Przypisy

Uwagi o rządzie Polski — tytuł polskiego tłumaczenia stanowiącego podstawę niniejszej publikacji brzmi: Uwagi nad rządem Polski, w oryginale jest to: Considérations sur le gouvernement de Pologne. Traktat funkcjonuje w Polsce także pod tytułem, pod którym opublikowano późniejsze tłumaczenie: Uwagi o rządzie polskim. [przypis edytorski]

uwalany — pobrudzony. [przypis edytorski]

uwalany — ubrudzony. [przypis edytorski]

uwalniany — tu: zwalniany (z posady, tj. z pracy). [przypis edytorski]

U was tut budiet płocho, oczeń płocho, a na Donie spokojno, sławno (ukr.) — U was tu będzie źle, bardzo źle, a na Donie spokojnie, miło. [przypis edytorski]

uważać co (daw.) — zwracać uwagę na co. [przypis edytorski]

uważać coś (daw.) — dziś: zwracać na coś uwagę, zauważać coś. [przypis edytorski]

uważać coś jako — dziś popr.: uważać coś za. [przypis edytorski]

uważać czegoś — tu: pilnować. [przypis edytorski]

uważać (daw.) — tu: zauważać, spostrzegać. [przypis edytorski]

uważać (daw.) — tu: zwracać uwagę. [przypis edytorski]

uważać (daw.) — zauważać, dostrzegać. [przypis edytorski]

uważać (daw.) — zauważać, dostrzegać, spostrzegać. [przypis edytorski]

uważać jako (daw.) — postrzegać jako. [przypis edytorski]

uważać (…) jako — dziś: uważać za. [przypis edytorski]

uważać jako — dziś: uważać za. [przypis edytorski]

uważać jako klasyczne — dziś: uważać za klasyczne. [przypis edytorski]

uważać kogoś (daw.) — dziś: zwracać na kogoś uwagę, zauważać kogoś. [przypis edytorski]

uważać kogoś — postrzegać, oceniać kogoś. [przypis edytorski]

uważać się jako — dziś popr.: uważać się za. [przypis edytorski]

uważać (tu daw.) — zauważać, widzieć, zwracać uwagę. [przypis edytorski]

uważać — tu: rozważać. [przypis edytorski]

uważać — tu: szanować, uważać za istotne. [przypis edytorski]

uważać — tu: widzieć, zauważać. [przypis edytorski]

uważać — tu: zauważać. [przypis edytorski]

uważać — tu: zauważać, spostrzegać. [przypis edytorski]

uważać — tu: zauważać, widzieć, zwracać uwagę. [przypis edytorski]

uważać — tu: zauważyć. [przypis edytorski]

uważać — tu: zauważyć, spostrzec. [przypis edytorski]

uważać — tu: zważać, zwracać uwagę. [przypis edytorski]

uważać — tu: zwracać uwagę na coś. [przypis edytorski]

uważając świat (…) z emanacją Boga — prawdopodobnie: uważając świat za emanację Boga. [przypis edytorski]

uważając — tu: zwracając uwagę, pamiętając. [przypis edytorski]

uważają dąb bezszypułkowy i szypułkowy za oddzielne gatunki — tak klasyfikuje się je w systematyce współczesnej. [przypis edytorski]

uważają każdy legat jako zrabowany — dziś popr.: uważają każdy legat za zrabowany. [przypis edytorski]

uważaj je jako (daw.) — uważaj je za; traktuj je jako. [przypis edytorski]

uważaj twym sługą — dziś popr.: uważaj za twego sługę. [przypis edytorski]

uważajże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: uważaj przecież, zwróć uwagę wreszcie. [przypis edytorski]

uważaj — zwróć uwagę na kogo (co). [przypis edytorski]

uważałem — tu dziś: zauważyłem. [przypis edytorski]

uważałem — tu: zauważyłem. [przypis edytorski]

uważał ją jako — miał ją za; uznawał ją za. [przypis edytorski]

uważał się — tu: był uważany. [przypis edytorski]

uważał (…) tę scenę jako (…) atak — dziś: uważał tę scenę za atak. [przypis edytorski]

uważam (…) sądy Twe sprawiedliwe (daw.) — uważam (…) za sprawiedliwe. [przypis edytorski]

uważanie (przest.) — poważanie, szacunek. [przypis edytorski]

uważany (daw.) — tu: obserwowany, badany. [przypis edytorski]

uważcie — dziś tylko: zauważcie a. zwróćcie uwagę. [przypis edytorski]

uważcie — dziś: zauważcie; zwróćcie uwagę. [przypis edytorski]

uważcie — tu: patrzcie, zauważcie. [przypis edytorski]

uważ — daw. forma trybu rozkazującego; dziś: zwróć uwagę, zauważ. [przypis edytorski]

uważ — dziś: rozważ. [przypis edytorski]

uważony (starop.) — zauważony, spostrzeżony. [przypis edytorski]

uważyć (daw.) — zdać sobie z czegoś sprawę. [przypis edytorski]

uważyć — dziś: zauważyć; zwrócić uwagę. [przypis edytorski]

uważyć — rozważyć. [przypis edytorski]

Uważamy za niezbite i oczywiste następujące prawdy: że wszyscy ludzie stworzeni zostali równymi sobie; że Stwórca udzielił im pewnych praw niezbywalnych, w rzędzie których na pierwszym miejscu należy postawić prawo do życia, do wolności i do poszukiwania szczęścia; celem zapewnienia sobie tych praw ludzie ustanowili między sobą rządy, których władza wypływa z woli rządzonych; że ilekroć jakakolwiek forma rządu sprzeciwia się celowi, w jakim była ustanowiona, naród ma prawo zmienić ją lub znieść zupełnie i ustanowić rząd nowy na takich zasadach (…) oparty, jakie mu się wydadzą najodpowiedniejszymi do zapewnienia własnego bezpieczeństwa i pomyślności. — cytat za: Wiek XVI–XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa: WN PWN, 1999, s. 470–472. [przypis edytorski]

uwazować (gw.) — uważać. [przypis edytorski]

uwdzięk — wdzięk. [przypis edytorski]

uwertura — instrumentalny utwór rozpoczynający operę lub koncert. [przypis edytorski]

uwertura (muz., fr. ouverture: otwarcie) — instrumentalny utwór rozpoczynający operę lub koncert. [przypis edytorski]

uwertura (muz.) — instrumentalny utwór rozpoczynający operę lub koncert. [przypis edytorski]

uwertura (muz.) — utwór orkiestrowy będący wstępem do opery, kantaty, oratorium itp. [przypis edytorski]

uwertura — utwór orkiestrowy stanowiący wstęp do opery, oratorium lub innego dużego dzieła muzycznego. [przypis edytorski]

uwertura — wstęp (dosł.: wstępna część utworu muzycznego). [przypis edytorski]

uwertura — wstępna część utworu muzycznego. [przypis edytorski]

u White'a — w najstarszym i jednym z najbardziej ekskluzywnych londyńskich klubów dla dżentelmenów, położonym przy St James's Street. [przypis edytorski]

uwiązgł — dziś popr.: uwiązł. [przypis edytorski]

uwiązgł — dziś: uwiązł. [przypis edytorski]

uwiadomić (daw.) — powiadomić, poinformować. [przypis edytorski]

uwiadomić — dziś: powiadomić. [przypis edytorski]

uwiadomić — zawiadomić, powiadomić. [przypis edytorski]

uwiadomienie (daw.) — powiadomienie, zawiadomienie. [przypis edytorski]

uwiadomienie — dziś: zawiadomienie, powiadomienie. [przypis edytorski]

uwidomiony — dziś: uwidoczniony. [przypis edytorski]

uwidzieć (daw.) — zobaczyć. [przypis edytorski]

uwidzieć — dziś: zobaczyć. [przypis edytorski]

uwidzieć (gw.) — zobaczyć, dostrzec. [przypis edytorski]

uwidzieć (gw.) — zobaczyć. [przypis edytorski]

uwidzieć — zobaczyć. [przypis edytorski]

uwięźnięta kiszka — przepuklina. [przypis edytorski]

uwięzgłem — dziś popr.: uwiązłem. [przypis edytorski]

uwięzgnęliśmy — dziś popr. forma: uwięźliśmy. [przypis edytorski]

uwięzgnie — dziś popr.: uwięźnie. [przypis edytorski]

uwięzion (daw.) — uwięziony. [przypis edytorski]

uwięziono — prawdopodobnie raczej: uwieziono; odpowiadał głową, spod czyjej trupa uwieziono warty — za nieupilnowanie wisielca wartownik ponosił karę śmierci. [przypis edytorski]

uwięznął — dziś popr. forma: uwiązł. [przypis edytorski]

uwiedziony od drugich — dziś: uwiedziony przez drugich. [przypis edytorski]

Uwielbiajmy w Fryderyku Wilhelmie duszę i sprawiedliwość — w wydaniu z 1816 r. autor dodał przypis: Tak fałszywe o nim mniemanie potrafił w sejmujących wmówić Lukiezyni. [przypis edytorski]

uwieńczon (daw.) — skrócona forma przymiotnika r.m.; dziś: uwieńczony. [przypis edytorski]

uwieńczon — dziś popr.: uwieńczony. [przypis edytorski]

uwieńczyły kwiaty (daw.) — dziś: uwieńczyły kwiatami; por.: innymi słowy (starop. forma N. lm). [przypis edytorski]

uwierzą li — konstrukcja z partykułą wzmacniającą i pytajną li; znaczenie: czy uwierzą. [przypis edytorski]

uwieść — tu: zwieść, oszukać, wywieść w pole. [przypis edytorski]

uwiezły — dziś popr.: uwiozły. [przypis edytorski]

uwikłać — tu: usidlić. [przypis edytorski]

uwinięty — dziś: owinięty. [przypis edytorski]

uwiniony (daw.) — dziś popr. forma: owinięty. [przypis edytorski]

uwiódł — tu: powiódł, poprowadził. [przypis edytorski]

uwiódszy (starop. forma) — uwiódłszy. [przypis edytorski]