Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 3776 przypisów.

l'inexpressible n'existe pas (fr.) — to, co niewyrażalne, nie istnieje. [przypis edytorski]

l'infinita vanità del tutto (wł.) — nieskończona marność wszystkiego. [przypis edytorski]

lingam — w hinduizmie termin metafizyczny; z sanskrytu linga: znak, przejaw, emblemat, symbol itp.; może oznaczać cudowną zdolność ludzkich narządów płciowych do kurczenia się i powiększania (jak to czynią ślimaki); hinduistyczny kamienny lingam to najczęściej obiekt kultu boga Śiwy (śiwalingam); przez chrześcijańskich badaczy lingam bywa utożsamiany z fallusem, choć w zestawieniu z joni wskazywać może na łechtaczkę. [przypis edytorski]

Linga-Sharira, Linga Sharira — ciało astralne. [przypis edytorski]

Lingua eius loquetur mendacium (łac.) — język jego głosi kłamstwo. [przypis edytorski]

lingua franca (wł.: język Franków) — uproszczony gramatycznie język używany od średniowiecza w basenie M. Śródziemnego w kontaktach handlowych i dyplomatycznych między Arabami a Europejczykami, będący mieszanką francuskiego, włoskiego, greckiego, hiszpańskiego i arabskiego. [przypis edytorski]

lingua toscana in bocca tedesca (wł.) — język toskański w ustach niemieckich. Autor żartobliwie nawiązuje tu do powiedzenia: „lingua toscana in bocca romana” (język toskański w ustach rzymskich), które opisuje ideał doskonałej włoszczyzny. [przypis edytorski]

Linguet, Simon Nicholas Henri (1736–1794) — francuski adwokat, pisarz i dziennikarz, krytyk liberalizmu gospodarczego. [przypis edytorski]

Lingula — rodzaj ramienionogów o wydłużonych muszlach, zagrzebujących się w mule na dnie oceanów; formy mające podobne muszle istniały od czasów kambryjskich, jednak obecnie ich pokrewieństwo z żyjącymi współcześnie gatunkami jest kwestionowane. [przypis edytorski]

linia A–B — półn.-wsch. ściana zabudowy Rynku Głównego w Krakowie, obejmująca kamienice pomiędzy wylotami ulic Floriańskiej i Sławkowskiej. W 1882 wprowadzono podział ścian zabudowy rynku krakowskiego na tzw. linie: A–B, C–D, E–F, G–H. [przypis edytorski]

linia — anglosaska jednostka miary długości równa 1/10 cala, czyli 2,54 milimetra. [przypis edytorski]

linia Curzona — projekt polsko-sowieckiej linii demarkacyjnej, przedstawiony w 1920 r. przez brytyjskiego ministra spraw zagranicznych George'a Curzona sowieckiemu ministrowi Gieorgijowi Cziczerinowi na konferencji w Spa; na linię tę miały się cofnąć wojska polskie po podpisaniu rozejmu w wojnie z sowiecką Rosją. [przypis edytorski]

linia demarkacyjna — granica między państwami; tu: granica w ogóle. [przypis edytorski]

linia demarkacyjna — linia oddzielająca walczące ze sobą wojska, ustalona na czas rozejmu; tu przen.: granica. [przypis edytorski]

linia — drobna miara długości (1/12 cala). [przypis edytorski]

linia — dziś: linijka, przyrząd do kreślenia linii prostych i pomiaru krótkich odcinków. [przypis edytorski]

linia — dziś: linijka. W polskiej szkole jeszcze do II wojny światowej nauczyciele bili uczniów linijką po rękach, ponieważ wierzono, że kary i zastraszanie mogą być skuteczne w nauczaniu. Obecnie wiadomo, że takie podejście jest szkodliwe. [przypis edytorski]

linia helikoidalna (gr.) — linia spiralna, przypominająca gwint śruby. [przypis edytorski]

linia — linijka; przyrząd do wykreślania linii prostych. [przypis edytorski]

linia Maginota, fr. Ligne Maginot — francuskie fortyfikacje na granicach z Niemcami i Luksemburgiem, zbudowane w latach 1929–1934 i wzmacniane do 1939 roku. [przypis edytorski]

linia pałaców Pod Lipami — chodzi o zabudowania wzdłuż alei Unter den Linden (dosł. „pod lipami”), głównego bulwaru starego Berlina, obsadzonego lipami jeszcze w XVII w.; wzdłuż alei tej, prowadzącej od siedziby elektorów do bramy miasta (tzw. bramy brandenburskiej) mieściły się najważniejsze budowle reprezentacyjne i najbardziej okazałe pałace oraz np. Ogród Zoologiczny (Tiergarten). [przypis edytorski]

linia — tu daw.: linijka. [przypis edytorski]

linia — tu: daw. niewielka miara długości, zwykle równa 1/12 cala, tj. ok. 2 mm. [przypis edytorski]

linia — tu: duża linijka do kreślenia. [przypis edytorski]

linia wodna a. wodnica — teoretyczna linia przecięcia zewnętrznej powierzchni kadłuba statku poziomą płaszczyzną spokojnej wody przy typowym zanurzeniu jednostki. [przypis edytorski]

linieć, lenieć (pot.) — o zwierzętach: tracić część sierści lub piór. [przypis edytorski]

liniją — linią; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

linij — dziś częściej używana forma D. lm: linii; linia — tu: linijka. [przypis edytorski]

liniję — linię; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

liniji — linii; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

linijka — jednokonny pojazd o wąskim podłużnym siedzeniu. [przypis edytorski]

linijka — rodzaj konnego wózka z długim, wąskim siedzeniem, na którym siedzi się okrakiem. [przypis edytorski]

Links, zwei, drei, vier! Mützen ab (niem.) — W lewo, dwa, trzy cztery! Ściągać czapki! [przypis edytorski]

Linné, Carl von, pol. Karol Linneusz (1707–1778) — szwedzki przyrodnik i lekarz; sformalizował współczesny, dwuczłonowy system nazewnictwa gatunków, stworzył nowy, uporządkowany i przejrzysty system klasyfikacji organizmów. [przypis edytorski]

Linnean Society, Towarzystwo Linneuszowskie — londyńskie stowarzyszenie naukowe poświęcone przyrodoznawstwu. [przypis edytorski]

Linneusz, właśc. Carl von Linné (1707–1778) — szwedzki przyrodnik i lekarz; sformalizował współczesny, dwuczłonowy system nazewnictwa gatunków, stworzył nowy, uporządkowany i przejrzysty system klasyfikacji organizmów. [przypis edytorski]

Linneusz, właśc. Carl von Linné (1707–1778) — szw. przyrodnik, profesor Uniwersytetu w Uppsali, twórca systemu klasyfikacji organizmów żywych, zastosowanego w jego dziełach opisujących system natury oraz gatunki (gł. roślin): Systema Naturae (1735–1770), Genera Plantarum (1737) i Species Plantarum (1753). [przypis edytorski]

Linneusz zwiedziony zewnętrznym pozorem umieścił rzeczywiście owada równoskrzydłego pomiędzy motylami — chodzi o pluskwiaka Aleyrodes proletella zaklasyfikowanego przez Linneusza jako Phaleana (Tinea) proletella. [przypis edytorski]

linoleum — tkanina jutowa pokryta warstwą masy podobnej do gumy, używana jako wykładzina podłogowa. [przypis edytorski]

linon (fr.) — batyst, cienka tkanina z bawełny lub z lnu. [przypis edytorski]

linoskok — dziś popr.: linoskoczek; artysta cyrkowy posiadający umiejętność chodzenia po linie. [przypis edytorski]

linotyp — dawne urządzenie do składania i odlewania całych wierszy tekstu, używane od końca XIX w. do lat 80. XX w. [przypis edytorski]

Linowski, Rupert — podporucznik korpusu artylerii koronnej, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej. [przypis edytorski]

Linro — anagram nazwiska Rolin (Rollin), Charlesa Rollina (1661–1741), francuskiego historyka i pedagoga, który często używał wyrażenia „dusza i serce” w popularnym dziele Traite des Etudes (1726–1728), z czego Wolter żartował w swoich powiastkach filozoficznych. [przypis edytorski]

Linsmayer, Max (1907–1940) — Standartenfuhrer SA w Gdańsku, po roku 1935 pełnił podobne funkcje w różnych regionach Niemiec. [przypis edytorski]

Linu — prawdop. zniekształcone Linn., oznaczające uwzględnienie nazwy gatunkowej w atlasach Karola Linneusza. [przypis edytorski]

li panu — tylko panu. [przypis edytorski]

Lipari — sycylijska miejscowość w regionie Mesyna. [przypis edytorski]

li — partykuła pytająca; czyż. [przypis edytorski]

li — partykuła pytająca, znaczenie: czy, czyż (wymusza charakterystyczny szyk, występując po rzeczowniku, do którego się odnosi). [przypis edytorski]

li — partykuła pytajna (czy). [przypis edytorski]

li — partykuła pytajna. [przypis edytorski]

li — partykuła użyta tu w funkcji wzmacniającej wymowę zdania; znaczenie: tylko, wyłącznie. [przypis edytorski]

lipiec — tu: miód lipowy. [przypis edytorski]

lipień — słodkowodna, zimnolubna ryba, zamieszkująca czyste rzeki. [przypis edytorski]

lipoidy — lipidy, grupa naturalnych związków organicznych służących gł. do magazynowania energii lub jako składnik budulcowy komórek i tkanek, obejmująca m.in. tłuszcze i woski. [przypis edytorski]

Lipps, Theodor (1851–1914) — niemiecki filozof, starał się zredukować filozofię do psychologii. [przypis edytorski]

Lipska, Ewa (ur. 1945) — poetka i felietonistka. [przypis edytorski]

Lipski, Jan Józef (1926–1991) — historyk literatury, publicysta i krytyk, współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników, przewodniczący Polskiej Partii Socjalistycznej. [przypis edytorski]

Lipsk — miasto powiatowe w niemieckiej Saksonii. [przypis edytorski]

Lipsk — miasto w Niemczech. W Lipsku wydane zostały niektóre z dzieł Norwida, a także utwory innych polskich autorów, które ze względu na cenzurę nie mogły ukazać się w kraju. [przypis edytorski]

Liptów — właśc. Liptowski Mikułasz nad Wagiem, obecnie na Słowacji. [przypis edytorski]

liptowska — Liptów to kraina historyczna i region, dawniej na Węgrzech, a obecnie na Słowacji, w dorzeczu górnego Wagu. [przypis edytorski]

Liquefacto tempora plumbo… (łac.) — [i w głowę wroga] miecąc roztopiony ołów,/ Rozbił czaszkę. Ów runął na piaski spłowiałe (Wergiliusz, Eneida IX 588–589, tłum. T. Karyłowski; opis strzału Mezencjusza z procy w syna Arcensa). [przypis edytorski]

lira — instrument strunowy; z uwagi na ludowy charakter kolędy można przypuszczać, iż chodzi tu o lirę korbową. [przypis edytorski]

lira — jednostka monetarna w Wenecji. [przypis edytorski]

Lir a. Ler — bóg morza w mitologii irlandzkiej. [przypis edytorski]

lira — strunowy instrument muzyczny. [przypis edytorski]

lirische Dummheiten (niem.) — głupstwa liryczne [przypis edytorski]

Lirnes i Pedaz — miasta w pobliżu Troi, które Achilles podbił. [przypis edytorski]

Lirnessos — miasto w Myzji, położone niedaleko Troi. [przypis edytorski]

lirogony (biol.) — rodzina ptaków z rzędu wróblowych, żyjących w Australii, mających charakterystyczny długi, ozdobny ogon i potrafiących naśladować różne dźwięki. [przypis edytorski]

lir, właśc. lira (wł.) — dawna waluta włoska. [przypis edytorski]

liść bobkowy — liść laurowy. [przypis edytorski]

liść bobkowy — liść laurowy, używany jako przyprawa do zup, sosów itp. [przypis edytorski]

liściami — dziś N.lm: liśćmi. [przypis edytorski]

liściech — dziś popr. forma Msc.lm: listach. [przypis edytorski]

liście (daw.) — r.n. [tj. to liście; dziś: M. lp ten liść, M. lm te liście; M. lp to listowie]. [przypis edytorski]