Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zoologia

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 4742 przypisów.

gdzie jeden mówi Mamertynomi, iż prawa nie mają głosu wobec wojsk (…) — Plutarch, Pompejusz, 10 [w:] Żywoty sławnych mężów. [przypis edytorski]

Gdzie jeden z wodzów wzięty, drugiego w Stambole, Do dzisia dnia na wieży ożog w gębę kole — Koniecpolski w niewoli, a głowa Żółkiewskiego na żerdzi. [przypis redakcyjny]

Gdzie jest mędrzec — Por. fragm. 801. [przypis tłumacza]

gdziekolwiek się znajdę, wszędzie ze mną i we mnie pozostanie niepozbyte zwątpienie o prawdzie, piękności, wartości wszystkiego, mordercza zgryzota, która, jak dzieciożerczy moloch, pochłania mi każdą, zaledwie zrodzoną uciechę — E. Orzeszkowa, Melancholicy, Warszawa 1896, I, s. 17. [przypis autorski]

Gdzie kot we łbie przemieszkiwa — zwrot przysłowiowy: gdy ktoś jest niespełna rozumu. [przypis redakcyjny]

gdzie… Litwa i Polska mają sejmy mieć społeczne — uchwałą sejmu lubelskiego z r. 1569 wyznaczono Warszawę na stałe miejsce zebrań sejmu „obojga narodów”, tzn. Polski i Litwy. [przypis redakcyjny]

gdziem mamki dostał (starop. forma) — gdzie dostałem mamkę (tj. gdzie wynająłem mamkę). [przypis edytorski]

gdziem mieszkała — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: gdzie mieszkałam. [przypis edytorski]

gdziem (…) mieszkała (starop.) — gdzie mieszkałam. [przypis edytorski]

Gdzie moje Amazonki? — miasto Efez miały założyć wojownicze Amazonki, które zapoczątkowały w tym miejscu kult Artemidy. [przypis edytorski]

gdziem przedstawił — inaczej: gdzie przedstawiłem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

gdziem się znajdował — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: gdzie się znajdowałem. [przypis edytorski]

gdziem (…) stał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: gdzie stałem. [przypis edytorski]

gdziem zawżdy robił (gw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: gdzie zawżdy robiłem (tj. gdzie zawsze pracowałem). [przypis edytorski]

gdzie najbardziej upragnionym grobowcem jest być pożartym (…) przez ptaki — Sekstus Empiryk, Zarysy pirrońskie, III, 24. [przypis tłumacza]

Gdzie Napoleon wielki? — parafraza Wielkiego testamentu François Villona, wers 357 i dalej. [przypis edytorski]

gdzie na stronę — dziś: gdzieś na bok. [przypis edytorski]

gdzieniegdzie kręgi konserwatywne ostro sprzeciwiały się wprowadzaniu na rynek nowych sił roboczych, upatrując w nich nieuczciwą konkurencję dla ludzkiej pracy — Por. poniższą wiadomość dziennikarską:

Ruch strajkowy w Australii (Havas)

Przywódca australijskich związkowców Harry Mac Namara ogłasza strajk generalny wszystkich pracowników portowych, komunikacji, elektrowni i innych. Organizacje związkowe żądają bowiem, żeby przywóz pracujących Płazów do Australii był ściśle limitowany, zgodnie z przepisami emigracyjnymi. W przeciwieństwie do tego australijscy farmerzy domagają się, żeby import Płazów został uwolniony, gdyż dzięki potrzebie ich wyżywienia znacznie wzrasta zbyt miejscowej kukurydzy i tłuszczów zwierzęcych, zwłaszcza owczego łoju. Rząd dąży do kompromisu. Syndykat Płazów proponuje, że będzie płacił organizacjom związkowym sześć szylingów za każdego przywiezionego Płaza. Rząd jest skłonny zagwarantować, że Płazy będą pracować wyłącznie w wodzie i że (ze względów obyczajowych) nie wynurzą się z niej bardziej niż na 40 centymetrów, czyli do piersi. Związkowcy obstają jednak przy 12 centymetrach i żądają za każdego Płaza opłaty w wysokości dziesięciu szylingów, oprócz podatku rejestracyjnego. Wydaje się, że dojdzie do porozumienia za pośrednictwem Skarbu Państwa.

[przypis autorski]

gdzie (…) obrały — gdzie mają miejsce. [przypis edytorski]

gdzie ona teraz? — ślad rosyjskiej składni, pomijającej orzeczenie; po polsku raczej: gdzie ona teraz jest. [przypis edytorski]

Gdzie ona zwęża się — tzw. Brama Kraszewskiego. [przypis edytorski]

gdzie ono ziemię w się zawiera (starop.) — tzn. gdzie morze zawiera w sobie ziemię; gdzie ze wszech stron otacza ląd. [przypis edytorski]

gdzie opłakują śmierć dzieci, radośnie atoli obchodzą śmierć starców — Trausowie, jedno z plemion trackich, zob. Herodot, Dzieje, V, 3. [przypis tłumacza]

gdzie padł już przecież pierwszy strzał — 20 maja 1939 r. hitlerowskie bojówki w Kałdowie spaliły budynek, w którym urzędowali celnicy polscy. Przy próbie ataku na interweniujących urzędników polskich, został zastrzelony jeden z napastników. [przypis edytorski]

Gdzie Padus srogi zniża rozdwojone rogi — tj. rzeka traci swą siłę, gdyż się rozszczepiła na dwie odnogi. [przypis redakcyjny]

Gdzie Pius IX? Zniknął (…) — Pius IX. opuścił potajemnie zrewolucjonizowany Rzym i przeniósł się do Gaety. [przypis redakcyjny]

gdzie Plutarch powiada o sobie samym, iż Rustikus (…) — Plutarch, O wścibstwie, 14. [przypis tłumacza]

gdzie pod dawny mur bystry Tyber bieży — w Rzymie. [przypis redakcyjny]

gdzie (pot.) — tu: jak bardzo. [przypis edytorski]

Gdzie prąd przeciwnych ruchów się potrąca — poeta z Beatrycze wznoszą się na słońce, które, jak wyżej nadmieniliśmy, wtenczas stało w znaku Barana, a Baran i Waga są dwoma punktami, gdzie się krzyżują ekwator [tj. równik; red. WL] z zodiakiem. A jako gwiazdy stałe kołują w swoich kręgach, które z ekwatorem, jak słońce i planety kołujące też w swoich osobnych kręgach, z zodiakiem równolegle krążą. Poeta mówi, że tam ruch przeciwny a podwójny jeden drugiego potrąca. [przypis redakcyjny]

Gdzie prowansala rycerski duch pała — Prowansja; kraina w płd. Francji. [przypis edytorski]

Gdzie Przyszłość do Przeszłości (…) biegnie (…) łączyć się w spojrzeniu — Przyszłość szczęśliwa zlewa się z szczęśliwą przeszłością, co się odbija w zachwyconym spojrzeniu. [przypis redakcyjny]

Gdzie radość nie przyświeca, morderca ucieka — do Hadesu. [przypis redakcyjny]

Gdzie rola wzniosłych chęci zawsze się nie uda — poeta myślał oczywiście: nigdy się nie uda. [przypis redakcyjny]

gdzieściś (gw.) — gdzieś. [przypis edytorski]

gdzieś czasu zmarnował tak wiele — Kassela na początku jubileuszu postanowionego w roku 1300 przez papieża Bonifacego VIII w Rzymie, na którym znajdował się i Dante, zszedł z tego świata. Poeta, który swą pielgrzymkę poetyczno-religijną rozpoczął na początku wiosny tegoż roku, zapytuje, dlaczego on o trzy miesiące później tu przychodzi, ponieważ ten czas ubiegły między jego śmiercią a początkiem oczyszczenia się z grzechu uważa za stracony. Jak i gdzie w tym przeciągu czasu znajdują się dusze, poeta wyraźnie nie oznaczył. [przypis redakcyjny]

Gdzieśkolwiek jest, jesliś jest — Jan Kochanowski, Tren X. [przypis edytorski]

gdzieśmy (…) znaleźli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: gdzie znaleźliśmy. [przypis edytorski]

gdzieś na Węgry — cała ta historja działa się w Galicji, która należy do Austrji; stamtąd często posyłają rekrutów do Węgier. [przypis autorski]

gdzieś szukał — tu: gdzie szukałeś. [przypis edytorski]

Gdzieś (…) widział (…) zimne Heraklesa łaźnie? — ciepłe lub gorące źródła nazywano łaźniami Heraklesa na pamiątkę, że Atena, chcąc orzeźwić strudzonego Heraklesa, stworzyła takie źródła w Termopilach. [przypis tłumacza]

Gdzie święty kościół i krzyż (…) nad florenckimi panują murami — Na wierzchołku góry ponad Florencją wznosi się kościół św. Miniata. Do kościoła prowadzą w boku góry wycięte schody, które poeta porównywa z przejściem przez skały czyśćcowe. [przypis redakcyjny]

gdzie święty Ludwik umarł wśród popiołów — Ludwik IX Święty (1214–1270), król Francji, podczas zorganizowanej przez siebie wyprawy krzyżowej do Tunisu (1270) padł ofiarą epidemii. Rozkazał, by położono go na usypanym z popiołu łożu w kształcie krzyża, na którym zmarł. [przypis edytorski]

Gdzie się Garona w ocean wmieszała — Trzeci wiersz tej strofy poprawiony według Erraty umieszczonej na końcu pierwszego wydania. W innych wydaniach, które Erraty nie uwzględniły, brzmi on: „Tam gdzie Garona w ocean wpadała”. [przypis redakcyjny]

gdzie się to mieści (daw.) — gdzie się to znajduje; gdzie to jest. [przypis edytorski]

gdzie się turniej odbywał — jeden z anachronizmów w stosunku do epoki Artura jako króla Brytów żyjącego w V/VI w.: turnieje rycerskie w Brytanii ani w całej w Europie w tych czasach jeszcze nie istniały. [przypis edytorski]

gdzie siedem razy na dzień dzwony biją — sens: gdzie odprawiana jest liturgia godzin, to jest modlitwa obowiązkowo odmawiana siedem razy na dzień przez osoby ze święceniami duchownymi. [przypis edytorski]

gdzie Silvio Pellico…Mie Prigioni. [przypis autorski]

Gdzie skały między dwoma Włoch brzegami (…) — Góry Apenińskie. [przypis redakcyjny]

Gdzie spojrzeć, wszędzie zgraja pochlebców przebrzydła — Pochlebstwo to słowo, dziś już tak odległe, które powraca bez ustanku pod piórem dawnych satyryków i moralistów: był to wrzód toczący owo feudalne społeczeństwo oparte na nierówności i zależności. [przypis tłumacza]

gdzie stąpię — stąpnę, postawię stopę. [przypis edytorski]

gdzie stał mój Wirgili, zwróciłem oczy (…) odrzekł mi nie mniej zadziwionym wzrokiem — Poeta pogląda na Wirgiliusza, to jest, chciałby rozumem zbadać i pojąć to wszystko, co tu wokoło siebie widzi. Ale rozum sam nie mniej zadziwiony jest tym widzeniem; a stojąc na zenicie swojej wysokości, czuje, że już się przybliża do wiary, która sama wytłumaczy to, co się w tej chwili jego oczom przedstawia. [przypis redakcyjny]

gdzie (starop.) — gdy. [przypis edytorski]

gdzie (starop.) — tu: gdy. [przypis edytorski]

gdzie (starop.) — tu: gdy. [przypis redakcyjny]

gdzie sypia w jednym łożu po dziesięciu lub dwunastu wraz z żonami — w Laponii. [przypis tłumacza]

gdziesz (starop. forma ort.) — gdzież. [przypis edytorski]

gdzieta (gw.) — gdzież tam. [przypis edytorski]

gdzie trzech się zbierze w imię Chrystusa, tam znajdzie się Duch Boży — Mt 18, 20. [przypis edytorski]

gdzie — tu: dokąd idziesz. [przypis edytorski]

Gdzie twe ojce, gdzie twe Bogi — tj. tam, gdzie twoi ojcowie i gdzie twoi bogowie. [przypis edytorski]

Gdzie ty Kajus, tam i ja Kaja — formuła wypowiadana podczas ceremonii zaślubin przez kobiety rzymskie. [przypis edytorski]

Gdzie ty, Kajus, tam i ja, Kaja (łac. Ubi tu, Gaius, ibi ego, Gaia) — rzymska formuła przysięgi małżeńskiej. [przypis edytorski]

Gdzie w Argos będzie mieszkał? — wedle pojęć starożytnych zabójca nie może mieszkać w tym kraju, w którym dopuścił się morderstwa. [przypis redakcyjny]

Gdzie więc szukać pomocy, ratunku, skoro Bóg opuścił świat? Niektórzy poczęli się zwracać do potęg piekła — Görres, s. 567. [przypis autorski]

Gdzie wiele mądrości (…)Biblia, Koh 1:18. [przypis tłumacza]

gdzie wielka ziała głębiaubi et horribilis erat eius profunditas; u Clementza nie ma; [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]

Gdzie wielki cmentarz zalega na górze — Cmentarz Père la Chaise. [przypis autorski]

gdzie wziąć, tu wziąć (starop.) — przysł.: brać, skąd się da. [przypis edytorski]

gdzie wziąć tu wziąć (starop.) — wszystko jedno, skąd brać (zwrot przysłowiowy). [przypis edytorski]

gdzieżbych (…) był (starop.) — gdybym był. [przypis edytorski]

gdzieżbyś chciał na radę — gdzie chciałbyś szukać rady. [przypis edytorski]

gdzież są śniegi zeszłoroczne — Słynny refren ballady Villona: Mais ou sont les neiges d'antan stał się przysłowiowym. [przypis tłumacza]

Gdzież się to dzisiaj zobaczyłem z Wami! — cytat z Grobu Agamemnona Juliusza Słowackiego. [przypis edytorski]

Gdzież tedy na rozległej ziemi znajdziecie sprzymierzeńców… — właściwie: gdzież w niezamieszkałej części świata znajdziecie sprzymierzeńców, gdy w zamieszkałej etc. [przypis tłumacza]

gdzież to się podziała (…) nie wraca — Te trzy pytania i odpowiedzi mają rytm piosenki. [przypis redakcyjny]

Gdzież twoja Ofelijka, Hamleciku? — żart. nawiązanie do postaci z dramatu Williama Shakespeare'a Hamlet: wrażliwa, delikatna Ofelia była nieszczęśliwie zakochana w księciu Hamlecie, targanym rozterkami wewnętrznymi idealiście. [przypis edytorski]

gdzież ty harce zwodzą (starop.) — gdzież się odbywają te zawody. [przypis edytorski]

Gdzież waćpanny ojciec? / W domu, mości książę — w tym miejscu Ofelia kłamie, doskonale wie przecież, że jej ojciec wraz z królem podsłuchują jej rozmowę z Hamletem za kotarą; Hamlet być może usłyszał jakiś odgłos w pobliżu i dlatego, znając obyczaje Poloniusza, pyta Ofelię o ojca; może to być jednak tylko ciąg dalszy refleksji o ojcostwie i dziedziczeniu szpetnych cech charakteru. [przypis edytorski]

Gdzież wasza ojczyzna (…) — obacz: latopisiec Nestora oraz Czacki s. 90, Karamzin t. I, s. 127 wydania Ejnerlinga. [przypis autorski]

Gdzież więc ten człowiek… co się Bogiem ze mną mierzył? — aluzja do Mickiewicza. [przypis edytorski]

Gdzież znajdziesz moją winę w tej przygodzie całej? — Wykręt w istocie dość gruby; ale po cóż Celimena ma silić się na lepszy, skoro wie, że ten doskonale wystarczy? [przypis tłumacza]

gdzie zaś! (gw.) — gdzie tam, skądże. [przypis edytorski]

Gdzie (…) złote góry (…) i nasze turnieje? — aluzja do zaprzysiężonych przez Henryka Walezego zobowiązań finansowych na rzecz Polski i obietnicy sprowadzenia piechoty gaskońskiej oraz do uroczystości przy wjeździe Henryka do Krakowa. [przypis redakcyjny]

gędolić — dźwięczeć (por. daw. gędźba: muzyka). [przypis edytorski]

gędźba — akompaniament muzyczny do recytacji lub śpiewu; również samo granie lub śpiewanie. [przypis redakcyjny]

gędźba (daw.) — akompaniament muzyczny do recytacji lub śpiewu; również samo granie lub śpiewanie. [przypis edytorski]

gędźba (daw.) — mówienie, opowiadanie; tu: muzyka. [przypis edytorski]

gędźba (daw.) — muzyka towarzysząca śpiewowi lub recytacji. [przypis edytorski]

gędźba — muzyka, akompaniament do śpiewu a. opowiadania. [przypis edytorski]