Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | liczba mnoga | mitologia grecka | niemiecki | potocznie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski

Według języka: wszystkie | français | lietuvių | polski


Znaleziono 1335 przypisów.

Dawno by w nich był, by nie dla przysięgi — dawno by je przeczytał, gdyby nie przysięga. [przypis redakcyjny]

dawnoli już wałaskiej wojnie — [czy dawno była wojna wołoska, tj. na Wołoszczyźnie; red. WL] na której się ojciec znajdował. [przypis redakcyjny]

dawność (praw.)— termin oznaczający prawo do posiadania z tytułu zasiedzenia. [przypis redakcyjny]

dawny alfabet zwany monaca — używany przez zakonników. [przypis redakcyjny]

Dębicki, Marcin Michał — podczaszy, następnie chorąży, wreszcie podkomorzy sandomierski. [przypis redakcyjny]

Dębowa Góra — majątek Lewińskiej, siostry Narcyzy. [przypis redakcyjny]

dębowa kapica — dla leczenia przymiotu. [przypis redakcyjny]

Défontaines żądał, aby, nim się zada fałsz, pozwolono się wypowiedzieć trzem sędziom; i nie powiada, aby trzeba było walczyć ze wszystkimi trzema, a tym mniej, aby były wypadki, w których trzeba by walczyć ze wszystkimi, którzy oświadczali za ich zdaniem — powiada tylko, że płacono każdemu grzywnę. [przypis redakcyjny]

dead blank (ang.) — śmiertelna pustka. [przypis redakcyjny]

de anteactis (łac.) — o dawnych sprawach. [przypis redakcyjny]

Death of a King (ang.) — śmierć króla. [przypis redakcyjny]

death — śmierci. [przypis redakcyjny]

Debaty — „Journal des Debats”, wielki dziennik paryski, założony w r. 1789. [przypis redakcyjny]

debetur (łac.) — należy się. [przypis redakcyjny]

debiliores aemulos (łac.) — słabsi nieprzyjaciele. [przypis redakcyjny]

debilitatem mentis (łac.) — osłabienie umysłu. [przypis redakcyjny]

debitam gratificationem (łac.) — należnej nagrody. [przypis redakcyjny]

debite (łac.) — słusznie, zasłużenie. [przypis redakcyjny]

deboszant (z fr.) — hulaka. [przypis redakcyjny]

deboszujący — biesiadujący, pijący. [przypis redakcyjny]

debrza — wąska, płytka, dolina w kształcie litery V, o stromych, nierównych zboczach, wypłukana przez wody okresowe; z czasem osady mogą ją spłycać i wyrównywać jej zbocza, przekształcając debrzę w dolinę wciosową, parów lub wądół. [przypis redakcyjny]

De Candolle (1778–1841) — sławny botanik genewski. [przypis redakcyjny]

decem laudes, centum laudes, quinquaginta laudes, mille laudes (łac.) — dziesięć pochwał, sto pochwał, pięćdziesiąt pochwał, tysiąc pochwał. [przypis redakcyjny]

Decemviri — byli w Rzymie (acz pierwej w Grecyi) najwyżsi panowie, którzy byli na miejsce konsulów postanowieni; ale ta odmiana nie długo trwała. Zwano je decemviri, że ich 10 było. Tytus Liwiusz Dekady, ks. 3. [przypis redakcyjny]

Decet eos laudare defunctos, qui res arduas praeclarasque fecerunt (łac.) — Przystoi sławić po śmierci takich, którzy rzeczy trudnych i świetnych dokonali (Platon). Wszystkie trzy cytaty oznaczone na marginesie rękopisu. [przypis redakcyjny]

de contrario rerum successu (łac.) — o przeciwnym obrocie rzeczy. [przypis redakcyjny]

decoquere ante parta maiorum nati, sanguinis non virtutis haeredes? Equites! (łac.) — urodzeni do trwonienia tego, co przodkowie zebrali… czyśmy dziedzicami krwi a nie cnoty? Rycerze! [przypis redakcyjny]

decoris et honoris (łac.) — godności i honoru. [przypis redakcyjny]

decorum (z łac. decorus: przyzwoity, stosowny) — zasada zgodności formy i treści; termin pochodzący z Poetyki Arystotelesa. [przypis redakcyjny]

de crimine laesae Maiestatis (łac.) — o zbrodni obrazy Majestatu. [przypis redakcyjny]

decus, decoris (łac.) — chluba, ozdoba. [przypis redakcyjny]

decus et praesidium (łac.) — chluba i obrona. [przypis redakcyjny]

decyz — zarządzenie, decyzja. [przypis redakcyjny]

Deczyński rozpoczął pisać swoje pamiętniki — tekst francuski podajemy tu w przekładzie polskim (przyp. wyd.). [przypis redakcyjny]

Dedalus — budowniczy ateński, miał zbudować Minosowi na Krecie labirynt. [przypis redakcyjny]

de domo (łac.) — z domu. [przypis redakcyjny]

deesse (łac.) — opuścić. [przypis redakcyjny]

deesse (łac.) — uchybić. [przypis redakcyjny]

deest (łac. desum, deesse) — jest niobecny, brakuje. [przypis redakcyjny]

de facto (łac.) — w istocie, w rzeczywistości. [przypis redakcyjny]

defalka — potrącenie, obniżenie czynszu. [przypis redakcyjny]

defendens (łac. broniący) — obrońca tez stanowiących przedmiot dysputy. [przypis redakcyjny]

defensionis patriae (łac.) — obrony ojczyzny. [przypis redakcyjny]

defensor patriae (łac.) — obrońca ojczyzny. [przypis redakcyjny]

definitor — pomocnik prowincjała, tj. przełożonego nad klasztorami całej prowincji a. kraju. [przypis redakcyjny]

deformitatem (łac.) — uszczerbek, zrujnowanie. [przypis redakcyjny]

defraudacja — sprzeniewierzenie; także przemyt przez granicę. [przypis redakcyjny]

defraudator regum (łac.) — zdrajcą królów. [przypis redakcyjny]

defuncti periculo (łac.) — przebywszy niebezpieczeństwo. [przypis redakcyjny]

degeneracją (z łac.) — [forma B.lp r.ż.:] przekształcenie. [przypis redakcyjny]

Degen (niem.) — szpada. Sdegena jest prawdopodobnie nieużywaną już formą dialektową. [przypis redakcyjny]

de grubis (niby po łacinie) — ordynarnie, grubiańsko; tu: na całego. [przypis redakcyjny]

De gustibus disputandum non est (łac.) — O gustach się nie dyskutuje. [przypis redakcyjny]

Deh! quando (…) sua gemma — „Ach, kiedy wrócisz na świat żywych, racz także poświęcić mi wspomnienie. Jestem Pia; Siena dała mi życie; znalazłam śmierć w naszych bagniskach. Ten, który, zaślubiając mnie, dał mi swój pierścień, zna moje dzieje”. [przypis redakcyjny]

dei proprium est protegere, quos dignos iudicat (łac.) — właściwe Bogu jest osłaniać tych, których godnymi [tego] sądzi. [przypis redakcyjny]

de iure debebatur (łac.) — prawnie należało się. [przypis redakcyjny]

dek a. deka (z niem.) — nakrycie, pokrowiec. [przypis redakcyjny]

Dekady — tym tytułem oznaczano historię Liwiusza, której powszechnie przyjęty tytuł jest: Ab urbe condita libri CXXXXII. [przypis redakcyjny]

deklarują i obiecują (daw.) — znaczenie nieosobowe; dziś: deklarowano i obiecywano. [przypis redakcyjny]

dekreta exsecutionis (łac.) — postanowienia ściągnięcia podatku, wyroki egzekucyjne. [przypis redakcyjny]

dekret ferować (starop.) — wyrok stanowić. [przypis redakcyjny]

dekret królewski z dnia 21 grudnia 1807 r. — Dziennik Praw Ks. Warsz. I, 10. [przypis redakcyjny]

dekret solutionis (łac.) — wyrok zapłaty, uiszczenia. [przypis redakcyjny]

dekret (starop.) — [tu:] wyrok [daw. forma lm: dekreta; dziś: dekrety; red. WL]. [przypis redakcyjny]

dekret (z łac.) — termin prawny oznaczający wyrok zwierzchności. [przypis redakcyjny]

delacja — oskarżenie; chodziło o skompromitowanie możliwie wielu osób wpływowych, aby uniemożliwić ściganie jednego Ponińskiego. [przypis redakcyjny]

de lana caprina (łac.) — (spór) o kozią wełnę, czyli o rzecz błahą. [przypis redakcyjny]

delara (daw.) — delia, płaszcz. [przypis redakcyjny]

de la Rotonde, du Grand Balcon — popularne kawiarnie paryskie. [przypis redakcyjny]

delator — donosiciel. [przypis redakcyjny]

delator (z łac.) — oskarżyciel, donosiciel. [przypis redakcyjny]

de Laveaux, Ludwik (1868–1894) — malarz, uczeń Józefa Mehoffera, zmarły na gruźlicę. [przypis redakcyjny]

Delegacji — limita (odroczenie zebrań) Sejmu i wyłonienie Delegacji do rokowań z dworami ościennymi oraz ułożenia formy rządu 18 maja; nastąpiło jeszcze pięć limit, tak że Sejm rozwiązał się dopiero 11 kwietnia 1775 r. [przypis redakcyjny]

de lege ferenda (łac.) — dotyczą pożądanej zmiany albo uzupełnienia istniejącego prawa; [zwrot używany na określenie ewentualnych przyszłych zmian w obowiązującym ustawodawstwie: przyszłe prawo a. prawo, jakim być powinno; red. WL]. [przypis redakcyjny]

delegowany — z Towarzystwa Dobroczynności do udziału w kweście. [przypis redakcyjny]

Delenda est Carthago (łac.) — trzeba zburzyć Kartaginę. [przypis redakcyjny]

Delfiny i jaja — znaki w cyrku. [przypis redakcyjny]

delia (daw.) — suknia z opończą. [przypis redakcyjny]

delia — należący do starop. stroju szlachty wierzchni ubiór męski, narzucany na żupan, podbity futrem i z futrzanym kołnierzem, przeważnie barwny. [przypis redakcyjny]

delia — w oryginale: la veste oltra il ginochio al piègli cade; [delia: element ubioru męskiego szlachty polskiej w XVI w., strój pochodzenia orientalnego: noszony na żupanie nieprzepasany rodzaj płaszcza narzuconego na ramiona, często podbity i wykańczany futrem, z krótkimi, luźnymi rękawami i kołnierzem; red. WL]. [przypis redakcyjny]