyczny wielbiciel Diderota — „Diderot ist Diderot, ein einzig Individuum; wer an ihm oder seinen Schriften mäkelt, ist ein Philister, und deren sind Legionen. Wissen doch die Menschen weder von Gott, noch von der Natur, noch von ihresgleichen dankbar zu empfangen, was unschätzbar ist” (Goethe do Zeltera, 9 marca 1831). [przypis tłumacza]
Goethe, Goethe, und kein Ende (niem.) — Goethe, Goethe bez końca. [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang (1749–1832) — jeden z najwybitniejszych autorów niemieckich, poeta, dramaturg i prozaik, reprezentant nurtu „burzy i naporu”, przedstawiciel klasycyzmu weimarskiego; autor m.in. dramatu Faust (cz. 1: 1808, cz. 2: 1831), o uczonym, który zgłębiwszy dostępną człowiekowi wiedzę, doznał rozczarowania i zawarł pakt z diabłem obiecującym mu spełnienie wszystkich pragnień. [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang (1749–1832) — jeden z najwybitniejszych autorów niemieckich, poeta, dramaturg, prozaik, uczony i polityk, gł. reprezentant nurtu „burzy i naporu”, przedstawiciel klasycyzmu weimarskiego. [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang (1749–1832) — jeden z najwybitniejszych autorów niemieckich, poeta, dramaturg, prozaik, uczony i polityk, reprezentant nurtu „burzy i naporu”, przedstawiciel klasycyzmu weimarskiego. [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang (1749–1832) — jeden z najwybitniejszych autorów niemieckich, poeta, dramaturg, prozaik, uczony i polityk, reprezentant nurtu „burzy i naporu”, przedstawiciel klasycyzmu weimarskiego; autor m.in. dramatów Ifigenia w Taurydzie (1787), Naturalna córka (Die Naturlische Tochter, 1803), Faust (cz. 1: 1808, cz. 2: 1831), powieści Powinowactwa z wyboru (1809), a także zbioru epigramatów satyrycznych Xenien, napisanego w 1796 wspólnie z jego przyjacielem Friedrichem Schillerem. [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang (1749–1832) — najwybitniejszy poeta niemiecki przełomu XVIII i XIX wieku. W młodości jako autor powieści epistolarnej Cierpienia młodego Wertera przedstawiciel nurtu burzy i naporu (niem. Sturm und Drang), który poprzedzał rozkwit romantyzmu. W dojrzałej twórczości zwolennik klasycyzmu. [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang (1749–1832) — najwybitniejszy poeta niemiecki przełomu XVIII i XIX wieku. W młodości jako autor powieści epistolarnej Cierpienia młodego Wertera przedstawiciel nurtu burzy i naporu (niem. Sturm und Drang), który poprzedzał rozkwit romantyzmu. W dojrzałej twórczości zwolennik klasycyzmu. [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang (1749–1832) — niemiecki poeta okresu „burzy i naporu”, przedstawiciel klasycyzmu weimarskiego, twórca nowego typu romantycznego bohatera. Dzieła: Cierpienia młodego Wertera (1774), Król olch (1782), Herman i Dorota (1798), Faust (cz. I 1808, cz. II 1831), Powinowactwo z wyboru (1809). [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang (1749–1832) — wybitny poeta i dramaturg niem., autor Fausta. [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang von (1749–1832) — jeden z najwybitniejszych autorów niemieckich, poeta, dramaturg, prozaik, uczony i polityk, gł. reprezentant nurtu „burzy i naporu”, przedstawiciel klasycyzmu weimarskiego; teoria Goethego: zainspirowana jego zainteresowaniem malarstwem i opublikowana w obszernej książce Zur Farbenlehre (Nauka o barwach, 1810) teoria powstawania barw, a przede wszystkim ich postrzegania i odczuwania przez ludzi, odrzucona przez ogół fizyków, zainteresowała jednak niektórych filozofów i fizyków. [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang von (1749–1832) — jeden z najwybitniejszych autorów niemieckich, poeta, dramaturg, prozaik, uczony i polityk, gł. reprezentant nurtu „burzy i naporu”, przedstawiciel klasycyzmu weimarskiego. [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang von (1749–1832) — jeden z najwybitniejszych autorów niemieckich, poeta, dramaturg, prozaik, uczony i polityk, reprezentant nurtu „burzy i naporu”, przedstawiciel klasycyzmu weimarskiego; autor m.in. powieści epistolarnej Cierpienia młodego Wertera (1774), dramatu Faust (cz. I 1808, cz. II 1831), powieści dydaktycznej Lata nauki Wilhelma Meistra (1796) oraz zbioru nowel Lata wędrówki Wilhelma Meistra (1821). [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang von (1749–1832) — najwybitniejszy niemiecki poeta tzw. okresu burzy i naporu, potem stał się klasykiem; zasłynął powieścią Cierpienia młodego Wertera (1774) która wywołała falę samobójstw na wzór głównego bohatera; jego szczytowym osiągnięciem okazał się dramat filozoficzny Faust (1808 i 1831). [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang, von (1749–1832) — niemiecki poeta, dramatopisarz i myśliciel, autor m.in. Cierpień młodego Wertera, o których w dalszej części książki wspomina Ellen Key. [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang von (1749–1832) — niemiecki poeta, dramaturg, prozaik, uczony i polityk. [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang von (1749–1832) — niemiecki poeta, dramaturg, prozaik, uczony, polityk i wolnomularz. [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang von (1749–1832) — niemiecki poeta okresu „burzy i naporu”, przedstawiciel klasycyzmu weimarskiego, twórca nowego typu romantycznego bohatera. Dzieła: Cierpienia młodego Wertera (1774), Król olch (1782), Herman i Dorota (1798), Faust (cz. I 1808, cz. II 1831), Powinowactwo z wyboru (1809). [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang, von (1749–1832) — poeta okresu „burzy i naporu” (Sturm und Drang), tj. preromantyzmu niem., przedstawiciel klasycyzmu weimarskiego, twórca nowego typu romantycznego bohatera; najważniejsze dzieła: Cierpienia młodego Wertera (powieść, 1774); Król olch (ballada, 1782); Herman i Dorota (1798), Faust (dramat, cz. I wyd. 1808, cz. II wyd. 1831), Powinowactwo z wyboru (powieść, 1809), Lata nauki Wilhelma Meistra (1796) oraz Lata wędrówki Wilhelma Meistra (1821; wyd. pol. obu części: 1893). [przypis edytorski]
Goethe, Johann Wolfgang, von (1749–1832) — poeta okresu „burzy i naporu” (tj. preromantyzmu niem.), przedstawiciel klasycyzmu weimarskiego, twórca nowego typu romantycznego bohatera; najważniejsze dzieła: Cierpienia młodego Wertera (powieść, 1774); Król olch (ballada, 1782); Herman i Dorota (1798), Faust (dramat, cz. I wyd. 1808, cz. II wyd. 1831), Powinowactwo z wyboru (powieść, 1809). [przypis edytorski]
Goethe (…) o tej powiastce — list do Mercka z 7 kwietnia r. 1780. [przypis tłumacza]
Goethe von, Johann Wolfgang (1749–1832) — niemiecki poeta okresu „burzy i naporu”, przedstawiciel klasycyzmu weimarskiego, twórca nowego typu romantycznego bohatera. Dzieła: Cierpienia młodego Wertera (1774), Król olch (1782), Herman i Dorota (1798), Faust (cz. I 1808, cz. II 1831), Powinowactwo z wyboru (1809). [przypis edytorski]
Goethe w nauce o barwach — zainspirowany swoim zainteresowaniem malarstwem Goethe opublikował w obszernej książce Zur Farbenlehre (Nauka o barwach, 1810) teorię powstawania barw, a przede wszystkim ich postrzegania i odczuwania przez ludzi; teoria ta została odrzucona przez ogół fizyków, zainteresowała jednak niektórych filozofów. [przypis edytorski]
Goethe zaś doskonale rozumie doniosłość warunków urabiających młodość (…) wystarczy urodzić się o dziesięć lat wcześniej lub później, by już być kimś innym duchowo — „Ein jeder, der nur zehn Jahre früher oder spater geboren, dürfte, was seine eigene Bildung und die Wirkung nach aussen betrifft, ein ganz anderer geworden sein”, Goethes Werke, Ausg. Deutsche National-Literatur, Stuttgart o. J. XVII, s. 5–6. [przypis autorski]
Goethowska Mignon — piękna i delikatna dziewczyna z powieści Goethego Lata nauki Wilhelma Meistra (1796). [przypis edytorski]
Goeze, Johann Melchior (1717–1786) — duchowny i teolog protestancki; pisał przeciwko różnym zwolennikom idei oświeceniowych; stał się znany głównie ze sporu z G. E. Lessingiem o fragmenty opublikowanych przez niego pism Reimarusa, po jedenastu replikach (zebranych w książce Anty-Goeze) zakończonego ingerencją cenzury. [przypis edytorski]
goffer — gryzoń o podziemnym trybie życia, występujący w Ameryce Północnej, posiadający worki policzkowe służące do przenoszenia pokarmu do nory; goframi — dziś popr. N. lm: gofferami. [przypis edytorski]
Goffredowę (starop. forma) — dziś D.lp: Goffredową [tj. Goffreda (odpowiedź)]. [przypis edytorski]
Gofny, Ammaus i dwóch pomniejszych miast — Gofna: Γόφνα, może Ophni (עָפְנִי) Joz 18, 24, dziś Dżifna; Ammaus: Ἀμμαους, w III w. n.e. Nikopolis, dziś 'Amwas, wspomniane w 1 Mch 3, 40 etc., w odległości 175 stajań od Jerozolimy; natomiast jest wątpliwe, czy to odpowiada miejscowości Emmaus Nowego Testamentu. Dwóch pomniejszych miast: wedle Starożytności XIV, XI, 2: Lidda i Tamna; Lidda, Λύδδα, LXX Λώδ, לֹד, dziś el-Ludd; Tamna, Θάμνα, LXX Θαμνά, Θαμναθά, תִּמְנָֽה (Joz 15, 10 etc.), w klinach ta-am-na-a, dziś Tibne. „I pogrzebli go (Jozuego) na granicy osiadłości jego w Thamnathsare, które leży na górze Ephraim, na północnej stronie góry Gaas”, Joz 29, 30. Śród innych grobów skalnych pokazują grób Jozuego. [przypis tłumacza]
Gofred i Baldwin — rycerze wypraw krzyżowych, opisani w Jerozolimie wyzwolonej. [przypis edytorski]
