Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 470 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7342 przypisów.
barziej — dziś popr: bardziej. [przypis edytorski]
barziej — dziś popr.: bardziej. [przypis edytorski]
barziej (starop.) — bardziej. [przypis redakcyjny]
barziej (starop. forma) — dziś popr.: bardziej. [przypis edytorski]
barziej uszczuplona — zbyt szczupła, szczuplejsza. [przypis redakcyjny]
barzo — bardzo. [przypis redakcyjny]
Barzo bych… żebych — staropolskie formy trybu warunkowego: bardzo bym… żebym. [przypis edytorski]
barzoby to mało (starop. forma) — zdanie eliptyczne (z opuszczonym orzeczeniem), dziś pisownia rozdzielna: bardzo by to [było] mało. [przypis edytorski]
barzo (daw.) — bardzo. [przypis edytorski]
barzo (daw.) — dziś: bardzo. [przypis edytorski]
barzo — dziś popr.: bardzo. [przypis edytorski]
barzo mało mężczyzny — bardzo mało mężczyzn. [przypis redakcyjny]
Barzo nierówno pany podzielono — (przyrodzenie) nierówno rozdzielone między mężczyznami; nie każdy mężczyzna jest dobrze obdarzony przez naturę. [przypis edytorski]
barzoście to śmieli (starop.) — bardzo jesteście śmiali (grzecznościowa forma lm.; bardzo jesteś śmiały). [przypis edytorski]
barzo (starop.) — bardzo. [przypis edytorski]
barzo (starop.) — bardzo. [przypis edytorski]
barzo (starop. forma) — dziś popr.: bardzo. [przypis edytorski]
barzy (gw.) — bardziej. [przypis edytorski]
baša — karalius, valdovas. [przypis edytorski]
baša — paša, Turkijos ir Egipto pareigūno titulas senovėje. [przypis edytorski]
Baśka Murmańska — niedźwiedzica polarna przygarnięta i przyjęta na stan do polskiego batalionu Murmańczyków, walczącego w 1919 przeciwko bolszewikom w rejonie Murmańska na północy Rosji. [przypis edytorski]
Baśń ta opowiada o księżniczce, która zamknięta w więzieniu, tylko w ten sposób uniknęła śmierci, że czarodziejskie ręce, zwieszające się z pułapu, dostarczały jej jadła i napoju. [przypis redakcyjny]
baśniaki — bajki, brednie. [przypis autorski]
baśnię — dziś popr. forma B.lp: baśń. [przypis edytorski]
baśnię — popr. baśń. [przypis edytorski]
baśnie i Richardsona, i Rousseau — popularne XVIII-wieczne powieści sentymentalne: romanse autorstwa twórcy tego gatunku, Richardsona, oraz Rousseau Nowa Heloiza (1761). [przypis edytorski]
baśnie waszego o. Binet w jego „Pociesze chorych” — [Pociecha chorych, oryg. Consolation des malades], Lyon 1627. [przypis tłumacza]
bas a. basetla — instrument smyczkowy o niskiej skali tonów. [przypis edytorski]
basałyk — batog z uwiązaną na końcu kulką ołowianą. [przypis redakcyjny]
basałyk — bicz zakończony kolczastą metalową kulką, pierwotnie używany przez Tatarów jako broń. [przypis edytorski]
basałyk (daw.) — bat; tu: bicie. [przypis edytorski]
basałyk (daw.) — psotne dziecko. [przypis edytorski]
basałyk (daw.) — żart. małe, niesforne dziecko; urwis. [przypis edytorski]
basałyk — nicpoń, próżniak. [przypis autorski]
basałyk — niezgrabiasz, niedołęga. [przypis edytorski]
basałyk — tu: żart. urwis, nicpoń; pierwotnie: bicz zakończony kolczastą metalową kulką, używany przez Tatarów jako broń. [przypis edytorski]
basałyk — właściwie: bicz z kulą ołowianą na końcu. [przypis redakcyjny]
basałyk (z tur.) — gagatek. [przypis edytorski]
basarunek — chłosta; lanie. [przypis edytorski]
basarunek (daw.) — baty. [przypis edytorski]
basarunek (daw.) — chłosta, baty. [przypis edytorski]
basarunek (daw.) — lanie. [przypis edytorski]
basarunek — odszkodowanie. [przypis edytorski]
basarunek (z niem. Besserung) — kara sądowa za okaleczenie. [przypis redakcyjny]
basarunek ( z niem.) — grzywna sądową za obrazę. [przypis redakcyjny]
basarunek (z niem.) — odszkodowanie. [przypis edytorski]
basarunek (z niem.) — wynagrodzenie za krzywdę; odszkodowanie; chłosta, cięgi. [przypis redakcyjny]
basarunek (z niem.) — wynagrodzenie za krzywdę; odszkodowanie; też: chłosta, cięgi. [przypis edytorski]
basarynek właśc. basarunek (z niem.) — baty, cięgi; wynagrodzenie za pobicie, nawiązka; rekompensata za uczynione krzywdy. [przypis edytorski]
bas-bleu (fr.) — dosł. niebieska pończocha; kobieta wykształcona i wyemancypowana, sawantka; też iron.: pedantka, literatka. [przypis edytorski]
Basedow, Johannes Bernhard (1724–1790) — niemiecki pedagog oświeceniowy, założyciel ruchu filantropistów. [przypis edytorski]
Basedow — tu pot.: choroba Basedowa, przewlekła choroba tarczycy, objawiająca się m.in. wolem i wytrzeszczem oczu. [przypis edytorski]
basen pływowy — skalisty zbiornik w pobliżu oceanu wypełniony wodą morską. [przypis edytorski]
baserunek (daw.) — chłosta. [przypis edytorski]
baserunek (z niem.) — odszkodowanie za sprawiony ból. [przypis redakcyjny]
basetla — instrument smyczkowy o niskiej skali, posiadający od 2 do 4 strun kształtem przypominający wiolonczelę, większy od niej, a mniejszy od kontrabasu. [przypis edytorski]
basetla — ludowy instrument strunowy a. (daw.) wiolonczela. [przypis edytorski]
basetla — ludowy instrument strunowy; kontrabas; wiolonczela. [przypis edytorski]
basetla — ludowy instrument strunowy lub daw. wiolonczela. [przypis edytorski]
basetla — ludowy instrument strunowy znacznych rozmiarów. [przypis edytorski]
basetla — polski ludowy instrument smyczkowy o niskiej skali, kształtem przypominający wiolonczelę. [przypis edytorski]
Basia — Barbara Baczyńska, z domu Drapczyńska (1922–1944), żona Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Poznali się pod koniec 1941 roku, w czerwcu 1942 wzięli ślub. Zginęła podczas Powstania Warszawskiego. [przypis edytorski]
Basia — lewy dopływ Proni, która wpada do Soży, prawego dopływu Dniepru. [przypis redakcyjny]
Basilica Aemilia — bazylika w płn.-wsch. części Forum Romanum; wielki budynek publiczny, uważany jedną z najwspanialszych budowli w staroż. Rzymie; zniszczona podczas najazdu Wizygotów w 410, częściowo odrestaurowana, w 847 zawaliła się podczas trzęsienia ziemi; na pocz. XVI w. jej ruiny rozebrano na budulec; gdzie przed wiekami Basilica Aemilia stała, poszerzył się nieco rozkop: na przełomie XIX i XX w. prowadzono prace archeologiczne, które odsłoniły pozostałości bazyliki. [przypis edytorski]
Basilikon Doron (gr.: królewski dar) — traktat na temat sprawowania władzy napisany w 1599 przez króla Szkocji Jakuba VI Stuarta, późniejszego króla Anglii (jako Jakub I), w formie listu do jego najstarszego syna. [przypis edytorski]
basior — bat, bicz. [przypis autorski]
basior (łow.) — dorosły wilk samiec. [przypis edytorski]
baskak — urzędnik podatkowy. [przypis edytorski]
baskina — element górnej części stroju kobiecego. [przypis edytorski]
baskinia — (z fr. basque) — rodzaj gorsetu rozszerzonego wzdłuż wcięcia talii, nad udami. [przypis edytorski]
bas (muz.) — najniższy z rodzajów głosu ludzkiego. [przypis edytorski]
bas — najniższy głos męski. [przypis edytorski]
basować (daw.) — potakiwać, schlebiać. [przypis edytorski]
basować (daw.) — schlebiać a. przytakiwać. [przypis edytorski]
Bassanier — rejent i pisarz w trybunale. Pierniczkami nazywano, w języku ówczesnej palestry, kubany dawane urzędnikom [„kuban” oznacza łapówkę; Red.WL]. [przypis tłumacza]
Bassanio — postać z Kupca weneckiego Williama Shakespeare'a. [przypis edytorski]
bassarunek — odszkodowanie; wynagrodzenie za wyrządzoną krzywdę (szczególnie za pobicie). [przypis edytorski]
bassarunek właśc. basarunek (z niem.) — wynagrodzenie za krzywdę; odszkodowanie. [przypis edytorski]
basset — dawna gra hazardowa wykorzystująca karty, powstała w XVI w.; należała do bardzo ryzykownych. [przypis edytorski]
basso continuo (wł.: ciągły bas) — linia głosu basowego stanowiąca podstawę harmoniczną utworu. [przypis edytorski]
Bassora — w Księdze tysiąca i jednej nocy pod nazwą Bassora występuje Basra, wielkie miasto w Iraku, położone w pobliżu Zatoki Perskiej. [przypis edytorski]
Bassora — zapewne Basra. W Księdze tysiąca i jednej nocy pod nazwą Bassora występuje Basra, wielkie miasto w Iraku, położone w pobliżu Zatoki Perskiej; założone w 636 roku n.e. jako arabski obóz wojskowy i baza wypadowa przeciwko perskiemu imperium Sasanidów. [przypis edytorski]
Basta! basta! (wł.) — Dosyć! dosyć! [przypis redakcyjny]
Bastabel — forma spolszczona nazwiska. W wersji oryginalnej Bastable. [przypis edytorski]
Bastablów — dawna, spolszczona odmiana nazwiska Bastable; dziś popr. forma: Bastable'ów. [przypis edytorski]
Bastablowie — zachowano tradycyjną, spolszczoną pisownię. Dziś popr. forma to: Bastable'owie. [przypis edytorski]
bastaccio — górale korsykańscy nienawidzą mieszkańców Bastii, których nie uważają za swoich rodaków. Nigdy nie mówią bastiese, ale bastaccio (końcówka -accio mieści w sobie coś pogardliwego). [przypis autorski]
basta cosi (wł.) — dosyć tego; wystarczy. [przypis edytorski]
basta — koniec. [przypis edytorski]
bastante (hiszp.) — dosyć; sporo. [przypis edytorski]
bastard — dziecko urodzone poza związkiem małżeńskim. [przypis edytorski]
bastard (pogardl.) — dziecko pozamałżeńskie. [przypis edytorski]
Bastarnowie — prawdopodobnie jeden z ludów celtyckich. [przypis edytorski]
basta (wł.) — dość; wystarczy. [przypis edytorski]
basta (wł.: dosyć), finis (łac.), Ende (niem.), fin (fr.) — koniec. [przypis edytorski]
Bastia — główne miasto handlowe i przemysłowe na Korsyce, położone w płn.-wsch. części wyspy. [przypis edytorski]
Basti (…) armenti (wł.) — „Niechaj pilot ograniczy się do mówienia o wiatrach, rolnik o wołach, wojownik o ranach, zaś pasterz o swych stadach (włoski przekład Propercjusza” [Elegiae], II, elegia 1, w. 43; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Bastiat, Frédéric (1801–1850) — francuski ekonomista wolnorynkowy, filozof i polityk. [przypis edytorski]
bastiony (z fr.) — narożne umocnienia wałów fortecznych, wieże fortyfikacyjne. [przypis redakcyjny]
bastonada — kara cielesna. [przypis edytorski]
