Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7564 przypisów.

delacja — oskarżenie; chodziło o skompromitowanie możliwie wielu osób wpływowych, aby uniemożliwić ściganie jednego Ponińskiego. [przypis redakcyjny]

De la conduite prescrite aux viérges (fr.) — o przepisowym prowadzeniu się dziewic. [przypis edytorski]

Delacroix, Eugène (1798–1863) — malarz francuski, przedstawiciel romantyzmu. [przypis edytorski]

Delacroix, Eugene (1798–1863) — malarz francuski, przywódca kierunku romantycznego; tworzył portrety i obrazy historyczne. [przypis edytorski]

Delacroix, Ferdinand Victor Eugène (1798–1863) — fr. malarz, sztandarowy przedstawiciel romantyzmu; jego malarstwo pozostawało pod silnym wpływem Rubensa. [przypis edytorski]

Delacroix, Ferdinand Victor Eugène (1798–1863) — malarz francuski, czołowy przedstawiciel romantyzmu. [przypis edytorski]

delacye i wyroki: padli ofiarą Geminius, Celsus i Pompejus (…) Celsus trybun, oskarżony udusił się łańcuchem, do którego był przykuty — Tacyt [Roczniki VI, 14; z opisy kolejnych przypadków pochodzą z następnych fragmentów tego samego dzieła]. [przypis autorski]

de la derniere indifférence (fr.) — ostatecznej obojętności. [przypis edytorski]

De la Dignite et de l'Accroissement des Sciences — francuski tytuł napisanego po łacinie dzieła Francisa Bacona De dignitate et augmentis scientiarum (O godności i postępach nauk, 1623), w 1668 wpisanego przez Kościół katolicki na Indeks ksiąg zakazanych. [przypis edytorski]

de la Duchesse et de la Comtesse — o Księżnej i Hrabinie. [przypis edytorski]

Delafon, właśc. Henri Mamert Onésime Delafond (1805–1861) — fr. weterynarz, dyrektor Szkoły Weterynarii w Alfort. [przypis edytorski]

de la Grande Duchesse (fr.) — Wielkiej Księżnej. [przypis edytorski]

de la grande nation (fr.) — wielkiego narodu. [przypis edytorski]

de la Mettrie — Zachowuję tutaj pisownię nazwiska, której używał zarówno sam autor Człowieka-maszyny, jak i jego współcześnicy, i którą spotykamy we wszystkich wydaniach dzieł de la Mettriego. Natomiast forma La Mettrie lub znacznie częściej: Lamettrie jest skrótem pochodzącym dopiero z drugiej połowy wieku XIX. [przypis tłumacza]

De la musique, de la musique, avant toute chose (fr.) — muzyki, przede wszystkim muzyki; wyraz pragnienia a. postulatu umuzykalnienia sztuki: w epoce modernizmu czytelne nawiązanie do wiersza Paula Verlaine'a (1844–1896) Art Poétique (Sztuka poetycka) z 1874 r., wydanego w 1884 r. w tomie Jadis et Naguère), dedykowanego innemu poecie fr., Charles'owi Morice'owi i stanowiącego rodzaj poetyckiego manifestu symbolizmu. [przypis edytorski]

de lana caprina (łac.) — (spór) o kozią wełnę, czyli o rzecz błahą. [przypis redakcyjny]

De la Poste (fr.) — pod pocztą. [przypis edytorski]

delara (daw.) — delia, płaszcz. [przypis redakcyjny]

de La Roncière, Emile François Guillaume (1804–1874) — fr. hrabia, oficer kawalerii oskarżony w 1835 w głośnym procesie o gwałt na 16-letniej córce swego przełożonego, Marie de Morell. Mimo przekonujących dowodów, że świadectwo dziewczyny było fałszywe, sąd uznał go za winnego i skazał na 10 lat więzienia. Dzięki staraniom rodziny La Roncière w 1843 został zwolniony. W 1848 sprawę wznowiono, został zrehabilitowany, po czym kontynuował karierę wojskową, został administratorem kolonialnym i gubernatorem Tahiti. [przypis edytorski]

de la Rotonde, du Grand Balcon — popularne kawiarnie paryskie. [przypis redakcyjny]

de las Descalzas Reales (hiszp.) — dosł.: Bosych Królewskich, część hiszpańskiej nazwy królewskiego klasztoru klarysek w Madrycie, El Monasterio de las Descalzas Reales. [przypis edytorski]

Delassus, Henri (1836–1921) — francuski ksiądz katolicki, doktor teologii, autor tekstów antymasońskich. [przypis edytorski]

delator — donosiciel. [przypis redakcyjny]

delator (łac.) — donosiciel, oskarżyciel publiczny. [przypis edytorski]

delator (z łac.) — oskarżyciel, donosiciel. [przypis redakcyjny]

de Laubespin — prawdop. Louis Charles Antoine de Laubespin (1768–1800), generał armii Napoleona. [przypis edytorski]

de Laveaux, Ludwik (1868–1894) — malarz, uczeń Józefa Mehoffera, zmarły na gruźlicę. [przypis edytorski]

de Laveaux, Ludwik (1868–1894) — malarz, uczeń Józefa Mehoffera, zmarły na gruźlicę. [przypis redakcyjny]

de la vieille roche (o turkusie, fr.) — prawdziwy turkus; nazwa używana niekiedy w jęz. francuskim dla odróżnienia go od odontolitu, zwanego turquoise de nouvelle roche. [przypis edytorski]

Delcassé, Théophile (1852–1923) — francuski polityk, minister spraw zagranicznych w latach 1898–1905; podczas kryzysu marokańskiego (1905) przekonywał, że mimo gróźb Niemcy nie zdecydują się na wojnę, a nawet gdyby do niej doszło, Wielka Brytania stanie po stronie Francji; przegłosowany przez Radę Ministrów, podał się do dymisji. [przypis edytorski]

delegację do Lublina do tamtejszego Rządu Ludowego… — według informacji otrzymanych od jednego z delegatów delegację przyjął członek Rządu Lubelskiego, minister spraw wewnętrznych Thugutt, który wyraził radość z powodu powstania samodzielnej organizacji w powiecie tarnobrzeskim, przyrzekł pomoc dla niej i dał auto wojskowe z dwunastoma żołnierzami z poleceniem aresztowania i dostawienia do Lublina tych, którzy nie chcieli uznać Rządu Ludowego. W szczególności miał być aresztowany hr. Zdzisław Tarnowski. Minister zalecał przeprowadzić wszystko, co dobre, praktyczne i demokratyczne, usuwać, co austriackie. Oświadczył, że po zbadaniu organizacji zastosuje ją w innych częściach Polski. Delegacja była też u ministra wojny, gen. Rydza-Śmigłego, który dał Dąbalowi nominację na majora i przyrzekł pomoc do tworzenia armii w powiecie (1000 mundurów, 1000 karabinów i 6 armat). [przypis autorski]

Delegacji — limita (odroczenie zebrań) Sejmu i wyłonienie Delegacji do rokowań z dworami ościennymi oraz ułożenia formy rządu 18 maja; nastąpiło jeszcze pięć limit, tak że Sejm rozwiązał się dopiero 11 kwietnia 1775 r. [przypis redakcyjny]

delegat — tu: reprezentant władzy króla Francji na prowincji, zajmujący się egzekwowaniem sprawiedliwości i kontrolowaniem administracji w jego imieniu. [przypis edytorski]

de lege ferenda (łac.) — dotyczą pożądanej zmiany albo uzupełnienia istniejącego prawa; [zwrot używany na określenie ewentualnych przyszłych zmian w obowiązującym ustawodawstwie: przyszłe prawo a. prawo, jakim być powinno; red. WL]. [przypis redakcyjny]

delegowany — z Towarzystwa Dobroczynności do udziału w kweście. [przypis redakcyjny]

de l'Empire (fr.) — cesarstwa. [przypis edytorski]

Delenda est Carthago (łac.) — trzeba zburzyć Kartaginę. [przypis redakcyjny]

Delevi ut nubem iniquitates tuas, et quasi nebulam peccata tua, revertere ad me quoniam redemi te (łac.) — „Pomnijże na to, Jakubie i Izraelu! przeto żeś ty jest sługą moim. Stworzyłem cię, sługaś ty mój, o Izraelu, iżbyś nie zapomniał o mnie. Gładzę nieprawości twoje jako obłoki, a grzechy twoje jako mgłę; nawróć się do mnie, bom cię odkupił”. [przypis tłumacza]

Deleyre, [Alexandre] (1726–1797) — pisarz z grupy encyklopedystów, później sekretarz ambasady Choiseula w Wiedniu, wreszcie członek konwentu, gdzie głosował za śmiercią Ludwika XVI. [przypis edytorski]

Delfijczykom, gdy podczas wojny medyjskiej (…) odparła wyrocznia (…) — Herodot, Dzieje, VIII, 36. [przypis tłumacza]

Delfina — bohaterka powieści Delphine (1802) fr. autorki Madame de Staël (1766–1817). [przypis edytorski]

Delfinat — kraina hist. w płd.-wsch. Francji. [przypis edytorski]

Delfinat — region w południowo-wschodniej Francji. [przypis edytorski]

delfiniak (żegl.) — rozpórka zamocowana prostopadle do bukszprytu (drzewca na dziobie statku), biegnąca w dół i służąca do mocowania lin stabilizujących bukszpryt. [przypis edytorski]

delfin — następca tronu, zwł. francuskiego. [przypis edytorski]

Delfiny i jaja — znaki w cyrku. [przypis redakcyjny]

Delfos — Delfy, starożytne miasto w środkowej Grecji, u podnóży Parnasu; centrum kultu Apollina, ze sławną wyrocznią. [przypis edytorski]

delft — fajanse z Delftu, ręcznie malowane naczynia o niebieskiej kolorystyce. [przypis edytorski]

Delft — miasto w zach. Holandii, od końca XVI w. jeden z głównych europejskich ośrodków produkcji fajansu, a później porcelany. [przypis edytorski]

delftyjskie fajansy— pochodzące z holenderskiego miasta Delft, od końca XVI w. jednego z głównych europejskich ośrodków produkcji fajansu, a później porcelany. [przypis edytorski]

Delfy — gr. miejscowość ze słynną świątynią i wyrocznią Apolla. [przypis edytorski]

Delfy — miasto greckie u stóp Parnasu, sławne ze świątyni i z wyroczni. [przypis edytorski]

Delfy — staroż. miasto greckie u stóp Parnasu, sławne ze świątyni i z wyroczni boga Apolla, gdzie odpowiedzi udzielała kapłanka zwana Pytią. [przypis edytorski]

Delfy — staroż. miasto greckie u stóp Parnasu, sławne ze świątyni i z wyroczni boga Apolla, gdzie odpowiedzi udzielała kapłanka zwana Pytią. [przypis edytorski]

Delfy — starożytne miasto w środkowej Grecji, u podnóży Parnasu; centrum kultu Apollina, ze sławną wyrocznią. [przypis edytorski]

Delfy — starożytne miasto w środkowej Grecji, u podnóży Parnasu; sławne ze świątyni i wyroczni boga Apolla. [przypis edytorski]

Delfy — u stóp Parnasu w krainie Fokis w Grecji środkowej, z najsławniejszą w starożytnym świecie wyrocznią Apollona. Apollonowi pytyjskiemu (delfickiemu) składano z reguły dziesięcinę zdobyczy wojennej. [przypis tłumacza]

delią (starop. forma) — dziś popr. B.lp r.ż.: delię; delia, tu: długa, luźna szata. [przypis edytorski]

delia — dawny wierzchni ubiór męski noszony przez szlachtę polską, rodzaj długiego płaszcza narzucanego na żupan, podbitego futrem i z futrzanym kołnierzem. [przypis edytorski]

delia — dawny wierzchni ubiór męski, podbity futrem. [przypis edytorski]

delia (daw.) — rodzaj płaszcza. [przypis edytorski]

delia (daw.) — suknia z opończą. [przypis redakcyjny]

delia (daw.) — wierzchnie okrycie męskie, podbite futrem. [przypis edytorski]

delia (daw.) — wierzchni ubiór męski. [przypis edytorski]

delia — element ubioru męskiego szlachty polskiej w XVI w., strój pochodzenia orientalnego: noszony na żupanie nieprzepasany rodzaj płaszcza narzuconego na ramiona, często podbity i wykańczany futrem, z krótkimi, luźnymi rękawami i kołnierzem. [przypis edytorski]

delia — nakrycie wierzchnie, element stroju męskiego noszony przez szlachtę pol. od XVI w., szczególnie popularny wśród husarii; rodzaj płaszcza, w odróżnieniu od kontusza nieprzepasywanego, często wykańczanego lub podbitego futrem, z kołnierzem, o luźnych, rozciętych rękawach, zapinanego na ozdobne guziki. [przypis edytorski]

delia — należący do starop. stroju szlachty wierzchni ubiór męski, narzucany na żupan, podbity futrem i z futrzanym kołnierzem, przeważnie barwny. [przypis redakcyjny]

delia — okrycie wierzchnie w stroju szlachty polskiej w XVII w.; rodzaj długiego płaszcza z rękawami półdługimi, długimi lub bez (wówczas rodzaj peleryny) i kołnierzem sięgającym niekiedy do połowy pleców; delię noszono na kontusz (żupan). [przypis edytorski]

delia (starop.) — rodzaj płaszcza. [przypis edytorski]

delia — w daw. stroju szlachty pol. szata wierzchnia; opończa, obszerny płaszcz podbity futrem. [przypis edytorski]

delia — wierzchnie okrycie męskie, podbite futrem. [przypis edytorski]

delia — w oryginale: la veste oltra il ginochio al piègli cade; [delia: element ubioru męskiego szlachty polskiej w XVI w., strój pochodzenia orientalnego: noszony na żupanie nieprzepasany rodzaj płaszcza narzuconego na ramiona, często podbity i wykańczany futrem, z krótkimi, luźnymi rękawami i kołnierzem; red. WL]. [przypis redakcyjny]

delia (z tur.) — długi płaszcz z obszernym kołnierzem, podbity futrem. [przypis edytorski]

deliberacja — namysł. [przypis redakcyjny]

deliberacja (z łac.) — rozmyślanie, rozważanie. [przypis edytorski]

deliberacje (daw.) — rozważania. [przypis edytorski]

deliberacje (z łac.) — rozważania. [przypis edytorski]

deliberacji — namysłu, zastanawiania się [potrzebujące]. [przypis redakcyjny]

Deliberata morte ferocior — Horatius, Odae, 37, 29. [przypis tłumacza]

deliberatissime (łac.) — najrozmyślniej. [przypis redakcyjny]

deliberować (daw., gw.) — rozmyślać; tu: dyskutować. [przypis edytorski]

deliberować (daw., gw.) — rozprawiać, rozmyślać. [przypis edytorski]

deliberować (daw., gw.) — rozważać, rozmyślać, dyskutować. [przypis edytorski]

deliberować (daw.) — rozważać. [przypis edytorski]