Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 14544 przypisów.
szkarłatny — ciemnoczerwony. [przypis edytorski]
szkarłaty — dziś popr. forma N.lm: szkarłatami. [przypis edytorski]
szkarłaty z Tyru — tkaniny pochodzące z fenickiego miasta Tyr, barwione drogą substancją uzyskiwaną ze ślimaków morskich. [przypis edytorski]
szkarlatyna — płonica, ostra choroba zakaźna wieku dziecięcego, której towarzyszy czerwona drobna wysypka na całym ciele. Przed upowszechnieniem penicyliny po II wojnie światowej szkarlatyna była najczęstszą chorobą wieku dziecięcego o bardzo ciężkim przebiegu, jej śmiertelność wynosiła 25%. [przypis edytorski]
szkarlatyna — płonica, ostra choroba zakaźna wieku dziecięcego, której towarzyszy czerwona drobna wysypka na całym ciele. Przed 2 poł. XX w. szkarlatyna była najczęstszą chorobą wieku dziecięcego o bardzo ciężkim przebiegu, jej śmiertelność wynosiła 25%. [przypis edytorski]
szkarlatyna — płonica, ostra choroba zakaźna wieku dziecięcego, której towarzyszy czerwona, drobna wysypka na całym ciele. [przypis edytorski]
szkarpa — dziś popr.: skarpa. [przypis edytorski]
szkarpa — dziś popr.: skarpa. [przypis edytorski]
szkarpa — dziś popr.: skarpa, przypora muru w kształcie wystającego na zewnątrz filaru. [przypis edytorski]
szkarpa — dziś: skarpa. [przypis edytorski]
szkarpa — skarpa, przypora muru w kształcie wystającego na zewnątrz filaru. [przypis edytorski]
szkarp — dziś popr.: skarpa. [przypis edytorski]
Szkice estetyczne — dzieło Witkacego z 1922 roku. [przypis edytorski]
Szkice estetyczne — wydana w 1922 r. rozprawa Witkacego. [przypis edytorski]
Szkice o obojętności religijnej — dzieło księdza Félicité-Robert de Lamennais'ego (1782–1854). [przypis redakcyjny]
Szkice węglem — nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza, wydana w 1876 r.; akcja noweli toczy się we wsi Barania Głowa i przedstawia kwestie związane ze skutkami uwłaszczenia chłopów (a właśc. z brakiem zainteresowania ich losem), którzy nadal są analfabetami, nieświadomymi własnych praw. [przypis edytorski]
Szkic przyszłego postępu — dokładniej: Szkic obrazu postępu ducha ludzkiego (1794), podstawowe dzieło Condorceta. [przypis redakcyjny]
szkielety — dziś popr. forma N.lm: szkieletami. [przypis edytorski]
szkła teatralne — lornetka. [przypis edytorski]
Szkłów — miasto nad Dnieprem, na płn. od Mohylewa. [przypis redakcyjny]
szkło czeskie — półkryształ, szkiełka podobne do kryształu, z ich wyrobu słyną Czechy. [przypis edytorski]
szkło palące — soczewka. [przypis edytorski]
szkły — dziś popr. forma N.lm: szkłami. [przypis edytorski]
szklane pantofelki — uważa się niekiedy, że zaszła tu pomyłka: mianowicie chodziło nie o pantofelki szklane (fr. pantoufles de verre), ale zielone (fr. pantoufles vert) lub wręcz pantofelki z popielicy (tj. zwierzątka o szarym umaszczeniu: pantoufles de vair), co w języku francuskim, w którym zwykle nie wymawia się końcowych spółgłosek, brzmi podobnie. [przypis edytorski]
szklanne (daw.) — dziś popr.: szklane. [przypis edytorski]
szklanne — dziś popr.: szklane. [przypis edytorski]
szklannemi oczy — dziś popr. forma N. lm: szklanymi oczami. [przypis edytorski]
szklanne… skrzydła — obrazowo w znaczeniu: teleskop.DO WERYFIKACJI [przypis edytorski]
szklannice — dziś: szklanice. [przypis edytorski]
szklanny (daw.) — dziś: szklany. [przypis edytorski]
szklanny (daw. forma) — dziś: szklany. [przypis edytorski]
szklanny — dziś popr. forma: szklany. [przypis edytorski]
szklanny — dziś popr.: szklany; huta szklanna — huta szkła. [przypis edytorski]
szklanny — dziś popr.: szklany. [przypis edytorski]
szklanny — dziś: szklany. [przypis edytorski]
szklannym (daw.) — dziś: szklany. [przypis edytorski]
szklannym światłem — światłem w szybach. [przypis edytorski]
szklanny (reg.) — dziś popr.: szklany. [przypis edytorski]
szklanymi oczy — dziś popr. forma N. lm rzeczownika: oczami. [przypis edytorski]
szklarz (pot.) — szklarka, gatunek ważek o zielonym ciele i błyszczących, szklistych skrzydłach. [przypis edytorski]
szklarz, właść. szklarka — gatunek ważki. [przypis edytorski]
szklenę (daw., gw.) — szklankę. [przypis autorski]
szklenica (daw.) — szklanica. [przypis edytorski]
szklenica (starop.) — także: śklenica a. sklenica. [przypis edytorski]
szklennica — szklanica, szklanka. [przypis edytorski]
szklić (daw.) — kłamać. [przypis edytorski]
szklisto — dziś popr.: szkliście. [przypis edytorski]
szklisto — dziś: szkliście. [przypis edytorski]
szklniący — błyszczący, lśniący. [przypis edytorski]
szklniący (daw.) — lśniący, błyszczący jak szkło. [przypis edytorski]
szklniący — lśniący jak szkło. [przypis edytorski]
szklnić się — lśnić. [przypis redakcyjny]
szklnić się (tu: forma 3 os. lm cz. przesz. szklniły) — lśnić się jak szkło. [przypis edytorski]
szkód staradawnych — mowa o dawniejszej wyprawie greckiej pod wodzą Heraklesa, zakończonej zburzeniem Troi i porwaniem Hezjony. [przypis redakcyjny]
Szkocja — kraj należący do Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. [przypis edytorski]
szkockiego rycerza, Wallasa — William Wallace [wym.: łoles] (ok. 1270–1305), szkocki rycerz, przywódca powstania przeciwko rządom Anglii, bohater narodowy Szkocji. [przypis edytorski]
szkoc (l. mn. od szejgec) — hultaj. [przypis tłumacza]
szkoda głowy psować (starop.) — szkoda zawracać sobie tym głowę. [przypis redakcyjny]
szkoda każde następne słowo — dziś popr.: szkoda każdego następnego słowa. [przypis edytorski]
szkodny (daw.) — przynoszący szkodę, szkodliwy. [przypis edytorski]
szkodować (daw.) — ponosić szkodę, stratę. [przypis edytorski]
szkodować (daw.) — ponosić szkodę, tracić. [przypis edytorski]
szkodować (gw.) — żałować. [przypis edytorski]
szkodować — ponosić straty. [przypis redakcyjny]
szkodować się — przysparzać sobie uszczerbku, wykosztowywać się. [przypis edytorski]
szkodzić [drobne miasta] (starop.) — szkodzić pomniejszym miastom; niszczyć pomniejsze miasta. [przypis edytorski]
szkodzić kogo (starop.) — atakować, bić kogo; wyrządzać szkodę komu. [przypis redakcyjny]
szkodzić kogo (starop.) — atakować kogo, wyrządzać szkodę; dziś: szkodzić komu (nieprzyjaciołom itp.). [przypis edytorski]
szkodzili (…) chrześciany (starop. forma) — dziś popr. z C.lm: szkodzili chrześcijanom. [przypis redakcyjny]
szkojca (daw.) — szkodnik. [przypis redakcyjny]
szkoła apuchtinowska — Aleksandr Apuchtin był kuratorem warszawskiego okręgu szkolnego w latach 1879–97, kiedy to zasłynął jako rusyfikator szkolnictwa; stosował represje wobec nauczycieli i uczniów oraz metody policyjne w szkołach. [przypis edytorski]
szkoła bolońska — kierunek w malarstwie wł., powstały w Bolonii pod koniec XVI w.; twórcy jego dążyli do zjednoczenia w dziele sztuki właściwości najlepszych mistrzów renesansu, szczególnie Rafaela i Tycjana; w rezultacie tych założeń malarstwo ich nie wnosiło do sztuki oryginalnych wartości; jednym z najwybitniejszych przedstawicieli szkoły bolońskiej był Gwido Reni (1575–1642). [przypis redakcyjny]
szkoła dra Cecila Reddie'ego założona w Abbotsholme… — szkołę tę polscy czytelnicy znają z przekładu dzieła Demolins pt. Nowe wychowanie i z artykułów „Przeglądu Pedagogicznego” O szkołach nowego typu. Na wzór jej powstały we Francji L'école de Roches i podobna szkoła w Harzu. [przypis tłumacza]
szkoła elementarna — dziś: szkoła powszechna. [przypis edytorski]
szkoła filozofów wiedeńskich, Wiener Kreis — Koło Wiedeńskie, istniejąca od 1922 r. grupa filoz. reprezentująca pozytywizm logiczny, skupiona wokół Katedry Filozofii i Historii Nauk Indukcyjnych, kierowanej przez Moritza Schlicka na Uniwersytecie Wiedeńskim; w jej skład wchodzili: Gustav Bergmann, Rudolf Carnap, Philipp Frank, Hans Hahn, Victor Kraft, Karl Menger, Richard von Mises, Marcel Natkin, Otto Neurath, Olga Hahn-Neurath, Theodor Radaković, Rose Rand, Friedrich Waismann; wpływ na kierunek kształtowania się poglądów filozoficznych grupy wywarł Ludwig Wittgenstein, który uczestniczył w niektórych spotkaniach grupy. Ze strony polskiej kontakty z Kołem Wiedeńskim utrzymywali filozofowie ze szkoły lwowsko-warszawskiej: Alfred Tarski, Kazimierz Ajdukiewicz, Leon Chwistek, Stanisław Leśniewski, Jan Łukasiewicz oraz Tadeusz Kotarbiński. [przypis edytorski]
szkoła flamandzka — tu: mistrzowskie malarstwo flamandzkie epoki baroku, reprezentowane przez Rubensa oraz jego uczniów i współpracowników (m.in. Jordaensa, van Dycka), charakteryzujące się realizmem i zmysłowością. [przypis edytorski]
Szkoła Główna Warszawska — szkoła wyższa działająca w latach 1862–1869, miała 4 wydziały: prawa i administracji, filologiczno-historyczny, matematyczno-fizyczny i lekarski. Utworzona w budynku po zamkniętym w 1831 r. Uniwersytecie Warszawskim, zamknięta po powstaniu styczniowym. [przypis edytorski]
Szkoła Główna — wyższa uczelnia, założona w Warszawie w r. 1862, z polskim językiem wykładowym. Kształcili się w niej najwybitniejsi przedstawiciele pozytywizmu polskiego (Prus, Świętochowski, Sienkiewicz, Dygasiński, Chmielowski i in.). W roku 1869 została zamieniona przez władze carskie na uniwersytet z rosyjskim językiem wykładowym. [przypis redakcyjny]
szkoła junkierska — wojskowa szkoła oficerska w Rosji carskiej. [przypis edytorski]
„szkoła krakowska” — grupa konserwatywnych historyków, krytycznych wobec przeszłości Polski, potępiających powstania i szkodliwą dla państwowości „złotą wolność” szlachty Rzeczpospolitej, działających w drugiej połowie XIX w. w Krakowie; najbardziej znane postacie działające w tej grupie to Szujski i Kalinka. [przypis edytorski]
szkoła krakowska wydaje męże mądrością sławne — szkoła krakowska wydaje ludzi sławnych ze swojej mądrości. [przypis edytorski]
szkoła ludowa — dawna szkoła kształcąca na poziomie elementarnym, odpowiednik dzisiejszej szkoły podstawowej. [przypis edytorski]
Szkoła mężów — jedna z pierwszych komedii Moliera, przedstawia dwóch braci: cierpkiego i podejrzliwego Sganarela oraz pobłażliwego i ludzkiego Arysta. [przypis tłumacza]
Szkoła mężów — komedia Moliera z 1661 r. [przypis edytorski]
Szkoła Medyczna — wyższa uczelnia w dzielnicy łacińskiej, z bogatą biblioteką i muzeum anatomii porównawczej. Mieści się w gmachu z XVII w. [przypis redakcyjny]
szkoła megarejska — staroż. szkoła filozoficzna, założona w IV w. p.n.e. przez Euklidesa z Megary, łącząca etyczną naukę Sokratesa z teorią Parmenidesa i eleatów dotyczącą jedności bytu; słynęła z zainteresowania dialektyką i erystyką: jej członkowie używali niejednoznaczności potocznego języka do tworzenia paradoksów, pozornie sprzecznych wniosków. [przypis edytorski]
szkoła niedzielna — znajdująca się zwykle przy kościele szkoła, w której uczono religii. [przypis edytorski]
szkoła normalna — kalka z fr. école normale: szkoła wyższa. [przypis edytorski]
szkoła platońska — tu: grupująca zwolenników neoplatonizmu, filozofii powstałej w II wieku n.e. pod wpływem nauczania Platona oraz pogańskiej myśli religijnej. [przypis edytorski]
szkoła początkowa — dziś: szkoła podstawowa. [przypis edytorski]
szkoła początkowa — dziś używana nazwa: szkoła podstawowa. [przypis edytorski]
szkoła powszechna — dziś: szkoła podstawowa. [przypis edytorski]
Szkoła Przygotowawcza — kurs wstępny do Szkoły Głównej, otwarty w 1861 r. [przypis redakcyjny]
szkoła psychologistów — nurt w filozofii XX w. reprezentowany przez Ernsta Macha, Richarda Avenariusa i Hansa Corneliusa. Z częścią poglądów głoszonych przez wspomnianych filozofów Witkacy się zgadzał, z innymi polemizował (np. w artykule Krytyka psychologizmu w czasopiśmie „Zet”). [przypis edytorski]
szkoła realna — typ szkół w krajach niemieckojęzycznych, kładący nacisk na zdobywanie praktycznych umiejętności przez szerokie grono ludności; podstawowymi przedmiotami nauczania w szkołach realnych wprowadzonych w XIX w. w Galicji były nauki matematyczno-przyrodnicze, języki nowożytne i rysunek, bez języka łacińskiego i greckiego, których nauczano w gimnazjach typu klasycznego. [przypis edytorski]
Szkoła Sztuk Pięknych — pałac z połowy XIX w. (obok Instytutu Francuskiego), zawiera cenne zbiory sztuki. [przypis redakcyjny]
Szkoła Sztuk Pięknych — średnia uczelnia artystyczna w Warszawie, istniała w latach 1844–1866. [przypis redakcyjny]
Szkoła wojskowa nie jest obsadzona — wakujące stanowisko, o które ubiegał się ojciec pana de Guibert. [przypis tłumacza]
Szkoła Wojskowa — pałac z połowy XVIII w., obok Pola Marsowego, pierwotnie szkoła wojskowa dla szlachty, później koszary. [przypis redakcyjny]
szkoła wydziałowa — w dawnych krajach Cesarstwa Austrii: trzyletnia szkoła przygotowująca uczniów do zawodu niewymagającego ukończenia szkoły średniej. [przypis edytorski]
