Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5288 przypisów.

Diadorius Boudleaux Bryant (1920–1987) oraz Felice Bryant (ur. jako Matilda Genevieve Scaduto) (1925–2003) — małżeństwo amerykańskich autorów i wykonawców piosenek, w latach 50. i 60. XX wieku napisali muzykę i teksty do wielu znanych piosenek pop i country, szczególnie do przebojów duetu Everly Brothers. [przypis edytorski]

diadzieńka (z ros.) — wujaszku. [przypis edytorski]

diafragma (daw.; łac. diaphragma) — przepona; główny mięsień oddechowy u ssaków, oddzielający jamę brzuszną od jamy klatki piersiowej. [przypis edytorski]

diafragma — tu: przesłona fotograficzna. [przypis edytorski]

diagonal — rodzaj tkaniny bawełnianej, półwełnianej a. wełnianej o splocie skośnym z bardzo dużym nachyleniem prążków. [przypis edytorski]

Diagoras z Melos (V w. p.n.e.) — grecki poeta i sofista, znany jako pierwszy ateista; oskarżony w Atenach o bezbożność, zmarł w Koryncie. [przypis edytorski]

diakon — pierwszy z trzech stopni stanu duchownego w katolicyzmie, wystarczający do uroczystego udzielania chrztów, prowadzenia ceremonii małżeństwa, pogrzebów itp.; dawniej najniższym urzędem kościelnym był subdiakonat, nieuprawniający do udzielania sakramentów (obecnie większość funkcji subdiakonów wykonują osoby świeckie: ministranci i lektorzy). [przypis edytorski]

diak — pomocnik księdza w kościele prawosławnym, śpiewak liturgiczny i nauczyciel. [przypis edytorski]

diak — pomocnik księdza w kościele prawosławnym, śpiewak liturgiczny i nauczyciel w szkółce parafialnej. [przypis edytorski]

diak — tu: prawosławny kleryk. [przypis edytorski]

dialektycznie — o rozumowaniu i dyskusji: według zasad rozumowego dochodzenia do prawdy, w szczególności przez wskazywanie sprzeczności w sądach i argumentacji przeciwnika. [przypis edytorski]

dialektyczny — rozwijający się w procesie przezwyciężania przeciwieństw. [przypis edytorski]

dialektyka (filoz.) — koncepcja, w której rzeczywistość jest zmienna i stanowi proces rozwijający się przez przeciwieństwa. [przypis edytorski]

dialektyka — sztuka dyskutowania, zwłaszcza umiejętności rozumowego dochodzenia do prawdy przez ujawnianie i przezwyciężanie sprzeczności w rozumowaniu przeciwnika. [przypis edytorski]

dialektyka — tu: sztuka dyskusji, skoncentrowana na poprawności argumentacji w wypowiedziach i czysto rozumowym dochodzeniu do prawdy. [przypis edytorski]

dialektyk (daw.) — człowiek biegły w sztuce dyskutowania. [przypis edytorski]

dialektyk — tu: biegły w sztuce dyskutowania. [przypis edytorski]

Dialog — chodzi o krytyczne wobec wolnomularstwa dialogi Ernst i Falk. Rozmowy dla wolnomularzy (1778–80). [przypis edytorski]

dialogi Platona — Platon pisał swoje rozprawy filozoficzne w formie dialogów, dzięki temu mógł przestawić proces stopniowego dochodzenia do wiedzy. Platon utrwalił w nich postać i poglądy Sokratesa, który sam nie spisywał swoich poglądów. Najbardziej znane dialogi Platona to: Obrona Sokratesa, Uczta i Państwo. [przypis edytorski]

dialog (z gr. diálogos: rozmowa) — gatunek literacki, mający formę rozmowy między dwoma lub więcej osobami, wywodzący się ze starożytnej Grecji. Celem dialogu bywało często dotarcie do prawdy i jej przekazanie. [przypis edytorski]

diamenty — dziś N.lm: diamentami. [przypis edytorski]

Diamenty korony — fr. Les diamants de la couronne, opera komiczna francuskiego kompozytora Daniela Aubera z librettem Eugène'a Scribe'a, z 1841. [przypis edytorski]

diamenty — rytm wiersza sugeruje wymowę czterosylabową: dy-ja-men-ty. [przypis edytorski]

diametralnie — biegunowo, skrajnie. [przypis edytorski]

diamine! (wł.) — do licha! [przypis edytorski]

Diana de Poitiers (1499–1566) — dama dworu Klaudii de Valois, Ludwiki Sabaudzkiej i Eleonory Austriackiej; faworyta króla Francji Henryka II Walezjusza, który nadał jej tytuł księżny de Valentinois i obdarował posiadłością w Chenonceau, należącej do najpiękniejszych zamków nad Loarą. [przypis edytorski]

Diana — dziewicza bogini łowów, odpowiednik gr. Artemidy. [przypis edytorski]

Diana Efeska — Artemida Efeska; miasto Efez było w starożytności jednym z najstarszych i największych ośrodków kultu bogini płodności, anatolijskiej Kybele, utożsamionej z grecką Artemidą. Słynęło ze wspaniałej świątyni Artemidy Efeskiej (Artemizjon), uznanej później przez Greków za jeden z siedmiu cudów świata. [przypis edytorski]

Diana (mit. rz.) — bogini łowów i przyrody. [przypis edytorski]

Diana (mit. rz.) — bogini łowów, przyrody i księżyca. [przypis edytorski]

Diana (mit. rzym.) — bogini łowów i przyrody. [przypis edytorski]

Diana (mit.rzym.) — bogini łowów, księżyca i płodności, opiekunka zwierząt i przyrody. [przypis edytorski]

Diana (mit. rzym.) — bogini łowów, lasów, gór i księżyca, opiekunka kobiet, utożsamiana z gr. Artemidą. [przypis edytorski]

Diana (mit. rzym.) — bogini łowów, lasów, gór i księżyca, opiekunka kobiet, utożsamiana z gr. Artemidą. [przypis edytorski]

Diana (mit. rzym.) — bogini łowów, odpowiednik gr. Artemidy. [przypis edytorski]

Diana (mit. rzym.) — bogini łowów, przyrody, płodności i księżyca, córka Jowisza i Latony. [przypis edytorski]

Diana (mit. rzym.) — bogini płodności, przyrody, łowów, księżyca; początkowo czczona w gajach. [przypis edytorski]

Diana (mit. rzym.) — dziewicza bogini (jej greckim odpowiednikiem była Artemida), patronka polowań, związana z kultem księżyca. [przypis edytorski]

Diana (mit. rzym.) — dziewicza bogini księżyca i łowów. [przypis edytorski]

Diana (mit. rzym.) — dziewicza bogini łowów i księżyca, odpowiednik gr. Artemidy; do jej orszaku należały nimfy, czyli boginki uosabiające siły przyrody. [przypis edytorski]

Diana (mit. rzym.) — dziewicza bogini łowów i księżyca, odpowiednik greckiej Artemidy. [przypis edytorski]

Diana (mit. rzym.) — dziewicza bogini łowów i księżyca, opiekunka kobiet, odpowiednik gr. Artemidy. [przypis edytorski]

Diana (mit. rzym.) — dziewicza bogini łowów, lasów, gór i księżyca, opiekunka kobiet; odpowiednik Artemidy w mit. gr. [przypis edytorski]

Diana (mit. rzym.) — dziewicza bogini łowów. [przypis edytorski]

Diana (mit. rzym.) — dziewicza bogini łowów, przyrody i księżyca, odpowiednik gr. Artemidy. [przypis edytorski]

Diana (mit. rzym.) — dziewicza bogini łowów, przyrody, płodności i księżyca; utożsamiana z gr. Artemidą. [przypis edytorski]

Diana (mit. rzym.)— tu przywołana jako bogini księżyca. [przypis edytorski]

Diana — Roman goddess of the moon, the hunt, and chastity; her Greek counterpart is Artemis. [przypis edytorski]

Diana — rzymska bogini łowów, fauny i flory, płodności i Księżyca. [przypis edytorski]

diapazon — skala, rozpiętość głosu. [przypis edytorski]

diapazon (z gr.) — rozpiętość, skala (zwykle: instrumentu lub głosu). [przypis edytorski]

diapazon (z gr.) — skala, rozpiętość. [przypis edytorski]

diapazon (z gr.) — skala, rozpiętość; tu: poziom (emocji, patosu). [przypis edytorski]

diaria (z fonet. ang. diarrhea) — biegunka. [przypis edytorski]

Diario Official (hiszp.) — Dziennik Urzędowy. [przypis edytorski]

diaspora — rozproszenie członków narodu lub religii wśród innych narodów, religii. [przypis edytorski]

diatryba — mowa wyrażająca krytykę lub protest. [przypis edytorski]

diatryba — mowa wyrażająca krytykę lub protest. [przypis edytorski]

diatryba — przemowa lub utwór literacki, wyrażający sprzeciw albo krytykę. [przypis edytorski]

diatryba — tu: dyskusja, spór. [przypis edytorski]

diatryba — utwór wyrażający protest lub krytykę. [przypis edytorski]

diatryba — wypowiedź wyrażająca protest lub krytykę. [przypis edytorski]

diatryba — wypowiedź wyrażająca protest lub krytykę; tu: Diatryba doktora Akakia, satyryczny utwór Woltera wymierzony przeciw Maupertuisowi. [przypis edytorski]

Diaz de Luco, Juan Bernardo (1495–1556) — hiszpański kanonista, biskup Calahorry. [przypis edytorski]

dicht’ ich darauf — denk ich daran. [przypis edytorski]

Dichtung und Wahrheit (niem.) — Fakt i Fikcja. [przypis edytorski]

Dichtung und Wahrheit (niem.) — poezja i prawda (podtytuł autobiografii Johanna Wolfganga Goethego) [przypis edytorski]

Dichtung und Wahrheit (niem.) — poezja i prawda (podtytuł autobiografii Johanna Wolfganga Goethego). [przypis edytorski]

Dichtung und Wahrheit — „Prawda i zmyślenie”, tytuł autobiograficznej powieści Goethego. [przypis edytorski]

Dickens, Charles (1812–1870) — angielski pisarz, jeden z czołowych twórców powieści społeczno-obyczajowej 2. połowy XIX w. Autor m.in.: Klubu Pickwicka, Olivera Twista, Dawida Copperfielda, Magazynu osobliwości i Wielkich nadziei. [przypis edytorski]

Dickens, Charles (1812–1870) — angielski pisarz, jeden z czołowych twórców powieści społeczno-obyczajowej 2. połowy XIX w.; autor m.in.: Klubu Pickwicka, Olivera Twista, Dawida Copperfielda, Magazynu osobliwości i Wielkich nadziei. [przypis edytorski]

Dickens, Charles (1812–1870) — angielski pisarz, jeden z czołowych twórców powieści społeczno-obyczajowej 2. połowy XIX w.; autor m.in. powieści: Klubu Pickwicka, Oliver Twist, Dawid Copperfield, Magazyn osobliwości i Wielkie nadzieje. [przypis edytorski]

Dickens, Charles (1812–1870) — angielski pisarz, jeden z czołowych twórców powieści społeczno-obyczajowej 2. połowy XIX w. Autor m.in.: Klubu Pickwicka, Olivera Twista, Dawida Copperfielda, Magazynu osobliwości i Wielkich nadziei. [przypis edytorski]

Dickens, Charles (1812–1870) — angielski pisarz, jeden z czołowych twórców powieści społeczno-obyczajowej XIX w. [przypis edytorski]

Dickens, Charles (1812–1870) — angielski pisarz. [przypis edytorski]

Dickens, Charles (1812–1870) — angielski powieściopisarz. [przypis edytorski]

Dickens, Charles (1812–1870) — angielski powieściopisarz, wybitny przedstawiciel powieści społeczno-obyczajowej. [przypis edytorski]

Dickens, Charles (1812–1870) — pisarz angielski, często poruszający tematykę społeczną. [przypis edytorski]

Dick — zdrobnienie od Richard; w angielskiej wersji książki częściej: Dicky. W polskim wydaniu z 1925 roku w tym miejscu znajdowało się imię Olek, to spolszczenie nie powtórzyło się jednak dalej w teście. [przypis edytorski]

Dico ego, tu dicis… (łac.) — mówię ja, ty mówisz, wreszcie mówi i tamten; po tych wypowiedziach widać już tylko same wypowiedzi. [przypis edytorski]

dico (łac.) — twierdzę, mówię. [przypis edytorski]

dictator (łac.) — dyktator, urząd w staroż. Rzymie, stosowany w sytuacjach nadzwyczajnych, a sprawującemu dający nieograniczoną władzę na określony czas. [przypis edytorski]

Dictionnaire (…) des Empereurs, etc. (fr.) — słownik teologiczny, historyczny, poetyczny, kosmograficzny, chronologiczny, zawierający krótkie życiorysy najznaczniejszych patriarchów, doktorów Kościoła itd., wraz z bajkami, ich mitologiami i wyjaśnieniem itd. itd., jak również opisem państwa cesarzy itd. [przypis edytorski]

dictum (łac.) — powiedzenie, polecenie, rozkaz. [przypis edytorski]