Footnotes

Lucie, soyez tranquille (fr.) — Luciu, uspokój się. [przypis edytorski]

lucifer — dosł.: niosący światło; tu: księżyc. [przypis edytorski]

Lucifer — utwór Micińskiego Lucifer bywa traktowany jako kwadryptyk, którego część pierwszą stanowi utwór o tym właśnie tytule, drugą fragment poetycki o incipicie Mój duch łańcuchem skuty do ziemi (…), część trzecią wiersz Melancolia, a czwartą fragment zaczynający się od słów Oto mej duszy świątynia — z czarnych jak miłość marmurów (…). Dwie pierwsze części kwadryptyku znajdują się już w bibliotece, również pod tytułem Lucifer. [przypis edytorski]

Lucifer — w opowieściach biblijnych imię przywódcy zbuntowanych przeciw Bogu aniołów, który za karę został strącony w otchłań; imię Luciferus (z łac.) znaczy: niosący światło, tymczasem po upadku kondycja Lucyfera jako pierwszego ze złych duchów, szatana, księcia ciemności, jest przeciwieństwem tego znaczenia; Tadeusz Miciński buduje obraz Lucyfera, używając antynomii i oksymoronów, oddając w ten sposób paradoksalność jego bytu. [przypis edytorski]

Lucifer (z łac.: niosący światło) — w demonologii chrześcijańskiej imię przywódcy zbuntowanych przeciw Bogu aniołów, który za karę został strącony w otchłań. [przypis edytorski]

Lucius Cornelius Cinna — syn konsula o tym samym imieniu, jeden z zabójców Cezara. [przypis edytorski]

Lucius Licinius Lucullus (109–57) — rzym. wódz i polityk, słynny z wystawnego życia. [przypis edytorski]

Lucius Tillius Cimber — senator, jeden z zabójców Cezara. [przypis edytorski]

Lucjan Bonaparte (1775–1840) — brat cesarza Napoleona I, książę rzymski, polityk; przewodniczący Rady Pięciuset za Dyrektoriatu; od 1803 poróżniony z bratem, osiadł we Włoszech. [przypis edytorski]

Lucjan de Rubempre — bohater Straconych złudzeń Balzaka. [przypis edytorski]

Lucjan Rydel (1870–1918) — poeta i dramaturg, działacz kulturalny, tłumacz, autor m.in. baśni scenicznej Zaczarowane koło (1900). [przypis edytorski]

Lucjusz Akcjusz (170 p.n.e.–ok. 85 p.n.e.) — poeta i dramatopisarz rzymski, tworzący głównie tragedie. [przypis edytorski]

Lucjusz Kwinktus Cincinnatus (V w. p.n.e.) — konsul rzymski w r. 460, wybrany dyktatorem na czas wojny z plemieniem Ekwów; wg legendy nominacja zastała go orzącego ziemię, a po zwycięskiej wojnie powrócił do pracy na roli. [przypis edytorski]

lucker — locker. [przypis edytorski]

luctus (łac.) — żałoba. [przypis edytorski]

Lucus a non lucendo (łac.) — las od [tego że] nie lśni (przykład fałszywej etymologii). [przypis edytorski]

lucus (łac.) — las. [przypis edytorski]

Lucyfer — dosł. niosący światło, chodzi o planetę Wenus, gwiazdę poranną. [przypis edytorski]

Lucy Maud Montgomery — w wydaniu źródłowym z 1930 roku jako tłumacz został podany Andrzej Magórski. Pod tym pseudonim swoje dzieła publikował Marceli Tarnowski. [przypis edytorski]

Lucyper — inaczej: Lucyfer. [przypis edytorski]

lucziola — gatunek świetlika. [przypis edytorski]

lud argiwski — mieszkańcy Argos. Ponieważ Argiwowie byli najważniejszą grupą wojowników walczących w wojsku greckim przeciw Troi, ich nazwa w odniesieniu do tych czasów często oznaczała ogół Greków. [przypis edytorski]

lud Dauna — Rutulowie, zwani tak od ojca Turna, Daunusa, lub od starego Dauna, założyciela państwa w Apulii. [przypis edytorski]

Ludendorff, Erich (1865–1937) — niemiecki generał i polityk, czołowy dowódca w czasie I wojny światowej, po wojnie związany z Hitlerem (był uczestnikiem puczu monachijskiego w 1923); autor książki Der Totale Krieg (Wojna totalna, 1935). [przypis edytorski]

Ludendorff, Erich (1865–1937) — niemiecki generał. [przypis edytorski]

Ludendorff, Erich (1865–1937) — wojskowy niemiecki, obok Paula von Hindenburga czołowy dowódca w czasie I wojny światowej; brał udział w zwycięskich bitwach z Rosjanami pod Tannenbergiem i nad Jeziorami Mazurskimi; uczestniczył w przygotowaniu „Aktu 5 listopada” (1916; zawierał on ogólnikową obietnicę utworzenia Królestwa Polskiego) oraz w rokowaniach pokojowych z Rosją w Brześciu (1918); przygotował plan ofensywy na froncie zachodnim, której kres położyła klęska nad Marną (w tzw. drugiej bitwie nad Marną, 15 lipca – 5 sierpnia 1918). [przypis edytorski]

Ludkowie właśc. Lutyci — Wieleci stojący na czele Związku Wieleckiego, w skład którego wchodzili również Ratarowie, Sprewianie, Doleńcy, Czrezpienianie i in. [przypis edytorski]

lud Lidii — Etruskowie, w których krainie wypływa Tyber, mieli pochodzić z Lidii w Azji Mn. [przypis edytorski]

lud Lidów — Etruskowie, wywodzący się z Lidii. [przypis edytorski]

lud mu się modli — modlić się komuś to efekt wpływu rekcji wschodniosłowiańskiej, dziś popr.: modlić się do kogoś. [przypis edytorski]

ludne — mające wielu mieszkańców, zamieszkałe przez wielu ludzi. [przypis edytorski]

ludnić — dziś: zaludniać. [przypis edytorski]

ludóm — dziś popr. forma C. lm: ludom. [przypis edytorski]

Ludovic Halévy (1834–1908) — fr. pisarz, członek Akademii Francuskiej, autor sztuk teatralnych i librett operetkowych, współpracował z Henrim Meilhakiem. [przypis edytorski]

ludowiec — idealizujący chłopów, chłopoman. [przypis edytorski]

ludowładztwo — demokracja; wyraz utworzony jako kalka z gr. słowa demokracja (z gr. demos: lud, naród i kratia: władza). [przypis edytorski]

ludowładztwo — spolszczenie wyrazu demokracja. [przypis edytorski]

ludożercy — tu: ludzie ze społeczności stojących niżej cywilizacyjnie. Dawniej powszechne było wyobrażenie „dzikich” ludzi jako uprawiających kanibalizm, co wynikało z przekonania o wyższości kulturowej białych. Większość doniesień na ten temat została zakwestionowana (por. William Arens, The Man-Eating Myth, 1979). [przypis edytorski]

ludożerstwo — praktyka zjadania mięsa ludzkiego. [przypis edytorski]

lud… posiłkowy — sprzymierzeńcy. [przypis edytorski]

ludus matutinus (łac.) — widowisko poranne. [przypis edytorski]

Ludwig, Christian Gottlieb (1709–1778) — niem. botanik i lekarz. [przypis edytorski]

Ludwig Klages i Theodor Lessing — Ludwig Klages (1872–1956), niem. filozof, psycholog i grafolog oraz Theodor Lessing (1872–1933), niem. filozof pochodzenia żydowskiego, zamordowany przez sympatyków nazizmu, na podstawie wypowiedzi Nietzschego rozwinęli filozofię życia: antyintelektualną i antycywilizacyjną, największą wartość przypisującą „duchowi”, spontaniczności i biologicznej sprawności. [przypis edytorski]

ludwik a. luidor (fr. Louis d'or) — złota moneta francuska bita w latach 1640–1791; nazwa wywodzi się od Ludwika XIII, za którego panowania te monety wprowadzono w obieg; ludwikami nazywano później tradycyjnie złote 20-frankówki. [przypis edytorski]

ludwik a. luidor (fr. Louis d'or) — złota moneta francuska z podobizną króla. [przypis edytorski]

ludwik a. luidor (fr. Louis d'or: złoty Ludwik) — złota moneta francuska z podobizną króla, bita w latach 1640–1791; ludwikami nazywano później tradycyjnie złote 20-frankówki. [przypis edytorski]

ludwik a. luidor (fr. Louis d'or: złoty Ludwik) — złota moneta francuska z podobizną króla, bita w latach 1640–1791. [przypis edytorski]

Ludwika Maria Gonzaga de Nevers (1611–1667) — księżniczka mantuańska, królowa Polski, żona dwóch polskich królów: Władysława IV i Jana II Kazimierza. [przypis edytorski]

Ludwik Bonaparte — bratanek Napoleona I, od 1848 prezydent Francji, w 1851 dokonał przewrotu, w 1852 ogłosił się cesarzem jako Napoleon III Bonaparte; po klęsce w wojnie francusko-niemieckiej w 1870 został zdetronizowany; zmarł na wygnaniu w Anglii. [przypis edytorski]

Ludwik Czarnowski (1887–1933) — aktor i reżyser. [przypis edytorski]

ludwik — dawna moneta francuska. [przypis edytorski]

Ludwik Filip (1773–1850) — ostatni król Francji z dynastii Burbonów, panował w latach 1830–1848. [przypis edytorski]

Ludwik Fritsche (1872–1940) — aktor. [przypis edytorski]

Ludwik Fryde (1912–1942) — poeta i krytyk literacki, autor artykułów, recenzji i rozpraw analitycznych dotyczących dzieł współczesnych mu pisarzy. [przypis edytorski]

Ludwik II Bawarski (1845–1886) — król Bawarii (od 1864) z dynastii Wittelsbachów, przyjaciel i mecenas kompozytora Ryszarda Wagnera, budowniczy wystawnych pałaców oraz fantazyjnego zamku Neuschwanstein; w 1886 uznany za niepoczytalnego i ubezwłasnowolniony. [przypis edytorski]

Ludwik IX Święty (1214–1270) — król Francji; usprawnił administrację, system monetarny, zorganizował dwie wyprawy krzyżowe. [przypis edytorski]

Ludwik IX Święty (1214–1270) — król Francji; usprawnił administrację, system monetarny, zorganizował dwukrotnie krucjatę w celu odzyskania Ziemi Świętej. [przypis edytorski]

Ludwik Mierosławski (1814–1878) — generał, radykalny demokrata; w latach 1848–1849 w czasie Wiosny Ludów dowódca powstania w Wielkopolsce, następnie na Sycylii i w Badenii. [przypis edytorski]

Ludwik ów pradawny — może chodzić o Ludwika XVI (1754–1793), króla Francji od 1774 r., który został „zawieszony” w pełnieniu swej funkcji przez Zgromadzenie Narodowe, uwięziony, oskarżony o zdradę stanu, a następnie skazany na śmierć i zgilotynowany podczas Rewolucji Francuskiej, w 1793 r. Może również być to wzmianka o ostatnim królu Francji, Ludwiku Filipie I (1773–1850), który panował w okresie restauracji (od 1814 r.), a rządy swe zakończył podczas Wiosny Ludów w 1848 r., kiedy to zagrożony w swym pałacu przez wzburzony lud Paryża abdykował i salwował się ucieczką do Anglii. [przypis edytorski]

Ludwik Osiński (1775–1838) — pisarz i krytyk literacki, dyrektor Teatru Narodowego w Warszawie, profesor literatury na Uniwersytecie Warszawskim; wybitny przedstawiciel klasycyzmu postanisławowskiego; przetłumaczył na język polski wiele utworów scenicznych. [przypis edytorski]

Ludwik Solski (1855–1954) — właśc. Ludwik Napoleon Sosnowski; aktor. [przypis edytorski]

ludwik — srebrna moneta fr. [przypis edytorski]

Ludwik — tu: Ludwik XII, następca Karola VIII. [przypis edytorski]

Ludwik Węgierski (1326–1382) — król Węgier (w latach 1342–1382), król Polski w latach (1370–1382). [przypis edytorski]

Ludwik Węgierski — węg. Lajos I Nagy, Ludwik I Wielki (1326–1382), król Węgier w latach 1342–1382, król Polski w latach 1370–1382, ojciec Jadwigi. [przypis edytorski]

Ludwik XI (1423–1483) — król Francji (od 1461), złamał potęgę wielkich feudałów. [przypis edytorski]

Ludwik XI (1423–1483) — król Francji. [przypis edytorski]

Ludwik XII (1462–1515) — książę Orleanu, od 1498 król Francji, następca Karola VIII; prowadząc zaborcze wojny na Płw. Apenińskim, próbował opanować ze zmiennym szczęściem m.in. Księstwo Mediolanu, Królestwo Neapolu, Genuę i posiadłości Republiki Weneckiej; w 1511 r. papież Juliusz II zorganizował przeciw Francji tzw. Ligę Świętą, jednoczącą u boku Państwa Kościelnego Hiszpanię, Wenecję, kantony szwajcarskie i Anglię; zwycięstwo Ligi zostało przypieczętowane w 1513 r. w czasie bitwy pod Novarą. [przypis edytorski]

Ludwik XIII (1601–1643) — król Francji (od 1610); do czasu jego pełnoletności realne rządy sprawowała jego matka, Maria Medycejska, potem kardynał Richelieu, który stał się twórcą systemu rządów absolutnych. [przypis edytorski]

Ludwik XIII (1601–1643) — król Francji (od 1610), syn Henryka IV z dynastii Burbonów; do czasu jego pełnoletności realne rządy sprawowała jego matka, Maria Medycejska, potem kardynał Richelieu, który stał się twórcą systemu rządów absolutnych. [przypis edytorski]

Ludwik XI — król Francji w latach 1461–1482, okrutny i mściwy, zręczny polityk, wzmocnił władzę królewską. [przypis edytorski]

Ludwik XIV (1638–1715; fr. Louis XIV de France) — król Francji w latach 1643–1715; nazywany Królem Słońce. [przypis edytorski]

Ludwik XIV (1638–1715) — król Francji od 1643; rezydował w pałacu w Wersalu, zbudowanym na jego polecenie. [przypis edytorski]

Ludwik XIV (1638–1715) — król Francji od 1643 roku, z dynastii Burbonów; wprowadził w kraju absolutyzm. [przypis edytorski]

Ludwik XIV (1638–1715) — król Francji (od 1643), zwany „Królem Słońce”, panujący w okresie szczytowego rozwoju francuskiej monarchii absolutnej. [przypis edytorski]

Ludwik XIV (1638–1715) — król Francji (od 1643), zwany „Królem Słońce”, panujący w okresie szczytowego rozwoju francuskiej monarchii absolutnej. [przypis edytorski]

Ludwik XIV (1638–1715) — król Francji z dynastii Burbonów, zwolennik absolutyzmu, określany jako Król Słońce. [przypis edytorski]

Ludwik XIV, Henryk IV, Franciszek I — Ludwik XIV (1638–1715): król Francji (od 1643), zwany „Królem Słońce”, panujący w okresie szczytowego rozwoju francuskiej monarchii absolutnej; Henryk IV (1553–1610): król Nawarry (od 1572), następnie król Francji (od 1589), pierwszy z dynastii Burbonów, obniżył podatki dla chłopów, zredukował dług publiczny, ogłosił edykt nantejski (1598) gwarantujący wolność wyznania i kończący wojny religijne w kraju; Franciszek I Walezjusz (1494–1547): król Francji (od 1515), wzmocnił władzę królewską, usprawnił finanse państwa, językiem urzędowym ustanowił francuski (zamiast łaciny), finansował biblioteki. [przypis edytorski]

Ludwik XIV Wielki (1638–1715) — król Francji z dynastii Burbonów, zwany Królem Słońce (fr. le Roi-Soleil). Za jego długiego panowania (72 lata) Francja, a zwłaszcza dwór królewski w Wersalu, stały się europejskim wzorcem elegancji. [przypis edytorski]

Ludwik XIV Wielki (1638–1715) — król Francji, zwany Królem Słońce. [przypis edytorski]

Ludwik XV (1710–1774; fr. Louis XV de France) — król Francji w latach 1715–1774. [przypis edytorski]

Ludwik XV (1710–1774) — król Francji od 1715, należący do dynastii Burbonów; nie przysłużył się znacząco ojczyźnie. [przypis edytorski]

Ludwik XV (1710–1774) — król Francji (od 1715) z dynastii Burbonów, prawnuk i następca Ludwika XIV, ożeniony z Marią Leszczyńską; pod jego rządami podupadła gospodarka i finanse państwa. [przypis edytorski]

Ludwik XV (1710–1774) — król Francji (od 1715) z dynastii Burbonów, prawnuk i następca Ludwika XIV; pod jego rządami podupadła gospodarka i finanse państwa. [przypis edytorski]

Ludwik XV (1710–1774) — król Francji z dynastii Burbonów, ożeniony z Marią Leszczyńską. [przypis edytorski]

Ludwik XV (1710–1774) — król Francji z dynastii Burbonów. [przypis edytorski]

Ludwik XVI (1754–1793) — król Francji (od 1774) z dynastii Burbonów, ścięty w okresie Rewolucji Francuskiej. [przypis edytorski]

Ludwik XVI (1754–1793) — król Francji z dynastii Burbonów, ścięty w okresie Rewolucji Francuskiej. [przypis edytorski]

Ludwik XVII (1785–1795) — syn Ludwika XVI i Marii Antoniny, od 1789 r. delfin Francji, zmarł w więzieniu w Temple; domniemanie o jego śmierci dało powód licznym awanturnikom do pretensji do tronu. [przypis edytorski]

Ludwik XVIII (1755–1824) — król Francji z dynastii Burbonów, objął władzę po abdykacji Napoleona Bonapartego (1814). [przypis edytorski]

Ludwik XVIII (1755–1824) — król Francji z dynastii Burbonów od 1814. [przypis edytorski]

ludwisarnia (daw.) — warsztat ludwisarski, w którym wytwarzano dzwony, lufy dział i inne duże przedmioty z brązu. [przypis edytorski]

ludwisarnia — warsztat, w którym wyrabia się ze spiżu dzwony, działa, świeczniki itp. [przypis edytorski]

ludwisarz — majster wytwarzający dzwony, armaty i inne drobniejsze przedmioty z brązu czy mosiądzu. [przypis edytorski]

ludyczność (z łac.) — związek z zabawą. [przypis edytorski]

ludyczny — związany z zabawą. [przypis edytorski]

ludy żerujące (Sammelvölker) — dziś popr.: ludy zbieracko-łowieckie, zdobywające pożywienie przez zbieranie jadalnych roślin i polowanie, bez większych wysiłków w kierunku uprawy lub hodowli. [przypis edytorski]

ludzi — dziś popr. forma M.lm: ludzie. [przypis edytorski]

ludzi — dziś popr. forma M.lm: ludzie. [przypis edytorski]

Ludzie bezdomni — powieść Stefana Żeromskiego z 1899 r. [przypis edytorski]