Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 478 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 4302 przypisów.

onuce — tkanina lniana (późn. bawełniana) w kształcie kwadratu a. prostokąta, którą owijano stopy, by chronić je przed zimnem i otarciami od obuwia; dziś onuce zastąpione zostały przez skarpety. [przypis edytorski]

onuczki — dziś popr.: onucki, onuce; onuca to prostokątny kawałek tkaniny do owijania stopy, chroniący przed zimnem i otarciami od obuwia; dziś onuce zastąpione zostały przez skarpety. [przypis edytorski]

onus, oneris (łac.) — ciężar, obciążenie; tu M. lm onera: ciężary, obciążenia. [przypis edytorski]

onus probandi (łac.) — ciężar dowodu. [przypis edytorski]

On veut que les malheureux soient parfaits (fr.) — Żąda się od nieszczęśliwych, aby byli doskonali. [przypis edytorski]

On… Wódz Narodu! — nawiązanie do postaci Józefa Piłsudskiego. [przypis edytorski]

on, w onym (daw.) — ten, w tym. [przypis edytorski]

On w stolicy owłada dział mur… — Juliusz Słowacki, Kordian (część Przygotowanie). [przypis edytorski]

ony chrześcijany Piotr ś. nazwał kapłaństwem królewskim — 1 P 2, 9. [przypis edytorski]

ony (gw.) — oni. [przypis edytorski]

onyks — kamień półszlachetny o naprzemianległych warstewkach białych i czarnych lub ciemnobrunatnych. [przypis edytorski]

onyks — pasiasty kamień półszlachetny. [przypis edytorski]

onymć — konstrukcja z partykułą wzmacniającą „-ć”; znaczenie: tym właśnie. [przypis edytorski]

ony (starop.) — dziś: one. [przypis edytorski]

ony (starop. forma) — te, one [okręty]. [przypis edytorski]

ony (starop. forma) — te, owe [mowy]. [przypis edytorski]

ony (starop. forma) — te. [przypis edytorski]

ony (starop.) — te, owe. [przypis edytorski]

onże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy on. [przypis edytorski]

onze, douze, treize (fr.) — jedenaście, dwanaście, trzynaście. [przypis edytorski]

o odwrócenie kielicha modli się — nawiązanie do Ewangelii, według której Jezus miał tuż przed uwięzieniem, które w efekcie doprowadziło do jego męczeńskiej śmierci, modlić się do Boga tymi słowami („odwróć ode mnie ten kielich”) o uniknięcie okrutnego losu, który przeczuwał. [przypis edytorski]

O odzyskaniu królestwa polskiego przez Kazimierza, który był mnichem — dodatek po przecinku każe wątpić, czy tytuł pochodzi od kronikarza: legenda o tym, że Kazimierz Odnowiciel był najpierw mnichem, zanim wstąpił na tron, szerzy się od połowy XIII w. (wzmiankowana w Żywocie św. Stanisława); Gall Anonim pisze, że Kazimierz był wychowany w klasztorze, ale nie wspomina, że był zakonnikiem. [przypis edytorski]

oolityczna skała a. oolit (geol.) — skała osadowa zbudowana z kulistych ziaren scementowanych spoiwem; z gr. oon: jajo. [przypis edytorski]

Oo, moja dolo nieszczęsna — po com ja syna zrodziła?!Iliada XVII 54, lament Tetydy, która przewiduje, że jej syn, Achilles, zginie w walce. [przypis edytorski]

o onych przodkoch naszych, o co je wężowie ogniści kąsali — Lb 21, 6 (była to kara za szemranie przeciwko Mojżeszowi i Bogu). [przypis edytorski]

o onym nędznym królu, o Achabie, który k'woli żenie dał zabić niewinnego człowieka o własną winnicę jego (…) — Krl, 21–22, 38. [przypis edytorski]

Opactwo — tu: Opactwo Westminsterskie (ang. Westminster Abbey), wielki gotycki kościół w Londynie, tradycyjne miejsce koronacji i pochówku królów Anglii; jego dwie wieże, w stylu neogotyckim, dobudowano w latach 1722–1745. [przypis edytorski]

Opactwo Westminsterskie (ang. Westminster Abbey; The Collegiate Church of St Peter, Westminster) — kolegiata św. Piotra w Westminsterze, należąca do najważniejszych świątyń anglikańskich, obok katedry w Canterbury i katedry św. Pawła w Londynie; założenie opactwa datuje się na rok 1066 za czasów Wilhelma Zdobywcy; miejsce koronacji i pochówku królów Anglii. [przypis edytorski]

Opactwo Westminsterskie (ang. Westminster Abbey) — wielki gotycki kościół w Londynie, tradycyjne miejsce koronacji i pochówku królów Anglii. [przypis edytorski]

opacznie (daw.) — źle, na odwrót. [przypis edytorski]

opacznie — na opak, na odwrót. [przypis edytorski]

opaczność — robienie lub rozumienie na opak, odwrotnie, inaczej niż należy. [przypis edytorski]

opaczny — robiony na opak, odwrotnie, inaczej niż należy. [przypis edytorski]

opaczny — tu: fałszywy. [przypis edytorski]

opadnąć — dziś popr.: opaść. [przypis edytorski]

opak (daw.) — w odwrotną stronę; por.: na opak. [przypis edytorski]

opak (starop.) — na opak, opacznie, odwrotnie. [przypis edytorski]

opałka (gw.) — tu: duża płócienna torba. [przypis edytorski]

opalaczył sia (z ros. ополячиться) — o Rosjaninie: upodobnić się do Polaka, spolaczeć, przesiąknąć polską kulturą. [przypis edytorski]

opalizujący — mieniący się kolorami jak opal. [przypis edytorski]

opal — kamień szlachetny o charakterystycznym, mieniącym się połysku; dziś popr. forma D.lm: opali. [przypis edytorski]

opal — kamień szlachetny o charakterystycznym, mieniącym się połysku. [przypis edytorski]

opal — minerał o różnorodnych barwach i mieniącej się, opalizującej powierzchni; opalów — dziś popr. forma D. lm: opali. [przypis edytorski]

opalowy — lśniący, mieniący się kolorami tęczy jak opal. [przypis edytorski]

opamiętać się — tu: zastanowić się. [przypis edytorski]

opamiętywa — dziś: opamiętuje. [przypis edytorski]

opamiętywa się — dziś popr. forma: opamiętuje się. [przypis edytorski]

o panie — dzis popr. forma Msc. lp: o panu. [przypis edytorski]

O Panie, który kazałeś szumowi morskiemu i szelestowi wietrznych pól… — Juliusz Słowacki, Genesis z Ducha. [przypis edytorski]

opanowywa (daw.) — dziś popr.: opanowuje. [przypis edytorski]

opanowywa — dziś: opanowuje. [przypis edytorski]

oparkanionych — ogrodzonych; parkan — ogrodzenie, zwykle drewniane. [przypis edytorski]

opar — para; zapach unoszący się znad rozgrzanej substancji. [przypis edytorski]

oparzel, częściej: oparzelisko a. oparzysko (daw., gw)— bagno, trzęsawisko niezamarzające w czasie zimy. [przypis edytorski]

oparzelisko — niezamarzające zimą torfowisko, nad którym unoszą się opary (stąd nazwa). [przypis edytorski]

oparzelisko — torfowisko, niezamarzające zimą, nad którym unoszą się opary (stąd nazwa). [przypis edytorski]

oparzysty (daw.) — nabrzmiały, opuchnięty. [przypis edytorski]

opaść — tu: spaść, odpaść. [przypis edytorski]

opasać — tu: otoczyć. [przypis edytorski]

opasły — gruby, otyły, tęgi. [przypis edytorski]

opasów — tu: upasiony byk. [przypis edytorski]

opasz się — starożytni zapaśnicy i bokserzy przed walką przywdziewali szerokie pasy. [przypis edytorski]

opat Grzegorz — Gregor Johann Mendel (1882–1884), czeski przyrodnik i zakonnik, prekursor badań nad dziedzicznością. [przypis edytorski]

Opatówek — miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie kaliskim. [przypis edytorski]

opat — przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym. [przypis edytorski]

opatrować (daw.) — zaopatrywać, opiekować się. [przypis edytorski]

opatrować (daw.) — zaopatrywać. [przypis edytorski]

opatrować (starop. forma) — dziś: opatrywać. [przypis edytorski]

opatrowanie a. opatrzowanie (daw.) — zapobieganie, opieka, staranie. [przypis edytorski]

opatrywać (daw.) — tu: zaopatrzyć (w dostatki i bogactwa). [przypis edytorski]

opatrywać — tu: opiekować się, zajmować się. [przypis edytorski]

opatrzać (daw.) — zaopatrywać, zabezpieczać. [przypis edytorski]

opatrzać — tu: zaspokajać. [przypis edytorski]