Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 3883 przypisów.

Lewisham Road — obecnie część Londynu. [przypis edytorski]

Lewis, Sinclair (1885–1951) — amerykański pisarz i dramaturg; krytyk społeczeństwa amerykańskiego i wartości kapitalistycznych; pierwszy amerykański laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1930). [przypis edytorski]

lewita efraimowy — drastyczna opowieść o lewicie z terenów Efraim, w biblijnej Księdze Sędziów (Sdz 19). [przypis edytorski]

lewita (rel.) — w judaizmie: niższy kapłan. [przypis edytorski]

lewitka (fr. lévite a. robe lévite) — wierzchni strój kobiecy kroju płaszczowego, szyty z lekkich tkanin, popularny w XVIII w.; nazwa pochodzi od nazwy kapłanów staroż. kapłanów żydowskich, lewitów, którzy zwyczajowo ubierali się w długie, powłóczyste szaty. [przypis edytorski]

lewitka (fr. lévite a. robe lévite) — wierzchni strój kobiecy kroju płaszczowego, szyty z lekkich tkanin, popularny w XVIII w.; nazwa pochodzi od nazwy staroż. kapłanów żydowskich, lewitów, którzy zwyczajowo ubierali się w długie, powłóczyste szaty. [przypis edytorski]

Lewi — trzeci syn Jakuba i Lei. Wspominany przy okazji podstępu, jaki zastosował do wymordowania mężczyzn miasta Sychem (Rdz 33,18–34,29), za co został potępiony przez Jakuba (Rdz 34,30–31). Od niego pochodzi ród Lewitów, który przeznaczony został przez Boga do służenia w Przybytku Mojżeszowym (Lb 3,5–10). [przypis edytorski]

lewizor — popr.: rewizor, urzędnik dokonujący kontroli. [przypis edytorski]

lewki — monety z wizerunkiem lwa, bite w wielu krajach (dziś nazwę lew, лев, nosi waluta Bułgarii). [przypis edytorski]

lewkonia — ozdobna roślina o silnie pachnących kwiatach. [przypis edytorski]

lewkonia — roślina ozdobna z rodziny kapustowatych, o kwiatach w kolorze białym lub różnych odcieniach różu i fioletu, wydzielających silny, odurzający zapach; jej odmianą jest maciejka ogrodowa. [przypis edytorski]

lew nemejski (mit. gr.) — potężny lew, którego, wykonując jedną ze swych prac, na polach Nemei w Grecji pokonał Herakles. [przypis edytorski]

Lew z Włodzimiérza, właśc. Lew Halicki a. Lew Daniłowicz (ok. 1228 – ok. 1301) — książę halicko-włodzimierski, syn Daniela Halickiego. [przypis edytorski]

l'existence est un plein que l'homme ne peut quitter… (fr.) — egzystencja to pełnia, której człowiek nie może opuścić. [przypis edytorski]

lex (łac.) — prawo. [przypis edytorski]

lex (łac., r.ż.) — prawo, postanowienie prawne. [przypis edytorski]

Ley, Robert (1890–1945) — gauleiter okręgu Południowa Nadrenia, w latach 1933–1945 przywódca Niemieckiego Frontu Pracy. [przypis edytorski]

leżącem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników i imiesłowów przym. r.n.; dziś tożsama z r.m.: leżącym. [przypis edytorski]

leżący — dziś popr.: leżąc. [przypis edytorski]

leżą na progu u Zeusa pełne losów człowieka…Iliada XXIV 527–528. [przypis edytorski]

leżałem był (daw.) — forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: leżałem wcześniej, uprzednio (przed wydarzeniami a. czynnościami wyrażonymi formą zwykłego czasu przeszłego). [przypis edytorski]

leżało trzech trupa (daw.) — dziś popr.: leżały trzy trupy. [przypis edytorski]

leżały tylko gruzy murów — w oryg. niem. waren nur noch Reste von Umfassungsmauern (zostały jeszcze tylko resztki murów zewnętrznych); red. WL. [przypis edytorski]

leże — legowisko, schronienie. [przypis edytorski]

leże — posłanie; miejsce odpoczynku. [przypis edytorski]

leży u nas nasza dawna uchwała, że żaden tłum nie potrafi osiągnąć żadnej umiejętności — mowa o wcześniejszych ustaleniach w tej rozmowie. [przypis edytorski]

lezesztyki (z niem.) — czytanki. [przypis edytorski]

Lezgini — kaukaska grupa etniczna żyjąca w płd.-wsch. Dagestanie; w XIX w. podbici przez Rosję. [przypis edytorski]

leziwo — przyrząd pomagający w chodzeniu po drzewach. [przypis edytorski]

leziwo — urządzenie pomagające wspinać się po drzewach. [przypis edytorski]

Lezjusz (z łac.: Leonardus Lessius), właśc. Lenaert Leys (1554–1623) — jezuita, profesor uniwersytetu w Leuven, zajmujący się teologią moralną, szczególnie w odniesieniu do kwestii ekonomicznych i finansowych. [przypis edytorski]

lgnies (gw.) — lgniesz. [przypis edytorski]

lgniwo — neol. od czas. lgnąć, tj. przytulać się. [przypis edytorski]

l'hirondelle (fr.) — jaskółka. [przypis edytorski]

L'Hôpital, Michel de (1507–1573) — francuski polityk i prawnik; kanclerz Francji (1560–68), zwolennik kompromisu religijnego, zreformował administrację. [przypis edytorski]

L'homme est rien, l'œuvre est tout (fr.) — Człowiek jest niczym, dzieło jest wszystkim. [przypis edytorski]

L'homme n'est pas méchant, mais les hommes sont méchants. (fr.) — To nie człowiek jest zły, ale ludzie. [przypis edytorski]

L'homme n'est rien, que par son coeur (fr.) — Człowiek jest niczym innym jak tylko sercem. [przypis edytorski]

Líster, Enrique (1907–1994) — hiszpański polityk i wojskowy, generał, uczestnik hiszpańskiej wojny domowej walczący po stronie republikańskiej; współorganizator regularnej armii republikańskiej. [przypis edytorski]

liaison dangereuse (fr., r.ż.) — niebezpieczny związek; nawiązanie do powieści Pierre'a Choderlosa de Laclos Niebezpieczne związki (Les Liaisons dangereuses, 1782) o parze wyrafinowanych uwodzicieli. [przypis edytorski]

liaison (fr.) — więzy, powiązanie; współpraca. [przypis edytorski]

Liakura (a. Liakoura) — góra w centralnej Grecji; nowożytna nazwa Parnasu, szczytu, który w mit. gr. była siedzibą Muz. [przypis edytorski]

liana — roślina o bardzo długich i cienkich łodygach, wijąca się lub czepiająca innych roślin, rosnąca w dżunglach tropikalnych. [przypis edytorski]

Liancourt, François Alexandre Frédéric a. François Alexandre Frédéric de La Rochefoucauld, książę Liancourt (1747–1827) — francuski żołnierz, polityk, naukowiec i filantrop. [przypis edytorski]

lianów — dziś popr.: lian. [przypis edytorski]

lianosy — dziś: liany. [przypis edytorski]

liard — drobna miedziana moneta francuska. Wprowadzona w 1654, stanowiła najdrobniejszy nominał w czasach królestwa, była emitowana do 1792, istniejące monety jedno- i dwuliardowe wycofano z obiegu w 1856. Jeden liard miał wartość 1/4 sou, zaś wprowadzony w czasach Republiki centym był wart 1/5 sou; dwa liardy to 2,5 centyma. [przypis edytorski]

lias (daw. geol.) — wczesna jura (epoka ery mezozoicznej), ok. 200–175 mln lat temu. [przypis edytorski]

liaunas — lengvai linkstantis. [przypis edytorski]

liavas (sl.) — liūtas. [przypis edytorski]

libacja — ofiara z wina składana bogom przed ucztą. [przypis edytorski]

libacja — płynna ofiara. [przypis edytorski]

libacja — płynna ofiara, składana bóstwu przez wylewanie na ziemię cennych płynów. [przypis edytorski]

libacja — spotkanie towarzyskie, w trakcie którego spożywa się duże ilości alkoholu. [przypis edytorski]

libacja — w religiach staroż.: płynna ofiara. [przypis edytorski]

libacja (z łac. libatio) — początkowo: w religiach staroż. ofiara składana bóstwu przez wylewania na ziemię cennych płynów; dziś pot.: uczta, której towarzyszy obfite spożycie alkoholu; pijatyka. [przypis edytorski]

libacyje — dziś popr.: libacje. [przypis edytorski]

libańska góra — góra Liban. [przypis edytorski]

Libańskie Góry — góry w Syrii, niegdyś słynęły z wspaniałych lasów cedrowych, o których mowa niejednokrotnie w Biblii (np. w Psalmach Dawidowych). [przypis edytorski]

Liban — tu: pasmo górskie rozciągające się wzdłuż zach. wybrzeża M. Śródziemnego, położone we współczesnym państwie o tej samej nazwie. [przypis edytorski]

Liban — tu: pasmo górskie rozciągające się wzdłuż zach. wybrzeża M. Śródziemnego, położone w państwie o tej samej nazwie. [przypis edytorski]

Liban — tu: pasmo górskie w Azji zach., w regionie Bliskiego Wschodu, rozciągające się wzdłuż wschodniego wybrzeża Morza Śródziemnego, od starożytności słynne z rosnących tu lasów cedrowych. [przypis edytorski]

Libawa — Lipawa miasto na Łotwie, w Kurlandii, nad Morzem Bałtyckim, po trzecim rozbiorze Polski i upadku księstwa Kurlandii przyłączona do Cesarstwa Rosyjskiego, stała się jednym z najważniejszych portów rosyjskich i węzłem komunikacyjnym (kolejowym); podczas I wojny światowej Lipawa była okupowana przez Niemcy. [przypis edytorski]

libeccio (wł.) — wiatr południowo-zachodni, dominujący na Korsyce, szczególnie południowej, przez cały rok. [przypis edytorski]

libella a. libela — przyrząd pomiarowy do wyznaczania małych kątów pochylenia prostych lub płaszczyzn w stosunku do poziomu lub pionu. [przypis edytorski]

libella — poziomica, przyrząd pomiarowy do wyznaczania małych kątów pochylenia prostych lub płaszczyzn w stosunku do poziomu lub pionu. [przypis edytorski]

libella (z niem. die Libelle) — ważka. [przypis edytorski]

Libelt, Karol (1807–1875) — polski filozof mesjanistyczny, działacz polityczny i społeczny. [przypis edytorski]

liberali (wł.) — liberałowie; popr. hiszp. lm: liberales (lp: liberal). [przypis edytorski]

liberia (daw.) — uniform służby, początkowo królewskiej lub magnackiej. [przypis edytorski]

liberia — mundur noszony przez służbę; uniform. [przypis edytorski]

liberia — mundur noszony przez służbę; uniform. [przypis edytorski]

liberia — oficjalny ubiór służby. Pierwotnie był to oficjalny strój noszony przez służących królewskich. [przypis edytorski]

liberia — pierwotnie oficjalny ubiór służby królewskiej lub magnackiej, obecnie używany głównie przez służbę hotelową. [przypis edytorski]

liberia prostej kondycji — służba niemająca szlacheckiego pochodzenia. [przypis edytorski]

liberia — rodzaj oficjalnego munduru noszonego przez służbę. [przypis edytorski]

liberia — rodzaj oficjalnego munduru noszonego przez służbę. [przypis edytorski]

liberia — rodzaj ubioru, uniformu, munduru dla służby na dworze królewskim i w domach magnackich (tj. najbogatszej szlachty i arystokracji). [przypis edytorski]

liberia — rodzaj ubioru, uniformu, noszonego przez służbę. [przypis edytorski]

liberia — strój służby będącej na posłudze u szlachty. [przypis edytorski]

liberia — tu: służba ubrana w liberie. [przypis edytorski]

liberia — ubiór służby magnackiej lub królewskiej; tu: oznaka niższej klasy społecznej. [przypis edytorski]

liberia — ubranie służby. [przypis edytorski]

liberia — umundurowanie służby. [przypis edytorski]

liberia — zuniformizowany strój służby. [przypis edytorski]

liberię — ubiór, uniform. [przypis edytorski]

liber posteriori (łac.) — ostatnia księga. [przypis edytorski]

liber sanctissimus (łac.) — księga najświętsza (lub: najczcigodniejsza). [przypis edytorski]

libertade, egalidade, fraternidade, humanidade (port.) — wolność, równość, braterstwo, ludzkość; pierwsze trzy wyrazy to hasła Rewolucji Francuskiej, która obaliła monarchię i zaprowadziła republikę. [przypis edytorski]

Liberté, Égalité, Fraternité (fr.) — Wolność, Równość, Braterstwo; hasła Wielkiej Rewolucji Francuskiej, występujące na jej sztandarach; autor, publikujący w zaborze rosyjskim, pomija słowo „wolność”. [przypis edytorski]

libertinage (fr.) — wyuzdanie, rozwiązłość, rozpusta. [przypis edytorski]

Libertydy (mit. gr.) — muzy. [przypis edytorski]