Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | norweski | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3260 przypisów.
Herkules (mit. rz.) a. Herakles (mit. gr.) — heros, mityczny siłacz; był synem króla bogów i śmiertelniczki, zasłynął wykonaniem 12 trudnych i niebezpiecznych zadań. [przypis edytorski]
Herkules (mit. rz.) a. Herakles (mit. gr.) — heros, mityczny siłacz. [przypis edytorski]
Herkules (mit. rz.) a. Herakles (mit. gr.) — syn Zeusa i Alkmeny; cechował się nadludzką siłą, odwagą, urodą; patron kultury, atletyki, handlu. [przypis edytorski]
Herkules (mit. rz.) a. Herakles (mit. gr.) — syn Zeusa i Alkmeny; cechował się nadludzką siłą, odwagą, urodą; zasłynął jako wykonawca dwunastu niezwykle trudnych i niebezpiecznych prac; patron kultury, atletyki, handlu. [przypis edytorski]
Herkules (mit. rz.) — syn Zeusa i Alkmeny; cechował się nadludzką siłą, odwagą, urodą; patron kultury, atletyki, handlu. [przypis edytorski]
Herkules (mit. rzym.) a. Herakles (mit. gr.) — heros grecki słynny z ogromnej siły i wykonania 12 trudnych i niebezpiecznych zadań. [przypis edytorski]
Herkules (mit. rzym.) a. Herakles (mit. gr.) — heros, mityczny siłacz. [przypis edytorski]
Herkules (mit. rzym.) a. Herakles (mit. gr.) — heros, mityczny siłacz, słynny z wykonania 12 trudnych i niebezpiecznych zadań. [przypis edytorski]
Herkules (mit. rzym.) a. Herakles (mit. gr.) — heros, mityczny siłacz, zasłynął wykonaniem 12 trudnych i niebezpiecznych zadań; by go [świat] podtrzymać (…), trzeba ramion Herkulesa: wykonując jedno z zadań, Herkules spotkał się na dalekim zachodzie z Atlasem, gigantem podtrzymującym na barkach sklepienie niebieskie, którego namówił do zdobycia jabłek z ogrodu Hesperyd, podczas gdy sam w tym czasie dźwigał za niego sklepienie. [przypis edytorski]
Herkules — mityczny bohater grecki. [przypis redakcyjny]
Herkules na rozstaju dwóch dróg — staroż. grecka przypowieść etyczna o młodym herosie Heraklesie (rzym. Herkulesie), któremu na rozstaju dróg ukazały się dwie kobiety, Nieprawość i Cnota, nakłaniające do wyboru jednej z dwóch dróg życia i przedstawiające swoje argumenty: za życiem łatwym i przyjemnym oraz za pełnym trudów, ale chwalebnym. [przypis edytorski]
Herkulesowe słupy — słupami Heraklesa w starożytności nazywano Cieśninę Gibraltarską. [przypis edytorski]
Herkulesowe wrzeciono — Herkules, służąc przez 3 lata u królowej lidyjskiej Omfali, prządł wełnę. [przypis redakcyjny]
herkulesowy — taki jak u Herkulesa, mitycznego starożytnego bohatera słynącego z nadludzkiej siły i dokonania wielu niezwykłych czynów. [przypis edytorski]
Herkules — [tu:] Herkules I d'Este, książę Ferrary, ojciec Alfonsa i Hipolita; pozbawiony tronu i wygnany z Ferrary przez brata swego, bękarta Mikołaja I, Leonella, bawił na dworze Alfonsa I, króla Neapolu, („króla Katalony”), gdzie zostawił pamięć swych dzieł rycerskich; powrócił z wygnania i objął rządy w Ferrarze dopiero po śmierci Borsa, brata Leonella. [przypis redakcyjny]
Herkules — [tu:] Herkules I d'Este, książę Ferrary, ojciec Alfonsa i Hipolita; pozbawiony tronu i wygnany z Ferrary przez brata swego, bękarta Mikołaja I, Leonella, bawił na dworze Alfonsa I, króla Neapolu („króla Katalony”), gdzie zostawił pamięć swych dzieł rycerskich; powrócił z wygnania i objął rządy w Ferrarze dopiero po śmierci Borsa, brata Leonella. [przypis redakcyjny]
Herkules — w mitologii rzymskiej jeden z herosów; w greckiej wersji mitu jego „uwodzicielka” to Dejanira. [przypis edytorski]
Herkules, wtóry zięć królowi wielkiemu — Herkules d'Este, syn Alfonsa, pojął za żonę Renatę, córkę króla francuskiego („wielkiego”), Ludwika XII. [przypis redakcyjny]
Herkules z Bachem miasta uczynili / Długo sławne — i Herkules, i Bachus urodzili się w Tebach i tak też w oryginale: „Si Tebe fece Ercole e Bacco lieta”; tłumacz przez nieuwagę położył lm: miasta. [przypis redakcyjny]
herkuliczny — przypominający Herkulesa. [przypis edytorski]
herma — element dekoracyjny w architekturze: zwężający się ku dołowi czworokątny słupek ozdobiony rzeźbą głowy boga (pierwotnie Hermesa, w połączeniu z wyobrażeniem fallusa). [przypis edytorski]
Hermafroditos (mit. gr.) — syn Hermesa i Afrodyty; na prośbę wzgardzonej nimfy Salmakis złączony z nią w jedno ciało. [przypis edytorski]
hermafrodyta (gr.) — obojnak, organizm dwupłciowy. [przypis edytorski]
hermafrodyta — istota dwupłciowa; tu: o kobiecie, która publikuje pod męskim pseudonimem. [przypis edytorski]
hermafrodyta — istota dwupłciowa; w mit gr. syn Hermesa i Afrodyty; na prośbę wzgardzonej nimfy Salmakis złączony z nią w jedno ciało. [przypis edytorski]
hermafrodyta — obojnak, osoba posiadająca zarówno męskie, jak i żeńskie organy płciowe. [przypis edytorski]
hermafrodyta — (od imion bogów gr. Hermesa i Afrodyty) istota dwupłciowa. [przypis edytorski]
Hermafrodyty, Słowiano-Polacy — tak Słowacki nazywa polskich zwolenników panslawizmu, ideologii wyzwolenia i zjednoczenia Słowian, powstałej w Czechach i przejętej przez propagandę carską jako przykrywka dla rusyfikacji. [przypis edytorski]
Hermandad a. Santa Hermandad (hiszp.: bractwo, święte bractwo) — średniowieczne hiszpańskie bractwa samoobrony, rodzaj milicji miejskich, z czasem zostały podporządkowane kościołowi katolickiemu, pełniły funkcje policyjne i celne, pilnowały m.in. szlaków pielgrzymkowych; istniały do 1835 r. [przypis edytorski]
Herman i Dorota — poemat idylliczny Goethego z 1797, który stał się inspiracją dla Adama Mickiewicza do napisania Pana Tadeusza. [przypis edytorski]
Herman, Martial (1759–1795) — przewodniczący Trybunału Rewolucyjnego, prowadzący m.in. sprawy dot. Dantona i Marii Antoniny. [przypis edytorski]
Hermann Bahr, (…) „ein glanzender Allesempfanger, Allesüberwinder”, jak zwie go złośliwie Kummer — F. Kummer, Deutsche Literaturgeschichte des 19. und 20. Jahrhunderts, Dresden 1922, II, s. 315. [przypis autorski]
„Hermann Goering” — Dywizja Pancerno-Spadochronowa „Hermann Göring” była jednostką Luftwaffe, a nie Waffen-SS. [przypis edytorski]
Hermann Minkowski (1864–1909) — niemiecki matematyk i fizyk. [przypis edytorski]
Herman — Po teutońsku Herman, po rzymsku Arminius, ten sam, który wyrżnął legie rzymskie pod dowództwem Warrusa. Znany jest żal Augusta i słowa: „Warrusie, wróć mi legiony moje!”. [przypis autorski]
Hermant, Abel (1862–1950) — fr. pisarz, autor powieści i sztuk teatralnych. Abla Hermant — dziś popr. odmiana nazwiska: Abla Hermanta. [przypis edytorski]
hermaphroditismus verus (łac.) — hermafrodytyzm prawdziwy. [przypis edytorski]
Hermas (II w.) — pisarz wczesnochrześcijański, autor Pasterza. [przypis edytorski]
Hermejas (mit. gr.) — Hermes, bóg kupców i złodziei, posłaniec bogów. [przypis edytorski]
hermelin — tu daw.: biały plusz w czarne cętki. [przypis edytorski]
Hermes czarnoksiężnik — Hermes Trismegistos, postać mityczna, łącząca cechy greckiego Hermesa i egipskiego Thota, patron wiedzy i mądrości tajemnej; był uznawany za autora kilkunastu traktatów, które odegrały wielką rolę w alchemii, praktykach magicznych i astrologii oraz stanowiły podstawę systemu filozoficznego zwanego hermetyzmem. [przypis edytorski]
Hermesie, panie włości podziemnych — Hermes Psychopompos, czyli Hermes Wiodący Dusze, prowadzi dusze zmarłych do świata podziemi (por. Odyseja XXIV, 1–14). [przypis edytorski]
Hermes (mit. gr.) — bóg kupców i złodziei, posłaniec bogów. [przypis edytorski]
Hermes (mit. gr.) — bóg kupców, podróżnych, złodzei i wynalazców, posłaniec bogów. [przypis edytorski]
Hermes (mit. gr.) — bóg kupców, podróżnych, złodziei i wynalazców, posłaniec bogów. [przypis edytorski]
Hermes (mit. gr.) — bóg podróżnych, kupców i mówców, posłaniec bogów; na cześć Hermesa jako opiekuna sportu i gimnastyki w gimnazjonach (ośrodkach ćwiczeń) odbywało się coroczne święto Hermaja, obejmujące różnego rodzaju gry i zawody lekkoatletyczne, które prawdopodobnie miały bardziej swobodny charakter niż zwykle. [przypis edytorski]
Hermes (mit. gr.) — bóg podróżnych, kupców i mówców, posłaniec bogów. [przypis edytorski]
Hermes (mit. gr.) — bóg podróżnych, kupców i złodziei, posłaniec bogów; jako opiekunowi podróżnych stawiano mu przy drogach pomniki zwane hermami: słupy zwieńczone głową lub popiersiem Hermesa; podejrzany o to, że nocą poutrącał posągi Hermesa: na hermie umieszczano także wyobrażenie fallusa (męskiego członka); właśnie tę część poobtłukiwali nieznani sprawcy. [przypis edytorski]
Hermes (mit. gr.) — bóg podróżnych, kupców i złodziei, posłaniec bogów; jako opiekunowi podróżnych stawiano mu przy drogach pomniki zwane hermami: słupy zwieńczone głową lub popiersiem Hermesa; fatalnie a humorystycznie ktoś (…) poobtłukiwał w nocy wszystkie posągi Hermesa: na hermie umieszczano także wyobrażenie fallusa (męskiego członka); właśnie tę część poobtłukiwali nieznani sprawcy. [przypis edytorski]
Hermes (mit. gr.) — bóg podróżnych, kupców i złodziei, posłaniec bogów. [przypis edytorski]
Hermes (mit. gr.) — bóg podróżnych, złodziei i wynalazców, posłaniec bogów. [przypis edytorski]
Hermes (mit. gr.) — bór handlu, kupców i złodziei. [przypis edytorski]
Hermes (mit. gr.) — syn Zeusa i Mai, bóg dróg, kupców i podróżnych, posłaniec bogów, odpowiedzialny także za odprowadzanie dusz zmarłych. [przypis edytorski]
Hermes (mit. gr.) — syn Zeusa i Mai, bóg dróg, kupców i podróżnych, posłaniec bogów; przedstawiany z laską herolda oplecioną dwoma wężami, w uskrzydlonym kapeluszu podróżnym oraz w sandałach ze skrzydłami, dzięki którym szybko podróżował. [przypis edytorski]
Hermes (mit. gr.) — syn Zeusa i Mai, bóg podróżnych, kupców i złodziei, posłaniec bogów. [przypis edytorski]
Hermes (mit. gr.) — syn Zeusa i Mai; posłaniec bogów olimpijskich, bóg handlu i żeglugi, opiekun kupców i złodziei. [przypis edytorski]
Hermes Trismegistos — bóstwo hellenistyczne, czczone w pierwszych wiekach n.e., powstałe z połączenia tradycji egipskich (Thot) i greckich, uosobienie mądrości i wiedzy tajemnej, wg legendy autor tysięcy ksiąg. [przypis edytorski]
Hermes Trismegistos — bóstwo okresu hellenistycznego, łączące cechy gr. Hermesa i egipskiego Thota, patronujące wiedzy tajemnej. [przypis edytorski]
Hermes Trismegistos (gr.: Hermes Po Trzykroć Wielki) — legendarna postać hellenistyczna, łącząca cechy greckiego boga Hermesa i egipskiego Thota, wcielająca ideę harmonijnej symbiozy religii, nauki i sztuki, a także mądrości i mistyki; patron wiedzy tajemnej (czyli tzw. hermetycznej), astrologii i alchemii; przypisywano mu autorstwo kilkunastu traktatów (Hermetica), niezmiernie cenionych przez średniowiecznych i renesansowych islamskich i europejskich alchemików, astrologów, adeptów nauk okultystycznych i ezoterycznych. [przypis edytorski]
Hermes Trismegistos (mit. gr. i mit. rzym.) — Hermes Po Trzykroć Wielki; synkretyczne bóstwo hellenistyczne, połączenie cech greckiego boga Hermesa i egipskiego Thota. [przypis edytorski]
Hermes Trismegistos (z gr. dosł.: Hermes Po Trzykroć Wielki) — bóstwo hellenistyczne wcielające ideę harmonijnej symbiozy religii, nauki i sztuki, a także (na innym poziomie) mądrości i mistyki. Figura Trismegistosa łączy cechy gr. boga Hermesa i egipskiego Thota z elementami mistyki judaistycznej; patronuje on astrologii i alchemii, duchowemu rozwojowi prowadzącemu ku prawdziwemu, syntetycznemu poznaniu świata i zaświatów. Jest symbolem wiedzy tajemnej (czyli tzw. hermetycznej). Uznawano go za autora wielu ksiąg (m.in. Tabula Smaragdina czyli Tablica Szmaragdowa oraz zbiór traktatów Corpus Hermeticum) mających wpływ na filozofię różokrzyżowców oraz licznych tradycji ezoterycznych, gnostyckich i kabalistycznych. [przypis edytorski]
Hermes Trismegistos (z gr.: Hermes Po Trzykroć Wielki) — hellenistyczne bóstwo wcielające ideę harmonijnej symbiozy religii, nauki i sztuki; mądrości i mistyki. Figura Trismegistosa łączy cechy gr. boga Hermesa i egipskiego Thota z elementami mistyki judaistycznej; patronuje on astrologii i alchemii, duchowemu rozwojowi prowadzącemu ku prawdziwemu, syntetycznemu poznaniu świata i zaświatów. Jest symbolem wiedzy tajemnej (czyli tzw. hermetycznej). Uznawano go za autora wielu ksiąg (m.in. Tabula Smaragdina czyli Tablica Szmaragdowa oraz zbioru traktatów Corpus Hermeticum) mających wpływ na filozofię różokrzyżowców oraz licznych tradycji ezoterycznych, gnostyckich i kabalistycznych. [przypis edytorski]
Hermes Trismegistos (z gr. Hermes Po Trzykroć Wielki) — hellenistyczne bóstwo wcielające ideę harmonijnej symbiozy religii, nauki i sztuki; mądrości i mistyki. Figura Trismegistosa łączy cechy gr. boga Hermesa i egipskiego Thota z elementami mistyki judaistycznej; patronuje on astrologii i alchemii, duchowemu rozwojowi prowadzącemu ku prawdziwemu, syntetycznemu poznaniu świata i zaświatów. Jest symbolem wiedzy tajemnej (czyli tzw. hermetycznej). Uznawano go za autora wielu ksiąg (m.in. Tabula Smaragdina czyli Tablica Szmaragdowa oraz zbiór traktatów Corpus Hermeticum) mających wpływ na filozofię różokrzyżowców oraz licznych tradycji ezoterycznych, gnostyckich i kabalistycznych. [przypis edytorski]
Hermesy o uszach szpiczastych — zapewne omyłka autora: ze spiczastymi uszami i capią bródką przedstawiany był grecki bóg Pan, którego ojcem miał być Hermes. [przypis edytorski]
hermetyczne nauki — nauki tajemne. [przypis edytorski]
hermetyczny — dotyczący wiedzy tajemnej. [przypis edytorski]
Herminia Naglerowa (1890–1957) — pisarka i publicystka, z zawodu nauczycielka; w dwudziestoleciu międzywojennym publikowała realistyczną prozę z elementami ekspresjonizmu pod pseudonimem Jan Stycz, działała w Związku Literatów Polskich i PEN-Clubie; po wojnie na emigracji w Londynie, pełniła funkcję wiceprezeski Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. [przypis edytorski]
Hermione — córka Menelausa i Heleny, wnuczka Ledy, żona Pyrrusa, a po jego śmierci Orestesa. [przypis edytorski]
Hermogen a. Hermogenes — właśc. Marcus Tigelius Hermogenes, znany ówcześnie śpiewak. [przypis edytorski]
Hermogenes — brat Kalliasa, ubogi, gdyż spadek po ojcu (zginął w 424 w bitwie pod Delion) otrzymał Kallias. [przypis tłumacza]
Hermogenes, syn Hipponika — przyrodni brat Kalliasa (syn Hipponika z nieprawego łoża), gorący wielbiciel Sokratesa. [przypis tłumacza]
Hermogenes, syn Hipponika — przyrodni brat Kalliasa (zob. Sympozjon). [przypis tłumacza]
Hermogenes — wierny uczeń Sokratesa, ubogi, gdyż majątek ojca Hipponika odziedziczył brat Kallias (zob. Sympozjon). [przypis tłumacza]
hermogenianie — wyznawcy poglądów Hermogenesa (II/III w.), gnostyka działającego w Syrii, a następnie w Kartaginie. [przypis edytorski]
Hermonides — brat Filandra. [przypis redakcyjny]
Hermon — masyw górski o wys. 2814 m n.p.m., najwyższy szczyt w łańcuchu górskim Antyliban. Obecnie znajduje się na granicy Syrii, Izraela i Libanu. [przypis edytorski]
Hermopolis (z gr.: miasto ośmiu) — w staroż. Egipcie ośrodek kultu boga Thota (księżycowego boga mądrości, stwórcy świata), a także centrum kultu ośmiu bóstw (Ogdoady), które wg wierzeń miały tu zapoczątkować powstanie boga, stwórcy ludzi, byli to: bóstwa wód pierwotnych Nun i jego małżonka Naunet, bóstwa ciemności Kuk i Kauket, niewidzialności Tenemu i Tenemut (późn. Amon i Amaunet) oraz bóstwa uosabiające nieskończoną przestrzeń Huh i Hauhet; bogowie Ogdoady przybrali postać żab, zaś boginie postać węży, jedynie Amon stał się wężem o imieniu Kemofet, tj. „ten, który spełnił swój czas”. W okresie hellenistycznym kult Thota przekształcił się w kult Hermesa. [przypis edytorski]
Hermus — złotonośna rzeka w Małej Azji. [przypis redakcyjny]
hermy — słupy stawiane w staroż. Grecji przy drogach, skrzyżowaniach i bramach, zwieńczone głową lub popiersiem boga Hermesa, opiekuna podróżnych; na hermie umieszczano także wyobrażenie fallusa (męskiego członka). [przypis edytorski]
Hernani — bohater głośnego dramatu romantycznego Hernani, czyli honor kastylijski Wiktora Hugo (1802–1885) z 1829 r. [przypis edytorski]
Hernani — dramat romantyczny Wiktora Hugo; premiera w roku 1830 spowodowała ostrą dyskusję, tzw. bitwę o Hernaniego, i stanowi datę przełomową w historii teatru francuskiego. [przypis edytorski]
Hernani — dramat Wiktora Hugo (1829); jego premiera stała się pretekstem do gwałtownego sporu między klasykami a romantykami, określanego jako „bitwa o Hernaniego”. [przypis edytorski]
Hernani — dramat Wiktora Hugo (1829); jego wystawienie w teatrze stało się pretekstem do gwałtownego sporu między klasykami a romantykami, określanego jako „bitwa o Hernaniego”. [przypis edytorski]
Hernani — przełomowy dramat Wiktora Hugo z 1830, stanowiący praktyczną realizację zasad dramatu romantycznego; wzbudził kontrowersje, podzielił ówczesnych starszych i młodszych krytyków i odbiorców (tzw. „bitwa o Hernaniego”). [przypis edytorski]
Hernani — tytuł sztuki Victora Hugo (1802–1885), której paryska premiera miała miejsce 25 lutego 1830 r. Sławne stały się przede wszystkim demonstracje towarzyszące przedstawieniom: zwolennicy romantyzmu starli się z klasykami nie tylko na słowa, ale też na fantazyjne przebrania. [przypis redakcyjny]
Hernikowie (łac. Hernici) — staroitalski lud poch. sabińskiego, którego nazwa zoznacza „mieszkańców skał”; zamieszkały w Lacjum, między dzisiejszym jeziorem Ficino a doliną rzeki Sacco. [przypis edytorski]
Herod (72–4 p.n.e) — król Judei, namiestnik rzymski. [przypis edytorski]
Heroda, bardzo jeszcze naówczas młodego — według Starożytności XIV, IX, 2, miał lat 25. [przypis tłumacza]
Herod Agryppa I (10 p.n.e.–44 n.e.) — syn Arystobula I, wnuk Heroda Wielkiego, król Batanei, Gaulanitydy, Trachonu i Paneas od 37, Galilei i Perei od 39, Judei od 41. [przypis edytorski]
Herod Agryppa II (ok. 27–ok. 93 n.e.) — ostatni władca z dynastii herodiańskiej, prawnuk Heroda Wielkiego; wychowany w Rzymie, jako jako obywatel rzymski nosił imię Marek Juliusz Agryppa; panował na terytorium na płn. od Judei jako klient państwa rzymskiego, z prawem nadzoru nad Świątynią Jerozolimską; podczas powstania żydowskiego stanął po stronie Rzymu. [przypis edytorski]
Herod Agryppa II (ok. 27–ok. 93 n.e.) — syn Heroda Agryppy I, ostatni władca z dynastii herodiańskiej, prawnuk Heroda Wielkiego; wychowany w Rzymie, jako jako obywatel rzymski nosił imię Marek Juliusz Agryppa; od 49 panował na terytorium na płn. od Judei jako klient państwa rzymskiego, z prawem nadzoru nad Świątynią Jerozolimską; podczas powstania żydowskiego stanął po stronie Rzymu. [przypis tłumacza]
Herod a. Herod Wielki (73/72–4 p.n.e) — namiestnik Galilei, Celesyrii i Samarii, odpowiedzialny za tzw. „rzeź niewiniątek” (wymordowanie w Betlejem chłopców poniżej drugiego roku życia). [przypis edytorski]
Herod Antypas (ok. 22 p.n.e.–po 39 n.e.) — syn Heroda Wielkiego, od 4 p.n.e. tetrarcha Galilei i Perei; w 39 n.e. pozbawiony władzy przez Kaligulę i skazany na wygnanie. [przypis edytorski]
Herodejon — Ἡρώδειον, dziś Dżebel-el-Furêdîs (raj), przez Europejczyków nazwane: Góra Franków. [przypis tłumacza]
herodek — tu: herod-baba, energiczna kobieta o stanowczej woli. [przypis edytorski]
Herod — Herod I Wielki (ok. 73–4 p.n.e.), król Judei od 33 p.n.e.; wg Ewangelii wg Mateusza despota odpowiedzialny za tzw. rzeź niewiniątek (wymordowanie nowo narodzonych chłopców z Betlejem i okolic). [przypis edytorski]
Herodiada — małżonka Heroda Antypasa, matka Salome; „Czy wiesz (…)” itd. to apostrofa do św. Jana Chrzciciela. [przypis redakcyjny]
Herodiada — żona Heroda Filipa, matka Salome; według Ewangelii doprowadziła do stracenia Chrzciciela. [przypis edytorski]
Herodikos (V w. p.n.e.) — grecki medyk, który jako pierwszy stosował ćwiczenia fizyczne jako metodę terapeutyczną, zalecał masaż i dietę; uważany za jednego z nauczycieli Hippokratesa. [przypis edytorski]
Herod I Wielki (ok. 73–4 p.n.e.) — król Judei od 33 p.n.e.; rządził despotycznie jako sprawny zarządca i budowniczy, zasłynął z kolosalnych projektów budowlanych, jak przebudowa Świątyni Jerozolimskiej, zakładał nowe miasta i wznosił twierdze. [przypis edytorski]
