Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8334 przypisów.

Źródła rusińskie, np. Samoił Weliczko [Samoił Wełyczko (1670–ok.1728) — ukr. kronikarz, autor Kroniki zdarzeń w Południowo-wschodniej Rosji w XVII w., napisanej m.in. na podstawie pamiętników polskich, przedstawiających walki z Kozakami w 1638 r.; Red. W.L.], podają liczbę wojsk koronnych na 22 000. Cyfra to oczywiście fałszywa. [przypis autorski]

Źródłem ich była jedynie chęć wyrwania mnie z mej samotni — to znaczy, wyrwania z niej starej, która była im potrzebna do zorganizowania spisku. Zdumiewającym jest, iż przez cały czas tej długiej burzy głupia moja łatwowierność nie pozwoliła mi zrozumieć, że to nie mnie, ale ją życzyli sobie mieć w Paryżu. [przypis autorski]

źródło Aganippy — chłodny zdrój na Helikonie w Grecji, darzył pijących zeń natchnieniem poetyckim. [przypis redakcyjny]

źródło Apona — cudowne źródło niedaleko Padwy. [przypis tłumacza]

źródło, które było przedtem powodem bezdzietności i głodu, stało się łonem, z którego płynęło błogosławieństwo potomstwa i dostatku — scena ta jest przedstawiona w 2 Krl 2, 18–22; nie ma jednak mowy o modlitwie i czarodziejskich rękoczynach, tylko o „wpuszczaniu w nie soli”. [przypis tłumacza]

źródło (starop.) — oboczna forma pisowni występująca u Reja: źrzódło. [przypis edytorski]

źródło to mętne w wielki prąd nie urośnie (…) grunt miazmatyczny, z którego się sączy — J. Weyssenhoff, Nowy fenomen literacki, Maurycy Maeterlinck i dekadentyzm symboliczny, „Biblioteka Warszawska” 1891, t. II, s. 124. [przypis autorski]

źródliska Heliosowe (mit. gr.) — ciepłe jezioro w Etiopii (tj. na płd. od Egiptu), w którym wypoczywać miały nocą konie z rydwanu boga Słońca, Heliosa. [przypis edytorski]

źrzenica (daw.) — dziś: źrenica. [przypis edytorski]

źrzenica — dziś popr.: źrenica. [przypis edytorski]

źrzenica (starop.) — źrenica. [przypis edytorski]

źrzenice (daw.) — źrenice. [przypis edytorski]

źrzenice (starop.) — dziś popr. D.lp r.ż.: (ze) źrenicy; tu: z oczu. [przypis edytorski]

źrzenice (starop. forma D. lp rodz. ż.) — źrenicy. [przypis redakcyjny]

źrzenice (starop. forma) — dziś M.lm: źrenice. [przypis edytorski]

źrze (starop. forma) — żre; pożera. [przypis edytorski]

źrzódło (daw. a. gw.) — źródło. [przypis edytorski]

źrzódło — dziś: źródło. [przypis edytorski]

źrzódło (starop.) — dziś: źródło. [przypis edytorski]

źrzodło — dziś popr.: źródło. [przypis edytorski]

žvangutis — mažas skambalėlis, gėlė. [przypis edytorski]

žvėrinė — Senovės lietuviai aušrinę vadindavę, anot Kuršaičio, žvėrine, t. y., žvėrinė žvaigždė, nes jai tekant, pradedą vilkai medžioti. Tokios žvaigždės žvėrinės buvo pas lietuvius kelios: didžioji žvėrinė — Jupiteris arba Saturnas, mažoji žvėrinė — Marsas. (sk. Э. Вольтерь. Литовский Катехизись Н. Даукши.С.-Петербургь. 1886. „Западно-русское свидетельство о литовских богах” p. 177. ) [przypis tłumacza]

žvilgys — žvilgis, žvilgsnis. [przypis edytorski]

Žvirbliai — Lenkiškai parašė A. Dygasircki, sulietuvino V. Kudirka. [przypis edytorski]

źwierciadło (daw.) — dziś: zwierciadło. [przypis edytorski]

źwierciadło (daw.) — zwierciadło, lustro. [przypis edytorski]

źwierciadło — dziś popr. pisownia: zwierciadło. [przypis edytorski]

źwierciadło — dziś: zwierciadło. [przypis edytorski]

Źwierciadło — książka Mikołaja Reja, wydana w 1567–1568, której główną część stanowi Żywot człowieka poczciwego, opisujący wzorcowe życie człowieka, zwłaszcza ziemianina, a także czynności przypadające na wsi na każdą porę roku. [przypis edytorski]

źwierciedle (starop. forma) — dziś N.lp: (w) zwierciadle. [przypis edytorski]

źwierz — dziś popr. forma: zwierz, zwierzę. [przypis edytorski]

źwierz — dziś popr. pisownia: zwierz, zwierzę. [przypis edytorski]

źwierzę — dziś popr.: zwierzę (w zapisie uwzględniono regionalną wymowę). [przypis edytorski]

źwierzę — prawdopodobnie powinno być w lm: źwierze (tj. jak zwierzęta). [przypis edytorski]

źwierzęta, co są tak ospałe / Iż swych oczu pół roku nie otworzą — bobaki lub świstaki. [przypis redakcyjny]

źwierzęta — dziś popr. forma: zwierzęta. [przypis edytorski]

źwierzętóm — dziś popr. pisownia: zwierzętom. [przypis edytorski]

źwierze (starop.) — dziś M.lm: zwierzęta. [przypis edytorski]

źwierz-li (daw.) — czy zwierz; dziś popr. pisownia: zwierzli. [przypis edytorski]

źwierzmi (starop.) — zwierzami, forma skrócona, porównaj pieśń I, zwr. 63. [przypis redakcyjny]

źwierzóm — dziś popr. forma C. lm: zwierzom, tj. zwierzętom. [przypis edytorski]

źwierzóm — dziś popr. forma: zwierzom, tj. zwierzętom. [przypis edytorski]

žydžia — sen. Žydi. [przypis edytorski]

žymes — bruožas, požymis, pėdsakas. [przypis edytorski]

żąć (daw.) — ścinać zborze np. sierpem. [przypis edytorski]

żąć — ścinać zboże czy też trawę sierpem. [przypis edytorski]

żądać kogo o co (daw.) — dziś: żądać co od kogo; prosić kogo o co. [przypis edytorski]

żądać satysfakcji — żądać zadośćuczynienia, tu: żądać przyjęcia wyzwania na pojedynek; dać satysfakcję: stanąć do żądanego pojedynku. [przypis edytorski]

żądała mnie w zamęście — chciała wyjść za mnie za mąż. [przypis edytorski]

Żądam tedy kategorycznie przesłuchania biegłych na okoliczność, czy pan Jowialski jest autorem swoich pysznych bajek — Poruszając półżartem kwestię autorstwa pana Jowialskiego, nic wiedziałem, że sam Fredro rzuca na nią pewne światło, co prawda też niezupełnie zdecydowane. Mianowicie, w pierwszej redakcji Pana Jowialskiego (zamieszczonej w przypisach wydania Biegeleisena, 1897), w scenie drugiej aktu IV znajdują się następujące słowa włożone w usta Jowialskiego: „Ale co prawda, nie grzech, ja muszę ci powiedzieć, że te bajki nie ja pisałem, tylko się na pamięć nauczyłem”. W ostatecznej redakcji, Fredro ten ustęp usunął. [przypis autorski]

Żądamy od sztuki naszej, aby była polską, na wskroś polską (…) mieć w sobie ogień młodości (…) płomiennego ducha Mickiewicza — J. L. Popławski zgryźliwie natomiast twierdził (O modernistach, s. 226), że „grupa młodych poetów i artystów w Krakowie, która nazwała się Młodą Polską, w myślach swych i uczuciach nie jest ani prawdziwie młodą, ani szczerze polską”. [przypis autorski]

żąda po mnie — dziś: żąda ode mnie. [przypis edytorski]

żądasz po mnie — dziś: żądasz ode mnie. [przypis edytorski]

żądła pszczole — dziś: żądła pszczele. [przypis edytorski]

żądła wężowe [rozpuszcza] — chorągiew z wężami, herbem Sforzów. [przypis redakcyjny]

żądły — dziś N. lm: żądłami. [przypis edytorski]

żądniejsze — Pożądańsze, przyjemniejsze. [przypis redakcyjny]

żądny (starop.) — proszący, potrzebujący; wnoszący żarliwą, gorącą prośbę. [przypis edytorski]

żądza (starop.; tu forma B. lp: żądzą) — namiętne pragnienie. [przypis redakcyjny]

żądzej (starop. forma) — dziś D.lp r.ż: żądzy. [przypis edytorski]

żądzej (starop. forma) — żądzy. [przypis edytorski]

żądze (starop. forma) — dziś D.lp. r.ż.: żądzy. [przypis edytorski]

żądzey władzey (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: żądzy władzy. [przypis edytorski]

Żabia Przełęcz — przełęcz w głównej grani Tatr pomiędzy dwoma szczytami: Rysami i Żabim Koniem. [przypis edytorski]

żabieniec, Alisma (biol.) — rodzaj roślin wodnych i błotnych. [przypis edytorski]

Żabieniec — być może chodzi o Zadni Mnichowy Stawek w Dolinie za Mnichem, najwyżej położone jezioro w polskich Tatrach (2070 m). [przypis edytorski]

Żabi Koń — szczyt w głównej grani Tatr o wys. 2291 m n.p.m. [przypis edytorski]

żabnica — ryba morska, nazywana też diabłem morskim; większość czasu spędza na dnie i wabi małe rybki mięsistym, wijącym się wyrostkiem na końcu długiej wędki wystającej ze szczytu głowy. [przypis edytorski]

żaboryby — inaczej batrachy; ryby morskie prowadzące przydenny tryb życia; nazwę żaboryby zawdzięczają wydawanym przez siebie odgłosom, przypominającym rechot żab. [przypis edytorski]

żabot — dekoracja ze zmarszczonej tkaniny a. koronki, umieszczana z przodu koszuli bądź sukni. [przypis edytorski]

żabot — dekoracja ze zmarszczonej tkaniny. [przypis edytorski]

żabot — ozdoba za zmarszczonej tkaniny. [przypis edytorski]

żabot — ozdoba ze zmarszczonego materiału, umieszczana zwykle na froncie koszuli. [przypis edytorski]

żabot — ozdoba z marszczonej tkaniny umieszczana na przodzie bluzki. [przypis edytorski]

żabot — ozdoba z marszczonej tkaniny umieszczana pod szyją na przodzie bluzki lub koszuli. [przypis edytorski]

żabot (z fr.: jabot) — element ubioru; rodzaj ozdoby z udrapowanego materiału, ozdobionego niekiedy koronką, umieszczanej pod szyją, na zapięciu z przodu sukni, bluzki a. koszuli; tu zdrobn.: żabocik. [przypis edytorski]

Żaby, Osy, Ptaki, Niewiasty — zwoje rękopisów przechowywano w wazach; Żaby, Osy, Ptaki i Zgromadzenie kobiet to dzieła Arystofanesa. [przypis redakcyjny]

żachnąć się — okazać oburzenie, zniecierpliwienie, gniew, niecierpliwość; obruszyć się. [przypis edytorski]