Przypisy

Rembrandt, właśc. Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606–1669) — malarz i grafik holenderski okresu baroku, mistrz światłocienia. [przypis edytorski]

Rembrandt, własc. Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606–1669) — niekiedy nazywany także Paulem Rembrandtem. Malarz holenderski, uważany za jednego z najwybitniejszych artystów europejskich. [przypis edytorski]

Remedia Amoris — Lekarstwa na miłość, poemat dydaktyczny rzymskiego poety Owidiusza, napisany w 2 r. n.e. [przypis edytorski]

remedium amoris (łac.) — remedium na miłość; odtrutka na miłość. [przypis edytorski]

remedium (łac.) — lekarstwo. [przypis edytorski]

remedium (łac.) — środek zaradczy, lekarstwo. [przypis edytorski]

Remember me! (ang.) — Pamiętaj o mnie! [przypis edytorski]

rememorować (z łac.) — przypominać. [przypis edytorski]

rememorować (z łac. re-: powtórnie, znowu, memoria: pamięć) — przypominać. [przypis edytorski]

Remington — amerykańska maszyna do pisania. [przypis edytorski]

remington — maszyna do pisania produkcji amerykańskiej firmy Remington Rand. [przypis edytorski]

reminiscencja — wspomnienie bądź (w utworze artystycznym) aluzja do dzieł dawniejszych. [przypis edytorski]

reminiscencja — wspomnienie, przypomnienie; dziś forma D.lm: reminiscencji. [przypis edytorski]

reminiscencja (z łac.) — przypomnienie, nawiązanie do czegoś wcześniejszego. [przypis edytorski]

remonstrować — przedstawić odmienny punkt widzenia; zwrócić uwagę na niesłuszność czegoś. [przypis edytorski]

remonta (daw.) — młode konie przeznaczone dla wojska. [przypis edytorski]

remueur d'idées (fr.) — klaryfikator idei (określenie użyte przez Wiktora Hugo wobec S. Buszczyńskiego jako autora pracy La Décadence de l'Europe; remueur oznacza osobę obracającą butelki z winem, aby nie tworzył się osad. [przypis edytorski]

remuneracja (daw., z łac.) — rekompensata. [przypis edytorski]

Remy de Gourmont, encore un chapon (fr.) — Remy de Gourmont, kolejny kapłon. [przypis edytorski]

reńskie — gatunek wina. [przypis edytorski]

reńskie — tj. pieniądze; reński: rodzaj daw. monety, floren a. gulden. [przypis edytorski]

reński — złoty reński, polskie określenie austriackiego guldena, oficjalnej waluty Austro-Węgier. [przypis edytorski]

Renan, Ernest (1823–1892) — francuski pisarz, filolog i historyk, orientalista i semitolog, znawca historii chrześcijaństwa. Traktował Biblię jako zbiór mitów, których nie da się potwierdzić w sposób empiryczny, zatem wszystkie zawarte w niej treści nadprzyrodzone należy traktować jako fikcję. W Żywocie Jezusa (1863), swojej najbardziej znanej książce, dokonał całkowitej reinterpretacji postaci Chrystusa, opisując go jako niezwykle szlachetnego człowieka, który jednak ani nie był synem Boga, ani się za niego nie uważał. Renan został uznany za bluźniercę, niemniej jego prace silnie wpłynęły na kształt kultury przełomu XIX i XX wieku. [przypis edytorski]

Renan, Ernest (1823–1892) — francuski pisarz, filolog i historyk, orientalista i semitolog, znawca historii chrześcijaństwa. Traktował Biblię jako zbiór mitów, których nie da się potwierdzić w sposób empiryczny, zatem wszystkie zawarte w niej treści nadprzyrodzone należy traktować jako fikcję. W Żywocie Jezusa (1863), swojej najbardziej znanej książce, dokonał całkowitej reinterpretacji postaci Chrystusa, opisując go jako niezwykle szlachetnego człowieka, który jednak ani nie był synem Boga, ani się za niego nie uważał. Renan został uznany za bluźniercę, niemniej jednak jego prace silnie wpłynęły na kształt kultury przełomu XIX i XX wieku. [przypis edytorski]

Renan, Ernest (1823–1892) — francuski pisarz, historyk, badacz historii religii, orientalista, filolog i filozof. [przypis edytorski]

Renan, Ernest (1823–1892) — francuski pozytywistyczny filozof, orientalista i historyk. Najsłynniejsza jego książka, polemizująca z tezą o boskości Chrystusa, Vie de Jesus (1863), została przełożona na jęz. polski przez A. Niemojewskiego. [przypis edytorski]

Renan, Ernest (1823–1892) — fr. pisarz, historyk, filolog, orientalista, filozof pozytywista, krytyczny badacz historii religii; znał biegle języki starożytne (łacinę, grekę, staroarabski, hebrajski) i opierając się na swojej wiedzy prowadził drobiazgowe studia biblistyczne; jego najbardziej znane dzieło to Życie Jezusa (1863); Biblię Starego i Nowego Testamentu analizował jako zbiór mitów. [przypis edytorski]

Renan, Joseph Ernest (1823–1892) — francuski historyk, filolog i filozof, krytyczny badacz historii religii. [przypis edytorski]

Renan, Joseph Ernest (1823–1892) — francuski historyk, filozof, pisarz; profesor języków starożytnych w College de France, orientalista, filolog, znawca cywilizacji środkowowschodnich, Biblii i wczesnego chrześcijaństwa; zasłynął jako autor prac: Historia początków chrześcijaństwa (wyd. fr. 1863–1883; szczególnie znany jest tom I pt. Żywot Jezusa), Historia ludu Izraela (1887–1893) oraz Co to jest naród? (1882). [przypis edytorski]

Renan, Joseph-Ernest (1823–1892) — francuski historyk, pisarz, filozof i filolog; zajmował się zwłaszcza filologią orientalną, filozofią kultury oraz historią religii; autor znanego dzieła Żywot Jezusa (1863). [przypis edytorski]

Renan, Joseph Ernest (1823–1892) — francuski pisarz, historyk, filolog, orientalista, filozof pozytywista, krytyczny badacz historii religii; zasłynął jako autor pracy Historia początków chrześcijaństwa (wyd. fr. 1863–1883), z której szczególnie znany jest tom I pt. Żywot Jezusa. [przypis edytorski]

Renan, Joseph Ernest (1823–1892) — francuski pisarz, historyk, filolog, orientalista, filozof pozytywista, krytyczny badacz historii religii; znał biegle języki starożytne i opierając się na swojej wiedzy prowadził drobiazgowe studia biblistyczne; jego najbardziej znane dzieło to Żywot Jezusa (1863), w którym dokonał całkowitej reinterpretacji postaci Chrystusa, opisując go jako niezwykle szlachetnego człowieka, który jednak ani nie był synem Boga, ani się za niego nie uważał. [przypis edytorski]

Renan, Joseph Ernest (1823–1892) — francuski pisarz, historyk, filolog, orientalista, filozof pozytywista, krytyczny badacz historii religii; zasłynął jako autor pracy Historia początków chrześcijaństwa (1863–1883), z której szczególnie znany jest tom I pt. Żywot Jezusa. [przypis edytorski]

Renan, Joseph Ernest (1823–1892) — fr. pisarz, historyk, filolog, orientalista, filozof pozytywista, krytyczny badacz historii religii; znał biegle języki starożytne i opierając się na swojej wiedzy prowadził drobiazgowe studia biblistyczne; jego najbardziej znane dzieło to Żywot Jezusa (1863), w którym dokonał całkowitej reinterpretacji postaci Chrystusa, opisując go jako niezwykle szlachetnego człowieka, który jednak ani nie był synem Boga, ani się za niego nie uważał. [przypis edytorski]

Renaudot, Théophraste (1586–1653) — francuski lekarz, filantrop, założyciel najstarszej francuskiej gazety „La Gazette”, wydawanej od 1631 jako tygodnik. [przypis edytorski]

Rena, właśc. Regina Feuerstein — członkini żydowskiego ruchu oporu; zginęła w czasie wojny. [przypis edytorski]

Rendez-vous, coquin (fr.) — (a to) spotkanie, łotrze. [przypis edytorski]

rendez-vous (fr.) — randka (dosł.: spotkanie). [przypis edytorski]

rendez-vous (fr.) — spotkanie. [przypis edytorski]

rendez-vous (fr.) — spotkanie; randka. [przypis edytorski]

rendez-vous (fr.) — spotkanie w umówionym miejscu i czasie. [przypis edytorski]

rendez-vous (fr.) — tu: miejsce spotkań towarzyskich. [przypis edytorski]

rendez-vous (fr.) — umówione spotkanie; schadzka. [przypis edytorski]

rendez-vous-ort — miejsce spotkań; połączenie fr. rendez-vous: spotkanie, randka oraz niem. der Ort: miejsce. [przypis edytorski]

rendez-vous (z fr.) — spotkanie w umówionym miejscu i czasie. [przypis edytorski]

rendez-vouz (fr.) — przestarz.: randka. [przypis edytorski]

René Antoine Ferchault de Réaumur (1683–1757) — fr. uczony, twórca skali termometrycznej, używanej jeszcze na początku XX w. Wg tej skali woda zamarza przy 0 st., a wrze przy 80 st., zatem wspomniane 27 st. R. odpowiada ok. 33 stopniom w skali Celsjusza. [przypis edytorski]

René — tekst został opublikowany w jednym tomie wraz z utworami Atala i Przygody ostatniego z Abenserażów, do których przedmowę napisał tłumacz, T. Boy-Żeleński. Została ona zamieszczona przed tekstem Atali. [przypis edytorski]

renegacja (daw.) — wyparcie się. [przypis edytorski]

renegata — odstępca; osoba, która zmieniła wiarę, narodowość, przekonania polityczne. [przypis edytorski]

renegat — odstępca; osoba, która zmieniła wiarę, narodowość, przekonania polityczne. [przypis edytorski]

renegat — odstępca. [przypis edytorski]

renegat (z łac. renegare: zaprzeć się, odtrącić) — odstępca; odszczepieniec. [przypis edytorski]

renegat (z łac. renegare: zaprzeć się, odtrącić) — zdrajca, odszczepieniec. [przypis edytorski]

renegat (z łac.) — zdrajca, odszczepieniec. [przypis edytorski]

renegować (daw.) — wycofać, sprostować, zmienić. [przypis edytorski]

renetka — inaczej: reneta, stara odmiana winno-kwaskowatych jabłek. [przypis edytorski]

Ren — europejska rzeka, tworząca granicę między Francją a Niemcami. [przypis edytorski]

rengloty — odmiana śliwek. [przypis edytorski]

Reni, Guido (1575–1642) — włoski malarz i grafik okresu wczesnego baroku. [przypis edytorski]

Ren — jedna z najdłuższych rzek w Europie (1233 km), płynąca m.in. przez Niemcy i Francję. [przypis edytorski]

Ren — jedna z najdłuższych rzek w Europie, tworząca granicę między Francją a Niemcami. [przypis edytorski]

Rennenkampf, Paul von (1854–1918) — rosyjski wojskowy, dowódca rosyjskiej 1 Armii. Podczas bitwy pod Łodzią w listopadzie 1914, w wyniku nieudolnych działań dowodzonej przez niego 1 Armii, niemieckiej grupie gen. Scheffera udało się wyjść z okrążenia. Te błędy przypłacił zdjęciem ze stanowiska. [przypis edytorski]

Renn, Ludwig (1889–1979) — niemiecki pisarz, członek Komunistycznej Partii Niemiec, walczył w Brygadach Międzynarodowych w Hiszpanii. [przypis edytorski]

Renoir, Auguste (1841–1919) — malarz i rzeźbiarz francuski, jeden z czołowych przedstawicieli impresjonizmu. [przypis edytorski]

renons — w brydżu, wiście: brak kart w danym kolorze u grającego. [przypis edytorski]

renons — w grze w karty: brak kart w jakimś kolorze u któregoś z grających a. karty odkładane przez rozdającego do licytacji albo niewchodzące do rozgrywki; tu: odmowa udziału. [przypis edytorski]

Renouvier, Charles (1815–1903) — francuski filozof; autor m.in. dzieła La nouvelle monadologie (Nowa monadologia, 1897). [przypis edytorski]

Renouvier, Charles (1815–1903) — fr. filozof, twórca neokrytycyzmu (neokantyzmu), prekursor fr. personalizmu. Swój system epistemologiczny nazwał fenomenizmem (w odróżnieniu od fenomenalizmu), ponieważ uważał, że poznaniu podlegają tylko fenomeny, za którymi nie ma żadnego prawdziwego bytu. Zadaniem filozofii wg Renouviera jest określanie kategorii myślenia, ponieważ za ich pomocą poznajemy zjawiska. Doszedłszy do wniosku, że wszystkie kategorie są w różnym stopniu subiektywne, uznał, że najpełniejsze poznanie jest oparte na wierze. Do najważniejszych dzieł Renouviera należy Nowa monadologia (La nouvelle monadologie, 1897). [przypis edytorski]

ren — renifer. [przypis edytorski]

ren — renifer, ssak podobny do jelenia zamieszkujący północne, podbiegunowe regiony Europy, Azji i Ameryki. [przypis edytorski]

renta państwowa — tu: roczne odsetki od zakupionych obligacji państwowych. [przypis edytorski]

renta — tu: dochód z kapitału ulokowanego w banku, w obligacjach, na giełdzie itp.; por. rentier. [przypis edytorski]

renta — tu: dochód z majątku lub kapitału. [przypis edytorski]

renta — tu: procent od sum ulokowanych w banku, na giełdzie itp.; por. rentier. [przypis edytorski]

renta — tu: renta gruntowa, dochód uzyskiwany przez właściciela gruntu dzięki wydzierżawianiu go, opłata za użytkowanie ziemi. [przypis edytorski]

renta — tu: renta gruntowa, dochód uzyskiwany przez właściciela gruntu dzięki wydzierżawianiu go. [przypis edytorski]

rentier — osoba utrzymująca się z dochodów z kapitału ulokowanego w banku lub na giełdzie. [przypis edytorski]

rentier — osoba utrzymująca się z odsetek od kapitału ulokowanego w banku lub na giełdzie. [przypis edytorski]

rentierstwo — utrzymywanie się z dochodów uzyskiwanych dzięki posiadanemu kapitałowi, np. odsetek od inwestycji lub lokat. [przypis edytorski]

rentować się (daw.) — przynosić zysk, opłacać się. [przypis edytorski]

renunkuł (daw., z fr. renoncule) — jaskier, rodzaj roślin zielnych o żółtych, niekiedy czerwonych lub pomarańczowych kwiatach. [przypis edytorski]

reparacja (daw.) — naprawa, reperacja. [przypis edytorski]

reparacja (daw.) — reperacja, naprawa. [przypis edytorski]

reparacja — dziś: naprawa. [przypis edytorski]

reparacja — dziś: reperacja; naprawa. [przypis edytorski]

reparować (daw., gw.) — reperować. [przypis edytorski]

reparować (z łac.) — tu: przyjmować. [przypis edytorski]

reperkusja (łac. repercussio: odbicie) — niezamierzony, uboczny, negatywny skutek jakiegoś działania a. wydarzenia. [przypis edytorski]

repertorium — spis, skorowidz. [przypis edytorski]

repertuar — zbiór utworów granych w teatrze lub kinie. [przypis edytorski]

repetent — drugoroczny; uczeń, który nie zdał do następnej klasy. [przypis edytorski]

repetent — osoba powtarzająca klasę. [przypis edytorski]

repetier — dawny zegarek kieszonkowy. [przypis edytorski]

repetier (daw.; od łac. repetitio: powtórzenie) — zegarek kieszonkowy za naciśnięciem wydzwaniający czas. [przypis edytorski]

repetierowy — o broni palnej: powtarzalny, wielostrzałowy. [przypis edytorski]

repetier — rodzaj zegarka. [przypis edytorski]

repetitio est mater studiorum (łac.) — powtarzanie jest matką nauk. [przypis edytorski]

repeto (łac.) — powtarzam. [przypis edytorski]

repetycja — powtórzenie. [przypis edytorski]