Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | poetyckie | pogardliwe | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 2680 przypisów.

jestże twą myślą — czy jest twą myślą. [przypis edytorski]

jest (…) zaszczycanym (…) od cesarza — dziś: jest zaszczycany przez cesarza. [przypis edytorski]

Je suis Empire à la fin de la decadence (fr.) — Jestem Cesarstwem pod koniec okresu upadku. [przypis edytorski]

Je suis inconsolable (fr.) — jestem niepocieszona. [przypis edytorski]

Je suis l'Empire à la fin de la décadence (fr.) — Jestem Cesarstwem u końca upadku. [przypis edytorski]

je suis mal, je me meurs (fr.) — źle się czuję, umieram. [przypis edytorski]

Je suis seigneur et je serai seigneur (fr.) — jestem panem i będę panem. [przypis edytorski]

Je suis trop vieux marin pour cela! (fr.) — Jestem na to za starym żeglarzem! [przypis edytorski]

Jesus Christ renversa le paganisme non pas par des nuages et des eclairs, mais par des hommes en chair et en os (fr.) — Jezus Chrystus obalił pogaństwo nie chmurami i błyskawicami, ale przy pomocy ludzi z krwi i kości. [przypis edytorski]

Jeszawew Hasofer — tannita trzeciej generacji; zaliczany do Dziesięciu Męczenników żydowskich. [przypis edytorski]

jeszce… juz (gw.) — jeszcze, już; w wielu gwarach polskich występuje zjawisko mazurzenia, tj. wymowy głosek „cz”, „ż”, „sz”, „dż” jako „c”, „z”, „s”, „dz” (mazurzeniu nie podlega „rz”). [przypis edytorski]

jeszcze bledsza, jak — dziś popr. będzie jeszcze bledsza, niż (…). [przypis edytorski]

Jeszcze Bolesław był małym dziecięciem… — pierwszy wers pieśni o Bolesławie Krzywoustym z popularnego zbioru Śpiewów historycznych (1816) Juliana Ursyna Niemcewicza. [przypis edytorski]

jeszcze by się jej roiło — jeszcze by sobie wyobrażała, jeszcze by się łudziła. [przypis edytorski]

jeszczeć (…) uzbroję — jeszcze cię uzbroję. [przypis edytorski]

Jeszcze Francja nie zginęła! — wiersz autorstwa Cypriana Kamila Norwida. [przypis edytorski]

Jeszcze jeden mazur dzisiaj… — inna wersja tytułu: Ostatni mazur. [przypis edytorski]

jeszczek (gw.) — jeszcze. [przypis edytorski]

jeszczem był — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: jeszcze byłem. [przypis edytorski]

jeszczemcić zdrowy — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, podwojoną w skróconej do formie i dodaną do partykuły „jeszcze”, do której również dodano końcówkę 1 os. lp czasownika „być”; znaczenie (ze szczególnym naciskiem): jeszcze jestem zdrowy. [przypis edytorski]

jeszczem do tego nie doszedł — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: jeszcze (…) nie doszedłem. [przypis edytorski]

jeszczem nie był wyzdrowion — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: jeszcze nie byłem wyzdrowiony (wyleczony, zdrowy). [przypis edytorski]

jeszczem nie dawał (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: „jeszcze nie dawałem”. [przypis edytorski]

jeszczem nie nalazł — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, znaczenie: jeszcze nie znalazłem. [przypis edytorski]

jeszczem nie potępiony — skrót od: jeszcze nie jestem potępiony. [przypis edytorski]

jeszczem nieraz chodził (daw.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: jeszcze nieraz chodziłem. [przypis edytorski]

jeszczem (…) nie widział — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: jeszcze nie widziałem. [przypis edytorski]

jeszczem (…) nie widział! — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: jeszcze (…) nie widziałem. [przypis edytorski]

jeszczem (…) schowała — forma rzadko używana; konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: jeszcze schowałam. [przypis edytorski]

jeszczem sobie nie odpowiedział (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: „jeszcze sobie nie odpowiedziałem”. [przypis edytorski]

Jeszcze Polska nie umarła, kiedy my żyjemy — wprowadzona tu została idea (rewolucyjna na przełomie XVIII i XIX w.) utożsamiająca ojczyznę z narodem, nie zaś z zajmowanym terytorium czy instytucjami państwowymi. Zwrócił na to uwagę Adam Mickiewicz w swoich wykładach w College de France (26 kwietnia i 6 maja), wyrażając się z aprobatą o nowoczesnej, romantycznej koncepcji ojczyzny jako sumy wyobrażeń, stylu myślenia i sposobu odczuwania podzielanych przez pewną społeczność (naród). [przypis edytorski]

Jeszcze Polska nie zginęła,/ Kiedy my żyjemy — wprowadzona tu została idea (rewolucyjna na przełomie XVIII i XIX w.) utożsamiająca ojczyznę z narodem, nie zaś z zajmowanym terytorium czy instytucjami państwowymi. Zwrócił na to uwagę Adam Mickiewicz w swoich wykładach w Collège de France (26 kwietnia i 6 maja), wyrażając się z aprobatą o nowoczesnej, romantycznej koncepcji ojczyzny jako sumy wyobrażeń, stylu myślenia i sposobu odczuwania podzielanych przez pewną społeczność (naród). [przypis edytorski]

jeszczeście nie widzieli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: jeszcze nie widzieliście. [przypis edytorski]

Jeszcześmy (…) nie przepłynęli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: jeszcze nie przepłynęliśmy; byli nie przepłynęli: daw., dziś nieużywana forma czasu zaprzeszłego. [przypis edytorski]

jeszcześmy szli — jeszcze szliśmy. [przypis edytorski]

jeszcze Stefanowych — słuących jeszcze pod Stefanem Batorym. [przypis edytorski]

jeszcze tyle troje (daw.) — jeszcze trzy razy tyle. [przypis edytorski]

Jeszcze tylko kilka ciężkich chmur nieporozpychanych nozdrzem konia — fragment utworu Cypriana Kamila Norwida (1821–1883) pt. Święty-pokój. [przypis edytorski]

jeszcze więcej — popr.: jeszcze bardziej. [przypis edytorski]

jeszcze w tej gruszce białe ziarnka być muszą — tj. jeszcze jest młoda, niedojrzała. [przypis edytorski]

jeszczeż mało to — czy to jeszcze mało (konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż). [przypis edytorski]

jesziwa — szkoła wyższa wyłącznie dla chłopców, gdzie studiowało się Torę i Talmud. [przypis edytorski]

jesziwa — szkoła wyższa wyłącznie dla chłopców, gdzie studiowało się Torę i Talmud.- [przypis edytorski]

jesziwa — żydowska szkoła wyższa wyłącznie dla chłopców, gdzie studiowało się Torę i Talmud. [przypis edytorski]

jeszywa — wyższa szkoła talmudyczna, kształci rabinów i nauczycieli religii. [przypis edytorski]

jeszywe bocher — wychowanek jeszywy. [przypis edytorski]

jeszywet (jeszywa) — szkoła, w której kształci się kandydatów na rabinów. [przypis edytorski]

Jeté sur cette boule, Laid, chétif et souffrant; Étouffé dans la foule Faute d’être assez grand… (fr.) — Rzucony na tę kulę [ziemską]/ brzydki, mizerny i cierpiący,/ duszony w tłumie,/ bo niestety jestem zbyt duży. (Pierre Jean de Béranger, Vocation). [przypis edytorski]

Je tremble!… car ce que je vais dire Ressemble a un systéme (fr.) — Drżę, ponieważ to, co zamierzam powiedzieć, przypomina system. [przypis edytorski]

Jetro a. Reuel z Midianu — syn Ezawa i Basmat, kapłan i przywódca Midianitów, teść Mojżesza (Rdz 36,3; Wj 2,16–18). Najprawdopodobniej Jetro było tytułem honorowym, zaś Reuel jego imieniem własnym. [przypis edytorski]

je (tu daw.) — dziś popr.forma B. lm r.m-os.: ich (tj. wygnańców; tu jest to celowa archaizacja). [przypis edytorski]

Jetzt ich bin Deutsch (niem.) — teraz jestem Niemcem. [przypis edytorski]

jetzt ist's aus (niem.) — teraz wszystko skończone. [przypis edytorski]

Jetzt rächte sich die engherzige Politik… — Teraz mści się ograniczona polityka ateńskiej demokracji wobec Związkowych: jak wiele można by osiągnąć, gdyby rzeczpospolita rzeczywiście uzyskała siłę polityczną, a rząd ateński mógł się uwolnić od działań militarnych. Pomysł, aby znieść bariery między władzą a poddanymi, tworząc z Aten i Związku jedno państwo i naród, został jednak wygłoszony zgodnie z potrzebą czasu (Aristofanes, Lysistrata 571 i nast.) Ale wtedy było już za późno… [przypis edytorski]

Jetzt wirst du sitzen (niem.) — Teraz będziesz siedział. [przypis edytorski]

jeu de paume (fr.) — gra w piłkę (ręczną). [przypis edytorski]

jeune encore (fr.) — jeszcze młody. [przypis edytorski]

Je veux que tu sois a moi… (fr.) — Chcę, żebyś był mój. Masz twarz młodego fauna, twoje ruchy są miękkie, skóra złota od słońca… [przypis edytorski]

je vous admire (fr.) — podziwiam cię. [przypis edytorski]

Je vous ai aime de toute mon ame… (fr.) — Kochałem cię całą moją duszą… [przypis edytorski]

je vous assure (fr.) — zapewniam panią. [przypis edytorski]

Jewish Science (ang.) — dosł.: żydowska nauka. [przypis edytorski]

Jewreinow, Nikolaj (1879–1953) — dramaturg, reżyser, historyk teatru, dyrektor Starożytnego Teatru w Petersburgu. [przypis edytorski]

jewrejskoj ucziliszczy (ros.) — żydowskiej szkoły. [przypis edytorski]

Jewtuszewski, Wasilij Adrianowicz (1836–1888) — ros. pedagog i metodyk, autor zbiorów zadań matematycznych. [przypis edytorski]

jeźdce — w innych wydaniach: jezdce a. jeźdze; dziś popr. forma M. lm: jeźdźcy. [przypis edytorski]

jeźdcze — dziś popr. forma W. lp: jeźdźcze. [przypis edytorski]

jeźdźce — dziś popr. forma M. lm: jeźdźcy. [przypis edytorski]

jeźdźców wyrzeźbionych na fryzie — odniesienie do postaci z fryzu dłuta Fidiasza, biegnącego wokół Partenonu, świątyni bogini Ateny na ateńskim Akropolu: na fryzie przedstawiono uroczysty pochód podczas najważniejszego święta na cześć Ateny, między innymi kawalkadę jeźdźców. [przypis edytorski]

jeźdzcem — dziś: jeźdźcem. [przypis edytorski]

jeździć łódką — dziś popr.: pływać łódką. [przypis edytorski]

jeździł (…) łódką — dziś: pływał łódką. [przypis edytorski]

jeźli — dziś popr. forma ubezdźwięczniona: jeśli; jeźlić: skrócone od: jeźli ci (jeśli ci). [przypis edytorski]

jeźli (gw.) — jeśli. [przypis edytorski]

Jeżeli albowiem generał Jomini twierdzi, iż koń, nie zaś kawalerzysta, „dobrą jazdę czyni”… — fraza z Pana Tadeusza. [przypis edytorski]

Jeżeli będę duchem (…) nie przyjdę — na temat wierzeń dotyczących duchów zmarłych i ich kontaktowania się z żyjącymi wiele informacji znajduje się w Dziadach Adama Mickiewicza. [przypis edytorski]

Jeżeli bowiem jako zwycięzca, to dlaczego musi żądać? Nie lepiej przyjść i zabrać? — słowa przypominające słynną odpowiedź króla spartańskiego Leonidasa; kiedy przed bitwą pod Termopilami król perski wezwał Spartan, by złożyli (oddali) broń, Leonidas miał odpowiedzieć: „Przyjdź i weź”. [przypis edytorski]

jeżelić — spójnik jeżeli z daw. partykułą wzmacniającą -ć. [przypis edytorski]

Jeżeli czternasty lipca jest dziełem mężczyzn, to kobiety stworzyły szósty października — Jules Michelet, Les Femmes de la Révolution, IV. Zdobycie Bastylii, królewskiego więzienia, przez mieszczan paryskich, które miało miejsce 14 lipca 1789 roku, uznaje się za symboliczny początek rewolucji francuskiej. 5 października tego samego roku uzbrojony tłum kilku tysięcy zdesperowanych z powodu głodu kobiet, do których dołączyło kilkuset mężczyzn, ruszył na Wersal, podmiejską siedzibę króla. Na wieść o ich zbliżaniu się król pospiesznie podpisał dekrety znoszące feudalizm oraz Deklarację praw człowieka i obywatela, uchwalone w sierpniu przez Zgromadzenie Narodowe. 6 października król i jego rodzina zostali zmuszeni do opuszczenia pałacu i sprowadzeni do Paryża. [przypis edytorski]

jeżeli głód cierpicie i pragnienie dla mnie, szczęśliwi jesteście” — bardzo luźne i poza kontekstem nawiązanie do Ewangelii Mateusza: „Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, albowiem oni będą nasyceni.” (Mt 5, 6, cytat za Biblią Tysiąclecia); być może autorka chce podkreślić, że Brocklehurst nie jest wybitnym znawcą Pisma Świętego. [przypis edytorski]

Jeżeli jestem za słaby, więc poszukam innego miejsca — dziś popr.: jeżeli jestem za słaby, to poszukam innego miejsca. [przypis edytorski]

Jeżeli jesteś zdrów, dobrze jest! Mnie zdrowie dopisuje — łac. Si vales, bene est, ego valeo. Formuła, którą starożytni Rzymianie rozpoczynali często list. [przypis edytorski]

Jeżeli komu, to wam by powinien Rzym wznieść świątynie — wg Plutarcha senat dla uhonorowania kobiet spełnił ich prośbę i nakazał zbudowanie świątyni Fortuny oraz utrzymywanie kultu z pieniędzy publicznych. [przypis edytorski]

jeżeli kto — dziś popr.: jeżeli ktoś. [przypis edytorski]

jeżelim nie krzyknął — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: jeżeli nie krzyknąłem. [przypis edytorski]

jeżeli możliwa — konstrukcja gram. analogiczna do „mniejsza o”; dziś raczej: „jeśli (to) możliwe”. [przypis edytorski]

Jeżelim przymierza nie strzymała (daw.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika i szykiem przestawnym, inaczej: jeżeli nie strzymałam przymierza (tj. czyż nie dotrzymałam przymierza). [przypis edytorski]