Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 18137 przypisów.
primo voto (łac.) — pierwszego nazwiska; z pierwszego małżeństwa. [przypis edytorski]
primo voto (łac.) — w pierwszym małżeństwie. [przypis edytorski]
primo voto — z pierwszego małżeństwa. [przypis edytorski]
primum caput (łac.) — naczelna głowa. [przypis redakcyjny]
Primum edere, deinde philosophari (łac.) — najpierw jeść, potem filozofować; żartobliwa przeróbka starożytnej maksymy: Primum vivere, deinde philosophari — najpierw żyć, potem filozofować. [przypis redakcyjny]
primum ens (łac.) — pierwiastek. [przypis edytorski]
primum non nocere (łac.) — przede wszystkim nie szkodzić. [przypis edytorski]
primum vacans (łac.) — skoro się tylko opróżni. [przypis redakcyjny]
primum vivere, deinde philosophari (łac.) — najpierw żyć, potem filozofować. [przypis edytorski]
primus (…) decernit (łac.) — „Pierwszy okrzyk i pierwszy atak rozstrzyga tę bitwę” (Livius Titus, Ab Urbe condita, XXV, 41; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
primus inter pares (łac.) — pierwszy między równymi; honorowy tytuł Oktawiana Augusta, pierwszego cesarza rzymskiego, który formalnie był tylko wyróżnionym „pierwszym senatorem” (princeps senator). [przypis edytorski]
primus inter pares (łac.) — pierwszy między równymi. [przypis redakcyjny]
primus inter pares (Latin) — the first among the equals. [przypis edytorski]
Prim y Prats, Juan (1814–1870) — hiszpański polityk i generał; w 1843 wystąpił przeciwko buntowi radykalnych liberałów, co zapewniło mu awans na generała; w 1847 mianowany gubernatorem wojskowym Portoryko; w 1859–60 walczył w Maroku, w 1861 dowodził korpusem ekspedycyjnym w Meksyku, w 1868 odegrał ważną rolę podczas udanego zamachu stanu przeciw Izabeli II, w 1869 został szefem rządu Hiszpanii. [przypis edytorski]
princeps Auriacus — książę Oranii; Wilhelm II. [przypis redakcyjny]
princeps nobilitatis — pierwszy ze szlachty; dotyczy to urzędu podkomorzego, najwyższego z obywatelskich urzędów w powiecie lub województwie, wiążącego się z godnością przewodniczenia sądom granicznym między szlachtą. [przypis edytorski]
princeps, principis (łac.) — pan, władca, książę, cesarz. [przypis edytorski]
princeps senatus (łac.) — pierwszy z senatorów. [przypis edytorski]
princesse de Zamość — księżna na Zamościu. [przypis edytorski]
principes Imperii (łac.) — tu: książęta Rzeszy. [przypis redakcyjny]
principes Poloniae et Suaeciae (łac.) — książęta Polski i Szwecji. [przypis edytorski]
principessa (wł.) — księżniczka, tu: Klotylda Maria Sabaudzka (zweryfikować). [przypis edytorski]
principia (łac.) — podstawy; tu: twierdzenia podstawowe. [przypis edytorski]
principii ethicae et metaphysicae suae nexum exponit (łac.) — wyłożył związek między zasadą etyki a swoją metafizyką. [przypis tłumacza]
principiis obsta (łac.) — niszcz zło w zarodku; dosł.: przeszkadzaj początkom. [przypis edytorski]
Principio genus acre leonum saevaque saecla tuta ta est virtus (łac.) — Na początku (świata) lwów rodzaj zażarty i okrutne wieki broniły się odwagą. (Lukrecjusz, De rerum natura, V, 860). [przypis redakcyjny]
Principis (…) suos — Martialis, Epigrammata, VIII, 15. [przypis tłumacza]
principium identitatis (łac.) — zasada identyczności; filozoficzna zasada, wg której jeśli dane obiekty mają wszystkie własności takie same, to stanowią ten sam obiekt. [przypis edytorski]
principium individuationis (łac.) — czynnik decydujący o byciu jednostką. [przypis edytorski]
principium individuationis (łac.) — filoz. zasada jednostkowienia. [przypis edytorski]
principium individuationis (łac.) — „zasada indywiduacji”, pojęcie związane z poczuciem odrębności jednostki, używane przez Fryderyka Nietzschego (1844–1900), filozofa niem., przedstawiciela immoralizmu i irracjonalizmu. [przypis edytorski]
principium individuationis (łac.) — zasada ujednostkowienia, występująca w filozofii: coś, co sprawia, że jakiś byt ma w ramach swojego gatunku jednostkowy charakter. [przypis edytorski]
principium (łac. ) — pierwiastek (materia pierwotna); zasada (w postępowaniu). [przypis redakcyjny]
principium (łac.) — początek. [przypis redakcyjny]
principium (łac.) — zasada. [przypis edytorski]
principium rationis sufficientis (łac.) — zasada wystarczającej racji; zasada rozumowania postulująca, że wszystkie twierdzenia muszą mieć należyte uzasadnienie, by zostać uznane za prawdziwe. [przypis edytorski]
Prinz (niem.) — książę. [przypis edytorski]
Prior, Matthew (1664–1721) — angielski poeta i dyplomata. [przypis edytorski]
prior — urzędnik miejski wybierany z ludu. [przypis edytorski]
pripratę — įpratę. [przypis edytorski]
prirengta — čia: parengta, paruošta. [przypis edytorski]
prišliaukydavo — apsilankydavo. [przypis edytorski]
prisiėjo — prireikėjo. [przypis edytorski]
prisiega (lenk.) — priesaika. [przypis edytorski]
prisiega — priesaika. [przypis edytorski]
prisirengęs — pasirengęs, pasiruošęs. [przypis edytorski]
prisloginti — prislėgti, prispausti, uždusinti. [przypis edytorski]
prison (ang.) — więzienie. [przypis edytorski]
Prisons (fr.) — wiezienia; tu zamiast tytułu pamiętników dwukrotnie więzionego awanturnika Friedricha von der Trencka: Friedrichs Freyherrn von der Trenck merkwürdige Lebensgeschichte (1787), wydanych po francusku jako Mémoires de Frédéric, baron de Trenck (1789). [przypis edytorski]
prisūdijo — priteisė. [przypis edytorski]
prityrimą — patirtį. [przypis edytorski]
priuato commodo foedera et amicitias metiuntur — wygodą prywatną mierzą sojusze i przyjaźnie. [przypis redakcyjny]
pri un quardo in muriro (dialekt południowowłoski) — oddam życie za jedno spojrzenie. [przypis edytorski]
prius (łac.) — tu: to, co pierwotne; podstawa. [przypis edytorski]
prius (łac.) — wcześniej; przedtem, zanim; w logice: twierdzenie logicznie wcześniejsze. [przypis edytorski]
Privatbrief — Man hat aus Erfurcht für diesen trefflichen Herrn gedachten Brief und einen anderen, dessen weiter hinten erwähnt wird, dieser Sammlung entzogen, weil man nicht glaubte, eine solche Kühnheit durch den wärmsten Dank des Publikums entschuldigen zu können. [przypis autorski]
privatim (łac.) — prywatnie, nieoficjalnie. [przypis edytorski]
privatim (łac.) — prywatnie. [przypis edytorski]
privatim (łac.) — tu: po cichu. [przypis edytorski]
privatio (…) praesupponit habitum (łac.) — Uczucie braku każe przypuszczać przyzwyczajenie; pewnik scholastyczny. [przypis tłumacza]
privato (łac.) — człowiekowi prostemu (tj. nie posiadającemu żadnej godności ani urzędu). [przypis redakcyjny]
privato (łac.) — prostakowi. [przypis redakcyjny]
privatus (łac.) — człowiek prosty. [przypis redakcyjny]
Privernum — staroż. miasto w Lacjum w kraju Wolsków. [przypis edytorski]
prix fixe (fr.) — stała cena. [przypis redakcyjny]
próba — dowód. [przypis redakcyjny]
Próbę doskonałą (…) w swej kiesie — Tym porównaniem wiary do monety, która jest w kiesie [kiesa — sakiewka, woreczek na pieniądze; red. WL], poeta mówi: twoje objaśnienie wiary jest prawdziwe, ale czy sam w sobie posiadasz tak prawdziwą wiarę? [przypis redakcyjny]
Próbę zużytkowania terminu „dekadentyzm” jako nazwy prądu literackiego (…) podjął w roku 1897 Maciej Szukiewicz — M. Szukiewicz, Stanisław Przybyszewski, „Dziennik Krakowski” 1897, nr 330–347 i „Przegląd Tygodniowy” 1897, nr 14–16. [przypis autorski]
próbować — dowodzić. [przypis redakcyjny]
próbować się (starop.) — tu: walczyć; pojedynkować się. [przypis edytorski]
próbować — tu: dowodzić. [przypis redakcyjny]
próbować zjeść słońce — por. Bolesław Leśmian, Pantera. [przypis edytorski]
próbuje świętego — używa poświęconego noża. [przypis edytorski]
Próby — dzieło życia Michela Montaigne'a o charakterze autobiograficzno-filozoficznym, wydawane od 1580 do 1595 r. [przypis edytorski]
próć — dziś popr. pisownia: pruć. [przypis edytorski]
próchien — dziś popr. forma D. lm: próchen. [przypis edytorski]
próchnica — przewlekłe zapalenie tkanki kostnej. [przypis edytorski]
próchnienie kości — jeden z objawów choroby wenerycznej. [przypis edytorski]
„Próchno” opowiedziane nie byłoby już „Próchnem” (…) rozpaczy, na różne psychiczne tony — S. Brzozowski, Dzieła wszystkie, Warszawa 1936, IV, s. 68 (Współczesna powieść w Polsce). [przypis autorski]
Próchno — powieść Wacława Berenta, ukazująca się początkowo w odcinkach w 1901 roku w „Chimerze”, wyd. książkowe w 1903 roku; akcja dzieje się w środowisku cyganerii artystycznej u schyłku XIX w. w nienazwanym mieście; powieść uznawana za podsumowanie pierwszego dziesięciolecia Młodej Polski. [przypis edytorski]
Próchno — tytuł powieści pol. pisarza modernistycznego, Wacława Berenta (1873–1940), przedstawiciela realizmu w okresie Młodej Polski. [przypis edytorski]
„Próchno” zawierało jakby zbiór sakralnych formuł naszych przeżyć, nastrojów, tęsknot, całych sytuacji — J. E. Skiwski, Książka o naszym życiu, „Tygodnik Ilustrowany” 1933, nr 7. [przypis autorski]
Prócz Anglii, Szwajcarii i miast niektórych, nie ma w Europie narodów, jest tylko kilka udzielnych familij. — te słowa usunięto w wyd. z 1816 r. [przypis edytorski]
prócz — bez. [przypis redakcyjny]
Prócz frasunku — bez frasunku, nie martwiąc się; u Sępa Szarzyńskiego często prócz oznacza: bez. [przypis redakcyjny]
prócz innych wodzów, także Filoklesa i Adejmanta — prócz Konona, Filoklesa i Adejmanta, przyjaciela Alkibiadesa, wybrano potem jeszcze wodzami Menandra, Tydeusa i Kefizodota, nieprzyjaźnie usposobionych dla Alkibiadesa; toteż ci odepchnęli go ze wzgardą, gdy przybył do Ajgospotamoj, by służyć im swą radą. Wybrano też Teramenesa, który jednak przepadł przy dokimazji. W dniu bitwy miał Filokles naczelną komendę. [przypis tłumacza]
prócz jednej — To jest: zasady ciał ciekłych i stałych. [przypis redakcyjny]
Prócz jedynego — oprócz Prometeusza. [przypis tłumacza]
prócz tego miało zostać dziesięć okrętów taksiarchów, dziesięć samijskich i trzy nauarchów — na szukanie rozbitków przeznaczono właśnie okręty samijskie, nauarchów i taksiarchów, gdyż one, stojąc w centrum (zob. opis bitwy w ustępie 2), nie brały większego udziału w bitwie i jako najmniej uszkodzone nadawały się do tego celu najlepiej. [przypis tłumacza]
prócz tego wojsko, które sam przywiódł — miał wojsko, z którym ruszył na wojnę (p. rozdz. I), posiłki z greckich miast w Azji, z greckich miast w Tracji, byłych żołnierzy Cyrusa Młodszego, znanych z Anabazy, razem z Ksenofontem. [przypis tłumacza]
prócz tego wszystkiego spada na Rzym wielka wojna… — por. Starożytności XIV, XI, 2–XI, 6. [przypis tłumacza]
prócz Wilczkowi — dziś popr.: prócz Wilczka. [przypis edytorski]
prócz że — z wyjątkiem tych, co. [przypis redakcyjny]
próg cudzoziemców — ὅρον τῶν βεβήλων, właściwie: granica niepoświęconych, laików lub tym podobnie. Były tam umieszczone tablice z napisem: Μηδενα αλλογενη εισπορευεσθαι εντος του περι το ιερον τρυϕακτου και περιβολου ος δ᾽ αν ληϕθη εαυτω αιτιος εσται δια το εξακολουθειν θανατον, wedle tablicy znalezionej przez Clermont-Ganneau („Niechaj żaden cudzoziemiec nie śmie minąć obwiedzenia przybytku i otocza (hebr. soreg); kto zostałby zatrzymany, sam sobie winien będzie, jeżeli w trop za nim pójdzie śmierć”. Słowa te były przedmiotem licznych dyskusji; jedni mniemali, że chodziło tu o karę śmierci w zwykłym znaczeniu tego słowa, inni, że o ostrzeżenie przed tak zwanym sądem bożym. Ale i na to panuje zgoda, że Flawiusz i Filon rozumieli to w sensie pierwszym, p. dalej VI, XI, 4). Napisy były także w łacińskim języku, co widać z VI, XI, 4. [przypis tłumacza]
Próg Przęświęty — właściwie Święte Świętych, τὸ ἅγιον. [przypis tłumacza]
próśb Izraela — religia żydowska zakłada oczekiwanie na Mesjasza. [przypis edytorski]
prószyć — tu: kruszyć, zamieniać w proch. [przypis edytorski]
próżen czego (daw.) — tu: pozbawiony czego. [przypis edytorski]
próżen (daw.) — próżny, opróżniony. [przypis edytorski]
próżen (daw.) — próżny, pozbawiony. [przypis edytorski]
