Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | polski | portugalski | pospolity | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 3678 przypisów.

Folio — tu: Pierwsze Folio (ang. First Folio), współczesna nazwa nadana pierwszemu opublikowanemu zbiorowi dzieł Williama Shakespeare'a, wydanemu w 1623 w formacie folio (wielki format, mający wielkość złożonego na pół arkusza, używany do publikacji książek luksusowych). [przypis edytorski]

folksdojcz (z niem. Volksdeutsche) — osoba nie posiadająca niemieckiego ani austriackiego obywatelstwa, wpisana na niemiecką listę narodową przez władze III Rzeszy. [przypis edytorski]

Folliculos (…) Linquunt — Lucretius, De rerum natura V, 801. [przypis tłumacza]

folowanie — zagęszczanie włókien sukna przez zgniatanie wilgotnej tkaniny. [przypis edytorski]

Folus, co był zły jak żmija — Folus centaur, za życia porywczy w gniewie, należał do tych, co porwali Hippodamię. [przypis redakcyjny]

folusz — maszyna a. warsztat do folowania (spilśniania) wełny i tkanin. [przypis edytorski]

foluszowy — przym. od słowa: folusz, oznaczającego maszynę do obróbki sukna przez powierzchniowe spilśnianie i zagęszczanie struktury tkanin przeznaczonych na płaszcze itp.; folusz to także budynek, w którym mieści się taka maszyna. [przypis edytorski]

folusz — tu: budynek (warsztat), w którym specjalnymi maszynami filcuje się sukno przeznaczone na płaszcze, kapelusze i inne tego rodzaju wyroby. [przypis edytorski]

folusz — zakład (warsztat) specjalnego filcowania tkanin wełnianych. [przypis edytorski]

folwarek — dziś popr.: folwark. [przypis edytorski]

folwark donacyjny — w Królestwie Polskim majątki skonfiskowane Polakom rząd carski przekazywał w darze „zasłużonym” urzędnikom i wyższym oficerom (nowi właściciele majątki te najczęściej puszczali w dzierżawę). [przypis redakcyjny]

folwark — gospodarstwo rolne, część większego majątku. [przypis redakcyjny]

Folwark N. — drugie wydanie Przestróg dla Polski autor uzupełnił tabelą, której treść podajemy w poniższych akapitach. [przypis edytorski]

Folwark Primerose — jednoaktowy wodewil Eugène Cormona (1810–1903) i Féliksa Dutertre de Véteuil (1810?–1877). [przypis edytorski]

fomes (łac.) — zarzewie, podnieta. [przypis redakcyjny]

Fonia — Rosjanin. [przypis edytorski]

Fonia — Rosjanin. [przypis tłumacza]

fonograf — pierwsze urządzenie do mechanicznego nagrywania i odtwarzania dźwięku, wynalezione w 1877 przez Thomasa Edisona; zastąpione przez gramofon. [przypis edytorski]

fonograf — przyrząd odtwarzający głos, poprzednik gramofonu. [przypis edytorski]

fonograf — wynalazek Thomasa Edisona (1847–1931), jedno z pierwszych urządzeń do nagrywania i odtwarzania dźwięku. Fale dźwiękowe wpadały do trąbki, połączonej z igłą, która utrwalała drgania na folii cynowej, rozpiętej na wałku. Wałek obracał się, poruszany za pomocą korbki. Niebawem fonografy zostały zastąpione przez gramofony, a wałki przez płyty gramofonowe. [przypis edytorski]

fon Rauch — nazwisko wymyślone przez Felka; fon to polski zapis niem. przyimka von (pol. z), stanowiącego element wyróżniający nazwiska niem. szlachty; niem. der Rauch oznacza dym, a czasownik rauchen określa palenie papierosów. [przypis edytorski]

Fonseca, Deodoro da (1827–1892) — przywódca zamachu stanu, w wyniku którego obalono cesarza Brazylii Piotra II; pierwszy prezydent (1889–1891) nowo powstałej Republiki Brazylijskiej; zmuszony do podania się do dymisji w obliczu buntu dowódców marynarki z powodu rozwiązania przez niego parlamentu. [przypis edytorski]

Fonseca, Manoela Deodoro da (1827–1892) — pierwszy prezydent Republiki Brazylijskiej, przywódca zamachu stanu, w wyniku którego obalono cesarza Brazylii Piotra II. [przypis edytorski]

Fontainebleau — francuskie miasto w regionie Île-de-France. [przypis edytorski]

Fontainebleau — miejscowość ok. 60 km na płd-wsch. od Paryża, znana z rezydencji królów Francji: reprezentacyjnego pałacu z rozległym ogrodem i parkiem. [przypis edytorski]

Fontainebleau — miejscowość ok. 60 km na płd-wsch. od Paryża, znana z rezydencji królów Francji: reprezentacyjnego pałacu z rozległym ogrodem i parkiem. [przypis edytorski]

Fontana, Lavinia (1552–1614) — włoska malarka okresu manieryzmu. [przypis edytorski]

fontana (starop.) — źródło. [przypis edytorski]

fontanna Egerii — zwyczajowa nazwa ruin starożytnego nimfeum (budynku poświęconego nimfom, boginkom źródeł i rzek) położonego w pobliżu Appia Antica w Rzymie, na terenie starożytnej posiadłości Heroda Attyka; było ono poświęcone bogini pobliskiej rzeczki Almo (ob. Almone), legenda wiąże je z nimfą Egerią, doradczynią króla Rzymu Numy Pompiliusza. [przypis edytorski]

fontanna Galby, zdroje Manliusa — nieistniejące obiekty; stanowią tu jedynie element kolorytu lokalnego: staroż. Rzym posiadał wiele udogodnień dających mieszkańcom dostęp do wody. [przypis edytorski]

fontaź (daw., z fr.) — chustka na szyję, wiązana w kokardę. [przypis edytorski]

fontaź — dekoracyjna wstążka. [przypis edytorski]

fontaź — kokarda noszona zamiast krawata na przełomie XIX i XX wieku. [przypis edytorski]

fontaź — kokarda zastępująca krawat. [przypis edytorski]

fontaź — nakrycie głowy, wysoki czepek zdobiony trzema rzędami koronek. [przypis edytorski]

fontaź — ozdoba fryzury kobiecej z koronek i wstążek upiętych wysoko nad czołem. [przypis edytorski]

fontaź — ozdoba fryzury kobiecej z koronek i wstążek upiętych wysoko nad czołem. [przypis edytorski]

fontaź — tu: kokarda z chusteczki na szyi. [przypis edytorski]

fontaź (z fr.) — fantazyjna, luźna kokarda noszona pod szyją przez mężczyzn, rodzaj dawnego krawata. [przypis edytorski]

fontaź (z fr. fontange) — fantazyjna, luźna kokarda noszona pod szyją przez mężczyzn na przełomie XIX i XX w., rodzaj dawnego krawata. [przypis edytorski]

Fontebrandą — wspaniała fontanna w Sienie. [przypis redakcyjny]

Fontenelle, Bernard Le Bouyer de (1657–1757) — francuski filozof, pisarz, religioznawca, popularyzator wiedzy. [przypis edytorski]

Fontenelle, Bernard le Bovier de (1657–1757) — filozof, pisarz i poeta fr.; religioznawca, prekursor metody porównawczej w badaniach nad religiami; popularyzator wiedzy; wyrażał sceptycyzm wobec możliwości poznawczych człowieka wobec nieskończonego ogromu świata; od 1691 r. członek Akademii Francuskiej; autor m.in. Entretiens sur la pluralitè des monde („Rozmowy o wielości światów”, 1686), Histoire de l'Académie des sciences („Historia Akademii nauk”, 1702), Éléments de la géométrie de l'infini („Elementy geometrii nieskończoności”, 1727), Théorie des tourbillons („Teoria wirów wodnych”, 1752), a także filozoficznych dialogów między sławnymi ludźmi różnych epok Dialogues des morts („Rozmowy umarłych”, 1683). [przypis edytorski]

Fontenelle, Bernard le Bovier de (1657–1757) — filozof, pisarz i poeta fr.; religioznawca, prekursor metody porównawczej w badaniach nad religiami; popularyzator wiedzy; wyrażał sceptycyzm wobec możliwości poznawczych człowieka wobec nieskończonego ogromu świata; od 1691 r. członek Akademii Francuskiej; autor m.in. Entretiens sur la pluralitè des monde („Rozmowy o wielości światów”, 1686), Histoire de l'Académie des sciences („Historia Akademii nauk”, 1702), Éléments de la géométrie de l'infini („Elementy geometrii nieskończoności”, 1727), Théorie des tourbillons („Teoria wirów wodnych”, 1752), a także filozoficznych dialogów między sławnymi ludźmi różnych epok Dialogues des morts („Rozmowy umarłych”, 1683). [przypis edytorski]

Fontenelle, Bernard le Bovier de (1657–1757) — francuski filozof, pisarz, religioznawca, prekursor metody porównawczej w badaniach nad religiami, popularyzator wiedzy, autor m.in. książki Rozmowy o wielości światów (1686). [przypis edytorski]

Fontenelle, [Bernard le Bovier de] (1657–1757) — wówczas nestor piśmiennictwa francuskiego, sekretarz Akademii, opierający swą wziętość głównie na dziełach z zakresu popularyzacji naukowej (Rozmowy o mnogości światów, etc.). [przypis tłumacza]

Fonthill Abbey — ekstrawagancka, wielka rezydencja w stylu neogotyckim zbudowana na wzór opactwa w latach 1796–1813 w Fonthill Gifford w hrabstwie Wiltshire w Anglii. Pośpiech podczas budowy i wadliwa konstrukcja spowodowały w 1825 zawalenie się wieży i zniszczenia zach. skrzydła budynku, resztę rozebrano ok. 1845. Do dziś zachowała się tylko niewielka pozostałość płn. skrzydła. [przypis edytorski]

Fonwizin, Denis Iwanowicz (1745–1792) — wybitny ros. satyryk i komediopisarz okresu oświecenia. [przypis edytorski]

For an account and analysis of abuse and obscene expressions, cf. op. cit., Sex and Repression in Savage Society or the writer's article in „Psyche”, v. 3, 1925. [przypis autorski]

For an ampler account of this subject, see the writer's article on Complex and Myth in Mother-right, „Psyche”, vol. v. No. 3, Jan., 1925; reprinted in op. cit., Sex and Repression in Savage Society, uniform with this work. [przypis autorski]

forarbajter (z niem. Vorarbeiter) — w gwarze obozowej: starszy więzień w grupie roboczej (komandzie). [przypis edytorski]

Forbonnais, François Véron Duverger de (1722–1800) — ekonomista francuski, encyklopedysta. [przypis edytorski]

forbot (daw.) — obszycie. [przypis redakcyjny]

forbotka (daw.) — koronka. [przypis edytorski]

forboty (daw.) — koronki, koronkowe kołnierzyki. [przypis edytorski]

forboty (daw.) — koronki. [przypis edytorski]

forboty (starop.) — koronki. [przypis edytorski]

forboty (starop.) — rodzaj koronek. [przypis redakcyjny]

forboty — wstążki (z hiszpańskiego). [przypis redakcyjny]

forbot (z niem.) — koronka. [przypis edytorski]

forcieren — zwingen. [przypis edytorski]

fordanser — płatny partner do tańca pracujący w lokalach rozrywkowych, restauracjach hoteli w miejscowościach uzdrowiskowych itp. [przypis edytorski]

Ford, Henry (1863–1947) — amerykański przemysłowiec i inżynier, założyciel Ford Motor Company. [przypis edytorski]

Ford, Henry (1863–1947) — inżynier i przemysłowiec amerykański, założyciel Ford Motor Company (1903) w Detroit. [przypis edytorski]

Ford, Henry (1863–1947) — inżynier i przemysłowiec amer., założyciel Ford Motor Company (1903) w Detroit. [przypis edytorski]

Fordon — dziś Zakład Karny w Bydgoszczy-Fordonie, w okresie II wojny światowej nazistowskie więzienie dla kobiet; szacuje się, że odbywało w nim kary ponad 6 tys. więźniarek (Polek i Żydówek), wiele z nich było następnie przewożonych do obozów w Auschwitz lub Ravensbrück. [przypis edytorski]

Ford — tu: amerykański samochód, produkowany przez Ford Motor Company. [przypis edytorski]

fordyment — kaptur u szabli. [przypis redakcyjny]

foreigner (ang.) — cudzoziemiec. [przypis edytorski]

foreignerski (z ang. foreigner: cudzoziemiec) — cudzoziemski. [przypis edytorski]

Foreign Office (ang.) — brytyjskie ministerstwo spraw zagranicznych. [przypis edytorski]

forejner (z ang. foreigner) — cudzoziemiec. [przypis edytorski]

Forel, Auguste Henri (1848–1931) — neurolog, psychiatra, neuroanatom i entomolog-myrmekolog szwajcarski; w l. 1921–1923 ukazało się pięć tomów jego dzieła poświęconego życiu społecznemu mrówek: Le monde social des fourmis du globe comparé à celui de l'homme, prace Forela z tej dziedziny wzbudziły zainteresowanie naukowców, m.in. Darwina; jako jeden z pierwszych Forel opracował naukowo zagadnienia życia płciowego, por. np. Zagadnienia seksualne: w świetle nauk przyrodniczych, psychologii, hygieny i socyologii (wyd pol. Lwów, 1920). [przypis edytorski]

Forel, Auguste (ur. 1848) — szwajcarski przyrodnik i psychiatra; wykorzystywał w leczeniu hipnozę. [przypis edytorski]

foremki s. 244 w. 1 — patrz rozdział XII: „(…) a to po prostu były odtłoczone przez lekturę foremki (…)”. [przypis edytorski]

foremnie (daw.) — gładko, sztucznie, zgrabnie. [przypis redakcyjny]

foremnie — gładko, sztucznie, zgrabnie. [przypis redakcyjny]

foremniejszy — dowcipniejszy. [przypis redakcyjny]

foremnie (starop.) — kształtnie, zręcznie. [przypis edytorski]

foremnie (starop.) — zgrabnie, ładnie, misternie, akuratnie. [przypis edytorski]

foremny blask (daw.) — [tu:] dziwny blask. [przypis redakcyjny]

foremny — dobrze, proporcjonalnie zbudowany. [przypis edytorski]

foremnymi litery — dziś popr. forma N. lm: foremnymi literami. [przypis edytorski]

foremny (starop.) — zręczny, trafny. [przypis redakcyjny]

Foreze — tyle tylko wiemy o nim, że pochodził z familii Donatów, a zatem spokrewniony był i z Dantem. [przypis redakcyjny]

For further data referring to the social and legal status of the hereditary magician, see Chap. xvii on „Magic”, in Argonauts of the Western Pacific, as well as the descriptions of and sundry references to canoe magic, sailing magic, and haloma magic. Compare also the short account of garden magic in Primitive Economics („Economic Journ.”, 1921); of war magic, in „Man”, 1920 (No. 5 of article); and of fishing magic, in „Man”, 1918 (No. 53 of article). [przypis autorski]