Przypisy

od jakiegoś poety (…) zapożyczył Platon tę opowiastkę — Platon (Państwo, III, 390c) krytykuje opowiastkę Homera (Iliada, XIV, 294–353), jako jeden z przykładów gorszących fragmentów o bogach, które powinno się ocenzurować. [przypis edytorski]

od japońskich kul — dziś popr.: przez japońskie kule. [przypis edytorski]

odjęłaś — tu skrót od: odjęła się, wyzwoliła się, wyswobodziła się. [przypis edytorski]

odjęty (starop.) — tu: zabrany, odebrany. [przypis edytorski]

od jednego (…) podrzucona, a od drugiego (…) uderzona — przez jednego [gracza] podrzucona, a przez drugiego uderzona. [przypis edytorski]

odjemność — tu: strona negatywna, ciemna; z takim zarzutem spotkał się Anhelli w „Tygodniku Literackim” w 1839 r. [przypis edytorski]

odjeść się — najeść się. [przypis edytorski]

odjezdżał (starop. forma) — odjeżdżał. [przypis edytorski]

Od jeziora, co wśród opok leży delijskich — według podania Apollo urodził się na wyspie Delos, w archipelagu Cyklad na M. Egejskim. [przypis edytorski]

odkądeśmy zaczęli błądzić — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: odkąd zaczęliśmy błądzić. [przypis edytorski]

odkąd on chory — Robespierre cierpiał na malarię. [przypis edytorski]

odkądśmy się widzieli — inaczej: odkąd się widzieliśmy (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

odkądśmy tu zamieszkali — inaczej: że odkąd tu zamieszkaliśmy (przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

odkąsić (daw.) — kąsając, oderwać kawałek czegoś; odgryźć. [przypis edytorski]

od kamienia płacić — opłata za każdy kamień, tj. 32 funty wagi. [przypis edytorski]

odkaślnął — dziś popr.: odkaszlnął. [przypis edytorski]

odkazać (daw.) — nakazać, polecić. [przypis edytorski]

odkazać (daw.) — odpowiedzieć. [przypis edytorski]

odkazać (daw.) — przekazać. [przypis edytorski]

odkazać — (z ros.) odpowiedzieć. [przypis edytorski]

odkaz (daw.) — odpowiedź. [przypis edytorski]

odkazywać (z ros.) — odpowiadać. [przypis edytorski]

od kilka czasów (daw.) — od jakiegoś czasu. [przypis edytorski]

odkiwać — odsiedzieć. [przypis edytorski]

odkładnica — element pługa służący do odkładania kawałków zoranej gleby. [przypis edytorski]

odkład — przełożenie, odłożenie czegoś na później. [przypis edytorski]

od kochającego Polaka — w wydaniu z 1816 r. te słowa usunięto. [przypis edytorski]

od kogo (daw.) — przez kogo (również zmiana przypadka: daw. od z rzecz. w D., dziś przez z rzecz w B.). [przypis edytorski]

od kogo — dziś: przez kogo. [przypis edytorski]

od kogoś — tu: przez kogoś. [przypis edytorski]

od kogo (starop.) — przez kogo; od niey przyzwane: przez nią przyzwane. [przypis edytorski]

od kogo (starop.) — przez kogo. [przypis edytorski]

od komisarzów — przez komisarzy. [przypis edytorski]

odkosz a. kosz (daw.) — odmowa w zalotach. [przypis edytorski]

odkosz a. kosz (daw.) — odmowa w zalotach. [przypis edytorski]

odkosz (daw.) — odprawa dawana przez kobietę mężczyźnie starającemu się o jej rękę; dać odkosza: odmówić swojej ręki, dziś popr.: dać kosza. [przypis edytorski]

odkosz (daw.) — odprawa dawana przez kobietę mężczyźnie starającemu się o jej rękę. [przypis edytorski]

odkosz — odmowa, odrzucenie (pierwotnie: oświadczyn). [przypis edytorski]

odkrywać (starop.) — tu: otwierać. [przypis edytorski]

od którego (starop. forma) — przez którego. [przypis edytorski]

od której — dziś popr.: przez którą. [przypis edytorski]

od kule wycięta — przez kulę wycięta. [przypis edytorski]

odkur — tu: odmowa, odrzucenie. [przypis edytorski]

odłączę kozły od owiec — nawiązanie do przypowieści z Ewangelii, zawierającej opis przyszłego Sądu Ostatecznego, podczas którego Chrystus oddzieli grzeszników, których skaże na potępienie, od ludzi sprawiedliwych, których wynagrodzi życiem wiecznym: „Gdy Syn Człowieczy przyjdzie w swej chwale (…) zgromadzą się przed Nim wszystkie narody, a On oddzieli jednych [ludzi] od drugich, jak pasterz oddziela owce od kozłów. Owce postawi po prawej, a kozły po swojej lewej stronie” (Mt 25, 31–33). [przypis edytorski]

odłączon (daw.) — odłączony; tu: odstawiony. [przypis edytorski]

odłóg — ziemia, której się już nie uprawia. [przypis edytorski]

odłożę papieros — dziś popr.: odłożę papierosa. [przypis edytorski]

odlata — dziś popr. forma 3 os. lp cz.ter.: odlatuje. [przypis edytorski]

od Laury uwity — upleciony przez Laurę. [przypis edytorski]

odlecić — popr. odlecieć. [przypis edytorski]

od lekkiego wiatru (starop.) — przez lekki wiatr (prowadzona). [przypis edytorski]

odliga — odwilż. [przypis edytorski]

OD-man — członek służby porządkowej (Ordnungsdienst) w getcie; były to oddziały zorganizowane podczas II wojny światowej przez okupacyjne władze hitlerowskie, częściowo podlegające Judenratom, tj. samorządom żydowskim, w istocie zaś (choćby ze względu na hierarchię rang) podporządkowane policji niemieckiej. [przypis edytorski]

odmaterializowanie socjalizmu — oddzielenie socjalizmu od materialistycznej filozofii. [przypis edytorski]

od (…) matki (…) ofiarowany (daw.) — ofiarowany przez matkę. [przypis edytorski]

odmawiać — tu: odciągać kogoś namową od czegoś, przekonywać do niezrobienia czegoś. [przypis edytorski]

odmęt — wzburzona, głęboka woda [przypis edytorski]

odmęty płomienne — tu: lawa. [przypis edytorski]

od męża jej (daw.) — przez jej męża. [przypis edytorski]

od Mety aż do Capo di Monte — miejscowość Meta nad wsch. krańcem Zatoki Sorrentyńskiej, odległa o ok. 7 km od wzgórza Capo di Monte na zach. krańcu zatoki. [przypis edytorski]

odmiał — mielizna, płycizna. [przypis edytorski]

odmiał — piaszczysta wydma, łacha przesunięta przez wiatr na ląd. [przypis edytorski]

odmiał — płytkie miejsce na rzece a. morzu; łacha. [przypis edytorski]

odmiany — dziś popr. forma N. lm: odmianami. [przypis edytorski]

od miasta w ćwierci (…) mili (starop.) — ćwierć mili od miasta. [przypis edytorski]

odmiatanie (daw.) — wzgardzanie, odtrącanie. [przypis edytorski]

odmięcz (daw.) — odwilż (tu użyte metaforycznie). [przypis edytorski]

odmienić (gw.) — zamienić. [przypis edytorski]

odmieniec jaskiniowy, Proteus anguinus (biol.) — gatunek ślepego płaza ogoniastego, zamieszkujący wapienne jaskinie płd. Europy. [przypis edytorski]

odmienionać — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]

odmienność (starop.) — zmienność. [przypis edytorski]

odmienny (starop.) — zmienny, zmieniający się; odmienne nieba, tu: zmienne losy. [przypis edytorski]

odmienny (starop.) — zmienny, zmieniający się. [przypis edytorski]

odmłodnić — odmłodzić. [przypis edytorski]

odmłodzon (daw.) — rzeczownikowa forma przymiotnika, dziś: odmłodzony. [przypis edytorski]

odmówić (daw.) — namówić do porzucenia dotychczasowego miejsca pracy a. przebywania. [przypis edytorski]

odmówić — tu: przekonać do odejścia. [przypis edytorski]

Od mocy, co wszystko zakuwa w obroże… — Goethe, Die Geheimnisse. [przypis edytorski]

od moczu dochód — podatek od toalet publicznych. [przypis edytorski]

od molów zjedzonym — dziś popr.: przez mole zjedzonym. [przypis edytorski]

odmowa pogrzebu — samobójcom i wolnomyślicielom Kościół katolicki odmawiał pochówku, co było powodem ataków liberalnej opozycji na rząd, wspierający katolicyzm jako oficjalną religię Francji. [przypis edytorski]

odmowny komu (starop.) — tu: odmówiony komu. [przypis edytorski]

odmykać — otwierać. [przypis edytorski]

odmyka (starop.) — otwiera. [przypis edytorski]

odmyślić się — dziś raczej: rozmyślić się. [przypis edytorski]

odnajmywał — dziś popr.: odnajmował. [przypis edytorski]

od nich (daw.) — przez nich. [przypis edytorski]

od nich mile przyjmowana — przez nich przyjmowana z zamiłowaniem (z chęcią; jako miła, sprawiająca im przyjemność). [przypis edytorski]

od nich (starop. forma) — przez nich; krwią od nich naznaczonem śladem: śladem naznaczonym przez nich krwią. [przypis edytorski]

od nieba — dziś popr.: przez niebo. [przypis edytorski]

od niego (daw.) — tu: przez niego. [przypis edytorski]

od niego — dziś: przez niego. [przypis edytorski]

od niego (starop.) — przez niego. [przypis edytorski]

od niego — tu: w znaczeniu „od ciebie”, „od pana”. [przypis edytorski]

od niej (daw.) — przez nią. [przypis edytorski]

odnieść (starop.) — dziś: donieść; zanieść odpowiedź. [przypis edytorski]

odnieść (starop.) — tu: donieść (wieść), dostarczyć. [przypis edytorski]

odnieść — tu: otrzymać wynagrodzenie. [przypis edytorski]

odnieść za upominek (starop.) — dostać jako upominek; dostać w prezencie. [przypis edytorski]

odniesienie (daw.) — doniesienie, donos. [przypis edytorski]