Przypisy

et consortes (łac.) — i towarzysze; i wspólnicy. [przypis edytorski]

et continuando recens crimen ob fugam illorum, unius ex vinculis: Joannis Popiel, alterius ex civitate: Joachimi Popiel factam (łac.) — i aby kontynuować niedawny zarzut (crimen) ich ucieczki, jednego, Jana Popiela, z więzów (tj. więzienia), a drugiego, Joachima Popiela, z miasta. [przypis edytorski]

et cum spiritu tuo (łac.) — i z duchem twoim; zwyczajowa odpowiedź na błogosławieństwo a. powitanie: „W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”. [przypis edytorski]

Et cuncta terrarum subacta (łac.) — i cała ziemia podbita; pełniejszy cytat dotyczy podbojów Cezara i brzmi: „Et cuncta terrarum subacta, / Praeter atrocem animum Catonis”, tj.: i całą ziemię podbije oprócz surowej duszy Katona („Choć okrąg ziemski Cezar pokona,/ Nie zmoże hardej duszy Katona!”, Horacy, Ody, Ks. II, Pieśń I, w. 23–24 w tłum. Edmunda Cięglewicza). [przypis edytorski]

et de profundis (łac.) — i z głębin. [przypis edytorski]

et dissipatae sunt omnes cogitationes eius (łac.) — i unicestwione są wszystkie jej zamiary. [przypis edytorski]

et ecce plus quam Salomon hic (łac.) — a tu oto więcej [jest mądrości] niż [miał] Salomon (Mt 12, 42). [przypis edytorski]

et e contra (łac.) — i przeciwnie. [przypis edytorski]

Et ego in Arcadia vixi (łac.) — a ja żyłem w Arkadii (tj. beztrosko). [przypis edytorski]

Et ego rogabo Patrem et alium Paraclitum dabit vobis, ut maneat vobiscum in aeternum spiritum veritatis (łac.) — fragment Ewangelii wg św. Jana: „Ja zaś będę prosił Ojca, a innego Pocieszyciela da wam, aby z wami był na zawsze, Ducha Prawdy (…)” J 14, 16-17. [przypis edytorski]

Et fit voluntas tua (łac.) — bądź wola twoja. [przypis edytorski]

et haec facienda, et haec non omittenda (łac.) — i to trzeba zrobić, i tamtego nie zaniedbać. [przypis edytorski]

Et hinc illae irae! (łac.) — i stąd te gniewy; parafraza cytatu „hinc illae lacrimae” (stąd te łzy), z komedii Terencjusza Andria (I 1), używanego do wskazania wykrytej nieoczywistej przyczyny czyjegoś zachowania. [przypis edytorski]

et id genus omne (łac.) — i cały ten rodzaj (Horacy, Satyry I, I, 2; lekceważąco o osobach niepoważanych). [przypis edytorski]

et in Arcadia ego (łac.) — i w Arkadii przebywam. [przypis edytorski]

et in variis manebit invarius usque ad finem (łac.) — i w zmiennych kolejach pozostanie niezmienny aż do końca. [przypis edytorski]

et (łac.) — i. [przypis edytorski]

Et nunc et semper et in secula seculorum (łac.) — i teraz, i zawsze, i na wieki wieków. [przypis edytorski]

Et omnibus habitantibus in ea (łac.) — I wszystkim domownikom jego. [przypis edytorski]

et pagina fracta (łac.) — i na kartce papieru złożonej na pół. [przypis edytorski]

Et propter vitam rivendi perdere causas (łac.) — I dla życia gubić przyczyny do życia (Juwenalis, Satyry, VIII, 84). [przypis edytorski]

et quidem (łac.) — a mianowicie; a przynajmniej. [przypis edytorski]

et quidem (łac.) — mianowicie. [przypis edytorski]

Et requiescat in pace (łac.) — i niech spoczywa w pokoju. [przypis edytorski]

et separavit Deus gentes, secundum linguas earum (łac.) — i rozdzielił Bóg narody według ich języków. [przypis edytorski]

Et si male nunc, non olim sic erit (łac.) — jeżeli teraz źle, nie zawsze tak ma być; fragm. z Horacego. [przypis edytorski]

et si non mi noces fortuna (łac.) — i jeżeli mi nie przeszkodzisz, fortuno. [przypis edytorski]

et super nivem dealbabor (łac.) — a nad śnieg wybieleję (fragm. pokutnego biblijnego Psalmu 51, znanego także pod incipitowym tytułem Miserere, w katolicyzmie należącego do liturgii eucharystycznej). [przypis edytorski]

Et tribuit eis petitionem eorum (łac.) — I spełnił prośbę ich (parafraza Ps 106, 15). [przypis edytorski]

Et tu Brute (łac.) — fragment zdania Et tu, Brute, contra me! (I ty, Brutusie, przeciwko mnie!), które miał wypowiedzieć Juliusz Cezar (100–44 p.n.e.), zaatakowany w Senacie rzymskim przez zamachowców. Marcus Junius Brutus młodszy (85–42 p.n.e.) był rzymskim politykiem, cieszył się zaufaniem Cezara, ale przystąpił do spisku, który został zawiązany, aby powstrzymać Cezara przed sięgnięciem po władzę absolutną. [przypis edytorski]

et tu Brute (łac.) — i ty, Brutusie. [przypis edytorski]

et ubi (łac.) — a gdzie. [przypis edytorski]

et unum quemque eo prestantiorem quo proximiorem illi deo deorum (łac.) — a każdy z nich był tym ważniejszy, im bliższy temu bogu bogów. [przypis edytorski]

Et Verbum caro factum est (łac.) — A Słowo ciałem się stało. [przypis edytorski]

eureka! (łac.) — znalazłem! [przypis edytorski]

eventa (łac.) — zdarzenia, wypadki. [przypis edytorski]

evoe! (łac.) — okrzyk radości. [przypis edytorski]

ewazja (z łac.) — odparcie zarzutu, usprawiedliwienie. [przypis edytorski]

ewentus (z łac.) — wynik. [przypis edytorski]

ewentus (z łac.) — zdarzenie. [przypis edytorski]

ewicja (z łac.) — wyzucie z dóbr, pozbawienie posiadanego mienia. [przypis edytorski]

ewikcjonować (z łac.) — gwarantować. [przypis edytorski]

ex abrupto (łac.) — bez przygotowania, od razu, nagle. [przypis edytorski]

exaltacya (z łac.) — wywyższenie, wyniesienie; pochwała, wzniosłość; por. dzisiejsze: egzaltacja, egzaltowany. [przypis edytorski]

exaltowany (z łac.) — wywyższony, wyniesiony, wzniesiony; por. dzisiejsze: egzaltowany. [przypis edytorski]

Exaudiat te Dominus in die tribulationis (łac.) — Niech Pan cię wysłucha w dniu utrapienia; Psalm 20. [przypis edytorski]

ex avibus (łac.) — z ptaków. [przypis edytorski]

ex cathedra (łac.) — dosł. z katedry (tu mowa o stanowisku uniwersyteckim). [przypis edytorski]

ex cathedra (łac.) — dosł. z katedry (uniwersyteckiej); po profesorsku, apodyktycznie. [przypis edytorski]

excellit (łac.) — przewyższa, góruje. [przypis edytorski]

excelsior (łac.) — dosł. wyższy; przen. (nakaz dążenia): w górę, wyżej. [przypis edytorski]

excelsior (łac.) — wyższy. Tu: krój czcionki, ale również hasło postępu. [przypis edytorski]

excelsior (łac.) — wzwyż, wciąż wyżej. [przypis edytorski]

excelsior (łac.) — zawsze ku górze. [przypis edytorski]

Excita Domine potentiam tuam, et veni ut salvos facias nos (łac.) — Wzbudź, Panie, potęgę swoją i przybądź, ażeby nas zbawić. [przypis edytorski]

excitare (łac.) — podżegać, podniecać. [przypis edytorski]

exclusi tertii [principium] (łac.) — zasada wyłączonego środka; prawo logiczne, zgodnie z którym każde zdanie logiczne albo jest prawdziwe, albo prawdziwe jest jego zaprzeczenie. [przypis edytorski]

exclusive (łac.) — wyłączając; z wyłączeniem. [przypis edytorski]

exclusive (łac.) — z wyłączeniem; wyłącznie. [przypis edytorski]

ex concessis (łac.) — z przyzwolenia, ze zgody; argument ex concessis: argument oparty na mocy tego, na co zgadza się oponent, choćby było obiektywnie fałszywe. [przypis edytorski]

ex concessis (łac.) — z przyzwolenia, ze zgody. [przypis edytorski]

ex contentione (łac.) — w bójce. [przypis edytorski]

ex definitione (łac.) — z definicji. [przypis edytorski]

ex delatione cuiusvis (łac.) — z czyjegokolwiek oskarżenia. [przypis edytorski]

exegi monumentum (łac.) — wybudowałem pomnik; początek Pieśni III, 30 Horacego. [przypis edytorski]

exegisti monumentum aere perennius (łac.) — wzniosłeś pomnik trwalszy niż ze spiżu. [przypis edytorski]

exemplum in contrarium (łac.) — przykład przeciwieństwa. [przypis edytorski]

exemplum (łac.) — na przykład. [przypis edytorski]

exemplum (łac.) — przykład. [przypis edytorski]

exemplum (łac.) — przykład; tu: przykładem jest. [przypis edytorski]

exemplum (łac., r.n.) — przykład. [przypis edytorski]

Exemplum ut talpa (łac.) — na przykład jak kret; słowa z bajki La Fontaine'a Towarzysze Ulissesa (XII, 1), które we Francji weszły do codziennego obiegu przy wymienianiu pojedynczego przykładu zamiast kilku. [przypis edytorski]

exercitia spiritualia (łac.) — ćwiczenia duchowe. [przypis edytorski]

exeunt omnes (łac.) — wszyscy wychodzą. [przypis edytorski]

exhorta (z łac.) — zachęta. [przypis edytorski]

ex hypothesi (łac.) — dosł.: z hipotezy; zgodnie z założeniem, przypuszczeniem. [przypis edytorski]

exit (łac.) — wychodzi. [przypis edytorski]

ex (łac.) — z. [przypis edytorski]

ex luto (łac.) — z błota. [przypis edytorski]

ex nihilo (łac.) — z niczego. [przypis edytorski]

ex nunc prout ex tunc (łac.) — dosł.: od teraz jak i od wtedy; na stan obecny, jak i wstecz. [przypis edytorski]

ex officio (łac.) — urzędowo. [przypis edytorski]

ex officio (łac.) — z urzędu; urzędowo, na mocy praw przysługujących danemu urzędowi. [przypis edytorski]

Exorciso (łac.) — zaklinam.DO WERYFIKACJI [przypis edytorski]

exorciso te in (łac.) — zaklinam cię w… [imię Ojca i Syna i Ducha]; urywek formuły egzorcyzmu. tj. obrzędu wyganiania diabła w kościele rzymskokatolickim. [przypis edytorski]

Exorciso te! (łac.) — zaklinam cię!; por. egzorcyzm. [przypis edytorski]

ex ordine mendicantium (łac.) — z zakonu żebraczego. [przypis edytorski]

Ex oriente lux (łac.) — ze wschodu [przychodzi] światło. [przypis edytorski]

ex oriente lux (łac.) — ze wschodu [przychodzi] światło. [przypis edytorski]

expecta cadaver (łac.) — czekaj trupa (tj. śmierci przeciwnej strony w sprawie sądowej). [przypis edytorski]

expedite (łac.) — biegle, dokładnie. [przypis edytorski]

expedite (łac.) — biegle. [przypis edytorski]

expedite (łac.) — biegle, swobodnie. [przypis edytorski]

experimentum factum (łac.) — eksperyment dokonany (został). [przypis edytorski]

explicite (łac.) — jasno, wyraźnie. [przypis edytorski]

ex post (łac.) — po fakcie, później, z późniejszej perspektywy. [przypis edytorski]

ex post (łac.) — po fakcie. [przypis edytorski]

ex praesidio (łac.) — z miejsca przewodniczącego; jako przewodniczący. [przypis edytorski]

ex professo (łac.) — ze znajomością rzeczy. [przypis edytorski]

ex proposito (łac.) — celowo, z rozmysłem. [przypis edytorski]