Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 3776 przypisów.

Levasseur, Thérèse (1721–1801) — partnerka Rousseau, prosta kobieta, poznana przez niego podczas pobytu w Paryżu, urodziła mu pięcioro dzieci, główna spadkobierczyni po jego śmierci. [przypis edytorski]

lever (fr.) — wstawanie (poranne, z łóżka). [przypis edytorski]

Leverrier a. Le Verrier, Urbain Jean Joseph (1811–1877) — fr. matematyk i astronom. [przypis edytorski]

Le Verrier, Urbain (1811–1877) — francuski astronom i matematyk; w 1846 na podstawie matematycznej analizy perturbacji ruchu planety Uran przewidział istnienie nieznanej planety i obliczył parametry jej orbity, dzięki czemu wkrótce odkryto tę planetę, nazwaną potem Neptunem. [przypis edytorski]

Le Verrier, Urbain Jean Joseph (1811–1877) — fr. matematyk i astronom. [przypis edytorski]

le Vielz de la Montagne qui avait à nom Alasdin (fr.) — Starzec z Gór, którego nazywają Alasdin. [przypis edytorski]

le vieux Aldy ne danse plus (fr.) — stary Aldy już nie tańczy. [przypis edytorski]

LeviticusKsięga Kapłańska, Trzecia Księga Mojżeszowa, wchodząca w skład Tory, jak również chrześc. Starego Testamentu jako części Biblii. [przypis edytorski]

lewada (daw., reg.) — nieporośnięta, okolona drzewami przestrzeń: łąka a. polanka. [przypis edytorski]

lewada (daw., reg.) — nieporośnięta, okolona drzewami przestrzeń: łąka a. polanka. [przypis edytorski]

lewada — tu: łąka. [przypis edytorski]

Lewant — kraje na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego; tu przenośnie. [przypis edytorski]

Lewant — ogólne określenie krain na wsch. wybrzeżu Morza Śródziemnego, gł. Syrii i Palestyny, czasem obejmujące także Azję Mniejszą i Egipt. [przypis edytorski]

Lewant — pochodzące z języka wł. określenie państw leżących na wschodnim, azjatyckim wybrzeżu Morza Śródziemnego. [przypis edytorski]

Lewant — wschodnie wybrzeże Morza Śródziemnego. [przypis edytorski]

lewantyński — pochodzący z krajów na wsch. wybrzeżu Morza Śródziemnego. [przypis edytorski]

lewantynowy — z taniego, cienkiego jedwabiu. [przypis edytorski]

Lewant (z wł.) — kraje na wschodnim, azjatyckim brzegu Morza Śródziemnego. [przypis edytorski]

lewarek — dźwignia, zwł. używana do podnoszenia samochodu podczas naprawy. [przypis edytorski]

Lew — dosł. tłumaczenie z łac. i wschodniosłowiański odpowiednik imienia Leon. [przypis edytorski]

lewek — tu: lew salonowy, uwodziciel. [przypis edytorski]

lewem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: lewym. [przypis edytorski]

Lewental, Franciszek Salezy (Salomon) (1841–1902) — wydawca i księgarz warszawski. [przypis edytorski]

lewentarz (gw.) — inwentarz; bydło gospodarcze. [przypis edytorski]

lewentarz (gw.) — inwentarz, zwierzęta hodowlane. [przypis edytorski]

lewentarz — inwentarz; zwierzęta w gospodarstwie wiejskim. [przypis edytorski]

Lewes, George Henry (1817–1878) — angielski filozof i krytyk literacki; jego główne dzieło to pięciotomowa praca The Problems of Life and Mind (Problemy życia i umysłu, 1875–1897); obecnie najbardziej znany ze swojego związku z Mary Ann Evans, która pisała pod pseudonimem George Eliot. [przypis edytorski]

Lewes, George Henry (1817–1878) — angielski filozof, krytyk literacki i teatralny. [przypis edytorski]

Lew Halicki a. Lew Daniłowicz (ok. 1228 – ok. 1301) — książę halicko-włodzimierski, syn Daniela Halickiego. [przypis edytorski]

Lewiatan — biblijny mityczny potwór morski. [przypis edytorski]

lewiatan — biblijny potwór morski. [przypis edytorski]

Lewiatan (bibl.) — legendarny potężny potwór morski. [przypis edytorski]

lewiatan (bibl.) — legendarny potężny potwór morski. [przypis edytorski]

Lewiatan (bibl.) — legendarny potwór morski, symbol zła. [przypis edytorski]

lewiatan (bibl.) — potwór morski. [przypis edytorski]

Lewiatan (bibl.) — potwór morski, symbol zła. [przypis edytorski]

Lewiatan (hebr. liwjatan) — biblijny mityczny potwór morski, rodzaj monstrualnego węża lub smoka o siedmiu głowach (nie wiadomo natomiast nic o jego żądle). W Biblii stanowił uosobienie przeciwstawiającego się Bogu zła. [przypis edytorski]

lewiatan — legendarny potężny potwór morski. [przypis edytorski]

Lewiatan — nazwa wspominanego w kilku miejscach w Biblii mitycznego potwora, będącego uosobieniem zła; mówi się o nim jako o wężu, smoku o kilku głowach, wielorybie lub też jednej z kochanek samego Lucyfera; istniały legendy millenijne (żywe ok. roku 1000 n.e.), według których Lewiatan został uwięziony pod Lateranem, siedzibą papieży, a jego wyzwolenie się z tego więzienia miało przynieść koniec światu. [przypis edytorski]

Lewiatan — olbrzymi potwór morski (Ps 104,24–26). Zgodnie z tradycją judaistyczną w dzień Sądu Ostatecznego Bóg będzie częstował sprawiedliwych ludzi mięsem Lewiatana i Behemota (potwora lądowego), a ze skóry Lewiatana powstanie najpiękniejszy namiot, w którym odbędzie się uczta. [przypis edytorski]

lewiatan — potwór morski wspominany w Starym Testamencie. [przypis edytorski]

Lewiatan — wzmiankowany w Biblii mityczny potwór, wąż morski, którego ciało zwinięte w domykającą się figurę, symbolizuje nieskończoność. [przypis edytorski]

Lewiatan (z hebr.) — starotestamentowy potwór morski. [przypis edytorski]

Lewici — potomkowie Lewiego (jednego z dwunastu synów Jakuba); przypisano im szczególne obowiązki religijne związane z kultem (np. śpiewanie i granie w Świątyni, pełnienie straży), w związku z czym nie uczestniczyli w podziale ziem zdobytego Kanaanu pomiędzy plemiona, lecz byli przez nie wspierani dziesięciną. [przypis edytorski]

Lewicki (1761–1841) — generał rosyjski, dowódca Warszawy. [przypis edytorski]

Lewi — postać biblijna z Księgi Rodzaju, syn patriarchy Jakuba; jego potomkowie, plemię Lewitów, tworzyli w społeczeństwie żydowskim osobną grupę kapłanów, naczelnikiem rodu był każdorazowy arcykapłan. [przypis edytorski]

Lewi — postać biblijna z Księgi Rodzaju. Związany z incydentem z miasta Sychem, kiedy to po osiedleniu się weń Jakuba, jego córka Dina została zgwałcona przez Sychema, syna tamtejszego władcy. Gdy władca przybył do Jakuba i jego synów Lewiego i Symeona z przeprosinami oświadczył, iż jego syn zrobił to, gdyż zakochał się w Dinie. Obiecał też zapłacić rekompensatę oraz zaprosił do osiedlenia się w Sychem i zaproponował wzięcie mieszkanek miasta za żony. Lewi i Symeon podstępnie wyrazili zgodę pod warunkiem, że dodatkowo wszyscy mężczyźni w Sychem muszą się obrzezać. Tak też się stało, a gdy trzeciego dnia po obrzezaniu cierpieli z bólu, Lewi i Symeon w odwecie za gwałt na siostrze zamordowali wszystkich mężczyzn, a z kobiet i dzieci uczynili niewolników. [przypis edytorski]

Lewisham Road — obecnie część Londynu. [przypis edytorski]

Lewis, Sinclair (1885–1951) — amerykański pisarz i dramaturg; krytyk społeczeństwa amerykańskiego i wartości kapitalistycznych; pierwszy amerykański laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1930). [przypis edytorski]

lewita efraimowy — drastyczna opowieść o lewicie z terenów Efraim, w biblijnej Księdze Sędziów (Sdz 19). [przypis edytorski]

lewita (rel.) — w judaizmie: niższy kapłan. [przypis edytorski]

lewitka (fr. lévite a. robe lévite) — wierzchni strój kobiecy kroju płaszczowego, szyty z lekkich tkanin, popularny w XVIII w.; nazwa pochodzi od nazwy kapłanów staroż. kapłanów żydowskich, lewitów, którzy zwyczajowo ubierali się w długie, powłóczyste szaty. [przypis edytorski]

lewitka (fr. lévite a. robe lévite) — wierzchni strój kobiecy kroju płaszczowego, szyty z lekkich tkanin, popularny w XVIII w.; nazwa pochodzi od nazwy staroż. kapłanów żydowskich, lewitów, którzy zwyczajowo ubierali się w długie, powłóczyste szaty. [przypis edytorski]

Lewi — trzeci syn Jakuba i Lei. Wspominany przy okazji podstępu, jaki zastosował do wymordowania mężczyzn miasta Sychem (Rdz 33,18–34,29), za co został potępiony przez Jakuba (Rdz 34,30–31). Od niego pochodzi ród Lewitów, który przeznaczony został przez Boga do służenia w Przybytku Mojżeszowym (Lb 3,5–10). [przypis edytorski]

lewizor — popr.: rewizor, urzędnik dokonujący kontroli. [przypis edytorski]

lewki — monety z wizerunkiem lwa, bite w wielu krajach (dziś nazwę lew, лев, nosi waluta Bułgarii). [przypis edytorski]

lewkonia — ozdobna roślina o silnie pachnących kwiatach. [przypis edytorski]

lewkonia — roślina ozdobna z rodziny kapustowatych, o kwiatach w kolorze białym lub różnych odcieniach różu i fioletu, wydzielających silny, odurzający zapach; jej odmianą jest maciejka ogrodowa. [przypis edytorski]

lew nemejski (mit. gr.) — potężny lew, którego, wykonując jedną ze swych prac, na polach Nemei w Grecji pokonał Herakles. [przypis edytorski]

Lew z Włodzimiérza, właśc. Lew Halicki a. Lew Daniłowicz (ok. 1228 – ok. 1301) — książę halicko-włodzimierski, syn Daniela Halickiego. [przypis edytorski]

l'existence est un plein que l'homme ne peut quitter… (fr.) — egzystencja to pełnia, której człowiek nie może opuścić. [przypis edytorski]

lex (łac.) — prawo. [przypis edytorski]

lex (łac., r.ż.) — prawo, postanowienie prawne. [przypis edytorski]

Ley, Robert (1890–1945) — gauleiter okręgu Południowa Nadrenia, w latach 1933–1945 przywódca Niemieckiego Frontu Pracy. [przypis edytorski]

leżącem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników i imiesłowów przym. r.n.; dziś tożsama z r.m.: leżącym. [przypis edytorski]

leżący — dziś popr.: leżąc. [przypis edytorski]

leżą na progu u Zeusa pełne losów człowieka…Iliada XXIV 527–528. [przypis edytorski]

leżałem był (daw.) — forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: leżałem wcześniej, uprzednio (przed wydarzeniami a. czynnościami wyrażonymi formą zwykłego czasu przeszłego). [przypis edytorski]

leżało trzech trupa (daw.) — dziś popr.: leżały trzy trupy. [przypis edytorski]

leżały tylko gruzy murów — w oryg. niem. waren nur noch Reste von Umfassungsmauern (zostały jeszcze tylko resztki murów zewnętrznych); red. WL. [przypis edytorski]

leże — legowisko, schronienie. [przypis edytorski]

leże — posłanie; miejsce odpoczynku. [przypis edytorski]

leży u nas nasza dawna uchwała, że żaden tłum nie potrafi osiągnąć żadnej umiejętności — mowa o wcześniejszych ustaleniach w tej rozmowie. [przypis edytorski]

lezesztyki (z niem.) — czytanki. [przypis edytorski]

Lezgini — kaukaska grupa etniczna żyjąca w płd.-wsch. Dagestanie; w XIX w. podbici przez Rosję. [przypis edytorski]

leziwo — przyrząd pomagający w chodzeniu po drzewach. [przypis edytorski]

leziwo — urządzenie pomagające wspinać się po drzewach. [przypis edytorski]

Lezjusz (z łac.: Leonardus Lessius), właśc. Lenaert Leys (1554–1623) — jezuita, profesor uniwersytetu w Leuven, zajmujący się teologią moralną, szczególnie w odniesieniu do kwestii ekonomicznych i finansowych. [przypis edytorski]

lgnies (gw.) — lgniesz. [przypis edytorski]

lgniwo — neol. od czas. lgnąć, tj. przytulać się. [przypis edytorski]

l'hirondelle (fr.) — jaskółka. [przypis edytorski]

L'Hôpital, Michel de (1507–1573) — francuski polityk i prawnik; kanclerz Francji (1560–68), zwolennik kompromisu religijnego, zreformował administrację. [przypis edytorski]

L'homme est rien, l'œuvre est tout (fr.) — Człowiek jest niczym, dzieło jest wszystkim. [przypis edytorski]

L'homme n'est pas méchant, mais les hommes sont méchants. (fr.) — To nie człowiek jest zły, ale ludzie. [przypis edytorski]

L'homme n'est rien, que par son coeur (fr.) — Człowiek jest niczym innym jak tylko sercem. [przypis edytorski]

Líster, Enrique (1907–1994) — hiszpański polityk i wojskowy, generał, uczestnik hiszpańskiej wojny domowej walczący po stronie republikańskiej; współorganizator regularnej armii republikańskiej. [przypis edytorski]

liaison dangereuse (fr., r.ż.) — niebezpieczny związek; nawiązanie do powieści Pierre'a Choderlosa de Laclos Niebezpieczne związki (Les Liaisons dangereuses, 1782) o parze wyrafinowanych uwodzicieli. [przypis edytorski]

liaison (fr.) — więzy, powiązanie; współpraca. [przypis edytorski]

Liakura (a. Liakoura) — góra w centralnej Grecji; nowożytna nazwa Parnasu, szczytu, który w mit. gr. była siedzibą Muz. [przypis edytorski]

liana — roślina o bardzo długich i cienkich łodygach, wijąca się lub czepiająca innych roślin, rosnąca w dżunglach tropikalnych. [przypis edytorski]

Liancourt, François Alexandre Frédéric a. François Alexandre Frédéric de La Rochefoucauld, książę Liancourt (1747–1827) — francuski żołnierz, polityk, naukowiec i filantrop. [przypis edytorski]

lianów — dziś popr.: lian. [przypis edytorski]