Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 18100 przypisów.

prętko (starop. forma ort.) — dziś: prędko; zaraz. [przypis edytorski]

prętko (starop. forma) — prędko. [przypis edytorski]

prętko (starop. forma) — prędko; szybko. [przypis edytorski]

prętów — w oryg. niem. Weidenästen: gałęzie wierzby. [przypis edytorski]

pręt — tu: daw. miara, wynosząca 12–15 stóp, tj. ok. 4 m. [przypis edytorski]

pręty — dziś popr. forma N. lm: prętami. [przypis edytorski]

pręty łozinowe — gałązki, witki, zwłaszcza wierzbowe. [przypis edytorski]

Prévost, Antoin (1697–1763) — francuski pisarz, prekursor romantyzmu we Francji, autor powieści Historia kawalera des Grieux i Manon Lescaut, poświęconej problemowi mechanizmu działania namiętności. [przypis edytorski]

Prévost, [Antoine (1697–1763)] — autor Manon Lescaut i licznych powieści. [przypis tłumacza]

Prévost, [Antoine (1697–1763)] — autor Manon Lescaut. [przypis tłumacza]

Prévot Charles-Victor, wicehrabia d'Arlincourt (1788–1856) — francuski powieściopisarz, popularny w l. 20. XIX w.; autor m.in. pseudohistorycznej powieści Le Solitaire (Samotnik, 1821), z akcją osadzoną w XV w., mającej kilkanaście wydań w ciągu kilku miesięcy, liczne tłumaczenia, kilka adaptacji operowych, wiele adaptacji teatralnych, parodii itp. [przypis edytorski]

preambula, właśc. praeambula (łac.) — idź przodem. [przypis edytorski]

prebenda — część wynagrodzenia duchownego za sprawowane obowiązki. [przypis edytorski]

prebenda — kościele rzymskokatolickim wynagrodzenie związane z pełnieniem funkcji kościelnej (np. proboszcza). [przypis edytorski]

prebendarz — ksiądz nie prowadzący działalności duszpasterskiej, która by mu zapewniła utrzymanie, żyjący z prebendy, czyli z pensji pochodzącej z dziesięciny lub innych dochodów z dóbr kościelnych. [przypis edytorski]

prebendarz (z łac.) — ksiądz, używający części majątku kościoła katedralnego lub kolegjackiego. [przypis redakcyjny]

prebenda — uposażenie osób duchownych. [przypis redakcyjny]

prebenda — w Kościele rzymskokatolickim: dochody otrzymywane jako wynagrodzenie za pełnienie funkcji kościelnej. [przypis edytorski]

precedencją — pierwszeństwo, pierwsze miejsce. [przypis redakcyjny]

precepta (daw.) — wskazówka. [przypis edytorski]

preceptor (daw.) — nauczyciel, wychowawca. [przypis edytorski]

preceptor (starop.) — nauczyciel. [przypis redakcyjny]

preceptor — wychowawca, nauczyciel. [przypis edytorski]

preceptor (z łac.) — wychowawca, nauczyciel. [przypis edytorski]

precieuse (fr.) — wykwintnisia. [przypis edytorski]

precieuse'owaty — lekceważący neologizm od fr. preciéuse (wytworny). [przypis edytorski]

precieux (fr.) — wykwintny. Wyraz ten wiąże się z préciosité, tendencją obyczajową i literacką do szczególnie wyszukanego zachowania i wysławiania się, panującą w salonach arystokratycznych w pierwszej połowie XVII w., wyśmiewaną przez Moliera w Pociesznych wykwintnisiach. [przypis edytorski]

precjoza — kosztowności. [przypis redakcyjny]

Precjoza — tytułowa bohaterka dramatu lirycznego niem. aktora i pisarza Piusa Alexandra Wolffa (1782–1828), z dodatkiem muzyki Carla Marii von Webera (1786–1826). [przypis edytorski]

precjoza (z łac. pretiosa: rzeczy cenne) — kosztowności, klejnoty. [przypis edytorski]

precjozny (z łac.) — cenny. [przypis edytorski]

precyzja — ścisłość. [przypis redakcyjny]

precz (daw.) — nadal, wciąż, nieustannie, ciągle. [przypis edytorski]

precz (daw.) — zupełnie, całkowicie, doszczętnie. [przypis edytorski]

Precz kundle (…) — Również to zakończenie, w którym Rabelais tak agresywnie występuje przeciw swym potężnym wrogom, dowodzi, do jakiego stopnia musiał się czuć bezpieczny poparciem jeszcze potężniejszych protektorów. [przypis tłumacza]

precz się ze sobą darli — ciągle kłócili się między sobą. [przypis edytorski]

Precz, smutki — w oryg. Away with Melancholy, drobny utwór w rytmie menueta, pierwotnie skomponowany przez Mozarta. [przypis edytorski]

precz, to precz (starop.) — pomińmy to, nie mówmy o tym. [przypis redakcyjny]

precz (tu daw., gw.) — wciąż. [przypis edytorski]

Precz, wy pożyczane szaty! — cytat z Króla Leara, tragedii Williama Shakespeare'a (1564–1616). [przypis edytorski]

Precz z książkami! — stoicy byli przeciwni czytaniu książek. Seneka powiada, że badanie samego siebie jest więcej warte od ślęczenia nad księgami. [przypis tłumacza]

Precz z ludzką słabością — Tu, w tym małym zakresie, pokazuje nam Molier, czym mógłby być Orgon w wielkim: człowiek tego typu mógłby być inkwizytorem i posyłać ludzi na stos. [przypis tłumacza]

Precz z mojego serca… — Adam Mickiewicz, Do M***, w. 2 (parafraza). [przypis edytorski]

precz z sercem, z przesądami — Juliusz Kleiner zwraca uwagę, że zestawienie tu „serca” i „przesądów” wskazuje na sięgnięcie do haseł rewolucji francuskiej, która walczyła z przesądami, jako nieopartymi na rozumie, rozum zaś odrzucał postawę uczuciową, „serce”. [przypis redakcyjny]

predella — część ołtarza ponad mensą, a poniżej nastawy. [przypis edytorski]

predestynacja — przeznaczenie, dola; także koncepcja religijna mówiąca o tym, że pośmiertny los człowieka jest już z góry ustalony przez Boga. [przypis edytorski]

predestynacja (z łac.) — przeznaczenie. [przypis edytorski]

predrazsudki (z ros.) — przesądy. [przypis autorski]

predykant — kaznodzieja protestancki. [przypis redakcyjny]

predykat (daw., z łac.) — przydomek; dziś: orzecznik, część zdania, która orzeka o podmiocie. [przypis edytorski]

predylekcja — skłonność, predyspozycja. [przypis edytorski]

predylekcja — skłonność, upodobanie. [przypis edytorski]

predylekcja — szczególne upodobanie, skłonność do kogoś lub czegoś. [przypis edytorski]

predylekcja — szczególne upodobanie, zamiłowanie. [przypis edytorski]

preegzystencja dusz — istnienie duszy ludzkiej przed zaistnieniem ciała. [przypis edytorski]

preeminencja — dostojeństwo. [przypis redakcyjny]

preeminencyja — stopień. [przypis redakcyjny]

prefacja (z łac.) — wstępna, dziękczynna część chrześcijańskiej modlitwy eucharystycznej w rzymskiej tradycji liturgicznej. [przypis edytorski]

prefacja (z łac.) — wstęp. [przypis edytorski]

prefekt departamentu — naczelny urzędnik departamentu (jednostka administracyjna we Francji). [przypis redakcyjny]

prefekt — naczelnik administracji departamentu we Francji, reprezentant władzy centralnej. [przypis edytorski]

prefekt — tytuł wyższych oficerów i urzędników w starożytnym Rzymie. [przypis edytorski]

prefektura — we Francji: siedziba prefekta, naczelnika administracji departamentu, reprezentanta władzy centralnej. [przypis edytorski]

prefekt — urzędnik administracji francuskiej, reprezentant władzy centralnej stojący na czele administracji departamentu; cała wyspa Korsyka tworzyła jeden departament. [przypis edytorski]

prefekt — we Francji wyższy urzędnik administracji lub naczelnik policji miejskiej. [przypis edytorski]

prefekt Worms-Clavelin administrował powściągliwie, z placem Beauvau korespondował zwięźle — przy placu Beauvau w Paryżu mieściło się ministerstwo spraw wewnętrznych. [przypis tłumacza]

prefekt — wysoki urzędnik rzymski, tu: prefekt Egiptu i jego stolicy, Aleksandrii. Z powodu wyjątkowego znaczenia ekonomicznego i strategicznego, Egipt od początku panowania rzymskiego stanowił osobistą prowincję cesarza; rządził nią specjalny cesarski namiestnik (praefectus Aegypti), zastępujący samego władcę. [przypis edytorski]

preferansa — gra w karty przypominająca brydża brydża, popularna w Polsce w XIX w. i w okresie przedwojennym. [przypis edytorski]

preferans (daw.) — dawanie komuś pierwszeństwa, okazywanie szczególnych względów. [przypis edytorski]

preferans — gra w karty, w którą grano dawniej. Przypomina brydża. [przypis edytorski]

preferans — rodzaj gry w karty na trzy osoby. [przypis redakcyjny]

preferans — rosyjska gra karciana. [przypis edytorski]

preferans — skomplikowana gra w karty dla przynajmniej trzech (zwykle trzech lub czterech) osób, popularna zwłaszcza w XIX w. oraz do dziś w Rosji. [przypis edytorski]

preferans (z fr.) — rodzaj gry w karty. [przypis edytorski]