Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | norweski | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 3208 przypisów.

heroj — bohater, heros. [przypis edytorski]

heroj (daw.) — bohater. [przypis edytorski]

heroje (daw.) — M. lm od wyrazu heroj: heros, bohater. [przypis edytorski]

heroj (z ukr.) — bohater. [przypis edytorski]

herolda twego zwycięstwa — w igrzyskach herold (woźny) ogłasza nazwiska zwycięzców. [przypis tłumacza]

Heroldem całe wojsko mieć — mieć całe wojsko za herolda. [przypis edytorski]

heroldia — instytucja zajmująca się sprawdzaniem dowodów szlachectwa i prowadzeniem ksiąg szlachty. [przypis edytorski]

heroldia — po powstaniu listopadowym dekretem carskim powołano, na wzór analogicznej instytucji rosyjskiej, Heroldię Królestwa Polskiego (1836–1861), która zajmowała się sprawdzaniem dowodów szlachectwa i prowadzeniem ksiąg szlachty; po rozwiązaniu instytucji jej dokumenty trafiły do Petersburga. [przypis edytorski]

heroldia — urząd, który działał w Królestwie Polskim i zajmował się zatwierdzaniem dowodów szlachectwa. [przypis edytorski]

herold — średniowieczny urzędnik, ogłaszający w imieniu władcy ważne zarządzenia lub wydarzenia. [przypis edytorski]

Heron z Aleksandrii (ok. 10–ok. 70) — gr. matematyk, fizyk i wynalazca; konstruktor m.in. fontanny Herona: urządzenia hydraulicznego złożonego z trzech zbiorników umieszczonych na różnych wysokościach oraz łączących je rurek, w którym dzięki wypieraniu wody i powietrza z dwu niższych zbiorników na najwyższym przez rurkę wytryskuje woda. [przypis edytorski]

heros balafré (fr.) — bohater z blizną. [przypis edytorski]

Herostrates — szewc, który w 356 p.n.e spalił wielką świątynię Artemidy w Efezie dla zapewnienia sobie nieśmiertelnej sławy. [przypis edytorski]

Herostrates — szewc, który w 356 r. p.n.e spalił wielką świątynię Artemidy w Efezie dla zapewnienia sobie nieśmiertelnej sławy. [przypis edytorski]

Herostrat, właśc. Herostrates — szewc, który w 356 p.n.e spalił wielką świątynię Artemidy w Efezie dla zapewnienia sobie nieśmiertelnej sławy. [przypis edytorski]

Her passion will die like a lamp for want of what the flame should feed upon — „Namiętność jej zgaśnie jak lampa z braku paliwa”. [przypis tłumacza]

„Herr Doktor, diese ewige Literaturschreiberei werd ich nicht dulden!” (niem.) — Panie doktorze, ta cała pisanina nie będzie tolerowana. [przypis edytorski]

Herr Doktor! schon ist sechse (niem.) — panie doktorze, już szósta. [przypis edytorski]

Herrengasse — historyczna ulica w centrum Wiednia. [przypis edytorski]

Herrenvolk (niem.) — rasa panów. [przypis edytorski]

Herr Gendarm, ich hatte die feste Absicht abzureisen (niem.) — panie żandarmie, mam silne postanowienie wyjechać. [przypis edytorski]

Herr Gott (niem.) — Panie Boże. [przypis edytorski]

Herr Gott! (niem.) — Panie Boże! [przypis redakcyjny]

Herr Gott! (niem.) — wykrzyknik: „Panie Boże!” a. „Na Boga!”. [przypis edytorski]

Herr Hauptmann (niem.) — panie hetmanie. [przypis redakcyjny]

Herr Inspektor (niem.) — pan inspektor. [przypis edytorski]

Herriot, Édouard (1872–1957) — francuski polityk i pisarz, przewodniczący Partii Radykalnej, trzykrotnie premier Francji (1924–1925, 1926 i 1932). [przypis edytorski]

Herr Jesas… Aber du hast noch keinen Kaffee getrunken?… (niem.) — Panie Jezu… Ale ty nie piłeś jeszcze kawy?… [przypis redakcyjny]

Herr Jesu! (niem.) — Panie Jezu. [przypis edytorski]

Herr Jesus! Mein Gott! (niem.) — Panie Jezu! Mój Boże! [przypis edytorski]

Herr Jesus (niem.) — Panie Jezu. [przypis edytorski]

Herr Jesus! (niem.) — Panie Jezu [przypis edytorski]

Herr Johann Trax (niem.) — Pan Johann Trax. [przypis edytorski]

Herr Meister (niem.) — panie mistrzu. [przypis edytorski]

herrnhuci (z niem. Herrnhut: Straż Pańska) a. bracia morawscy — ewangelicka wspólnota kościelna ukształtowana w XVIII w. przez uciekinierów religijnych, którzy schronili się w Saksonii, kontynuująca doktrynę i tradycje braci czeskich (ruchu wyłonionego z husytyzmu). [przypis edytorski]

herrnhuterowski — od Herrnhut, miasta położonego w niem. Saksonii, azylu dla braci morawskich (wspólnota kościelna nawiązująca do doktryny braci czeskich, ruchu wyłonionego z husytyzmu). [przypis edytorski]

Herr Offizier, bitte (niem.) — panie oficerze, proszę. [przypis edytorski]

Herr Offizier, wie weit ist es nach Treblinka (niem.) — panie oficerze, jak daleko jest do Treblinki. [przypis edytorski]

Herr Zugführer (niem.) — pan kierownik (pociągu) a. dowódca (plutonu). [przypis edytorski]

Herschel, Frederick William (1738–1822) — urodzony w Niemczech angielski astronom, konstruktor teleskopów i kompozytor, znany z wielu odkryć astronomicznych, a szczególnie z odkrycia w 1781 planety Uran, pierwszej nowo odkrytej planety od czasów starożytnych. [przypis edytorski]

Herse — ekskluzywny dom mody założony przez Bogusława Hersego w Warszawie. [przypis edytorski]

Hersent, Charles (1580–1665) — fr. kaznodzieja, występował w obronie Kornela Ottona Jansena (1585–1638), który wychodząc od nauki św. Augustyna zapoczątkował ruch pobożnościowy zw. jansenizmem, kładący nacisk na grzeszność i zło w człowieku oraz głoszący konieczność łaski bożej dla wypełniania przez ludzi przykazań i dojścia do zbawienia. [przypis edytorski]

Herse — pot.: ekskluzywny dom mody założony przez Bogusława Hersego w Warszawie. [przypis edytorski]

herste (jid.) — słyszycie, słyszcie. [przypis edytorski]

herst (jid.) — słyszysz, słuchaj. [przypis edytorski]

herszt (pot.) — przywódca bandy. [przypis edytorski]

hersz tu (ukr. герш-ту, z niem. hörst du: słyszysz) — stylizacja językowa, cytat z języka jidysz, używanego przez Żydów w Europie Środkowej i Wschodniej. [przypis edytorski]

Hertvig, Oscar (1849–1922) — biolog niemiecki, pionier embriologii eksperymentalnej, profesor biologii, histologii i embriologii na uniwersytecie w Berlinie. [przypis edytorski]

Hertz, Heinrich (1857–1894) — niemiecki fizyk, odkrywca fal elektromagnetycznych. [przypis edytorski]

Hertz, Paweł (1918–2001) — pisarz, poeta, redaktor społeczno-literackiego tygodnika „Kuźnica”. [przypis edytorski]

Hertz, Paweł (1918–2001) — poeta, prozaik, epistolograf, eseista i tłumacz. [przypis edytorski]

herva a. herba mate, yerba mate — popularny napój z suszonych i zmielonych liści ostrokrzewu paragwajskiego. [przypis edytorski]

herva cortaderaCortaderia selloana, trawa pampasowa, kortaderia, obecnie uprawiana w Polsce jako roślina ozdobna. [przypis edytorski]

herva mate, popr.: erva mate (port.) a. yerba mate (hiszp.) — susz ze zmielonych liści i gałązek ostrokrzewu paragwajskiego, z którego przyrządza się napar popularny w krajach Ameryki Płd. [przypis edytorski]

Hervas o każdej z tych nauk napisał jeden tom (…) — Roku 1780 eksjezuita hiszpański nazwiskiem Hervas, wydał w Rzymie dwadzieścia tomów in quatro, obejmujących zupełne traktaty o różnych naukach. Pochodził on z rodziny naszego Hervasa. [przypis autorski]

Hervas (…) uznał światło za kwas (…) jednym z żywiołów kwasu uniwersalnego — Hervas umarł około roku 1660, jego wiedza w zakresie fizyki była więc ograniczona.Kwas uniwersalny Hervasa przywodzi na myśl ów pierwiastkowy kwas, o którym wspomina Paracelsus. [przypis autorski]

Hervieu, Paul (1857–1915) — francuski pisarz i dramaturg; jeden z intelektualistów najbardziej zaangażowanych w obronę Alfreda Dreyfusa. [przypis edytorski]

Herwegh, Georg (1817–1875) — niemiecki pisarz socjalistyczno-rewolucyjny; jeden z najważniejszych pisarzy niemieckiego proletariatu w XIX w. [przypis edytorski]

herytiera — dziedziczka. [przypis edytorski]

herytiera (z fr.) — dziedziczka fortuny. [przypis edytorski]

herytiera (z fr.) — dziedziczka. [przypis edytorski]

Herz! choeur! (…) mowa około serc — gra słów oparta na tym, że Herz po niem. znaczy serce, a fr. choeur (chór) wymawia się tak samo jak coeur — serce.DO WERYFIKACJI [przypis edytorski]

Herzenburg — fikcyjne miasteczko w Niemczech. [przypis edytorski]

Herzen — dziś popr.: Hercen, Aleksandr Iwanowicz (1812–1870), rosyjski pisarz, myśliciel i działacz społeczno-polityczny, zwolennik poglądów rewolucyjno-demokratycznych, stworzył doktrynę socjalizmu rosyjskiego, który miał powstać z pominięciem fazy kapitalizmu; popierał ruch rewolucyjny okresu Wiosny Ludów oraz powstanie styczniowe w Polsce; autor książki autobiograficznej Rzeczy minione i rozmyślania. [przypis edytorski]

Herzl, Theodor (1860–1904) — żydowski dziennikarz urodzony w Cesarstwie Austrii (w węgierskim Peszcie), twórca i główny ideolog syjonizmu. [przypis edytorski]

Hesjodos, dziś zwykle: Hezjod (VIII–VII p.n.e.) — epik grecki porównywany z Homerem, autor m.in. dydaktycznego poematu o rolnictwie pt. Prace i dni. [przypis edytorski]

hesped (hebr.) — żałobna przemowa pochwalna w tradycji żydowskiej; jedna z micw halachicznych. [przypis edytorski]

hesped — mowa pogrzebowa. [przypis tłumacza]

hesped — mowy pośmiertne, coś w rodzaju egzekwii. [przypis tłumacza]

Hesperia, błonia Saturna — po zdetronizowaniu przez syna Saturn (Kronos) miał być królem Hesperii (Italii). [przypis edytorski]

Hesperia — Italia a. tereny Europy zach., z Hiszpanią włącznie. [przypis edytorski]

Hesper — u Greków gwiazda zachodnia. [przypis redakcyjny]

Hesperus — Gwiazda wieczorna Wenera [tj. Wenus; red. WL]. [przypis autorski]

hesperus — w mitologi greckiej uosobienie planety Wenus. [przypis edytorski]

Hesperyd drzewo (mit. gr.) — jabłoń rodząca złote jabłka, rosnąca w ogrodzie nimf Hesperyd; jej owoce miał zdobyć Herakles. [przypis edytorski]

Hesperyd ogród (mit. gr.) — ogród pilnowany przez siostry Hesperydy, nimfy zachodzącego słońca, w którym rosła jabłoń rodząca złote jabłka; jej owoce miał zdobyć Herakles. [przypis edytorski]

Hesperyd ogród (mit. gr.) — ogród pilnowany przez siostry Hesperydy, nimfy zachodzącego słońca, w którym rosła jabłoń rodząca złote jabłka; jej owoce miał zdobyć Herakles. [przypis edytorski]

Hesperydy (mit. gr.) — trzy siostry, nimfy, strażniczki jabłoni o złotych jabłkach. [przypis edytorski]

Hesperydy (mit. gr.) — trzy siostry, nimfy zachodzącego słońca, opiekunki i strażniczki jabłoni rodzącej złote jabłka. [przypis edytorski]

Hesperydy (mit. gr.) — właścicielki strzeżonego przez smoka ogrodu, w którym rodziły się złote jabłka. [przypis edytorski]

Hesperyjskie brzegi — zachodnie. [przypis redakcyjny]

hesperyjskie jabłka (mit. gr.) — złote jabłka, rosnące w ogrodzie, którego strzegły Hesperydy, córki Atlasa i Hesperii. [przypis edytorski]

Hesse-Darmstadt — Hesja-Darmstadt, dawne niewielkie państwo niemieckie ze stolicą w mieście Darmstadt; powstałe w 1567 wskutek podziału Hesji pomiędzy synów Filipa Wielkodusznego, wchodziło w skład Świętego Cesarstwa Rzymskiego; po likwidacji Cesarstwa w 1806 przekształcone w Wielkie Księstwo Hesji, w 1871 stało się częścią Cesarstwa Niemieckiego. [przypis edytorski]

Hestera, właśc. Estera — bohaterka biblijnej Księgi Estery, dziewczyna żydowska, która została żoną króla perskiego Achaszwerosza, wybraną spośród wielu piękności kraju; narażając życie, wstawiła się za narodem żydowskim u króla, podważając rozkazy najwyższego urzędnika Hamana, który polecił Żydów zgładzić; król zgodził się oszczędzić Żydów, a Haman został powieszony. [przypis edytorski]

Hesterno (…) Lyaeo — Vergilius, Eclogae, VI, 15. [przypis tłumacza]

Hestia (mit. gr.) — bogini ogniska domowego, opiekunka młodych małżeństw, dzieci i sierot, siostra Zeusa i Hery; nigdy nie opuszczała Olimpu. [przypis edytorski]