Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 17726 przypisów.

Pryscjani — komentatorowie wnoszą, że Dante pod tym szczególnym nazwaniem, w ogólności przygania wszystkim pedagogom młodych chłopców, którzy w tamtych czasach znajomi byli po większej części jako bezwstydni sodomici; bo nie jest wiadomo, ażeby sławny gramatyk z Cezarei, jednoimienny Pryscjan, miał się brukać tym grzechem. [przypis redakcyjny]

Pryscjan, właśc. Priscianus Caesariensis (1 poł. VI w. n.e.) — gramatyk łaciński, autor monumentalnego dzieła w osiemnastu księgach Institutiones grammaticae, używanego w średniowieczu jako standardowy podręcznik łaciny dla zaawansowanych; w Anglii powstał idiom to break Priscian's head, „skręcać kark Pryscjanowi”, oznaczający posługiwanie się złą gramatyką. [przypis edytorski]

pryscylianie — wyznawcy odmiany chrześcijaństwa ukształtowanej w IV w. na Płw. Iberyjskim pod wpływem manicheizmu i gnostycyzmu, głoszonej przez biskupa Pryscyliana, straconego w 385 przez państwowe władze chrześcijańskie. [przypis edytorski]

Pryscylla (Pryska) i Maksymilla — towarzyszki Montanusa, prorokinie głoszące ekstatyczne wizje, podczas których miał przez nie przemawiać Duch Święty. [przypis edytorski]

prysiud (ukr.) — przysiad, figura taneczna; pójść w prysiudy — zacząć skocznie tańczyć. [przypis redakcyjny]

prysiud (ukr.) — przysiad, figura taneczna. [przypis redakcyjny]

prysiudy — element ludowych tańców na Ukrainie i w Rosji; przysiady. [przypis edytorski]

prysiudy — przykucnięcia z podskokami w rosyjskich i ukraińskich tańcach ludowych. [przypis edytorski]

prysiudy — przysiady, figura taneczna w tańcach ruskich. [przypis edytorski]

prysiudy (z ukr.) — przysiady, figury taneczne. [przypis edytorski]

prysiudy (z ukr.) — w tańcu kozackim przykucnięcie i podskok. [przypis redakcyjny]

pry (starop.) — mówi. [przypis edytorski]

pry (starop.) — prawi, mówi. [przypis edytorski]

pry (starop.) — prawi, mówi. [przypis redakcyjny]

prystaw (ros. пристав) — tu: komisarz policji w carskiej Rosji w XIX w. [przypis edytorski]

prystupyło do neho (ukr.) — wstąpiło w niego. [przypis edytorski]

pryszczaci — młodzi pisarze z przełomu lat 40. i 50., zwolennicy literatury podporządkowanej komunistycznej ideologii. [przypis edytorski]

Pryszko — imię utworzone może od łac. prisca (stara, dawna). [przypis redakcyjny]

prytanejon — budynek publiczny w starożytnej Grecji dla najwyższych władz w greckich państwach-miastach, miejsce urzędowania prytanów, wysokich urzędników. W prytanejonie prytani spożywali wspólnie posiłki na koszt państwa. Niektórzy znaczniejsi cudzoziemcy i zasłużeni obywatele również byli tam żywieni. Prytanejon był także miejscem przyjmowania oficjalnych delegacji przez cywilnych i religijnych włodarzy miasta. [przypis edytorski]

prytaneum a. prytaneion (gr.) — budowla, w której zbierało się zgromadzenie prytanów, tj. członków wielkiej rady. [przypis edytorski]

prytania — kolegium prytanów, urzędników zarządzających miastem, losowo wybieranych z Rady Pięciuset; także okres ich kadencji (1/10 roku); tu mowa o prytanejonie, tj. oficjalnym budynku władz miejskich, gdzie zasłużonym obywatelom przysługiwały posiłki na koszt państwa. [przypis edytorski]

prytania — kolegium prytanów, urzędników zarządzających miastem, losowo wybieranych z Rady Pięciuset; także okres ich kadencji (1/10 roku). [przypis edytorski]

prytan — jeden z pięćdziesięciu obywateli należących do określonej fyli (jednostki terytorialnej, a wcześniej rodowej w staroż. polis), którzy zasiadali w Radzie Pięciuset (tzw. Bule); prytanowie urzędowali w specjalnym budynku, stanowiącym centrum administracyjne polis, prytanejonie, przez dziesiątą część roku (okres ten zwano prytanią); kolegium prytanów wybierało swojego przewodniczącego, epistatesa, który przez jedną dobę przewodniczył Radzie Pięciuset i Zgromadzeniu Ludowemu (Eklezji), decydując o przedmiocie i porządku obrad, przyjmował posłów zagranicznych oraz miał pod swoją opieką pieczęcie i klucze do świątyń, a tym samym do skarbca i archiwów państwowych. [przypis edytorski]

prytan — wysoki urząd w staroż. Atenach, pełniony jednocześnie przez pięćdziesięciu obywateli (kolegium prytanów) losowo wybranych z Rady Pięciuset, urzędujących przez 1/10 część roku. [przypis edytorski]

prytan — wysoki urzędnik w staroż. Grecji, reprezentant fyle zasiadający w Radzie Najwyższej. [przypis edytorski]

prywacja (daw.) — obywanie się bez czegoś. [przypis edytorski]

prywacja — ograniczenie, obywanie się bez czegoś. [przypis redakcyjny]

prywacja (z fr. privation) — ograniczenie. [przypis edytorski]

prywacja (z łac. a. z fr.) — pozbawienie, ograniczenie. [przypis edytorski]

prywacja (z łac.; przest.) — obywanie się bez czegoś; wyrzeczenie. [przypis edytorski]

Prywacje — wyrzeczenia. [przypis redakcyjny]

prywata — interes prywatny. [przypis redakcyjny]

prywat (daw.) — osoba prywatna. [przypis edytorski]

prywat-docent (z niem.) — tytuł naukowy, dający prawo samodzielnego nauczania. [przypis edytorski]

prywat-docent (z niem.) — w krajach niemieckojęzycznych: tytuł naukowy dający prawo samodzielnego nauczania. [przypis edytorski]

prywatka (starop.) — widok [tj. interes] osobisty. [przypis redakcyjny]

Prywatni ludzie, powiada Arystoteles (…) — Arystoteles, Etyka nikomachejska, X, 8. [przypis tłumacza]

prywaty (starop.) — widoki osobiste. [przypis redakcyjny]

pryzma — tu: pryzmat. [przypis edytorski]

prządki, Bombycidae (biol.) — rodzina motyli z tropikalnej i subtropikalnej Azji i Afryki. [przypis edytorski]

Prządki — w mit. gr. Parki, boginie niezależne od bogów olimpijskich, przędące i przecinające nić ludzkiego żywota. [przypis edytorski]

prząść — snuć, myśleć. [przypis edytorski]

prząśnica — część kołowrotka, do której przywiązuje się przędziwo. [przypis edytorski]

przać się (starop.) — zapierać się czego; przeczyć czemu. [przypis edytorski]

prza (daw.) — spór. [przypis edytorski]

prza (daw.) — sprzeczność; zarzut, oskarżenie. [przypis edytorski]

przaśny — niekwaśny, taki, który nie uległ fermentacji. [przypis edytorski]

przędzący — dziś popr.: przędący. [przypis edytorski]

przędza (daw.) — przędzenie. [przypis edytorski]

przędziwo — naturalne włókna, które można przetworzyć na przędzę; przędza. [przypis edytorski]

przędziwo — przędza, nić. [przypis edytorski]

przędziwo — surowiec, z którego wytwarza się przędzę; daw. także: przędzenie. [przypis edytorski]

przęślica — drążek do zamocowania kądzieli, czyli pęku włókien lnianych, konopnych lub wełnianych, z którego prządka wysnuwała pasma i skręcała w nić. [przypis edytorski]

przęślica — drążek do zamocowania kądzieli. [przypis edytorski]

przęślica — kądziel (w oryginale niem. Wocken). [przypis edytorski]

przęsło — wiązanie, warstwa. [przypis redakcyjny]

Przebaczenia — Bretania znana jest jako Pays des Pardons, kraina odpustów (darowania kar za grzechy, udzielanego podczas świąt patronów kościoła lub kaplicy). [przypis edytorski]

Przebaczenie dla skazańca, któremu na spotkanie wyszły dziewice Westy! Niech wolny odejdzie — skazaniec, wiedziony na śmierć, jeżeli trafem spotkał westalkę, to według praw rzymskich, otrzymywał wolność. Guhl i Koner, str. 723. [przypis autorski]

Przebendowski, Konstanty — polski wojskowy epoki wojen napoleońskich; od 1809 pułkownik 1. pułku strzelców konnych. [przypis edytorski]

przebiegłem (…) wszelkie światy, przedzierzgając stopniami z kamienia w roślinę, z rośliny w źwierzę (…) pókim nie został człowiekiem — cała ta nauka Symona Maga, tak uderzająca podobieństwem z nowemi niby, dziś głoszonemi prawdami, jest ściśle historyczną… [przypis autorski]

przebiegłszy szybko przez rozkosze w młodości, zachowali sobie na starość kłopoty — kto strwonił młodość na próżniactwie, nie ma chleba na starość, a zdobyć go nie potrafi. Praca go straszy, bo do niej nie nawykł, myśl o pracy dręczy go i prześladuje. [przypis tłumacza]

Przebieg reformy wyborczej w Austrii interesuje nas bliżej z powodu zależności od niej Galicji — w powstałej w 1867 monarchii austro-węgierskiej Galicja stanowiła część wielonarodowych ziem Cesarstwa Austrii, posiadających dwuizbowy parlament, zwany Radą Państwa, złożony z Izby Panów, w której zasiadały osoby piastujące ważne urzędy i funkcje, oraz Izby Poselskiej, obsadzanej delegatami sejmów krajowych. [przypis edytorski]

przebierać się (daw.) — podróżować, dostawać się dokądś. [przypis edytorski]

przebierać się (daw.) — podróżować, dostawać się. [przypis redakcyjny]

przebierać się (daw.) — podróżować, przeprawiać się. [przypis edytorski]

przebierać się (gw.) — przedostawać się, znajdować drogę; przekradać się. [przypis edytorski]

przebierać się (reg.) — przekradać się, znajdować drogę, przedostawać się. [przypis edytorski]

przebierać się (tu daw.) — przekradać się. [przypis edytorski]

przebierać się (tu daw.) — przekradać się, wałęsać się. [przypis edytorski]

przebierać się (tu daw.) — przeprawiać się, iść, podążać. [przypis edytorski]

przebierzać — braknąć. [przypis redakcyjny]