Przypisy

despekt (daw.) — obraza. [przypis edytorski]

despekt (daw.) — ujma, obraza, uchybienie, afront. [przypis edytorski]

despekt (daw.) — urażenie czyjegoś honoru bądź ambicji. [przypis edytorski]

despekt (daw.) — zniewaga, obelga. [przypis edytorski]

despekt sprawić a. uczynić (daw.) — urazić kogoś, obrazić kogoś. [przypis edytorski]

desperować (daw.) — rozpaczać. [przypis edytorski]

destynacja (daw., z łac.) — przeznaczenie. [przypis edytorski]

deszczka (daw.) — deseczka. [przypis edytorski]

detonować (daw.) — odbierać pewność siebie. [przypis edytorski]

detonujący (daw.) — peszący, odbierający pewność siebie, onieśmielający. [przypis edytorski]

dewizka (daw.) — łańcuszek, na którym wieszało się zegarek; dewizkę zaczepiało się na guziku kamizelki, żeby łatwo było wyjąć zegarek z kieszeni. Ludzie, których nie było stać na kosztowny zegarek, nosili sam łańcuszek jako ozdobę. [przypis edytorski]

dewizka (daw.) — łańcuszek, na którym wieszało się zegarek; dewizkę zaczepiało się na guziku kamizelki, żeby łatwo było wyjąć zegarek z kieszeni. [przypis edytorski]

dezabilka (daw.) — swobodny strój poranny. [przypis edytorski]

dezolacja (daw., z łac. desolatio: spustoszenie) — zniszczenie; rozpacz. [przypis edytorski]

dezolacja (daw., z łac.) — zniszczenie; rozpacz. [przypis edytorski]

dezolować (daw., z łac.) — niszczyć, rujnować; tu: dręczyć. [przypis edytorski]

dezyderium (daw., z łac.) — dziś: dezyderat, rzeczowe żądanie, życzenie. [przypis edytorski]

diafragma (daw.; łac. diaphragma) — przepona; główny mięsień oddechowy u ssaków, oddzielający jamę brzuszną od jamy klatki piersiowej. [przypis edytorski]

dialektyk (daw.) — człowiek biegły w sztuce dyskutowania. [przypis edytorski]

diarea (daw.) — biegunka. [przypis edytorski]

diariusz (daw.) — dziennik. [przypis edytorski]

diecięciornasób (daw.) — dziesięciokrotnie. [przypis edytorski]

Dii avertite omen (daw.) — Bogowie, odwróćcie złą wróżbę. [przypis edytorski]

Dik (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Dick, zdrobnienia imienia Richard. [przypis edytorski]

diurnista (daw.) — urzędnik. [przypis edytorski]

dłużen (daw.) — dłużny. [przypis edytorski]

dlaboga (daw.) — wykrzyknienie wyrażające emocje; na boga, przebóg itp. [przypis edytorski]

dlaboga (daw.) — wykrzyknik wyrażający różne reakcje emocjonalne, zwłaszcza lęk lub zdziwienie. [przypis edytorski]

dla braku (daw.) — tu: z powodu braku. [przypis edytorski]

dla chłodu (daw.) — dziś: z powodu chłodu. [przypis edytorski]

dla cię (daw.) — dla ciebie. [przypis edytorski]

dla czego (daw.) — i z tego powodu. [przypis edytorski]

dla czego (daw.) — tu: i z tego powodu. [przypis edytorski]

dla czego (daw.) —tu: z tego powodu. [przypis edytorski]

dla (daw.) — tu: z powodu. [przypis edytorski]

dla (daw.) — w celu. [przypis edytorski]

dla (daw.) — w celu, z powodu. [przypis edytorski]

dla (daw.) — ze względu na. [przypis edytorski]

dla (daw.) — z powodu. [przypis edytorski]

dlań (daw.) — dla niego. [przypis edytorski]

dla nich (daw.) — z ich powodu. [przypis edytorski]

dla siedzenia (daw.) — z powodu siedzenia; dlatego, że siedzieli. [przypis edytorski]

dla sromu (daw.) — z powodu wstydu, hańby. [przypis edytorski]

dla tępości (daw.) — z powodu tępoty. [przypis edytorski]

dla tego (daw.) — przez to; z tego powodu. [przypis edytorski]

dla tego (daw.) — z tego powodu; przez to. [przypis edytorski]

dla tego (daw.) — z tego powodu. [przypis edytorski]

dla wziątku (daw.) — dla zysku. [przypis edytorski]

dla zaboju (daw.) — z powodu zabójstwa. [przypis edytorski]

dlugoli (daw.) — „długo” z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]

dniowy (daw.) — dzienny. [przypis edytorski]

doba (daw.) — chwila, moment. [przypis edytorski]

doba (daw.) — czas, moment. [przypis edytorski]

doba (daw.) — czas, pora. [przypis edytorski]

doba (daw.) — tu: czas, pora. [przypis edytorski]

dobieżysz lasu (daw.) — dobiegniesz do lasu. [przypis edytorski]

dobijewa (daw., gw.) — dobijemy. [przypis edytorski]

dobijewa (daw., gw.) — dobijemy; zachowana w gwarze daw. forma liczby podwójnej. [przypis edytorski]

dobrego nabycia (daw.) — uczciwie zdobyty. [przypis edytorski]

dobrodziejstwy (daw.) — dziś popr. forma N. lm: dobrodziejstwami. [przypis edytorski]

dobrodzika (daw.) — dobrodziejka. [przypis edytorski]

dobrodzika (daw.) — dobrodziejka, tytuł grzecznościowy w stosunku do kobiet. [przypis edytorski]

dobrota (daw.) — dobroć. [przypis edytorski]

dobrzećby (daw.) — dziś pisownia: dobrzeć by; znaczenie: dobrze by to było. [przypis edytorski]

dobyć (daw.) — wyjąć coś, wyciągnąć. [przypis edytorski]

dobywać (daw.) — wyjmować. [przypis edytorski]

docierać na coś (daw.) — godzić w coś, atakować coś, nacierać na coś. [przypis edytorski]

do cna (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]

do cna (daw.) — całkiem, zupełnie. [przypis edytorski]

do cna (daw., gw.) — całkiem; do końca. [przypis edytorski]

do dnia (daw., gw.) — o świcie, przed wschodem słońca. [przypis edytorski]

do dnia (daw., gw.) — przed świtem. [przypis edytorski]

do dnia (daw.) — o świcie, przed wschodem słońca. [przypis edytorski]

do dnia (daw.) — przed świtem. [przypis edytorski]

do dnia (daw.) — rano. [przypis edytorski]

do dnia (daw., reg.) — nad ranem, o świcie. [przypis edytorski]

do dnia (daw.) — świtem. [przypis edytorski]

do dom (daw., gw.) — do domu. [przypis edytorski]

do imienia (daw.) — całkowicie. [przypis edytorski]

dojąć (daw.) — dotknąć, ubóść; dokuczyć. [przypis edytorski]

dojemny (daw.) — dojmujący, dotkliwy. [przypis edytorski]

dojeżdżacz (daw.) — członek służby łowieckiej, osoba ścigająca z chartami i ogarami zwierzynę podczas polowania. [przypis edytorski]

dojmowałli go (daw.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy go dojmował (tzn. czy go przejmował, czy mu doskwierał). [przypis edytorski]

dojść do lat (daw.) — osiągnąć odpowiedni wiek. [przypis edytorski]

dokądciś (daw., gw.) — dokądś, w jakieś miejsce. [przypis edytorski]

do kąpiel (daw.) — do uzdrowiska z gorącymi źródłami. [przypis edytorski]

do kaduka (daw.) — do diabła. [przypis edytorski]

dokazać (daw.) — dokonać. [przypis edytorski]

dokazować (daw.) — dokazywać; tu: dokonywać znacznych czynów. [przypis edytorski]

dokładać się (daw.) — radzić się. [przypis edytorski]

dokumenta (daw.) — dziś: dokumenty. [przypis edytorski]

dołoman (daw.) — kurtka wierzchnia, węgierska, dołman. [przypis edytorski]

doletni (daw.) — taki, który „doszedł do lat”, we właściwym wieku, dorosły. [przypis edytorski]

dolman (daw., z tur.) — kurtka, płaszcz. [przypis edytorski]

doma (daw.) — dawna forma przysłówka „w domu”. [przypis edytorski]

doma (daw.) — do domu. [przypis edytorski]

doma (daw., gw.) — w domu. [przypis edytorski]

doma (daw.; ros., ukr.) — w domu. [przypis edytorski]

doma (daw.) — w domu. [przypis edytorski]

doma (daw.) — w domu. [przypis edytorski]