Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | potocznie | przestarzałe | przymiotnik | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 2979 przypisów.

et crimen laesae maiestatis (łac.) — i zbrodnia obrazy majestatu. [przypis redakcyjny]

etc. — skrót łac. et caetera: i tak dalej; tu oznacza to pominięcie dalszych tytułów króla polskiego. [przypis edytorski]

etc. — skrót od et caetera (łac.): dosł. i inne; i tak dalej. [przypis edytorski]

etc. — skrót od łac. et caetera: i inne, i tak dalej, i tym podobne. [przypis edytorski]

etc. — skrót od łac. et caetera: i inne, i tak dalej. [przypis edytorski]

Et cum non prosunt singula, multa juvant (łac.) — Tam, gdzie jeden nie wskóra, tam wielu poradzi. [przypis tłumacza]

et cum spiritu tuo (łac.) — i z duchem twoim; zwyczajowa odpowiedź na błogosławieństwo a. powitanie: „W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”. [przypis edytorski]

et cum summo periculo (łac.) — i z wielkim niebezpieczeństwem. [przypis redakcyjny]

Et cuncta (…) Catonis (łac.) — Choć okrąg ziemski Cezar pokona,/ Nie zmoże hardej duszy Katona! (Horatius, Odae, II, 1, 23; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Et cuncta terrarum subacta (łac.) — i cała ziemia podbita; pełniejszy cytat dotyczy podbojów Cezara i brzmi: „Et cuncta terrarum subacta, / Praeter atrocem animum Catonis”, tj.: i całą ziemię podbije oprócz surowej duszy Katona („Choć okrąg ziemski Cezar pokona,/ Nie zmoże hardej duszy Katona!”, Horacy, Ody, Ks. II, Pieśń I, w. 23–24 w tłum. Edmunda Cięglewicza). [przypis edytorski]

et curios sitmulant, sed bacchanalia vivunt (łac.) — udają świętych, a żyją jak rozpustnicy. [przypis tłumacza]

…et d'attendre en paix votre divin secours… (fr.) — „…i oczekiwać w pokoju Twej boskiej pomocy.” [przypis redakcyjny]

Et (…) dedit — Vergilius, Georgica, III, 267. [przypis tłumacza]

et de frigidis et maleficiatis (łac.) — Pod tym tytułem traktuje IV księga Dekretaliów o niezdolnych do małżeńskiej powinności lub czarami urzeczonych w tym kierunku osobach. [przypis tłumacza]

et de profundis (łac.) — i z głębin. [przypis edytorski]

et de quibusdem aliis (łac.) — i o niektórych innych rzeczach. [przypis redakcyjny]

et dissipatae sunt omnes cogitationes eius (łac.) — i unicestwione są wszystkie jej zamiary. [przypis edytorski]

Et dixerunt: Venite et cogitemus contra Jeremiam cogitationes (…) (łac.) — I powiedzieli: Pójdźcie, a wymyślimy co przeciw Jeremiaszowi, bo nie zginie zakon od kapłana ani słowo od proroka. (Jr 17, 18). [przypis tłumacza]

Et dixisti: Absque peccato et innocens ego sum, et propterea avertatur furor tuus a me (…) (łac.) — „A przecież mówisz: Ponieważem niewinną, pewnie odwrócona jest zapalczywość jego ode mnie. Oto Ja w sąd wnijdę z tobą przeto, że mówisz: Nie zgrzeszyłam”. [przypis tłumacza]

et du fer pour travailler (fr.) — i żelaza, żeby pracować. [przypis edytorski]

et ecce plus quam Salomon hic (łac.) — a tu oto więcej [jest mądrości] niż [miał] Salomon (Mt 12, 42). [przypis edytorski]

et e contra (łac.) — i przeciwnie. [przypis edytorski]

Et ego in Arcadia vixi (łac.) — a ja żyłem w Arkadii (tj. beztrosko). [przypis edytorski]

Et ego rogabo Patrem et alium Paraclitum dabit vobis, ut maneat vobiscum in aeternum spiritum veritatis (łac.) — fragment Ewangelii wg św. Jana: „Ja zaś będę prosił Ojca, a innego Pocieszyciela da wam, aby z wami był na zawsze, Ducha Prawdy (…)” J 14, 16-17. [przypis edytorski]

etenim (…) consistendi — Cicero, Tusculanae quaestiones [Tusculanae disputationes], IV, 18. [przypis tłumacza]

Eteokl, właśc. Eteokles (mit. gr.) — brat Polinika, Ismeny i Antygony, syn Edypa i Jokasty; jego imię z gr. (Ἐτεοκλῆς) znaczy: „prawdziwie wsławiony”; prowadził ze swym bratem, Polinikiem, spór o tron Teb, wygnał go z miasta i mianował się królem; zginął w pojedynku z Polinikiem, kiedy ten, dochodząc swych praw, próbował zbrojnie odzyskać władzę z pomocą wyprawy siedmiu wodzów przyprowadzonych z Argos przeciw Tebom (każdy z wodzów oblegał jedną z bram miasta; wyprawa stała się tematem m.in. tragedii Ajschylosa Siedmiu przeciw Tebom). Eteokles został uczczony uroczystym pochówkiem jako bohaterski obrońca ojczyzny. [przypis edytorski]

Eteonikos — w r. 410/09 harmosta na wyspie Tazos (blisko Tracji i Macedonii). Po śmierci Kallikratidasa piastował komendę do przybycia nowego admirała. Sprytem i energią nie dopuścił do buntu wojsk na Chios. Występuje i w Anabazie, VII 1. [przypis tłumacza]

Eteonikos — znany z wojny peloponeskiej, w r. 411 spartański harmosta na wyspie Tazos. [przypis tłumacza]

eter — gaz stosowany w XIX w. jako środek znieczulający. [przypis edytorski]

eter — górne warstwy powietrza; w filozofii staroż. subtelna, nieważka materia. [przypis edytorski]

eter (gr. αἰθήρ) — w dawnej filozofii przyrody piąty i najbardziej lotny żywioł, materia świata pozaziemskiego. [przypis edytorski]

eter octowy — eter etylowy, bezbarwna ciecz o ostrym zapachu, szybko się ulatniająca. [przypis redakcyjny]

eter (pot.) — eter dietylowy, łatwopalna ciecz o odurzającym zapachu, mająca właściwości narkotyczne, nasenne i znieczulające; nałogowe wąchanie lub spożywanie eteru to eteromania. [przypis edytorski]

eter (pot.) — eter dietylowy, szybko się ulatniająca ciecz o odurzającym zapachu; stosowany w XIX w. jako środek znieczulający. [przypis edytorski]

et errat (…) adiungitur — Terentius, Adelphi, 1, 40. [przypis tłumacza]

eter — w filozofii przyrody nazwa hipotetycznej substancji, która miała wypełniać puste przestrzenie we wszechświecie. W fizyce teoria eteru powstała pod koniec XIX w. wraz z rozwojem teorii elektromagnetyzmu (jego istnieniem tłumaczono np. rozchodzenie się fal świetlnych w przestrzeni kosmicznej), upadła pod wpływem szczególnej teorii względności Alberta Einsteina. [przypis edytorski]

eter — w filozofii przyrody nazwa hipotetycznej substancji, która miała wypełniać puste przestrzenie we wszechświecie. W fizyce teoria eteru powstała pod koniec XIX w. wraz z rozwojem teorii elektromagnetyzmu (jego istnieniem tłumaczono np. rozchodzenie się fal świetlnych w przestrzeni kosmicznej), upadła pod wpływem szczególnej teorii względności Alberta Einsteina. Z czasów panowania koncepcji eteru kosmicznego pochodzą wyrażenia związane z radiem, np. „w eterze” lub „na falach eteru”, w których eter oznacza przestrzeń fal radiowych. [przypis edytorski]

eter — w filoz. przyrody nazwa hipotetycznej substancji, która miała wypełniać puste przestrzenie we wszechświecie. Teoria eteru rozpowszechniła się w XIX wieku (jego istnieniem tłumaczono np. rozchodzenie się fal świetlnych w przestrzeni kosmicznej), upadła pod wpływem szczególnej teorii względności Alberta Einsteina. [przypis edytorski]

eter — wg daw. nauki niedostrzegalna substancja wypełniająca kosmos. [przypis edytorski]

eter — wg dawnych koncepcji hipotetyczny subtelny, lotny żywioł, z którego zbudowane miały być planety i gwiazdy. [przypis edytorski]

eter — wg dawnych koncepcji kosmologicznych niedostrzegalna substancja wypełniająca wszechświat. [przypis edytorski]

eteryczny — subtelny, delikatny, lotny, niematerialny, duchowy; od aetheru (gr. αἰθήρ), piątego i najbardziej lotnego żywiołu w filoz. staroż. [przypis edytorski]

Eterze, co światłem zapładniasz świat (mit. gr.) — Eter, syn Erebu (Ciemności) i Nyks (Nocy): bóg światła, uosobienie wyższych rejonów nieba i powietrza górnego (powietrze niższe, aer zamieszkiwali bogowie olimpijscy); w starogreckiej filozofii przyrody eter był piątym elementem (obok powietrza, ziemi, ognia i wody), materią kosmosu, tj. świata pozaziemskiego, „nadksiężycowego”. [przypis edytorski]

Eterze, Zeusa gmachu — z Eurypidesa Melanippe. [przypis tłumacza]

Etes Vous bien, mon Officier? (fr.) — Dobrze panu, panie oficerze? [przypis edytorski]

Etes-vous prophète? (fr.) — Czy pan jest prorokiem? [przypis edytorski]

et felices rerum successus (łac.) — szczęśliwego powodzenia. [przypis redakcyjny]

et felices successus (łac.) — i szczęśliwego powodzenia. [przypis redakcyjny]

Et fit voluntas tua (łac.) — bądź wola twoja. [przypis edytorski]

Et fugit (…) videri — Vergilius, Aeneida, III, 65. [przypis tłumacza]

Et fut occis le vièux qui avoit à nom Aladin avec tous ses hommes (fr.) — I został zabity starzec noszący imię Aladyn ze wszystkimi swymi ludźmi. [przypis autorski]

et gens et mens (łac.) — i ród, i umysł. [przypis redakcyjny]

Et gens (…) virga (łac.) — „I lud Massylii konny, na oklep siedzący,/ Co nie zna wcale siodeł, a kieruje końmi,/ Dotykając łba prętem” (Lucanus, Pharsalia, IV, 682; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Et (…) gladiis (łac.) — „Czyż można/ Zawierzyć wiatrom, dokąd zaniosą nam strzałę?/ Tylko w mieczu potęga, i każdy lud mężny/ Mieczem wojnę rozstrzyga” (Lucanus, Pharsalia, VIII, 384; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Et (…) gloria — Horatius, Odae, III, 26, 2. [przypis tłumacza]

Et habet (…) cinaedos — Martialis, Epigrammata, VII, 58, 9. [przypis tłumacza]

Et (…) habet — Iuvenalis, Satirae VI, 196. [przypis tłumacza]

et habet tua mentula mentemmentula użyte w znaczeniu sprośnym [tłum.: „i ma swój rozum twój penis”; red. WL]. [przypis tłumacza]

et haec facienda, et haec non omittenda (łac.) — i to trzeba zrobić, i tamtego nie zaniedbać. [przypis edytorski]

Ethelbert I (zm. 616) — król Kentu; wydał pierwszy kodeks praw anglosaskich; po sprowadzeniu misjonarzy na dwór królewski przez jego frankijską żoną Berthę jako pierwszy spośród władców anglosaskich przyjął chrzest. [przypis edytorski]

Et hinc illae irae! (łac.) — i stąd te gniewy; parafraza cytatu „hinc illae lacrimae” (stąd te łzy), z komedii Terencjusza Andria (I 1), używanego do wskazania wykrytej nieoczywistej przyczyny czyjegoś zachowania. [przypis edytorski]

E. T. Hoffmann, Poe, bracia Grimm — XIX-wieczni autorzy baśni i opowieści fantastycznych. [przypis edytorski]

Etiam (…) dolor — Publius Syrus, Sententiae. [przypis tłumacza]

etiam in equabus incestus abominabilis (łac.) — u klaczy kazirodztwo wstrętne. [przypis redakcyjny]

et id genus omne (łac.) — i cały ten rodzaj (Horacy, Satyry I, I, 2; lekceważąco o osobach niepoważanych). [przypis edytorski]

Etienne Binet (1569-1639) — fr. jezuita, autor licznych dzieł, głównie dewocyjnych. [przypis edytorski]

et ii qui (…) retinent — Cicero, Epistulae, XV, 19. [przypis tłumacza]

et in aequanimitate principis (łac.) — i w stateczności panującego. [przypis redakcyjny]

et in Arcadia ego (łac.) — i w Arkadii przebywam. [przypis edytorski]

et in opere belli (łac.) — i na wojnie. [przypis redakcyjny]

et instabimus (łac.) — i nalegać będziemy. [przypis redakcyjny]

et in variis manebit invarius usque ad finem (łac.) — i w zmiennych kolejach pozostanie niezmienny aż do końca. [przypis edytorski]

Et invictum devicta morte Catonem (łac.) — „Niezwyciężony Katon śmierć zwyciężył samą” (Manilius, Astronomica, IV, 87; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

etiologia (z gr. aitiología: badanie przyczyn) — tu: udowodnione naukowo przyczyny choroby. [przypis edytorski]

Etiopczycy i Indianie (powiada), wybierając królów i urzędników (…) — Arystoteles, Polityka, IV, 4. [przypis edytorski]

Etiopczykowie — dziś popr.: Etiopczycy. [przypis edytorski]

Etiopia: Αἰθιόπες, Αἰθιοπία (także w LXX), hebr. כּֽוּשׁ (Rdz 2, 13 [Kusz, nazwa krainy na płd. od Egiptu]). [przypis tłumacza]

Etiopia — tu: staroż. nazwa ogółu terenów Afryki na płd. od Egiptu zamieszkiwanych przez ciemnoskórą ludność. [przypis edytorski]

Etiopowie — chodzi o mieszkańców Nubii, rejonu na południe I katarakty nilowej, tj. dzisiejszego południowego Egiptu i północnego Sudanu. Starożytni Grecy używali nazw: Etiopia, Etiopowie na określenie wszystkich terenów i ludów na południe od Egiptu. [przypis edytorski]

Etiopowie — chodzi o mieszkańców Nubii, rejonu na południe I katarakty nilowej, tj. dzisiejszego południowego Egiptu i północnego Sudanu. Starożytni Grecy używali nazw: Etiopia, Etiopowie na określenie wszystkich terenów i ludów na południe od Egiptu. [przypis edytorski]

etiopski namiestnik — chodzi o Nubię, rejon na południe od I katarakty nilowej, tj. dzisiejszy południowy Egipt i północny Sudan. Podbitą Nubią rządził namiestnik faraona, mający do dyspozycji sformowane z miejscowych wojowników wojska garnizonowe. W czasach Nowego Państwa oddziały nubijskie pełniły rolę elitarnych sił strażniczych i policyjnych w całym państwie egipskim. Grecy w czasach antycznych używali nazw: Etiopia, Etiopowie na określenie wszystkich terenów i ludów na południe od Egiptu. [przypis edytorski]

Et ipse (…) paterni (łac.) — „Jam znany z tego, że miłuję braci/ Jak ociec…” (Horatius, Odae, II, 2, 6; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Et jamais (…) me vint-il enlever ou ma femme ou ma soeur — nigdy (…) nie porwali mej żony ni córki. [przypis edytorski]

et je ne veux pas être un mari ridicule! (fr.) — i nie chcę być śmiesznym mężem. [przypis edytorski]

et Jupiter aimait Jo (fr.) — a Jowisz kochał Io. [przypis edytorski]

et j'y tiens (fr.) — zależy mi na tym; ma to dla mnie znaczenie. [przypis edytorski]

Et languor (…) spiritus — Horatius, Epodes, XI. 9. [przypis tłumacza]

Et la tristesse de tout cela, o mon âme, et la tristesse de tout cela (fr.) — i smutek tego wszystkiego, o duszo moja, i smutek tego wszystkiego. [przypis edytorski]

Et le palais? (fr.) — A pałac? [przypis edytorski]

et l'homme son borgne (fr.) — i mężczyzna swego jednookiego. [przypis edytorski]

Et lupus (…) fera est — Ovidius, Tristia III, 5, 35. [przypis tłumacza]

Et m'aimerez vous un peu, après la Topola? — A będzie mnie Pan kochał troszeczkę, po Topoli (Polsce)? [przypis redakcyjny]

Et male (…) leges (łac.) — „Czasem głupstwo pomoże, a zawiedzie rozum;/ Bo traf nie bada przyczyn, nie nagradza zasług,/ Lecz jak błędny, bez planu, szasta się tu, owdzie!/ Widocznie jest moc większa, co nad nami włada/ Przemożnie, ludzkie prawa swym poddając prawom” (Manilius, Astronomica, IV, 95; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Et mihi (…) collo — Maximianus Pseudo-Gallus, Elegiae I, 61. [przypis tłumacza]

et mille d'autres galanteries fort jolies et fort riches, mais fort riches (fr.) — i tysiąc innych drobiazgów wielce ładnych i wielce drogich, ale to ogromnie drogich. [przypis edytorski]