Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | francuski | gwara, gwarowe | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | ukraiński | włoski | wojskowy
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 2402 przypisów.
utinam in sancta pace requiescat (łac.) — oby w pokoju świętym spoczywała. [przypis redakcyjny]
utinam sim falsus vates (łac.) — obym był fałszywym prorokiem; obym się mylił. [przypis redakcyjny]
utinam sim falsus vates! (łac.) — obym był fałszywym wieszczem. [przypis redakcyjny]
utinam sim falsus vates (łac.) — obym był omylnym prorokiem. [przypis redakcyjny]
uti possidetis (łac.) — co posiadasz; zasada prawa międzynarodowego, wg której kończy się konflikt zbrojny z zachowaniem aktualnego stanu posiadania. [przypis edytorski]
ut (…) laboramus — Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 106. [przypis tłumacza]
ut (…) laboramus — Tacitus, Annales, III, 25. [przypis tłumacza]
utleniona — tu: o rozjaśnionych włosach. [przypis edytorski]
ut maris (…) queat — Cicero, Tusculanae disputationes, V, 6. [przypis tłumacza]
Ut me (…) fatur (łac.) — „Więc gdy mnie zobaczyła, jak pośród rycerzy/ Trojańskich kroczę, zbladła, by na widok cudu,/ Bez myśli i bez czucia zakrzepła w podziwie,/ Drżą kolana i z trudem po chwili tak rzecze” (Vergilius, Aeneida, III, 306; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
ut (…) naturae — Plinius, Naturalis historia, III, 5. [przypis tłumacza]
utnę — tu: ugryzę. [przypis edytorski]
Ut necesse (…) cedere (łac.) — „Jak koniecznym prawem natury jest, aby hak u przezmianu szedł w dół za powieszonym ciężarem, tak musi iść rozum za dowodami jasnymi i przejrzystymi” (Cicero, Academica, II, 12; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
utni — dziś popr. forma 2.os lp. trybu rozkazującego: utnij. [przypis redakcyjny]
Utnie, co uciął posągom Hermesa — aluzja do Hermokopidów: Arystofanes kpi z całej ówczesnej św. inkwizycji. [przypis tłumacza]
utoczony — wykonany na tokarce, tu: krągły. [przypis edytorski]
utolić (tu forma 3 os. lp cz. przysz.: utoli) — utulić, ukoić. [przypis redakcyjny]
Ut olim vitiis (…) (łac.) — Tacyt, Roczniki III. 25; cyt. Montaigne. III. 13: „Jak niegdyś na zbrodnie, tak teraz chorujemy na prawa”. [przypis tłumacza]
Ut omnium rerum sic litterarum quoque intemperantia laboramus (łac.) — Seneca Epist., 106; cyt. u Montaigne'a, III. 12. „Chorujemy na niepowściągliwość, jak we wszystkich innych rzeczach, tak i w literaturze. [przypis tłumacza]
utopia — pojęcie użyte po raz pierwszy w 1516 roku przez Thomasa More'a jako tytuł dzieła; projekt idealnego ustroju; tu: coś nierealnego. [przypis edytorski]
Utopia — tytuł dzieła Thomasa More'a (Morusa) z 1516, przedstawiającego fikcyjną wyspę z idealnym systemem społecznym; stąd jako rzecz. pospolity: ideał szczęśliwego społeczeństwa. [przypis edytorski]
Utopia (z greckiego „kraj nigdzie”) — fantastyczna wyspa o idealnym ustroju społecznym, opartym na komunizmie, w utworze Tomasza Morusa (1478–1535) pod tym tytułem (1516). [przypis redakcyjny]
Utożsamić się z ideą, „jedząc langustę w cylindrze”, jest bardzo łatwo — można by jeszcze dodać „w sleepingu”: szczyt niewygody. [przypis autorski]
Ut potero (…) sequens — Cicero, Tusculanae disputationes, I, 9. [przypis tłumacza]
Ut quasi (…) cruentent (łac.) — „Jakby już dokonali tego, co potrzeba,/ Puszczają strumień płynu i pościel swą mażą” (Lucretius, De rerum natura, IV, 1029–30; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Ut quid Deus repulisti in finem (łac.) — Dlaczego, Boże, odrzuciłeś na wieki; Psalm 74. [przypis edytorski]
Ut quisque (…) dicimus — Plautus, Pseudolus II, 3, 13. [przypis tłumacza]
ut, quum facta sunt (…) revocentur — Cicero, De divinatione, II, 31. [przypis tłumacza]
Ut quum (…) sustineatur — Cicero, Academica, I, 12. [przypis tłumacza]
utracać — dziś popr.: tracić. [przypis edytorski]
utracać — dziś: tracić. [przypis edytorski]
utracił trzy podstawy na których wisiał; zostało dwie — dziś popr.: utracił trzy podstawy, na których wisiał; zostały dwie. [przypis edytorski]
Utracona — nowy przekład szóstego tomu W poszukiwaniu straconego czasu powstał w oparciu o dwa wydania oryginału: (1) La Fugitive z trzytomowej edycji Bibliothèque de la Pléiade, pod redakcją P. Claraca i A. Ferré (Gallimard, Paris 1954) oraz (2) Albertine disparue, pod redakcją N. Mauriac i E. Wolffa (Grasset, Paris 1987), tekst częściowo poprawiony przez Prousta, opracowany na podstawie oryginału maszynopisu, który w roku 1986 odnaleziono w archiwum bratanicy autora, Suzy Mante-Proust. Obecne wydanie polskie zawiera zarówno fragmenty dopisane, jak i fragmenty skreślone w maszynopisie ze względu na to, że Proust nie redagował tekstu systematycznie ani nigdy nie ukończył tej pracy. Niektóre ustępy zostały przestawione zgodnie ze wskazówkami autora, a wszystkie jego poprawki odnotowano w przypisach. [przypis tłumacza]
utrafiać — tu: pasować. [przypis edytorski]
utraktować (daw.) — uraczyć, ugościć. [przypis edytorski]
utrapieńcy — prześladowcy. [przypis redakcyjny]
utrapioną była (starop. forma) — daw. konstrukcja z N.; dziś z M.: utrapiona była. [przypis edytorski]
utrapiony — tu: nieszczęścliwy, zmagający się z kłopotami. [przypis edytorski]
utraque civis (łac.) — podwójnie jestem obywatelem. [przypis redakcyjny]
utrata (starop.) — koszt, rozrzutność. [przypis edytorski]
utrata (starop.) — tu: marnotrawstwo. [przypis edytorski]
utratny — rozrzutny. [przypis redakcyjny]
utrecht — rodzaj aksamitu używany do obicia mebli. [przypis edytorski]
utrecht — rodzaj aksamitu używany do obicia mebli. [przypis redakcyjny]
utrefić — (o włosach) ułożyć w loki. [przypis edytorski]
utrefić — ufryzować. [przypis edytorski]
utrefiony (daw.) — ufryzowany. [przypis edytorski]
utrefiony (daw.) — ułożony, ufryzowany. [przypis edytorski]
utrefiony (daw.) — ułożony w loki. [przypis edytorski]
utrefiony — ufryzowany. [przypis edytorski]
Ut, re, sol, la, mi, fa — system solmizacji, sylab stosowanych w nauce śpiewu, pierwotnie zaczynał się od „ut”, w XVII w. zastąpionego przez „do”. [przypis edytorski]
utresować — dziś: wytresować. [przypis edytorski]
utroque excellere (łac.) — w obu rzeczach celować. [przypis redakcyjny]
utroskany — dziś: zatroskany. [przypis edytorski]
Ut (…) rubor — Catullus, Carmina 65, 19. [przypis tłumacza]
utrumque (łac.) — jedno i drugie; tu: armaty i piechotę. [przypis redakcyjny]
utrumque necessarium (łac.) — jedno i drugie potrzebne. [przypis redakcyjny]
utrum virgo Maria semen emiserit in copulatione cum Spiritu Sancto (łac.) — czy Maria Panna wydzieliła nasienie podczas stosunku z Duchem Świętym. [przypis edytorski]
u trupa Sabinusa rzuconego na Gemonije, jeden wierny pies tylko pozostał — Dio Cassius [Historia rzymska LVIII, 1]. [przypis autorski]
Utrwalają również termin „Młoda Polska” jej likwidatorzy — por. K. Wyka, Syntezy i likwidacje Młodej Polski, „Twórczość” 1960, nr 10. [przypis autorski]
utrzeć (starop.) — obetrzeć, przetrzeć, wytrzeć. [przypis edytorski]
utrzem (forma 1 os. lm cz. przysz.) — dziś: utrzemy. [przypis edytorski]
utrzy — dziś popr. forma trybu rozk.: utrzyj. [przypis redakcyjny]
utrzymać — tu: utrzymać się. [przypis edytorski]
utrzymanka — kobieta na utrzymaniu mężczyzny jako jego kochanka. [przypis edytorski]
utrzymują stoicy, iż natura sama postępuje przeciw sprawiedliwości (…) — por. Diogenes Laertios, Życie Arystyppa [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, II, 92 i 99. [przypis tłumacza]
utrzymywało państwo w Koryncie… — w wojnie beocko-korynckiej przeciw Sparcie utworzyła się po śmierci Lizandra pod Haliartos liga Beocji, Aten, Koryntu i Argos z radą związkową w Koryncie. [przypis tłumacza]
Utrzymywano, że przez zmianę trybu żywienia matki określać można płeć dziecka; próbowano wykazać, że niemal 3/5 ludzi genialnych było dziećmi pierworodnymi — profesor Schenk w Wiedniu i profesor Axenfeld w Perugii. Poglądy obu należą jeszcze do bardzo wątpliwych hipotez. Lecz w tym wypadku, jak i w wielu innych, okazać się może, że śmiałe hipotezy prowadzą do nowych odkryć. [przypis autorski]
ut salvat (łac.) — aby uratować. [przypis edytorski]
Ut satius (…) velle (łac.) — „Tak, iż lepiej w spokoju być uległym władzy,/ Niźli chcieć władać państwem” (Lucretius, De rerum natura, V, 1126; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Ut sciatis quod filius hominis habet (…) (łac.) — Mk 2, 10: „Iżbyście wiedzieli, że Syn człowieczy ma władzę odpuszczania grzechów, powiadam tobie: wstań”. [przypis tłumacza]
Ut sciatis… tibi dico: Surge (łac.) — Por. fragm. 674. [przypis tłumacza]
utseć nosa — dziś raczej: wytrzeć nos; wyrażenie „utrzeć nosa” ma współcześnie inne znaczenie: 'dać komuś nauczkę'. [przypis edytorski]
Ut sis contentus temetipso et ex te nascentibus bonis (łac.) — Seneka, List XX. 8 de Haer. Pelag. V, 1. „Abyś był zadowolony z siebie samego i z dóbr rodzących się z ciebie”. [przypis tłumacza]
Ut tandem (…) mei — Ovidius, Tristia, III, 3, 14. [przypis tłumacza]
ut tragici (…) non possunt — Cicero, De natura deorum I, 20. [przypis tłumacza]
utugresė — uždraudė. [przypis edytorski]
ut ventri bene sit et iis, quae sub ventre sunt (łac.) — aby dobrze było brzuchowi oraz temu, co znajduje się poniżej brzucha. [przypis edytorski]
ut videbitis (łac) — jak zobaczycie. [przypis edytorski]
Ut videntibus arrident, ita flentibus adflent / Humani vultus (łac.) — Oblicza ludzkie śmieją się na widok śmiechu, a płaczą na widok płaczu (Horacy, Ars poetica 101–102). [przypis tłumacza]
Ut videntibus arrident, ita flentibus adflent — jezuita Sanadon umieścił adsunt zamiast adflent. Pewien miłośnik Horacego twierdzi, że za to wypędzono jezuitów. [przypis autorski]
Ut vinum (…) dari — Cicero, De natura deorum, III, 27. [przypis tłumacza]
utwierdzenie (daw.) — umocnienia. [przypis edytorski]
utwierdzenie (daw.) — umocnienie, fortyfikacje. [przypis edytorski]
utwierdzenie (daw.) — umocnienie. [przypis edytorski]
utwierdzić (daw.) — ustanowić. [przypis edytorski]
utwierdzić podążył starożytne areopagu kolumny — mowa o reformach Solona, wzmacniających pozycję Aeropagu. [przypis edytorski]
utwierdzone — stałe, niezmienne. [przypis redakcyjny]
Utwór odnosi się do fraszki z Ksiąg pierwszych pt. Do Chmury. [przypis edytorski]
Utwór odnosi się do fraszki z Ksiąg pierwszych pt. Epitafium Kosowi. [przypis edytorski]
Utwór odnosi się do fraszki z Ksiąg pierwszych pt. Epitafium Wojciechowi Kryskiemu. [przypis edytorski]
Utwór odnosi się do fraszki z Ksiąg trzecich pt. Nagrobek Gąsce. [przypis edytorski]
Utwór odnosi się do fraszki z Ksiąg trzecich pt. Nagrobek jej M. P. wojewodzinej lubelskiej. [przypis edytorski]
Utwór odnosi się do fraszki z Ksiąg trzecich pt. O miłości (Głód a praca miłość kazi…). [przypis edytorski]
Utwór odnosi się do fraszki z Ksiąg wtórych pt. Do przyjaciela (Nie frasuj sobie, przyjacielu, głowy…). [przypis edytorski]
Utwór odnosi się do fraszki z Ksiąg wtórych pt. Epitafium Andrzejowi Bzickiemu, kasztelanowi chełmskiemu. [przypis edytorski]
Utwór odnosi się do fraszki z Ksiąg wtórych pt. Nagrobek Mikołajowi Trzebuchowskiemu. [przypis edytorski]
Utwór odnosi się do fraszki z Ksiąg wtórych pt. Nagrobek Stanisławowi Zaklice z Czyżowa. [przypis edytorski]
Utwór odnosi się do fraszki z Ksiąg wtórych pt. Na most warszewski. [przypis edytorski]
Utwór odnosi się do fraszki z Ksiąg wtórych pt. Ofiara (Pafijej swe zwierciadło Lais poświęciła…). [przypis edytorski]
