Przypisy

zaruchać się (daw., gw.) — poruszyć się. [przypis edytorski]

zaruchać się (gw.) — poruszyć się. [przypis edytorski]

zaruchało się (gw.) — poruszyło się. [przypis edytorski]

zaśby (gw.) — jeszcze by. [przypis edytorski]

zaśby (gw.) — skądże. [przypis edytorski]

zaśbym (gw.) — cóż bym, czemu bym. [przypis edytorski]

zaścibnięty (gw.) — zawiązany. [przypis edytorski]

zaś (gw.) — tu w znaczeniu: więc, zatem. [przypis edytorski]

zaświarczyć (gw.) — zaświadczyć; potwierdzić. [przypis edytorski]

zasię (gw.) — zaś, natomiast. [przypis edytorski]

zasnuty (gw.) — zasłonięty. [przypis edytorski]

zasuć (daw., gw.) — zasypać coś czymś; zasuć się: zostać zasypanym, pokryć się. [przypis edytorski]

zasuć (gw.) — zasypać, pokryć. [przypis edytorski]

zasuć (gw.) — zasypać. [przypis edytorski]

za trzy niedziele (daw., gw.) — za trzy tygodnie. [przypis edytorski]

zaturbować się (daw., gw.) — zmartwić się. [przypis edytorski]

zawarty (daw., gw.) — zamknięty. [przypis edytorski]

zawczora (gw., daw.) — przedwczoraj. [przypis edytorski]

zawdy (gw., daw.) — zawsze. [przypis edytorski]

zawdy (gw.) — zawsze. [przypis edytorski]

zawdyk (gw.) — zawsze; tu: jednak. [przypis edytorski]

zawiedło (gw.) — zawiodło; od: zawodzić. [przypis edytorski]

zawierać (daw., gw.) — zamykać. [przypis edytorski]

zawieść (daw., gw.) — tu: zacząć. [przypis edytorski]

zawrzeć (daw., gw.) — zamknąć. [przypis edytorski]

zawrzeć (daw., gw.) — zamknąć; tu: zacisnąć. [przypis edytorski]

zawrzeć (gw.) — zamknąć. [przypis edytorski]

zawrzes (gw.) — zawrzesz; zamkniesz. [przypis edytorski]

zawżdy (daw., gw.) — zawsze. [przypis edytorski]

zawżdy (gw.) — zawsze. [przypis edytorski]

zazdroście (daw., gw.) — zazdrości (M., B. lm). [przypis edytorski]

zazdroście (daw., gw.) — zazdrości (M.,B. lm). [przypis edytorski]

zaziajany (gw.) — zziajany. [przypis edytorski]

zazierać (gw.) — spoglądać. [przypis edytorski]

zazierać (gw.) — spoglądać, zaglądać. [przypis edytorski]

zazierać (gw.) — zaglądać. [przypis edytorski]

zazierający (gw.) — spoglądający. [przypis edytorski]

zazula (gw.) — kukułka. [przypis edytorski]

zbanyszek (gw.) — dzbanuszek. [przypis edytorski]

zbawić (daw., gw.) — tu: pozbawić. [przypis edytorski]

zberczeć a. zbyrczeć (gw.) — dzwonić. [przypis edytorski]

zbierema się (gw.) — zbierzemy się. [przypis edytorski]

zbira (gw.) — zbiera. [przypis edytorski]

zblakły (gw.) — pobladły. [przypis edytorski]

zbyć się (daw., gw.) — pozbyć się. [przypis edytorski]

zbyrczeć (gw.) — brzęczeć (z gwary góralskiej, za pomocą której Sienkiewicz naśladował staropolszczyznę). [przypis edytorski]

zbyrkać (gw.) — dzwonić, hałasować. [przypis edytorski]

zdać się (daw., gw.) — przydać się. [przypis edytorski]

z dalekaśta (gw.) — z daleka jesteście. [przypis edytorski]

zdrechnął się (gw.) — przeszedł go dreszcz. [przypis edytorski]

zdurzyć (daw., gw.) — odurzyć, oszołomić. [przypis edytorski]

zdurzyć (gw.) — ogłupić, omamić. [przypis edytorski]

zdybać (gw.) — tu: spotkać. [przypis edytorski]

zdymać (gw.) — zdejmować. [przypis edytorski]

zdzierżyć (daw., gw.) — wytrzymać. [przypis edytorski]

Zdziwiajcie, jak ta wola (gw.) — dziwcie się (wydziwiajcie), jeśli chcecie. [przypis edytorski]

zeby (gw.) — żeby. Mazurzenie, czyli wymowa szeregu c, s, z, dz zamiast cz, sz, ż, dż. Głoska zapisywana jako rz nie podlega mazurzeniu. [przypis edytorski]

zemglić (gw.) — zemdlić. [przypis edytorski]

zeniacka (gw.) — żeniaczka; zawarcie ślubu, małżeństwa. [przypis edytorski]

ze sadu (gw.) — z sadu. [przypis edytorski]

ze sewcem (gw.) — z szewcem. [przypis edytorski]

ze somsiady (gw.) — z sąsiadami. [przypis edytorski]

zesromać się (daw., gw.) — zawstydzić się. [przypis edytorski]

zesromany (daw., gw.) — zawstydzony. [przypis edytorski]

ze sypialni (gw.) — z sypialni. [przypis edytorski]

zeszłe (gw.) — tu: ześle. [przypis edytorski]

zewlec (gw.) — rozebrać. [przypis edytorski]

ze wszystkiego (gw.) — z całego. [przypis edytorski]

ze wszystkiego serca (daw., gw.) — z całego serca. [przypis edytorski]

ze wszystkiej mocy (gw.) — z całej siły. [przypis edytorski]

ze ziemie (daw., gw.) — z ziemi. [przypis edytorski]

zezuć (gw.) — zdjąć buty. [przypis edytorski]

zgodzić (daw., gw.) — przyjąć do pracy. [przypis edytorski]

zgoła (gw.) — całkiem. [przypis edytorski]

zgoła (gw.) — w ogóle. [przypis edytorski]

zgotowione (gw.) — przygotowane. [przypis edytorski]

zgruchnąć się (gw.) — zbiec się, nagle się zgromadzić. [przypis edytorski]

zgwarzać się (gw.) — porozumiewały się ze sobą. [przypis edytorski]

ziandar (gw.) — żandarm. [przypis edytorski]

ziandary (gw.) — żandarmi. [przypis edytorski]

ziemie (daw., gw.) — ziemi (D.lp). [przypis edytorski]

ziemlomier (gw.) — człowiek zajmujący się pomiarami terenu, geodeta (dawniej nazywany geometrą). [przypis edytorski]

zimia (gw.) — ziemia. [przypis edytorski]

ziobro (gw.) — żebro. [przypis edytorski]

zjuszony (gw.) — rozjuszony, rozgniewany, rozwścieczony. [przypis edytorski]

z krwie (daw., gw.) — z krwi. [przypis edytorski]

z kuńmy (gw.) — z końmi. [przypis edytorski]

złoście (daw., gw.) — złości (M.,B.lm). [przypis edytorski]