Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159855 przypisów.
wieczornica — daw. wieczorne spotkanie mieszkańców wsi, podczas którego wspólnie szyje się, przędzie itp., czemu towarzyszą śpiewy i opowieści. [przypis edytorski]
wieczornica — zabawa organizowana wieczorem. [przypis edytorski]
wieczornice z Łysej Góry — zloty czarownic i demonów, jakie wg legend odbywały się nocą na szczycie Łysej Góry w Górach Świętokrzyskich. [przypis edytorski]
wieczorowy — dziś w tym znaczeniu: wieczorny. [przypis edytorski]
wieczory — dziś popr. N. lm: wieczorami. [przypis edytorski]
Wieczory nad Tamizą — cykl relacji podróżniczo-obyczajowych publikowanych w latach 1872–75 na łamach „Tygodnika Illustrowanego” przez publicystę i powieściopisarza Władysława Maleszewskiego (1832–1913). [przypis edytorski]
Wieczystość obowiązywała również w Gwatemali oraz Portugalii; por. szerzej: S. M. Grzybowski, Ochrona osobista stosunku do dzieła po śmierci twórcy, Kraków 1933, s. 420 i n. [przypis autorski]
Wieczysty cel powinien i może być dopięty w życiu i przez życie, bo rozum rozkazuje mi żyć… — Fichte, Die Bestimmung des Menschen (Powołanie człowieka, 1800). [przypis autorski]
wie das Vieh abschindet — die Haut abzieht. [przypis edytorski]
wiedę (gw.) — wiodę, prowadzę. [przypis edytorski]
Wiedeń ma swego Stefana — ogromną gotycką katedrę pod wezwaniem św. Szczepana (niem. Stephansdom), wznoszącą się pośrodku centralnego placu miasta, stanowiącą jeden z symboli Wiednia. [przypis edytorski]
Wiedeński — tu: dworzec kolejowy w Warszawie, zbudowany w 1845 dla Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, ob. nieistniejący. [przypis edytorski]
Wiedeń — stolica i największe miasto Austrii. [przypis edytorski]
Wiedeń, Wienna — tu: miasto Vienne we Francji. [przypis redakcyjny]
Wiederherstellung eines selbständigen Königreich Polen (niem.) — odbudowaniem samodzielnego królestwa polskiego. [przypis redakcyjny]
wieder (niem.) — znów. [przypis edytorski]
Wied' eto poslednij boj (ros.) — Bój to będzie ostatni. Fragment Międzynarodówki, rewolucyjnej pieśni powstałej w czasie Komuny Paryskiej, w 1871 (do 1944 r. pieśń była również hymnem ZSRR). [przypis edytorski]
Wied, Gustav (1858–1914) — pisarz duński z pogranicza naturalizmu i dekadentyzmu. [przypis edytorski]
wiedła (gw.) — wiodła. [przypis edytorski]
wiedma (starop.) — wiedźma. [przypis edytorski]
wiedmy — dziś popr.: wiedźmy. [przypis edytorski]
wiedmy (z ukr.) — wiedźmy. [przypis edytorski]
wiednie — świadomie; od: wiedzieć, wiedza; por. bezwiednie. [przypis edytorski]
wiedny — posiadający wiedzę w jakiejś dziedzinie, uczony. [przypis edytorski]
wiedny — wiedzący, świadomy. [przypis edytorski]
wiedomosti (ros.) — sprawozdania. [przypis edytorski]
wiedrze — dziś Ms.lp: wiadrze. [przypis edytorski]
wiedźcie warownie (starop. konstrukcja zdaniowa) — wiedźcie [prowadźcie] do warowni. [przypis edytorski]
wiedźma — tu: furia Alekto. [przypis edytorski]
wiedźma — tu: kobieta doświadczona, znająca życie; od wiedzieć: ta, która wie. [przypis edytorski]
Wiedząc już, że jakieś łódki cudzoziemskie są w pobliżu… — list z dnia 27 listopada 1837 r. [przypis redakcyjny]
wiedząc miejsce — dziś; znając miejsce. [przypis edytorski]
wiedzą — tu: znają. [przypis edytorski]
wiedza militarna (…) chłopów z tych stron, byłych poddanych c. k. monarchii austro-węgierskiej, pochodzi z Krasu i znad Isonzo — na płaskowyżu Kras (obecnie w Słowenii) schodzącym ku Morzu Adriatyckiemu i wzdłuż rzeki Isonzo, na ok. stu kilometrach jej brzegu, na granicy pomiędzy Austrio-Węgrami a Królestwem Włoch w czasie I wojny światowej toczyły się krwawe starcia (ostatnie z użyciem gazów bojowych) pomiędzy czerwcem 1915 a listopadem 1917 (w sumie 12 bitew trwających od kilku tygodni do kilku dni); na froncie włoskim walczyli Polacy wcieleni do armii austro-węgierskiej. [przypis edytorski]
wiedza o jedności, łączącej umysł z całą Naturą — We właściwym miejscu będzie to obszerniej wyłożone. [przypis autorski]
Wiedza radosna (Fröhliche Wissenschaft) — tytuł książki niemieckiego filozofa i filologa klasycznego Friedricha Nietzschego (1844–1900). [przypis edytorski]
wiedziaa (gw.) — uproszczona wymowa cząstki -ała. [przypis edytorski]
wiedziała, kto są — dziś popr.: wiedziała, kim są. [przypis edytorski]
wiedzieć (daw. reg.) — tu: znać. [przypis edytorski]
wiedzieć (daw., reg.) — tu: znać. [przypis edytorski]
wiedzieć (daw.) — tu: znać. [przypis edytorski]
wiedzieć (daw.) — znać. [przypis edytorski]
wiedzieć przez Minę — wiedzieć dzięki Minie; wiedzieć za pośrednictwem Miny. [przypis edytorski]
wiedzieć (reg.) — tu: znać. [przypis edytorski]
wiedzieć — tu: znać (mieszanie znaczenia tych dwóch czasowników wiąże się z wpływem języków wschodniosłowiańskich). Nikt nie wie należnego mu miejsca — nikt nie wie, jakie miejsce powinien zajmować. [przypis edytorski]
wiedzieć — tu: znać. [przypis edytorski]
Wiedzie hufce do chwały — czegóż tak ponury»! — Podobnie pyta Byron w Korsarzu (I, 17): „Why doth he start — and inly seem to mourn?”. [przypis redakcyjny]
Wiedzieliż, czyje od was wydziérali — czy wiedzieli (lub: wiedzieli przecież), czyją własność wam zrabowali. [przypis edytorski]
Wiedzie (…) swoje chrobre wodze — dziś: (…) swoich chrobrych wodzów. [przypis edytorski]
Wiedz o tym, że posiadając tą księgę, będziesz należał do żyjących […] nikt nie będzie miał władzy nad tobą — Księga Zmarłych. Rozdz. 148. [przypis autorski]
Wiedz, że gdy zdrady dopuści się człowiek — Z dziwną ścisłością logiczną oznaczony tu stosunek między karą a występkiem. Kto zdradza tego, kto nam ufa, tego dusza w tej chwili staje się łupem kar piekielnych, do których jeszcze za życia wyrzuty sumienia, żal bezowocny i pogarda samego siebie wcześnie przygotowują. A ponieważ wynikająca stąd rozpacz zdrajcy często pędzi go na rozdroże jeszcze dzikszych i nikczemniejszych namiętności, przeto się zdaje, że w jego ciele już nie ludzka dusza, ale szatan zajął gospodę. [przypis redakcyjny]
Wiedz, że iść będziesz wciąż obwodem drugim — Jest to drugi oddział kręgu siódmego, gdzie są karani gwałtownicy, co się dopuścili gwałtu na swoich osobach i dobrach. [przypis redakcyjny]
Wiedz, że ja byłem Bertrandem z Bornijo — Bertrand z Bornio (Bertram de Born) był obwiniany za to, że między Henrykiem II, angielskim królem, a jego synem jątrzył niezgodę i syna do buntu przeciw własnemu ojcu pobudził. Ponieważ Bertrand przeciw głowie rodziny jej członków buntował, tu za karę nosi własną głowę odciętą od tułowia. Ta głowa służy mu w piekle za latarkę, jak i na ziemi podobną jemu powinna była posługę, ażeby go ochroniła od smutnych następstw jego występku. [przypis redakcyjny]
Wiedzże, jeśli żołnierz tu przyjdzie do domu… — do domu Periplektomenusa; chodzi o to, ażeby jeśli żołnierz przyjdzie do Periplektomenusa zobaczyć tę „bliźnią siostrę” swej kochanki, Pleusikles nie popsuł wszystkiego, nazywając ją prawdziwym imieniem. [przypis tłumacza]
wie Eva vor dem Fall — nackt. [przypis edytorski]
wie gehts! (niem.) — jak idzie? a. co słychać? [przypis edytorski]
wiegieć a. wiecheć — tu: zwinięta wiązka słomy służąca do podpałki. [przypis edytorski]
Wie gut es sich trifft, Oswald? Oswald, ich habe eine Bitte an Sie (niem.) — Jak to dobrze się spotkać, Oswald. Mam do pana prośbę. [przypis edytorski]
Wie ich dem wohlfeilen Gehirn der Witzbolde das Witzmachen erleicht're! [przypis autorski]
wie jakąś (…) przeszkodę — dziś popr.: wie o jakiejś przeszkodzie a. zna jakąś przeszkodę. [przypis edytorski]
wie, jak pas obrócić — wyrażenie o niepewnym znaczeniu, różnie interpretowane; być może chodzi o część formalnych przygotowań do pojedynku, wówczas taki gest oznaczałby wyzwanie. [przypis edytorski]
wieja — wichura. [przypis edytorski]
wieja — zawieja, zadymka. [przypis edytorski]
wieja — zawieja, zamieć. [przypis edytorski]
wie jego nazwisko — dziś: zna jego nazwisko. [przypis edytorski]
wieka — dziś popr. D. lp: wieku. [przypis edytorski]
wieka — dziś popr. forma D. lp: wieku. [przypis edytorski]
wiek bohaterski — w oryginale niem. die Heldenzeit und das Alterthum: czas herosów i starożytność. [przypis edytorski]
Wiek był wielki —w tym miejscu na marginesie poniższego wywodu znajduje się adnotacja: „Rok 1000 przed N[arodzeniem] Chr[ystusa]”. [przypis edytorski]
„Wiek” — codzienna gazeta literacka, polityczna i społeczna, wydawana w Warszawie w l. 1873–1906; od 1875 r. jej redaktorem naczelnym był Kazimierz Zalewski. [przypis edytorski]
wiek gotycki — średniowiecze. [przypis redakcyjny]
wieki — dziś popr. forma N. lm: wiekami. [przypis edytorski]
wieki — dziś popr. forma N.lm: wiekami. [przypis edytorski]
wiekiem (…) podeszlejszych — bardziej podeszłych wiekiem; w podeszłym wieku, starszych. [przypis edytorski]
wiek łakomy — czas, który łakomie wszystko pożera. [przypis redakcyjny]
wiek matuzalowy — a. wiek matuzalemowy: bardzo sędziwy; nazwa pochodzi od imienia najstarszej ze wspomnianych w Biblii postaci, Matuzalema, dziada Noego, który miał żyć blisko tysiąc lat (969 a. 939, jeśli uwzględnić, że kalendarz żydowski jest kalendarzem księżycowym). [przypis edytorski]
wiek na wiek walą — w niektórych przedrukach błędnie: żyją. [przypis autorski]
wiek nie pozwalał mu pełnić powinności wojennych — wg Plutarcha (Żywot Agesilaosa 24.2) odsłużył pod bronią 40 lat (czyli ukończył 60 lat) i zgodnie z prawem spartańskim nie podlegał już obowiązkowi służby wojskowej. [przypis edytorski]
wiekóm — dziś: wiekom. [przypis edytorski]
wieków załomiska — odwiecznie nagromadzone złomy drzew. [przypis redakcyjny]
wiekom wiecznie (starop.) — po wiek wieków, na wiek wieków. [przypis redakcyjny]
wiekopomny faraon Seti — najpewniej Seti I (1294–1279 p.n.e.), faraon XIX dynastii, ojciec Ramzesa Wielkiego. Przeprowadził wyprawy wojenne w Palestynie i Syrii, pokonując bunty i odzyskując dla Egiptu tereny utracone na rzecz Hetytów za czasów Echnatona. Rozbił plemiona libijskie, które najechały Deltę. Uważany za odnowiciela imperialnej świetności Egiptu. [przypis edytorski]
wiek ostateczniejszy (starop.) — starość. [przypis edytorski]
wieko — tu: okładka. [przypis edytorski]
wiekować (daw.) — długo gdzieś pozostawać. [przypis edytorski]
wiekować (daw., gw.) — trwać wiek; tu: żyć sto lat. [przypis edytorski]
wiekować (daw., pot.) — pozostawać gdzieś bardzo długo (względnie: zbyt długo). [przypis edytorski]
wiekować — trwać przez wieki. [przypis edytorski]
wiekować — trwać. [przypis edytorski]
wiekuistem — daw. forma dla r.ż. i r.n.; dziś: wiekuistym. [przypis edytorski]
wiekuisty — wieczny, wiecznie istniejący. [przypis redakcyjny]
wiekuj — zapewne: żyj na wieki. [przypis edytorski]
wieku naszego — w naszym wieku. [przypis edytorski]
wieku — z przyciskiem. [przypis tłumacza]
wiek XX jeszcze przed wielką wojną światową nazwano wiekiem dziecka — tytuł Wiek dziecka nosi wydana w roku 1900 głośna, przetłumaczona na wiele języków książka Ellen Key, w której autorka przedstawiła projekt wychowania i edukacji oparty uznaniu prawa dziecka do swobodnego rozwoju, bez kar cielesnych, indoktrynacji militarystycznej i religijnej. [przypis edytorski]
wiek złoty — złoty wiek rozkwitu nauk i sztuk. [przypis redakcyjny]
wielą — dziś popr. forma N. l. mn.: wieloma. [przypis edytorski]
wielą — dziś popr.: wieloma. [przypis edytorski]
wielą gwiazdami — dziś: wieloma gwiazdami. [przypis edytorski]
wiela (daw., gw.) — wiele. [przypis edytorski]
