Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 478 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | potocznie | przestarzałe | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 2157 przypisów.

epuzer (z fr.) — kandydat do małżeństwa. [przypis edytorski]

Eques polonus sum (łac.) — jestem polskim rycerzem. [przypis edytorski]

era — epocha. [przypis edytorski]

Erastotenes (276–194 p.n.e.) — gr. astronom, geograf, matematyk; jako pierwszy wyznaczył obwód kuli ziemskiej, uzyskując wielkość 250 000 stadionów; stosował poprawną metodę, ale obliczenia opierał na przybliżonych wielkościach. [przypis edytorski]

Erato (mit. gr.) — jedna z muz, córek Zeusa i tytanidy Mnemosyne; imię Erato znaczy tyle co „Ukochana” a. „Namiętna”; opiekowała się szczególnie poezją miłosną. [przypis edytorski]

Erato (mit. gr.) — muza poezji lirycznej. [przypis edytorski]

Eratostenes (276–194 p.n.e.) — gr. astronom, geograf, matematyk; zarządzał Biblioteką Aleksandryjską; wynalazł system współrzędnych geograficznych, jako pierwszy pomierzył obwód kuli ziemskiej, wyliczył nachylenie osi Ziemi, zaproponował wprowadzenie lat przestępnych, podał sposób znajdowania liczb pierwszych. [przypis edytorski]

Erato — the Muse of lyric poetry. [przypis edytorski]

Erazm, Turnebus, ScaligerErazm z Rotterdamu, właśc. Gerrit Gerritszoon (1467–1536): holenderski filozof, filolog, jeden z czołowych przedstawicieli renesansowego humanizmu; Adrianus Turnebus, właśc. Adrien Turnèbe (1512–1565): francuski humanista, hellenista; Jules César Scaliger (1484–1558): działający we Francji humanista i filolog włoski, adwersarz Erazma z Rotterdamu. [przypis edytorski]

Erazm z Rotterdamu — własc. Gerrit Gerritszoon, zm. 1536, filozof, filolog i pedagog, jeden z czołowych przedstawicieli renesansowego humanizmu. [przypis edytorski]

Erberia — dawny wenecki targ owocowo-warzywny. [przypis edytorski]

er bleibt ganz ruhig (niem.) — pozostaje całkiem spokojny. [przypis edytorski]

Ereb a. Hades (mit. gr.) — smutna, podziemna kraina, w której przebywały dusze wszystkich zmarłych (starożytni Grecy nie znali rozróżnienia na raj i piekło). [przypis edytorski]

Ereb — inaczej Hades; w mit. gr. królestwo Hadesa — boga śmierci; kraina umarłych. [przypis edytorski]

„Ereb” i „Terror” — statki zaginione razem z całą arktyczną ekspedycją sir Johna Franklina. [przypis edytorski]

Ereb (mit. gr.) — bóg ciemności bądź najmroczniejsza część krainy zmarłych. [przypis edytorski]

Ereb (mit. gr.) — bóg ciemności, też królestwo zmarłych. [przypis edytorski]

Ereb (mit. gr.) — kraina umarłych. [przypis edytorski]

Ereb (mit. gr.) — najciemniejsza część Hadesu, podziemnego królestwa zmarłych; piekło. [przypis edytorski]

Ereb (mit. gr.) — najciemniejsza część Hadesu, podziemnego świata zmarłych. [przypis edytorski]

Ereb (mit. gr.) — najciemniejsza część Hadesu, podziemnej krainy zmarłych; tu: piekło. [przypis edytorski]

Ereb (mit. gr.) — najciemniejsza część Hadesu, także: bóstwo i uosobienie ciemności świata podziemnego; tu: piekło [przypis edytorski]

Ereb (mit. gr.) — najciemniejsza i najgłębsza część krainy umarłych, Hadesu, królestwa boga śmierci Hadesa; piekło. [przypis edytorski]

Ereb — (mit. gr.) najciemniejsza i najstraszniejsza część krainy zmarłych. [przypis edytorski]

Ereb (mit. gr.) — najmroczniejsza część krainy zmarłych. [przypis edytorski]

Ereb — najciemniejsza część mieszczącego się pod ziemią świata zmarłych. [przypis edytorski]

Erebus — czynny wulkan u wybrzeża Antarktydy Wschodniej, na Wyspie Rossa (na Morzu Rossa) o wys. 3794 m n.p.m. [przypis edytorski]

Ereb — w mit. gr. najciemniejsza część Hadesu, tj. krainy zmarłych. [przypis edytorski]

Ereb — w mit. gr. najciemniejsza część Hadesu, tj. krainy zmarłych. [przypis edytorski]

Erechtejon — świątynia na Akropolu ateńskim, miejsce kultu związanego z legendarnymi początkami Aten, poświęcona Atenie, Posejdonowi i Erechteuszowi, mitycznemu królowi-herosowi. [przypis edytorski]

Erechteus (mit. gr.) — heros ateński. [przypis edytorski]

Erechteus (mit. gr.) — heros i jeden z pierwszych królów Aten, we wczesnych źródłach utożsamiany z Erichtoniosem; uchodził za inicjatora Panatenajów, najważniejszego święta Ateny, opiekunki miasta. [przypis edytorski]

Erec Izrael (hebr.) — ziemia Izraela. [przypis edytorski]

Erec Izrael (hebr.) — Ziemia Izrael. [przypis edytorski]

Erec Izrael — Ziemia Izraela. [przypis edytorski]

erectioris ingenii (erectius ingenium, łac.) — gwałtowniejszego charakteru, żywszej inteligencji. [przypis edytorski]

Erec (z hebr. Erec Israel) — Ziemia Izraela; biblijna nazwa Palestyny. [przypis edytorski]

Eremby — trudny do identyfikacji lud wschodni, może Arabowie lub Armeńczycy. [przypis edytorski]

Erenburg, Ilja Grigorjewicz (1891–1967) — rosyjski pisarz żydowskiego pochodzenia, publicysta, poeta; w latach 1936–1939 korespondent wojenny w Hiszpanii. [przypis edytorski]

Ereutal — Eurytalion, wódz Arkadyjczyków. [przypis edytorski]

— Ergänze: als (Schreck-)Gespenst wieder. [przypis edytorski]

Ergane (mit. gr.) — przydomek bogini Ateny jako patronki rzemiosł, zwłaszcza tkactwa. [przypis edytorski]

ergastulum (łac.) — starożytne więzienie, umieszczone w posiadłościach zamożnych Rzymian. [przypis edytorski]

Ergo bibamus (łac.) — więc pijmy. [przypis edytorski]

ergo Deus non est (łac.) — zatem Boga nie ma. [przypis edytorski]

ergo excludatur (łac.) — więc niech będzie wykluczony. [przypis edytorski]

ergo (łac.) — więc, a zatem. [przypis edytorski]

ergo (łac.) — więc, a zatem; z powodu. [przypis edytorski]

ergo (łac.) — więc; spójnik używany tradycyjnie przy budowaniu dowodu logicznego. [przypis edytorski]

ergo moriendum (łac.) — a więc trzeba umierać. [przypis edytorski]

ergregor — termin z dziedziny ezoteryki, myślokształt związany ze zbiorowością ludzką, rodzaj kolektywnej świadomości; między grupą a egregorem istnieje relacja symbiotyczna; w kategoriach spoza ezoteryki koncepcja egregoru opisuje w sposób psychoenergetyczny proces socjalizacji, wykształcania persony czy też tożsamości grupowej. [przypis edytorski]

Er hat das Prevenire gespielt. — Er ist uns zuvorgekommen. [przypis edytorski]

erheischet — erfordert. [przypis edytorski]

Erichtonios (mit. gr.) — jeden z pierwszych królów Aten, syn Gai (Ziemi) i Hefajstosa, wychowany przez Atenę. [przypis edytorski]

Erich von dem Bach, właściwie Erich Julius Eberhard von Zelewski (1899–1972) — oficer SS, zbrodniarz wojenny, uczestniczył w zwalczaniu partyzantki antyniemieckiej na okupowanych terytoriach ZSRR, od 5 sierpnia 1944 roku dowódca oddziałów Waffen-SS, którym postawiono zadanie stłumienia powstania warszawskiego. 2 października 1944 podpisał układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie z delegatami Komendy Głównej AK. Po wojnie świadek oskarżenia w procesie norymberskim, nigdy nie odpowiedział za zbrodnie popełnione w Polsce i ZSRR. [przypis edytorski]

Eridan — niem. Eridanus; dziś: Erydan, gwiazdozbiór, którego kształt dla starożytnych astronomów wyobrażał rzekę. [przypis edytorski]

Eridan — rzeczka w Atenach, na północ od Akropolu, wypływająca u podnóży wzgórza Lykabettos; obecnie pod powierzchnią miasta. [przypis edytorski]

Erifyle — córka władcy Argos Talaosa, żona wróżbity i wodza Amfiaraosa, siostra Adrasta; przekupiona przez Polynejkesa naszyjnikiem Harmonii orzekła, że jej mąż ma wziąć udział w wyprawie siedmiu przeciw Tebom, mimo że jako wróżbita wiedział, że poniesie tam śmierć. Później, przekupiona po raz drugi, kazała stanąć na czele następnej wyprawy, tzw. Epigonów, swemu synowi Alkmajonowi. Ten powrócił z wyprawy po czym z nakazu wyroczni delfickiej zabił matkę. [przypis edytorski]

Erifyle (mit. gr.) — żona Amfiaraosa, przekupiona przez Polynejkesa naszyjnikiem Harmonii orzekła, że jej mąż ma wziąć udział w wyprawie siedmiu przeciw Tebom, mimo że jako wróżbita wiedział, że poniesie tam śmierć; wspomniana w Odysei XI 326. [przypis edytorski]

Erigens de stercore pauperem ut collocet eum cum principibus populi sui. (łac.) — podnosi ubogiego z rynsztoka, aby postawić go pomiędzy pierwszymi w jego narodzie. [przypis edytorski]

Erineon — miejscowość w Attyce, nad rzeką Kefissos, odległa o ok. 15 km od Megary. [przypis edytorski]

Eris (mit. gr.) — bogini niezgody i kłótni. [przypis edytorski]

Eritis sicut Deus, scientes bonum et malum (łac.) — bądźcie jak Bóg, znający dobro i zło (kwestia diabła wypowiadana w biblijnej Księdze Rodzaju). [przypis edytorski]

Eriugena, Jan Szkot, łac. Johannes Scotus Erigena (ok. 810–ok. 877) — irlandzki filozof i teolog, jeden z twórców scholastyki. [przypis edytorski]

Eriugena, Jan Szkot (ok. 810–ok. 877) — irlandzki filozof i teolog, jeden z twórców scholastyki, ożywił neoplatoński nurt filozoficzny w zachodniej Europie; wiele jego poglądów zostało potępionych przez Kościół. [przypis edytorski]

erkaem a. rkm (wojsk.) — ręczny karabin maszynowy, rodzaj indywidualnej broni strzeleckiej. [przypis edytorski]

Erkennungsdienst — służba identyfikacyjna; komisja śledcza w KL Auschwitz. [przypis edytorski]

Erker (niem.) — wykusz. [przypis edytorski]

Erkul, właśc. Herkul, Herkules (mit. gr.) — łacińskie imię greckiego herosa o nadludzkiej sile i odwadze, znanego z wykonania dwunastu prac. [przypis edytorski]

Erminią (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: Erminię. [przypis edytorski]

Erminiej (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: Erminii. [przypis edytorski]

Erminiej (starop. forma) — dziś Msc.lp r.ż.: (przy) Erminii. [przypis edytorski]

Ermitaż, Imperiał — nazwy hotelików w byłym zaborze rosyjskim. [przypis edytorski]

Ermitaż — rosyjskie muzeum w Sankt Petersburgu. [przypis edytorski]

ermitaż (z fr. ermitage) — pustelnia. [przypis edytorski]

ermitaż (z fr.) — pustelnia (nie chodzi tu o państwowe muzeum rosyjskie, gdyż akcja dzieje się w Moskwie, nie w Sankt Petersburgu). [przypis edytorski]

ermlandzki — olsztyński. [przypis edytorski]

Ernest Elton leniwy chłopiec — powieść Elizabeth Eiloart z 1895 r. [przypis edytorski]

Ernest La Jeunesse, właśc. Ernest Léon Lajeunesse-Caën (1874–1917) — fr. pisarz, krytyk, rysownik, znany z pastiszów i parodii. [przypis edytorski]

Ernst Haeckel (1834–1919) — niem. filozof i biolog, zwolennik darwinizmu. [przypis edytorski]

Ernst ist das Leben, heiter ist die Kunst (niem.) — życie jest poważne, radosna jest sztuka; cytat z prologu do trylogii Wallenstein Fryderyka Schillera. [przypis edytorski]

Ernst Lubitsch (1892–1947) — niem. reżyser, scenarzysta i producent filmowy współpracujący z Hollywood; współpracował m.in. z Gretą Garbo i Polą Negri; do najbardziej znanych filmów w jego reżyserii należą: Madame Dubarry (film niemy, 1919), Patriota (1928), Sztuka życia (Design for Living, 1933), Wesoła wdówka (Merry Widow, 1934), Ninoczka (1939), Sklep za rogiem (The Shop Around the Corner, 1940), Być albo nie być (To Be or Not to Be 1942) czy Niebiosa mogą zaczekać (Heaven Can Wait 1943); kilkakrotnie nominowany do Oskara, w 1946 roku otrzymał Nagrodę Akademii za całokształt twórczości. [przypis edytorski]

erognoseologiczny (neol.) — wyraz złożony z dwóch członów, ero- od erotyki oraz gnoseologiczny, czyli odnoszący się do gnoseologii (teorii procesu poznania; synonim: epistemologia). [przypis edytorski]

eroicznie — heroicznie, bohatersko. [przypis edytorski]

Erosa (mit. gr.) — bóg miłości. [przypis edytorski]

Eros jest synem Porosa i Penii — według opowieści Diotymy w Uczcie Platona grecki bóg Eros, uosobienie miłości, miał być synem Porosa-Dostatku oraz Penii-Biedy. [przypis edytorski]