Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geografia, geograficzny | grecki | gwara, gwarowe | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | polski | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 3618 przypisów.

Innocenty III, właśc. Lotario de' Conti di Segni (1161–1216) — papież od 1198; jeden z najwybitniejszych i najpotężniejszych pod względem władzy politycznej papieży; znacznie rozszerzył zakres wypraw krzyżowych, ogłaszając krucjaty przeciwko muzułmańskim Maurom na Płw. Iberyjskim oraz przeciwko albigensom (katarom) w ob. płd. Francji; zorganizował czwartą krucjatę, która zakończyła się splądrowaniem Konstantynopola; zatwierdził regułę zakonu franciszkanów; zwołał IV Sobór Laterański. [przypis edytorski]

Innocenty — imię pochodzące od łac. innocens, czyli niewinny. [przypis edytorski]

Innocenty IV, właśc. Sinibaldo Fieschi (ok. 1195–1254) — papież (od 1243); dążył do całkowitej supremacji politycznej papiestwa; w 1245 zwołał I Sobór Lyoński, na którym wytoczono proces cesarzowi Fryderykowi II, zakończony jego detronizacją; nakłonił francuskiego króla Ludwika IX do zorganizowania zakończonej klęską VII wyprawy krzyżowej; w 1252 wydał bullę, w której zezwolił sądom kościelnym na stosowanie tortur wobec osób podejrzanych o herezję, a władze świeckie zobowiązał do przymuszania heretyków za pomocą tortur do składania zeznań obciążających oraz do wydania wszystkich swoich wspólników; kontynuował politykę konfiskat Talmudu. [przypis edytorski]

Innocenty — po łacinie to imię oznacza: niewinny. [przypis edytorski]

Innocenty VIII (łac.: innocentius: niewinny, prawy, nieposzlakowany) — właśc. Giovanni Battista Cibo (1432–1492), papież od 1484; wydał bullę Summis desiderantes affectibus, która potępiała plagę czarów, szerzącą się rzekomo w dolinie Renu, oraz zawierała pełnomocnictwa dla inkwizytorów Jakoba Sprengera i Heinricha Kramera do podejmowania działań inkwizycyjnych w celu wykorzenienia czarownic w Niemczech. Heinrich Kramer napisał później traktat Młot na czarownice, znany jako podręcznik łowców czarownic. [przypis edytorski]

Innocenty VIII, właśc. Giovanni Battista Cibo (1432–1492) — papież od 1484; zatwierdził Tomasa Torquemadę na stanowisku Wielkiego Inkwizytora Hiszpanii; wydał bullę Summis desiderantes affectibus (1484), która potępiała plagę czarów, szerzącą się rzekomo w dolinie Renu, oraz zawierała pełnomocnictwa dla inkwizytorów Jakoba Sprengera i Heinricha Kramera do podejmowania działań inkwizycyjnych w celu wykorzenienia czarownic w Niemczech. Heinrich Kramer napisał później traktat Młot na czarownice, znany jako podręcznik łowców czarownic. [przypis edytorski]

Innocenty VIII — właśc. Giovanni Battista Cibo (1432–1492), papież od 1484; zatwierdził Tomasa Torquemadę na stanowisku Wielkiego Inkwizytora. [przypis edytorski]

Innoc. — Papież Inocenty IV, w Glossach swoich Dekretaltów. [przypis tłumacza]

innocuus (łac.) — niewinny. [przypis redakcyjny]

innocuus lapidor (łac.) — niewinnego mię kamienują. [przypis redakcyjny]

In nomine Dei Deus (łac.: w imię Boga Bóg) — tytuł inkantacji, wymyślonej przez autora na okoliczność obrzędu deifikacji, czyli ubóstwienia, uznania Absolutu za boga. [przypis edytorski]

In nomine (…) immunde (łac.) — w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen. Zaklinam cię, duchu nieczysty… — kościelna formuła egzorcyzmu.DO WERYFIKACJI [przypis edytorski]

In nomine Patris et Filii, et Spiritus Sancti (łac.) — w imię Ojca i Syna, i Duch Świętego. [przypis edytorski]

In nomine Patris et (łac.) — w imię Ojca i [Syna]; słowa błogosławieństwa rozpoczynające m.in. modlitwy. [przypis edytorski]

innotescencja (z łac.) — zawiadomienie, wezwanie. [przypis edytorski]

innotescencje (lm) — listy uwiadamiające, oznajmujące. [przypis redakcyjny]

innotescet (łac.) — wiadomym będzie. [przypis redakcyjny]

innotuit (łac.) — wiadomo. [przypis redakcyjny]

in nova felicitate (łac.) — wśród nowego szczęścia. [przypis redakcyjny]

innovare (łac.) — wznawiać. [przypis redakcyjny]

in Novembre (łac.) — w listopadzie. [przypis redakcyjny]

innowacje — zmiany; tu: wprowadzenie zakazu gry w teatrach londyńskich. [przypis edytorski]

innoxia corpora (łac.) — niewinne ciała. [przypis edytorski]

Innsbruck — miasto w Austrii, stolica kraju związkowego Tyrol. [przypis edytorski]

in nuce (łac.) — w esencjonalnym skrócie; dosł. w orzechu. [przypis edytorski]

…innych bogów miejscowych — te siedem ustępów, od „W dzisziejszym kleptomanie” do „innych bogów miejscowych”, wykreślił cenzor. [przypis autorski]

inny król — Odyseusz uważa, że został oszukany przez Alkinoosa. [przypis edytorski]

innymi jeszcze znakami — Tacyt (Dzieje II, 78) przytacza „wieszcze odpowiedzi z gwiazd”, z powodu obalenia się cyprysu, wróżbę kapłana Bazylidesa na Karmelu i dodaje, że Wespazjan „nie był nieczuły na te zabobony”. [przypis tłumacza]

inny — mowa o Konstantym Ildefonsie Gałczyńskim. [przypis edytorski]

Innym razem Atanazy mnie wezwał, abym mu dopomógł przeciw arianom — do Aleksandrii, w 338. [przypis edytorski]

inny powiedział, że istnieją dwie rzeczy: wilgotność i suchość, albo ciepło i zimno, więc on je ściąga do jednego domu i żeni — Anaksymander z Miletu (ok. 610–546 p.n.e.), przedstawiciel tzw. jońskiej filozofii przyrody, twierdził, że początkiem, prazasadą (arché) wszechświata, determinującą całą rzeczywistość, jest nieokreślony i nieskończony bezkres (apeiron), z którego wyłaniają się przeciwieństwa (np. ciepło i zimno, suchość i wilgotność), powodując powstawanie rzeczy. [przypis edytorski]

Inny przykład fantastyczny: przypuśćmy, że na biegunie temperatura wynosi absolutne 0 = 273° i że stworzenie chcące osiągnąć biegun zmniejsza się w ten sposób, że przy — 273 musi osiągnąć wielkość 0. Stworzenie takie osiągnie biegun „granicznie”, tzn. aktualnie nie osiągnie go nigdy, przybliżając się doń nieskończenie.

[przypis autorski]

inny ton wyśpiewają. — w późn. wyd. uzupełniono tłumaczenie, dodając po tym wersie kwestię Księżniczki: „Stań z boku, dobry Pompejuszu”. [przypis edytorski]

inny wieszcz […] Wam odmalował pierwszy śnieg — Wiaziemski, autor utworu Pierwszy śnieg. [przypis autorski]

Inny zaś (…) obaj na świat tym samym otworem — Plutarch, O miłości braterskiej, 4. [przypis tłumacza]

in oboedientia (łac.) — w posłuszeństwie. [przypis redakcyjny]

inochodniczek (starop.) — koń wierzchowy, krokiem prędszym od kłusa iść nazwyczajony. [przypis redakcyjny]

in octavo — daw. format książki wielkości 1/8 arkusza papieru; obecnie określenie książek mających typowy współczesny rozmiar: ok. 20–25 cm wysokości. [przypis edytorski]

in octavo (łac.: w ósemce) — daw. format książki wielkości 1/8 arkusza papieru; obecnie określenie książek mających typowy współczesny rozmiar: ok. 20–25 cm wysokości. [przypis edytorski]

in octavo (łac.: w ósemce) — daw. format książki, w którym z trzykrotnie złożonego na pół arkusza papieru powstaje osiem kart; obecnie określenie książek mających typowy współczesny rozmiar: ok. 20–25 cm wysokości. [przypis edytorski]

in octavo (łac.: w ósemce) — dawny format książki wielkości 1/8 arkusza papieru; obecnie określenie książek mających typowy współczesny rozmiar: ok. 20–25 cm wysokości. [przypis edytorski]

ino (daw. a. gw.) — tylko. [przypis edytorski]

ino (daw. reg.) — tylko. [przypis edytorski]

in odore sanctitatis germanicae (łac.) — w aurze (dosł.: woni) świętości germańskiej. [przypis edytorski]

in odore sanctitatis (łac.) — w aurze świętości (dosł. w woni świętości). [przypis edytorski]

i nogim jego martwe całował — i nogi jego martwe całowałem. [przypis edytorski]

ino (gw.) — tylko (partykuła przeciwstawna lub ograniczająca). [przypis edytorski]

ino (gw.) — tylko. [przypis edytorski]

INO jest dziś wypróbowanym narzędziem potężnego przez Moskwę kierowanego spisku przeciw światu… — Essad Bey, op. cit., s. 162–177. [przypis autorski]

Ino mi się nie broń — piosenka w Krakowskiem raczej nieznana. [przypis redakcyjny]

Ino (mit. gr.) — bóstwo morskie, córka Kadmosa. [przypis edytorski]

Ino (mit. gr.) — córka Kadmosa i Harmonii, na skutek zesłanego na nią przez Herę szału zabiła własne dzieci. [przypis edytorski]

In omnibus rebus quaesivi (łac.) — Koh 14, 11: „We wszystkich rzeczach szukałem”. [przypis tłumacza]

in omni foro (łac.) — w każdym sądzie. [przypis redakcyjny]

inom (…) wieko przytłukła — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: ino (gw.: tylko) wieko przytłukłam. [przypis edytorski]

inom (…) wszed (gw.) — (jak) tylko wszedłem (konstrukcja z przestawną końcówką czasownika). [przypis edytorski]

inondacja — popr.: inundacja (z łac. inundatio: zalanie), zalanie przez wylewającą rzekę pewnego obszaru. [przypis edytorski]

in opprobrium (łac.) — w pośmiewisko. [przypis redakcyjny]

in opptigneratione (łac.) — w zastaw. [przypis redakcyjny]

in optima forma (łac.) — w doskonałej postaci, w najlepszej formie. [przypis edytorski]

In order not to be guilty of inconsistency in using loosely the word „ceremonial” I shall define it briefly. I shall call an action ceremonial, if it s (1) public; (2) carried on under observance of definite formalities; (3) if it has sociological, religious, or magical import, and carries with it obligations. [przypis autorski]

in ordine equestri (łac.) — w kole rycerskim; tj. w izbie poselskiej. [przypis redakcyjny]

in ordine equestri (łac.) — w stanie rycerskim. [przypis redakcyjny]

in originali (łac.) — w oryginale. [przypis edytorski]

ino sie przypiece siarka — tzn. jak tylko zapalą się (wówczas siarkowe) zapałki. [przypis redakcyjny]

ino waryty, koby buło szczo! (daw. ukr.) — tylko gotować, gdyby było co (gdyby się coś znalazło). [przypis edytorski]

ino wrócił z Brazylei — tu: „jak tylko wrócił z Brazylii”. Pod koniec XIX w. miała miejsce masowa emigracja chłopów do Brazylii. Do wyjazdu nakłaniali ich pośrednicy, obiecując własny grunt i szansę dorobienia się. W rzeczywistości docierający do Brazylii chłopi musieli mierzyć się z nędznymi warunkami życia i licznymi chorobami wynikającymi z nieprzystosowania do tamtejszego klimatu. [przypis edytorski]

Ino z swem MelicertąIno, córka Kadmusa, żona króla Atamasa w Orchomenos. Gdy Atamas z dopuszczenia Hery oszalał i zabił własnego syna, Learcha, Ino uciekając przed nim z drugim synem, Melicertesem, rzuciła się w morze i została boginką morską. [przypis redakcyjny]

in pace — [dosł. z łac.: w pokoju; Red. WL] tak nazywało się więzienie klasztorne dla niesfornych mnichów. [przypis tłumacza]

in pace (łac.) — dosł.: w pokoju; odwołanie do formuły wymawianej nad zmarłymi: requiescat in pace, tj. „niech spoczywa w pokoju”; tu: tajne więzienie dożywotnie. [przypis edytorski]

in pace requiescat (łac.) — spoczywają w pokoju. [przypis edytorski]

IN PACE — W pokoju (niech odpoczywa) — napis nagrobkowy. [przypis redakcyjny]

in partem (łac.) — na część. [przypis redakcyjny]

in partem (łac.) — na stronę. [przypis redakcyjny]

in partes (łac.) — na strony. [przypis redakcyjny]

in partibus infidelium (łac.) — w krajach niewiernych; określenie używane wobec biskupów, których władza jest tylko tytularna; tu ma charakteryzować stosunek komunisty do państwa burżuazyjnego. [przypis redakcyjny]

in partibus infidelium (łac.) — w krajach niewiernych. [przypis edytorski]

in partibus infidelium (łac.) — w krajach niewiernych; tytuł nadawany biskupom, których diecezje wyznaczone były na terenach zamieszkałych przez niewiernych, czyli tam, gdzie mieli niewielką władzę rzeczywistą; tu ironicznie, w znaczeniu: poza rzeczywistością, w świecie pozorów. [przypis edytorski]

in partibus infidelium (łac.) — w prowincjach zamieszkałych przez niewiernych; tytuł nadawany biskupom, których diecezje wyznaczone były na terenach zamieszkałych przez niewiernych, iron. o urzędnikach bez funkcji. [przypis edytorski]

in partibus (łac.) — bez diecezji (zwykle: in partibus infidelium: w okolicach niewiernych). [przypis redakcyjny]

in partibus (łac.) — skrócony łac. termin in partibus infidelium: w krajach niewiernych. [przypis edytorski]

in partibus opressorum (łac.) — w częściach (opanowanych przez) opresora (okupanta); wyrażenie utworzone analogicznie do „in partibus infidelium”, tj. w prowincjach zamieszkałych przez niewiernych. [przypis edytorski]

in perpetuum silentium (łac.) — na wieczne milczenie. [przypis redakcyjny]

in persona das heisst in meiner eigenen Person… (niem.) — osobiście, to znaczy w mojej własnej osobie. [przypis edytorski]

in persona (łac.) — dosł. w osobie; jako przedstawiciel. [przypis redakcyjny]

in persona (łac.) — dosł. w osobie; jako przedstwiciel. [przypis redakcyjny]