Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | norweski | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 3255 przypisów.

Hier wirst du heiraten (niem.) — Tutaj się ożenisz. [przypis edytorski]

Highgate — przedmieście położone w płn. części Londynu, które do końca ery wiktoriańskiej stanowiło osobną wioskę pod miastem (z tych czasów pochodzi cmentarz, na którym leży wiele sławnych osób, m.in. Karol Marks); zdobią je trzy zasobne w starodrzew lasy oraz pagórki z uczęszczanymi stokami, a ze szczytu North Hill (129 m n.p.m.) rozciąga się widok na krajobraz Londynu; na Highgate składają się trzy dzielnice: północna Haringey, południowo-zachodnia Camden i południowo-wschodnia Islington. [przypis edytorski]

high jacking (ang.) — uprowadzenie, porwanie. [przypis edytorski]

Highlands — górzysty, północny region Szkocji. [przypis edytorski]

high life (ang.) — wytworne towarzystwo, wielki świat. [przypis edytorski]

high-life (ang.) — wyższe sfery. [przypis edytorski]

high males, low males (ang.) — samce silne, samce słabe. [przypis edytorski]

high schools (ang.) — szkoły średnie; licea. [przypis edytorski]

higrometr — urządzenie do pomiaru wilgotności powietrza. [przypis edytorski]

hikor — gatunek drzewa orzechowego w Ameryce Północnej. [przypis edytorski]

hilari fronte (łac.) — pogodnym czołem. [przypis redakcyjny]

Hilarion z Gazy (ok. 293–371) — pustelnik chrześcijański; jako kilkunastolatek został uczniem Antoniego, którego po dwóch miesiącach opuścił, by prowadzić życie pustelnicze w pobliży Gazy; w 356 zmęczony popularnością, jaką zyskał przez 22 lata, opuścił Palestynę, udając się do Egiptu, na Sycylię i ostatecznie na Cypr. [przypis edytorski]

Hilaryon — pustelnik w Palestynie. [przypis redakcyjny]

Hilary z Poitiers (ok. 315–367) — biskup Poitiers, teolog, obrońca dogmatu o Trójcy, zaangażowany w spór z arianizmem; autor hymnów kościelnych; Ojciec oraz Doktor Kościoła, święty. [przypis edytorski]

Hildebrand, Friedrich Hermann Gustav (1835–1915) — botanik niemiecki. [przypis edytorski]

Hildebrandt — (papież Grzegorz VII, 1073–1085) jeden z najgłośniejszych papieży średniowiecza, prowadził długotrwałą walkę o wyższość władzy duchownej nad świecką. [przypis edytorski]

Hildegarda z Bingen (1098–1179) — frankońska mniszka, mistyczka, wizjonerka, kompozytorka, badaczka natury i lekarka, w Kościołach zachodnich uznawana za świętą. W jej wizjach kule pojawiają się zarówno w obrazie kosmologicznym, jak i antropologicznym: zstępujące z góry ogniste kule, ogarniające serce człowieka w łonie matki, są płomykami rozumienia, obrazem duszy ożywiającej ciało ludzkie. [przypis edytorski]

Hilde i Solness — bohaterowie dramatu Ibsena z 1892 roku pt. norw. Bygmester Solness (Mistrz Solness a. Budowniczy Solness). [przypis edytorski]

hildur (isl.; rzecz. r.ż.) — walka; skandynawskie imię, zarówno męskie jak i żeńskie. W wydaniu z 1936 w tytuł wkradła się literówka i zamiast hildura pojawił się hidur (hebr.) — elegancja; piękne spełnianie nakazu (hidur mitzvah). [przypis edytorski]

Hilel Stary właśc. Hillel Starszy (I w. p.n.e – I w. n.e.) — należał do ostatniej generacji zugotu; wybitny interpretator Tory. Jego wykładnia Tory była uniwersalistyczna. [przypis edytorski]

Hilel (…) wynajął (…) sługę, żeby biegł przed jeźdźcem — przed bogatym i zarazem nobliwym mężem jeżdżącym konno biegł zazwyczaj sługa, który wołał: Z drogi, ludzie! [przypis tłumacza]

Hilfe (niem.) — pomocy. [przypis edytorski]

Hillebrand, Joseph (1788–1871) — niemiecki pisarz, filozof, historyk literatury. [przypis edytorski]

Hille, Peter (1854–1904) — „następca duchowy braci Hart” (p. niżej), jeden z głównych przedstawicieli irracjonalistycznego nurtu moderny niemieckiej; autor aforyzmów i mistyczno-refleksyjnych, impresjonistycznych liryków. Ekscentryczny w ubiorze i sposobie życia, zagubił większość swych manuskryptów, które stale nosił przy sobie, podczas włóczęgi i częstych noclegów na dworcach kolejowych. [przypis edytorski]

Hill, Rowland (1795–1879) — nauczyciel brytyjski, inicjator wprowadzenia do dystrybucji znaczków pocztowych. [przypis edytorski]

hilotów wojsko — wojsko złożone z helotów (łac. helotae a. ilotae), ludności niewolniczej w Sparcie, wywodzącej się z daw. mieszkańców podbitej Lakonii i Mesenii, stanowiącej własność państwa, pracującej na utrzymanie klasy wolnych obywateli: spartiatów (hoplitów), a w czasie wojny towarzyszącej im jako oddziały lekkozbrojne. [przypis edytorski]

Hilula derabi Szymon ben Jochaj — radosna uroczystość obchodzona przez pobożnych Żydów nad grobem twórcy kabały, Szymona ben Jochaja, w rocznicę jego śmierci. [przypis edytorski]

Hilula derabi Szymon ben Jochaj — radosna uroczystość obchodzona przez pobożnych Żydów nad grobem twórcy kabały, Szymona ben Jochaja, w rocznicę jego śmierci. [przypis tłumacza]

Himalaje — najwyższy łańcuch górski na Ziemi, położony w Azji. [przypis edytorski]

Himalaje — najwyższy łańcuch górski na Ziemi położony w południowej Azji. [przypis edytorski]

Himawat a. Himawant (sanskr.) — w hinduizmie personifikacja gór Himalajów jako boga, ojca Gangi i Parwati, żon Śiwy. [przypis edytorski]

Himera — staroż. kolonia grecka na Sycylii. [przypis edytorski]

Himilkon Kartagińczyk zburzył gród (…) — Himilikon, wódz kartagiński, bratanek Hannibala, towarzyszył mu w wyprawie na Sycylię w 406 r. p.n.e., a objąwszy po jego śmierci dowództwo wojsk punickich, prowadził dalej kampanię, podczas której m.in. zajął i zburzył w 396 r. p.n.e. niefortunnie sprzymierzoną w tym czasie z Syrakuzami Messynę. [przypis edytorski]

Himmelanschauung (niem.) — „pogląd na niebo”. [przypis edytorski]

Himmelstoss — podoficer, bohater powieści Ericha Marii Remarque’a Na zachodzie bez zmian. [przypis edytorski]

Himmelstoss — postać z powieści Remarkque'a Na Zachodzie bez zmian (1929): kapral tyranizujący podwładnych, będący uosobieniem militaryzmu. [przypis edytorski]

Hi motus (…) quiescent — Vergilius, Georgica, IV, 86. [przypis tłumacza]

hinauflorgnettierend — mit der Stielbrille (Lorgnette) hinaufblickend. [przypis edytorski]

hinausgeworfen — verworfen. [przypis edytorski]

hinausschwindelnd — wie im Schwindel getrieben. [przypis edytorski]

hinaus votiert — verbietet. [przypis edytorski]

Hindenburg — nazwa sterowca nazwanego na cześć byłego prezydenta Niemiec. [przypis edytorski]

Hindenburg, Paul von (1847–1934) — niemiecki dowódca, feldmarszałek i polityk, od 22 sierpnia 1914 r. dowódca 8. Armii. [przypis edytorski]

hinduizm — religia hinduska, politeistyczna, oparta na pojęciach kastowych. [przypis tłumacza]

Hindusi są z natury wyzuci z odwagi — Stu żołnierzy europejskich, powiada Tavernier, pobiłoby bez trudu tysiąc żołnierzy hinduskich. [przypis autorski]

hindustański a. hindustani — język potoczny używany w Indiach płn. [przypis edytorski]

hindustański — dziś: hinduski. [przypis edytorski]

hinghing-dyfeldrek, czarcie-łajno, asafetyda. [przypis tłumacza]

Hinkemann — bohater tragedii Der deutsche Hinkemann (1923), autorstwa niem. dramatopisarza Ernsta Tollera (1893–1939). [przypis edytorski]

hin (niem.) — w tamtą stronę, tam. [przypis edytorski]

Hinnoy, norw. Hinnøya — największa wyspa w archipelagu Vesterålen i kontynentalnej Norwegii, położona w okręgach Nordland i Troms. [przypis edytorski]

Hinter dieser glanzenden Fassade sind nur Ruinen (niem.) — za tą lśniącą fasadą są jedynie ruiny. [przypis edytorski]

Hinterlist der Vernunft (niem.) — przebiegłość rozumu. [przypis edytorski]

Hiob (bibl.) — bohater biblijnej Księgi Hioba, ciężko doświadczony przez los na skutek zakładu między Bogiem a diabłem zawartego w celu wypróbowania jego wiary. [przypis edytorski]

Hiob (bibl.) — bohater Księgi Hioba, którego Bóg doświadczył nieszczęściami, chcąc wypróbować jego wiarę. [przypis edytorski]

Hiob (bibl.) — człowiek doświadczony przez Boga nieszczęściami w celu wypróbowania jego wiary, główny bohater Księgi Hioba. [przypis edytorski]

Hiob (bibl.) — główny bohater biblijnej Księgi Hioba, dla wypróbowania jego wiary doświadczony przez Boga nieszczęściami, m.in. trądem. [przypis edytorski]

Hiob (bibl.) — główny bohater biblijnej Księgi Hioba, doświadczony przez Boga dla wypróbowania jego wiary. [przypis edytorski]

Hiob — bohater biblijnej Księgi Hioba, ciężko doświadczony na skutek zakładu między Bogiem a diabłem zawartego w celu wypróbowania jego wiary. Skutkiem zakładu było zesłanie na Hioba trądu, śmierć jego rodziny i pozbawienie go bogactwa. Mimo namów przyjaciół, nie zwątpił w Boga, za co został nagrodzony późniejszym zdrowiem, nowymi dziećmi i ponownym bogactwem. [przypis edytorski]

Hiob — bohater biblijnej Księgi Hioba, ciężko doświadczony przez los na skutek zakładu między Bogiem a diabłem, zawartego w celu wypróbowania jego wiary. [przypis edytorski]

Hiob — bohater biblijnej Księgi Hioba, ciężko doświadczony przez los na skutek zakładu między Bogiem a diabłem zawartego w celu wypróbowania jego wiary. [przypis edytorski]

Hiob — bohater biblijnej Księgi Hioba, ciężko doświadczony przez los na skutek zakładu między Bogiem a diabłem zawartego w celu wypróbowania jego wiary. [przypis edytorski]

hiobowe wieści (fraz.) — zła, przerażająca wiadomość. [przypis edytorski]

hiobowe wieści (fraz.) — złe, przerażające wiadomości o tragedii, nieszczęściu; od imienia bohatera biblijnej Księgi Hioba, doświadczonego przez Boga nieszczęściami w celu wypróbowania jego wiary. [przypis edytorski]

Hiob — postać biblijna, bohater starotestamentowej Księgi Hioba powstałej ok. V wieku p.n.e. [przypis edytorski]

Hiob — postać biblijna, bohater starotestamentowej Księgi Hioba. [przypis edytorski]

Hiob — postać występująca w Księdze Hioba; pochodził z kraju Us. Bóg i szatan założyli się o jego wiarę, konsekwencją zakładu było zesłanie na Hioba trądu, śmierć jego rodziny i pozbawienie go bogactwa (Hi 1,14–22; Hi 2,7). Hiob, mimo namów przyjaciół, nie zwątpił w Boga za co został nagrodzony późniejszym zdrowiem, nowymi dziećmi i ponownym bogactwem (Hi 42,10–17). [przypis edytorski]

Hiob z kraju Oe — postać różna od Hioba z ziemi Us, znanego z biblijnej Księgi Hioba. [przypis edytorski]

Hipalka — córka mamki Bradamanty. [przypis redakcyjny]

hiparion, Hipparion (biol.) — wymarły rodzaj zwierząt z rodziny koniowatych, żyjący ok. 23 mln do 780 tys. lat temu. [przypis edytorski]

Hiparion (z gr.) — dosł.: konik; wymarły rodzaj nieparzystokopytnych z rodziny koniowatych, żyjący od miocenu do plejstocenu, zasiedlający Amerykę Północną, Eurazję i Afrykę. [przypis edytorski]

hiperbola (lit.) — przesada. [przypis edytorski]

hiperbola (lit.) — zamierzona przesada. [przypis edytorski]

hiperbola — tu: krzywa geometryczna o dwóch szybko oddalających się ramionach. [przypis edytorski]

hiperboliczny — tu: przesadny. [przypis edytorski]

Hiperborej a. Hiperborejczyk (z gr.) — członek ludu mieszkającego na północy [przypis edytorski]

Hiperborejczycy (mit. gr.) — mieszkańcy legendarnej Hyperborei, krainy daleko na północy, położonej za siedzibą Boreasza, boga wiatru północnego. [przypis edytorski]

Hiperborejczycy (z gr.) — lud mieszkający na północy; autor określa tak Rosjan, w sposób zawoalowany ze względu na cenzurę carską. [przypis edytorski]

Hiperborejczyk (z gr.) — członek ludu mieszkającego na północy, autor najprawdopodobniej określa tak Rosjan, w sposób zawoalowany ze względu na cenzurę carską. [przypis redakcyjny]

Hiperboreje a. Hiperborejczycy (z gr.) — mityczny lud mieszkający na północy. [przypis edytorski]

Hiperboreje (z gr.) — mieszkańcy północy; tu omowne określenie Rosjan, o wojnie z którymi w 1886 r. Sienkiewicz nie mógł pisać otwarcie ze względu na cenzurę carską. [przypis edytorski]

Hiperborejska (…) Scytya — północna. Hiperboreowie, naród bajeczny, mieszkający na dalekiej północy. [przypis redakcyjny]

hiperborejski (mit. gr.) — przym. od: Hiperborea, legendarna kraina, znajdująca się na północy, uznawana za krainę wiecznego szczęścia. [przypis edytorski]

hiperborejski (z gr.) — północny; tu: zawoalowane określenie Rosjan, o wojnie z którymi Sienkiewicz, publikując Potop w 1886 r. w zaborze rosyjskim, nie mógł pisać wprost ze względu na cenzurę carską. [przypis edytorski]

hiperboreowie (z mit. gr.) — mieszkańcy dalekej północy; omowne określenie Rosjan, o wojnie z którymi Sienkiewicz nie mógł w 1884 r. pisać wprost ze względu na cenzurę carską. [przypis edytorski]

Hiperbor — legendarna Hyperborea, w mit. gr. kraina położona daleko na północy, za siedzibą Boreasza, boga wiatru północnego. [przypis edytorski]

Hipereja — źródło w Tesalii. [przypis edytorski]

hiperestezja (gr., med.) — przeczulica, nadmierna wrażliwość na bodźce zmysłowe. [przypis edytorski]

hiperestezja (gr., med.) — przeczulica, nadmierna wrażliwość powierzchni ciała na bodźce zmysłowe. [przypis edytorski]

hiperfetacja — nadmierna celebracja. [przypis edytorski]

hiperionowy — od imienia jednego z tytanów z mit. gr., Hyperiona, boga niebios i obserwacji astronomicznych, syna Gai (Ziemi) i Uranosa (Nieba), który ze swą siostrą Teją spłodził Heliosa (Słońce), Selene (Księżyc) i Eos (Świt); Hyperion symbolizował jeden z czterech, wschodni, filar podtrzymujący wszechświat. [przypis edytorski]