Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | francuski | gwara, gwarowe | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | ukraiński | włoski | wojskowy
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 2317 przypisów.
u Stępka — mowa o bardzo popularnym wówczas w Warszawie handlu win i delikatesów Antoniego Stępkowskiego (przy placu Teatralnym). [przypis redakcyjny]
Ustęp mniej przyzwoity opuszczam [przypis redakcyjny]
ustęp od 183 do 234 w. — tj. od słów: „Między morskiego niegdyś królewnami stanu” do słów: „Wskrzesił chłodnik Tetydy, odziały go wody”. [przypis edytorski]
Ustęp o mędrcach północnych, od w. 337 do 352 — tj. od słów: „Dniestru i Borystenu pobrzeża przyjemne” do słów: „Humania pan, miłośnik prawdy i nauki”. [przypis edytorski]
ustęp o srogim Pirrusie — w tragedii Szekspira Hamlet, w rozmowie z przybyłymi na dwór aktorami (akt II, scena 2), główny bohater mówi do jednego z nich, że słyszał go deklamującego fragment sztuki, w której Eneasz opowiada Dydonie o śmierci króla Troi Priama, zaczynający się od słów: „Okrutny Pirrus, jak ów zwierz hirkański…” (tłum. Józef Paszkowski). [przypis edytorski]
ustępowaniem prowincyj, miast — myślą przewodnią polityki pruskiej, kierowanej przez ministra Hertzberga, było otrzymanie od Rzeczypospolitej Gdańska i Torunia, w zamian za co Prusy obiecywały poparcie w odzyskaniu od Austrii jej zaboru i przymierze przeciwko Rosji. [przypis redakcyjny]
ustęp o zarazie (…) Homera — Iliada, I, 44–53. [przypis redakcyjny]
ustęp św. Jakuba — Jk 2, 1. [przypis tłumacza]
ustęp (starop.) — tu: wycofywanie się; manewr odwrotu. [przypis edytorski]
ustęp — tu: przerwa. [przypis edytorski]
ustęp — tu: toaleta. [przypis edytorski]
ustęp u Longinusa (…) zachować miarę — Część II (Tmema). [przypis redakcyjny]
ustęp u Neposa w żywocie tego wodza [Chabriasa] (…) — [patrz:] Cap. I. [przypis redakcyjny]
ustęp z Biblii, gdzie pisze o pożarciu przez ziemię całego wojska — Wj 15, 12 (pieśń dziękczynna ku czci Boga po zgładzeniu w wodach morza armii faraona ścigającej Izraelitów). [przypis edytorski]
ustęp z Eklezjasty (myli się: z Eklezjastyka) — łatwe do pomylenia określenia nazwy biblijnych ksiąg dydaktycznych: Eklezjasty, inaczej Księga Koheleta, oraz Eklezjastyka, inaczej Księga Mądrości Syracha. [przypis edytorski]
ustęp z pogańskiego poety (…) mówi, że „dziewictwo panny nie należy wyłącznie do niej, (…) nawet gdy chodzi o małżeństwo” — Catullus, Carmen nuptiale: Virginitas non tota tua est: ex parte parentum est; / Tertia pars patri data, para data tertia matri, / Tertia sola tua est. [przypis tłumacza]
Usted contenta, habla español? (hiszp.) — Jest pani zadowolona, mówi pani po hiszpańsku? [przypis edytorski]
usted (hiszp.) — pan a. pani; zaimek grzecznościowy. [przypis edytorski]
usterkać się — potykać się, utykać. [przypis redakcyjny]
usterk — dziś popr.: usterka. [przypis edytorski]
usterknąć (daw.) — potknąć się. [przypis redakcyjny]
usterków — dziś popr.: usterek. [przypis edytorski]
usterk (starop.) — przeszkoda, o którą można się potknąć; szkopuł; potknięcie się; uszkodzenie, wada, szwank. [przypis edytorski]
ustka — dziś: usta, usteczka. [przypis edytorski]
ustka — zdr. od: usta, rzadko spotykane, dziś: usteczka. [przypis edytorski]
ustka — zdr. od: usta, rzadko spotykane, dziś: usteczka. [przypis redakcyjny]
ust maliny — usta w kolorze malin. [przypis edytorski]
ustoina — osad. [przypis edytorski]
u stołba — pod wieżą, w okolicy wieży. [przypis edytorski]
Ustopecz — miejscowość na Morawach. [przypis edytorski]
ustopniowany szereg obiektywacji woli przechodzi przez całą przyrodę (…) — zob. niniejszej rozprawy ustęp 57, 60 i n. [przypis redakcyjny]
ustożyć — ułożyć w stogi. [przypis edytorski]
ustrajać się — tu: ustawiać się w szyku. [przypis edytorski]
Ustrój ateński — anonimowy grecki traktat polityczny powstały pomiędzy 431 a 424 r. p.n.e., będący analizą ustroju demokratycznego. [przypis edytorski]
ustrój — tu: sposób organizacji, zasady działania. [przypis edytorski]
ustrój — żywy organizm. [przypis edytorski]
ustroń a. ustronie — miejsce oddalone od ludzkich siedzib; schronienie. [przypis redakcyjny]
ustroń a. ustronie — miejsce położone na uboczu, z dala od ludzkich siedzib. [przypis edytorski]
ustroń — miejsce ustronne. [przypis edytorski]
ustronie — miejsce oddalone, zaciszne, położone daleko od domostw. [przypis edytorski]
ustronie — miejsce odludne. [przypis edytorski]
ustronie — miejsce położone na uboczu, z dala od ludzkich siedzib. [przypis edytorski]
ustronie — okolica położona z dala od ludzkich siedzib. [przypis redakcyjny]
ustronny — odludny, niedostępny. [przypis redakcyjny]
ustronny — odosobniony, na uboczu. [przypis edytorski]
u strugi kijankami prały — dawniej kobiety prały odzież bezpośrednio w rzekach czy jeziorach, używając do tego celu kijów lub drewnianych przyrządów w kształcie łopatki zwanych kijankami; uderzały nimi w praną rzecz energicznie i zaraz spłukiwały wodą, czynność tę powtarzając wielokrotnie. [przypis edytorski]
ustrzedz (daw.) — dziś: ustrzec. [przypis edytorski]
ustrzegł ziemię przyjaciół od łupieży — Agesilaos przestrzegał karności ściślej niż Tybron; przyjacielskich miast nie wolno było grabić. [przypis tłumacza]
ustrzmić (daw.) — nastrzępić. [przypis redakcyjny]
ustrzmić — nastrzępić, ubrać. [przypis redakcyjny]
usty (daw.) — dziś popr. forma N. lm.: ustami. [przypis edytorski]
usty (daw.) — dziś popr. forma N. lm: ustami. [przypis edytorski]
usty (daw.) — dziś popr. N.lm: ustami. [przypis edytorski]
usty (daw.) — dziś: ustami. [przypis edytorski]
usty (daw. forma) — dziś N.lm: ustami. [przypis edytorski]
usty (daw. forma) — dziś N.: ustami. [przypis edytorski]
usty (daw. forma N.lm) — dziś: ustami. [przypis edytorski]
usty (daw. forma) — ustami. [przypis edytorski]
usty — daw. N.lm; dziś: ustami. [przypis edytorski]
usty (daw.) — obecnie N.lm: ustami. [przypis edytorski]
usty — dziś N.lp: ustami. [przypis edytorski]
usty — dziś popr. forma D. lm.: ustami. [przypis edytorski]
usty — dziś popr. forma N. lm.: ustami. [przypis edytorski]
usty — dziś popr. forma N. lm: ustami. [przypis edytorski]
usty — dziś popr. forma N.lm: ustami. [przypis edytorski]
usty — dziś popr. forma N.: ustami. [przypis edytorski]
usty — dziś popr. forma N.: ustami. [przypis redakcyjny]
usty — dziś popr. forma: ustami. [przypis edytorski]
usty — dziś popr. forma: ustami. [przypis redakcyjny]
usty — dziś popr. form N. lm: ustami. [przypis edytorski]
usty — dziś popr. N. lm: ustami. [przypis edytorski]
usty — dziś: ustami. [przypis edytorski]
usty ludzkiemi — dziś popr. forma N. lm: ludzkimi ustami. [przypis edytorski]
usty ludzkimi (daw. forma) — dziś N.: ustami (…). [przypis edytorski]
usuć (daw.) — usypać. [przypis edytorski]
usum (łac. forma B.lp) — zwyczaj. [przypis redakcyjny]
Usuńcie widoki trupów, oręża, więzów i wszystkiego, co nieczyste — wzbronienie powyższych widoków stosowało się szczególnie do wielkiego ofiarnika, noszącego tytuł: Flamen dialis, w części jednak i do arcykapłana. Guhl i Koner, str. 720. [przypis autorski]
usunęli się ode mnie — dziś raczej: odsunęli się ode mnie. [przypis edytorski]
usuram (…) negant — Cicero, Tusculanae disputationes, I, 31. [przypis tłumacza]
Usus efficacissimus rerum, omnium magister (łac.) — „Praktyka to najdzielniejsza nauczycielka wszech rzeczy” (Plinius, Naturalis historia, XXVI, 2; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
usus (łac.) — ustalony zwyczaj, praktyka. [przypis redakcyjny]
usuwam nieład przez zaprowadzenie ordynacji państwowej, która normuje udziały, służbę wojskową… — egzotyczny plan komuny finansowej przeciw oligarchii finansowej. W romantycznej głowie Demostenesa pokutują utopie społeczne wieku V. Tym sposobem usiłował złamać zależność proletariatu od władz, urządzających rozdawnictwa wedle uznania (a nie ordynacji), co szczególnie w Rzymie miało polityczne następstwa. [przypis tłumacza]
uswojony — dziś: oswojony. [przypis edytorski]
usymbolić się (neol.) — zamienić się w symbol, w znak jakiejś idei. [przypis redakcyjny]
usypano mu grobowy kurhan (…) — ob[acz:] [Maciej] Stryjkowski [Kronika polska, litewska, żmudzka i wszystkiej Rusi], księga VI, s. 245; [Michał Baliński] Staroż[ytna] Polska, t. III s. 349; Narbutt, [Dzieje starożytne narodu litewskiego], t. I, s. 86. [przypis autorski]
usypiał i śnił o niej (nie bardzo! s. 103) — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; tu na odnośnej stronie znajduje się fragment: „(…) tymczasem zamiast utęsknionej przezeń postaci zjawiał się uparcie inny sen, (…) mianowicie sen o instruktorze, który po pijanemu bił go linią za to, że Robertowi przed pójściem do szkoły nie powkładał książek do torby” (rozdział V). [przypis edytorski]
Usypiam duszę mą biedną (…) — Typ polskiej spuścizny romantycznej, w który jest wymierzona krytyka zawarta w scenie dialogu Dziennikarza ze Stańczykiem, to przede wszystkim ta odmiana romantyzmu, której patronuje Zygmunt Krasiński. Wymieniając najważniejsze piętnowane tu cechy, zbieżne z postawą ideową Krasińskiego, należy zwrócić uwagę na: jego konserwatywną politykę powstrzymywania Polaków od działań, które potencjalnie mogłyby przekształcić się w rozruchy godzące w niesprawiedliwą strukturę społeczną w kraju, podnoszące antagonizm interesów szlachty i chłopstwa („usypiam brata mego”, ubolewanie nad rozbratem „duszy z ciałem”), naznaczone bezsilnością odwoływanie się do idei Woli i Czynu, przy jednoczesnym kierowaniu uczuć patriotycznych ku obrzędowości pogrzebowo-żałobnej (motyw śmierci ojczyzny-Matki; tradycja mszy patriotycznych), a wreszcie tony melancholijne (Dziennikarz mówi: „wolałbym już stokroć razy / policzone dni / niż ten bieg”; por. M. Bieńczyk, Czarny człowiek. Krasiński wobec śmierci, Gdańsk 2001), postawy katastroficzne (pragnienie kresu, nieszczęścia) i dekadenckie (charakterystyczne dla Krasińskiego poczucie postawienia nad otchłanią) znajduje tu oddźwięk w słowach Dziennikarza: „Nad przepaścią stoję” itd., a jednocześnie łączy romantyka z postawami twórców żyjących na przełomie XIX i XX wieku; por.Jarosław Włodarczyk, „Z rozłamów wielkiego ducha”. O młodopolskiej recepcji Krasińskiego, Kraków 2002). [przypis edytorski]
usystemizowanie — dziś raczej: usystematyzowanie. [przypis edytorski]
Usyszkin, Abraham Menachem Mendel (1863–1941) — rosyjski inżynier i nauczyciel pochodzenia żydowskiego, przywódca ruchu syjonistycznego, l. 1923–1941 kierował Żydowskim Funduszem Narodowym (Keren Kajemet LeIsrael), instytucją finansową utworzoną na V Kongresie Syjonistycznym w Bazylei w 1901 r. [przypis edytorski]
uszak — architektoniczny element dekoracyjny, występ z linii obramienia w górnych narożach okien i drzwi; poszerzenie obramienia okiennego. [przypis edytorski]
uszak — architektoniczny element dekoracyjny, występ z linii obramienia w górnych narożach okien i drzwi. [przypis edytorski]
uszak (archit.) — element dekoracyjny, występ z linii obramienia w górnych narożach okien i drzwi; poszerzenie obramienia okiennego. [przypis edytorski]
uszak (daw.) — rama drzwi a. okien; futryna. [przypis edytorski]
uszak — element dekoracyjny, występ z linii obramienia w górnych narożach okien i drzwi; poszerzenie obramienia okiennego. [przypis redakcyjny]
u Szczęścia w mocy — zależy od Szczęścia (a więc Losu, Fortuny). [przypis redakcyjny]
uszczęśliwij — dziś popr.: uszczęśliw; tu: forma dłuższa dla zachowania rytmu wiersza. [przypis edytorski]
uszczwać (daw.) — poszczuć, zaszczuć (na polowaniu). [przypis edytorski]
uszczyknął — dziś popr.: uszczknął; tu: forma wydłużona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
uszczyknie — dziś popr.: uszczknie; tu forma wydłużona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
uszczypek — dziś: uszczypliwość, przytyk. [przypis edytorski]
