Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 457 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 1000 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Footnotes
By first letter: all | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
By type: all | author's footnotes | Wolne Lektury editorial footnotes | source editorial footnotes | translator's footnotes
By qualifier: all | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
By language: all | English | Deutsch | lietuvių | polski
8202 footnotes found
ślabizok — sylabizowanie. [przypis edytorski]
ślachcic — dziś popr.: szlachcic. [przypis edytorski]
ślachta — dziś: szlachta; pozostawiono oryg. pisownię. [przypis edytorski]
ślad rozmyślań z rozdziału XI s. 219 — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; tu na odnośnej stronie znajduje się fragment rozdziału XI zaczynający się od słów: „Oto Strumieński wahał się, czy i o ile ma podnieść swoje własne zasługi w dziełach Angeliki, jak wysoko ma oceniać swój wpływ, żeby się nie narazić na zarzut samochwalstwa (…)”. [przypis edytorski]
ślady bladej starości — siwizna. [przypis edytorski]
ślady strasznego pożaru sprzed lat pięciu — w 1607 roku pożar, zaprószony przez kuchnie polowe rozbite na rynku przez szlachtę, zniszczył wiele kamienic Starej Warszawy, groziło także zajęcie ogniem zamku (wówczas w trakcie rozbudowy). [przypis edytorski]
ślakować (gw.) — śledzić. [przypis edytorski]
ślaz — malwa; gatunek rośliny o kielichowatych kwiatach, posiadającej wiele odmian. [przypis edytorski]
ślaz — malwa. [przypis edytorski]
ślebodny (gwar.) — swobodny, wolny. [przypis edytorski]
śledź (gw.) — śledczy. [przypis edytorski]
śledziennik (daw.) — człowiek wiecznie niezadowolony a. hipochondryk. [przypis edytorski]
śledziennik — (daw.) hipochondryk. [przypis edytorski]
śledził za poruszeniami — dziś popr.: śledził poruszenia. [przypis edytorski]
śledztwy — dziś popr. forma N.lm: śledztwami. [przypis edytorski]
ślemię — belka poprzeczna. [przypis edytorski]
ślepą — w wyd. z 1790 r.: najgłupszą. [przypis edytorski]
ślepa babka — dziś raczej: ciuciubabka, zabawa, w której jedna osoba z zawiązanymi oczami ma za zadanie złapać lub dotknąć jednego z pozostałych graczy, aby ten przejął jej rolę. [przypis edytorski]
ślepa latarka — latarka z ruchomą przesłoną, ukierunkowującą światło. [przypis edytorski]
ślepa mapa — mapa konturowa, specjalnie przygotowana do ćwiczeń i sprawdzianów, zawiera tylko kontury lądów i wód, a zadaniem ucznia jest wskazać dokładne położenie miast, szczytów górskich itp. lub też rozpoznać poszczególne państwa po kształcie ich granic. [przypis edytorski]
ślepa świnia żołądź znalazła — w pol. przysłowiu: ślepa kura ziarno. [przypis edytorski]
ślep (daw.) — ślepie, oko. [przypis edytorski]
ślepem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: ślepym. [przypis edytorski]
ślepia — oczy. [przypis edytorski]
ślepić — dziś raczej: oślepiać. [przypis edytorski]
ślepić (gw.) — oślepiać. [przypis edytorski]
ślepić — tu: oślepiać. [przypis edytorski]
ślepiec z Meonii — Homer. [przypis edytorski]
ślepki — oczy. [przypis edytorski]
ślepy Grek — tu: Homer. [przypis edytorski]
ślepy konsyliarz — Prażmowski. [przypis edytorski]
ślepy Kupido ócz nie ma — Kupidyna, rzymskiego boga miłości, często przedstawiano z opaską na oczach. [przypis edytorski]
ślepy na obie — całkowicie ślepy, z obojgiem oczu niewidzących. [przypis edytorski]
śliczne oko, dnia oko pięknego — cytat o słońcu z sielanki Żeńcy Szymona Szymonowica (1551–1629). [przypis edytorski]
ślimaczyć się — wlec się; wolno postępować. [przypis edytorski]
ślipięta — od: ślepia; oczy. [przypis edytorski]
ślipie (gw.) — oczy. [przypis edytorski]
ślipie — oczy. [przypis edytorski]
ślipie — oko; zazwyczaj rzeczownik ten występuje w lm: ślipia. [przypis edytorski]
ślipki ci sie mruzom (gw.) — ślipki (oczki) ci się mrużą. [przypis edytorski]
śliski powóz — sanie. [przypis edytorski]
Śliwiak, Tadeusz (1928–1994) — krakowski poeta i aktor. [przypis edytorski]
ślizać się (starop. forma) — ślizgać się; tu 3.os.lm: ślizają, dziś: ślizgają. [przypis edytorski]
śliz — gatunek ryby słodkowodnej. [przypis edytorski]
ślizgie (gw.) — dziś popr.: śliskie. [przypis edytorski]
śliznąc — ślizgając; tu: forma skrócona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
śliz — ryba z rodziny przylgowatych, w Polsce żyjąca głównie w rzekach górskich. [przypis edytorski]
ślochać — szlochać. [przypis edytorski]
śloza — łza. [przypis edytorski]
ślozy (daw., gw.) — łzy. [przypis edytorski]
ślozy (daw.) — łzy. [przypis edytorski]
ślozy (daw., rus., gw.) — łzy. [przypis edytorski]
ślozy — łzy. [przypis edytorski]
ślubić (daw.) — brać ślub. [przypis edytorski]
ślubić — dziś: ślubować. [przypis edytorski]
ślubić komu (starop.) — ślubować komu, przysięgać komu; dawać komu słowo. [przypis edytorski]
ślubowali nie strzyc włosów — oczywista omyłka W. Witwickiego, gdyż ślubowali przeciwnie: nie nosić długich włosów. [przypis edytorski]
ślubu łamca (daw.) — krzywoprzysięzca. [przypis edytorski]
ślubyć odda (starop.) — skrót od: odda ci śluby; złoży śluby. [przypis edytorski]
śluby — dziś popr. forma N.lm: ślubami. [przypis edytorski]
śluby — dziś popr. forma N. lm: ślubami. [przypis edytorski]
śluzy a. ślozy (daw.) — łzy. [przypis edytorski]
śluzy (daw.) — łzy. [przypis edytorski]
śluzy (przestarz.) — ślozy; łzy. [przypis edytorski]
śluzy, ślozy (daw.) — łzy. [przypis edytorski]
śluzy, ślozy (daw.) — łzy. [przypis edytorski]
śmiać — dziś popr.: śmiać się. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
śmiałąś (…) y mężną została (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: zostałaś śmiała i mężna; stałaś się śmiała i mężna. [przypis edytorski]
śmiałe wojowniki — dziś popr. forma M. l. mn.: śmiali wojownicy. [przypis edytorski]
śmiał się jak dziecko — w oryg. niem. wurde ungewöhnlich fröhlich: był niezwykle wesoły. [przypis edytorski]
Śmiał się — w oryg. niem. Er kicherte: zachichotał. [przypis edytorski]
śmiał twoją siostrzycę Bogom poświęcić — mowa o Ifigenii. [przypis edytorski]
śmiały na co (starop.) — mający odwagę zaatakować co (bronie śmiałe na piersi niewieście). [przypis edytorski]
śmiały na inszych (starop.) — śmielszy od innych. [przypis edytorski]
śmiały — w oryg. niem. geschickt: zręczny, zwinny. [przypis edytorski]
śmiali się błędowi (starop. forma) — śmiali się z błędu, śmiali się z pomyłki. [przypis edytorski]
śmiećmi — dziś popr. forma N.lm: ze śmieciami. [przypis edytorski]
śmiech Annibala — Hannibal to sławny z podstępów, antyczny przywódca wojsk Kartaginy; jego śmiech to tyle co zwycięstwo po udanym fortelu. [przypis edytorski]
śmiech Katarzyny gziącej się z kochankiem — caryca Katarzyna II była znana z rozpustnego życia. [przypis edytorski]
Śmiech tedy niezgaszony szczęśliwych bogów ogarnął… — Iliada I 599–600. [przypis edytorski]
śmiecie — dziś popr. forma B.lm: śmieci. [przypis edytorski]
śmiecisko — dziś popr. forma: śmietnisko a. śmietnik. [przypis edytorski]
śmiele ostrej gołych piersi broni (starop. forma) — śmiało nie broni przed ostrą bronią nagich (tj. nieosłoniętych zbroją) piersi. [przypis edytorski]
śmiele (starop. forma) — dziś popr.: śmiało. [przypis edytorski]
śmiele (starop. forma) — dziś: śmiało. [przypis edytorski]
śmiele (starop. forma) — śmiało. [przypis edytorski]
śmiele (starop. forma) — śmiało. [przypis edytorski]
śmieli się (daw., reg.) — dziś: śmiali się. [przypis edytorski]
Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Bracia Dalcz i S-ka, Bracia Dalcz i S-ka, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
śmieli się — dziś popr.: śmiali się. [przypis edytorski]
śmieli się — dziś: śmiali się. [przypis edytorski]
śmielszy (starop.) — dziś M.lm: śmielsi. [przypis edytorski]
„Śmierć” d'Orcagna — ogromny fresk Triumf Śmierci, na ścianie krużganku Campo Santo w Pizie. Dawniej przypisywany florenckiemu malarzowi Andrei Orcagna (1308–1368), obecnie na ogół za autora uważa się Buonamica Buffalmacco (ok. 1290–1341) lub Francesca Traini (1321–1363). [przypis edytorski]
śmierć głodna — śmierć głodowa. [przypis edytorski]
Śmierć i dziewczyna — pieśń skomponowana przez Schuberta do niemieckiego tekstu Matthiasa Claudiusa. [przypis edytorski]
Śmierć kończy nierozwiązalne rachunki — życia się lękam i jego tajemniczych mroków — parafraza zdania T. Micińskiego z tekstu Fundamenty Nowej Polski z tomu szkiców Do źródeł duszy polskiej (1906). [przypis edytorski]
śmierć podjąć (starop.) — umrzeć. [przypis edytorski]
Śmierć słowika — wiersz Władysława Syrokomli z 1859 r. [przypis edytorski]
Śmierć — Tanatos, bóg śmierci, brat Hypnosa. [przypis edytorski]
śmierć w kole — właśc.: na kole, chodzi o karę łamania kołem, metodę egzekucji publicznej stosowaną w Europie od czasów starożytnych aż do XVIII w.; ofiarę przywiązywano do osadzonego na palu dużego koła od wozu, a kat uderzał kołem (drągiem) lub nawet młotem kolejne członki ciała skazańca, podczas gdy jego pomocnik stopniowo obracał koło. [przypis edytorski]
Śmierć w Wenecji — nowela Tomasza Manna wyd. w 1912, opowiadająca o platonicznej miłości starzejącego się pisarza do młodego chłopca. [przypis edytorski]
Loading