Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 473 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159855 przypisów.
wiela (daw.) — wiele. [przypis edytorski]
wiela — dziś popr.: wielu. [przypis edytorski]
wiela (gw.) — ile. [przypis edytorski]
wiela (gw.) — tu: ile. [przypis edytorski]
wiela (gw.) — wiele. [przypis edytorski]
Wieland, Christoph Martin (1733–1813) — niemiecki poeta i prozaik; autor m.in. poematu epickiego Oberon (1780). [przypis edytorski]
Wieland, Christoph Martin (1733–1813) — niemiecki poeta i prozaik, pierwszy tłumacz Shakespeare'a na jęz. niemiecki; autor m.in. powieści Agaton (1776), jednego z pierwszych utworów z gatunku Bildungsroman (przedstawiającego proces psychologicznego, moralnego i społecznego formowania się osobowości głównego bohatera). [przypis edytorski]
Wieland, Christoph Martin (1733–1813) — niemiecki poeta i prozaik, przedstawiciel oświecenia; autor m.in. powieści Agaton (1776), jednego z pierwszych utworów z gatunku Bildungsroman (przedstawiającego proces psychologicznego, moralnego i społecznego formowania się osobowości głównego bohatera). [przypis edytorski]
Wieland, Christoph Martin (1733–1813) — niemiecki poeta i prozaik. [przypis edytorski]
Wieland, Christoph Martin (1733–1813) — poeta i prozaik niem., pierwszy tłumacz Shakespeare'a na jęz. niem. (autor przekładów prozą), założyciel i wieloletni redaktor wpływowego pisma „Der teutsche Merkur” o tematyce literacko-kulturalnej; autor kilku utworów istotnych w historii literatury niem. ze względu na różnego rodzaju nowatorstwa, np. dramatu wierszem białym Lady Johanna Gray (1758), powieści Historia Agatona stanowiącej próbę prozy psychologicznej, romantycznego poematu epickiego Oberon (1780), na podstawie którego powstała opera Carla Marii Webera o tymże tytule (1826) itd.; ze względu na styl pisarski pełen lekkości, kunsztu i swobody, zalicza się Wielanda do pisarzy rokokowych; jego racjonalizm, programowy kosmopolityzm, pewnego rodzaju pogoda ducha i optymizm, stawiają go wśród twórców oświecenia, zaś inne dokonania korespondują z ideami romantyzmu. [przypis edytorski]
wiela — tu: wielu. [przypis edytorski]
Wielbić naturę?… Za co? (…) Że mi wciąż grozi skonu widziadłem posępnym? — K. Tetmajer, Poezje, S. I, wyd. III, Warszawa–Kraków 1905, s. 25. [przypis autorski]
wielbicielów — dziś popr. forma D. lm: wielbicieli. [przypis edytorski]
Wielbij duszo moja Pana (łac. Magnificat) — religijna radosna pieśń dziękczynna, zbliżona do psalmu, oparta na tekstach ze Starego Testamentu i słowach, które wypowiedziała Maria, matka Jezusa, podczas spotkania z Elżbietą (Łk 1, 46–55). [przypis edytorski]
wielbłąd — גָּמָל [gamal; „ludzie tamtejsi źle ją wymawiają”: gdyż po grecku wyraz „wielbłąd” zaczyna się od „k”: καμήλους; red. WL]. [przypis tłumacza]
wielbłąd (…) puszczony na pole kukurydzy (fr. dromadaire qui est lâché dans un champ de maïs) — kukurydza została sprowadzona z Ameryki setki lat po czasach św. Antoniego. [przypis edytorski]
wielce — bardzo. [przypis edytorski]
wielce skoligacony — spokrewniony z wieloma liczącymi się rodzinami, zwł. przez małżeństwo; spowinowacony. [przypis edytorski]
wielce (starop.) — bardzo. [przypis redakcyjny]
wielcy panowie wyjechali za granicę — niektórzy dla zamanifestowania niezadowolenia z Sejmu (hetman Rzewuski do Wiednia, gdzie rozpoczął działalność publicystyczną w duchu wrogim reformom); inni, jak Szczęsny Potocki, pozostali w kraju, ale wyjechali z Warszawy; wielu mianowanych posłami przy dworach obcych. [przypis redakcyjny]
wielcy (starop.) — oboczna forma pisowni występująca w staropolszczyźnie XVI w. u Reja: wieldzy (M.lm od: wielgi; dziś: wielki). [przypis edytorski]
wielebna przeoryszo — ironiczne: dziewczyny zarzucają starszej koleżance, że jest tak surowa, jak matka przełożona w zakonie. [przypis edytorski]
wielebne ojcy — dziś popr.: wielebni ojcowie. [przypis edytorski]
wielebny — określenie stosowane w odniesieniu do duchownych; ksiądz, pastor. [przypis edytorski]
wiele Bóg prze nie czynił (daw.) — wiele Bóg przez nich uczynił. [przypis edytorski]
wieleć a. wielić (starop.) — rozkazywać; tobie wielę: rozkazuję ci. [przypis edytorski]
wiele cierpkich, krytycznych uwag [dotyczących Fichtego i Schleiermachera] — Schopenhauers Nachlass, IV, s. 81 i n. [przypis redakcyjny]
wiele (daw.) — dziś: ile. [przypis edytorski]
wiele (daw., gw.) — tu: ile. [przypis edytorski]
wiele (daw.) — ile, jak wiele. [przypis edytorski]
wiele (daw.) — ile. [przypis edytorski]
Wiele dobrego wyświadczył L. Silanusowi (…) — Tacyt, Roczniki, XVI, 7. [przypis tłumacza]
wiele — dziś popr.: wielu. [przypis edytorski]
Wiele hałasu o nic — komedia autorstwa Williama Shakespeare'a (1564–1616). [przypis edytorski]
Wiele hałasu o nic — komedia Williama Shakespeare'a z 1599. [przypis edytorski]
Wiele historyj mamy, które nam heretyckie okrucieństwa nad katolikami, gdy moc nad nimi mieli, oznajmują… — Skarga powołuje się tutaj na dzieło Wiktora z Wity Dzieje prześladowania Kościoła w Afryce przez Wandalów (Historia persecutionis africanae provinciae sub Geiserico et Hunirico Regibus Wandalorum), czerpiąc z z Baroniusza Annales ecclesiastici (t. 6). [przypis edytorski]
wieleli (ros. велели) — zamówili. [przypis edytorski]
wiele ludzi ukazali — dziś popr.: wielu ludzi ukazało. [przypis edytorski]
wielem — 3. przypadek [tj. C.] lm [dziś komu? czemu?: wielu]. [przypis redakcyjny]
wiele mamy (daw.) — ile mamy. [przypis edytorski]
wielem nabroił (daw.) — wiele nabroiłem, zrobiłem wiele złego. [przypis edytorski]
wiele (…) można tam zarobić (daw.) — dziś: ile można tam zarobić. [przypis edytorski]
Wiele nocy bezsennych strawiłam, rozmyślając, jakby rozsiać promienie wiadomości i cnoty w plemieniu nowo ochrzczonym… — ibid., t. IV, s. 140. [przypis autorski]
Wiele obiecuj a dotrzymaj mało — Idąc za taką radą Gwida, Bonifacy VIII ofiarował Colonnom i ich stronnikom zupełną amnestię i zwrot odebranych im dóbr i godności, jeśliby Palestrina się poddała. Colonnowie zgodzili się na to, a papież kazał miasto zburzyć do szczętu. [przypis redakcyjny]
Wiele osób, słysząc, jak ktoś żuje głośno (…) — Plutarch, O powściąganiu gniewu, 6. [przypis tłumacza]
wiele o sobie rozumiejący (daw.) — zarozumiały. [przypis edytorski]
wiele o szkolnych mistrzach trzymali — sens: bardzo poważali nauczycieli. [przypis edytorski]
wiele przednich — wielu wysoko urodzonych, arystokracja. [przypis edytorski]
Wiele przed Orytyą (…) żyło — w oryg. „Non fu chi Turno, non chi Ettor soccorse”. Otóż tą wojowniczką, która „Hektorowi przybyła na pomoc”, nie była Orytia, jak wyłożył tłumacz, lecz Pentezylea, królowa Amazonek. [przypis redakcyjny]
wiele razy (daw.) — dziś: ile razy. [przypis edytorski]
wiele razy (daw.) — ile razy; ilekroć. [przypis edytorski]
wiele razy (daw.) — ile razy. [przypis edytorski]
wieleśmy (…) mówili — inaczej: wiele mówiliśmy (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
wieleśmy (…) rozprawiali — inaczej: wiele rozprawialiśmy (przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
wieleśmy się nacierpieli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: wiele się nacierpieliśmy. [przypis edytorski]
Wiele siejecie, a mało użynacie — Ag 1, 6. [przypis edytorski]
Wiele tam możem siłami naszymi (…) gniazdo człowieka — Poeta oczyszczony ze zmaz grzechowych powrócił do stanu niewinności, w jakim byli w raju pierwsi rodzice nasi. Tu wzrok więcej ma siły spoglądać na niebieskie światła, jak [więcej (…) jak — dziś popr. więcej niż] w stanie grzechu i pokuty. Ale tylko odblaskiem tego światła, jakie się odbija z oblicza Beatrycze, a który o ile wyżej wznosi się z gwiazdy na gwiazdę, coraz żywiej z niej świeci, wzrok poety będzie tak wzmocniony, aby sam mógł spoglądać i znosić blask świateł niebieskich. [przypis redakcyjny]
wiele — tu: ile. [przypis edytorski]
Horacy, Wybrane utwory, Pieśń I, 1
(Maecenas atavis, edite regibus...)
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
wiele winienem kochance… — nazwisko tej Włoszki nie jest znane. [przypis redakcyjny]
wieleż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż i występującą w funkcji wzmacniającej; inaczej: jakże wiele, ileż. [przypis edytorski]
wieleż — ile; czy dużo. [przypis edytorski]
wieleż — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż i występującą w funkcji wzmacniającej; inaczej: czy wiele, czyż wiele (ile). [przypis edytorski]
Wieleż to zbrodni, przekupstwa, krzywoprzysięstw, zawziętości, podstępów, zdrady, chorób, płaczu, wyrzekań był przyczyną jeden ten podpis — Szorcz, ten, który z urzędu swojego przysięgał nie dozwalać, aby się obywatelowi stała niesprawiedliwość, podsędek chełmiński [w wydaniach z końca XVIII w.: chełmski], wyrobił sobie kaduk na majątek Namirowskich. Chciał ten sędzia szlachetną familią wprzód pozbawić ze czci, aby tym sposobem wydarł jej majątek. [przypis autorski]
Wiele z tych żartów (…) siejemy — [cyt. za:] Millet, Rabelais. [przypis tłumacza]
wielga (gw.) — wielka. [przypis edytorski]
wielgi — dziś popr.: wielki. [przypis edytorski]
wielgie ognie — Mendel ma na myśli wypadki warszawskie w latach 1861–1864. [przypis redakcyjny]
wielgi (gw.) — wielki. [przypis edytorski]
wielgolud — dziś popr.: wielkolud. [przypis edytorski]
wielgomożnych grofów Katanów — zakładnikami byli magnaci: Stefan Apaffi (mający za żonę rodzoną siostrę matki Rakoczego) i Jerzy Gyjeröffi; katan (z węg.): żołnierz (Pasek przekształcił rzecz. pospolity w nazwisko). [przypis redakcyjny]
wieli Bóg o tym (daw.) — konstrukcja z partykułą -li: czy Bóg wie o tym. [przypis edytorski]
Wieliczka — miasto powiatowe w województwie małopolskim. [przypis edytorski]
Wieliczka — miasto powiatowe w województwie małopolskim, znane z zabytkowej kopalni soli, do której powstania zgodnie z legendą miała się przyczynić św. Kinga. [przypis edytorski]
Wielikaja — rzeka na zachodzie europejskiej części Rosji o dł. 430 km i pow. dorzecza 25 200 km². [przypis edytorski]
wieliki (starop.) — wielki. [przypis edytorski]
wielikoduszje (ros.) — wspaniałomyślność, wielkoduszność. [przypis edytorski]
wielikolepszy — zniekształcone ros. wielikoliepnyj: wspaniały. [przypis edytorski]
wielką ci winien jestem wdzięczność, Teodorze, za to, żeś mnie zapoznał z Teajtetem, a równocześnie i z Gościem — Teodor przedstawił Teajteta Sokratesowi w dialogu Teajtet; na kolejną rozmowę z Sokratesem Teodor i Teajtet przyprowadzili ze sobą Gościa z Elei (w dialogu Sofista). [przypis edytorski]
Wielką Polskę — ówczesny wariant pisowni słowa „Wielkopolska”. [przypis edytorski]
wielkąś krzywdę (…) wyrządził — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: wielką krzywdę (…) wyrządziłeś. [przypis edytorski]
wielką wobec zwierząt ludzkość i łagodność, a to z różnych względów… — por. Kazimierz Lubecki, Chrześcijaństwo o dobroci dla zwierząt, Kraków 1909. [przypis autorski]
wielka aria Figara — popisowa aria barytonowa Largo al factotum, wykonywana przez tytułowego cyrulika Figara w operze Rossiniego Cyrulik sewilski (1816). [przypis edytorski]
Wielka Armenia — μεγάλη Ἀρμενία, górzysta kraina w Azji, którą Eufrat dzielił na Armenię Wielką i Małą, z górą Ararat (אֲרָרָֽט Rdz 8, 4). [przypis tłumacza]
Wielka Armia — armia Napoleona Bonaparte. [przypis edytorski]
Wielka Armia (fr. Grande Armée) — armia francuska dowodzona przez Napoleona I w okresie wojen napoleońskich. [przypis edytorski]
Wielka Armia (fr. Grande Armée) — główna armia francuska w okresie wojen napoleońskich; podczas wyprawy na Rosję (1812) liczyła ok. 500 tys. żołnierzy, z czego większość zginęła lub dostała się do niewoli w czasie kampanii i późniejszego odwrotu. [przypis edytorski]
wielka bogów matka — Cybele. [przypis edytorski]
wielka buława litewska — tu: tytuł hetmana wielkiego litewskiego; buława (z tur.) — mała ozdobna maczuga, symbol władzy wojskowej. [przypis edytorski]
wielka choroba (daw.) — epilepsja, padaczka. [przypis edytorski]
wielka choroba — epilepsja. [przypis edytorski]
Wielka Diana z Efezu — Wielka Artemida Efeska, wywodząca się z frygijskiej bogini Kybele, czczona zarówno jako Bogini-Matka, patronka macierzyństwa i płodności, jak i Wieczna Dziewica, w Artemizjonie, wielkiej świątyni uważanej w staroż. za jeden z siedmiu cudów świata; jej słynny posąg przedstawiał kobietę z wieloma piersiami. [przypis edytorski]
wielka dynastia francuska — chodzi o dynastię Burbonów, będącą boczną linią Kapetyngów, która panowała we Francji w latach 1589–1830. [przypis edytorski]
Wielka Emigracja — polska emigracja po upadku powstania listopadowego, w skład której wchodziło wielu twórców (m.in. Mickiewicz, Słowacki, Chopin) i polityków. [przypis edytorski]
Wielka Góra — położony na Słowacji, najdalej na wschód i na południe wysunięty szczyt Pienin. [przypis edytorski]
Wielka Grecja — w staroż. kolonie greckie na Sycylii i w płd. Italii. [przypis edytorski]
Wielka Grecja — w starożytności nazwa terenów płd. Italii i Sycylii, skolonizowanych przez Greków w VIII–VI w. p.n.e. [przypis edytorski]
Wielka Grecja — w starożytności nazwa terenów płd. Italii i Sycylii, skolonizowanych przez Greków w VIII–VI w. p.n.e.; w opozycji do tego terminu używano niekiedy nazwy „Mała Grecja” na określenie Grecji właściwej. [przypis edytorski]
wielka gwiazda Bliźniaków — chodzi o trzecią co do jasności, po Polluksie i Kastorze, gwiazdę konstelacji Bliźniąt, tradycyjnie oznaczaną γ Gem. [przypis edytorski]
Wielka Hosanna — jeden z ośmiu dni Święta Szałasów, kiedy przy modlitwie o zmiłowanie potrząsa się gałązkami palmowymi. [przypis tłumacza]
wielka izba — izba męska, gr. megaron. [przypis edytorski]
