Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156198 przypisów.
Adonis (mit. gr.) — młodzieniec, który ze względu na swą urodę był ukochanym Afrodyty i Persefony; boginie rywalizowały o niego, w efekcie sprzeczki bogów Adonis zginął stratowany przez dzika, lecz został wskrzeszony przez Zeusa; w staroż. Grecji Adonis był otoczony kultem, który dotarł w te rejony w okresie archaicznym z terenów bliskowschodnich: śmierć i zmartwychwstanie Adonisa odzwierciedlały cykliczne zmiany w przyrodzie (stąd u Safony wzmianka o jesiennych liściach w chwili śmierci Adonisa). [przypis edytorski]
Adonis (mit. gr.) — młodzieniec, ulubieniec Afrodyty. [przypis edytorski]
Adonis (mit. gr.) — niezwykłej urody młodzieniec, w którym zakochała się Afrodyta; gdy zginął na polowaniu rozdarty kłami dzika, bogini uprosiła Zeusa, aby wyprowadził duszę kochanka z Hadesu i oblekł ją w dawne piękne ciało; odtąd Adonis sześć miesięcy spędzał przy Afrodycie, pozostałą część roku w świecie umarłych. [przypis redakcyjny]
Adonis (mit. gr.) — otaczany kultem piękny młodzieniec, w którym kochały się boginie Afrodyta i Persefona. Na skutek sprzeczki bogów Adonis zginął stratowany przez dzika, po czym został wskrzeszony przez Zeusa. [przypis edytorski]
Adonis (mit. gr.) — otaczany kultem piękny młodzieniec, w którym kochały się boginie Afrodyta i Persefona. Na skutek sprzeczki bogów Adonis zginął stratowany przez dzika, po czym został wskrzeszony przez Zeusa. Kult Adonisa dotarł do Grecji w okresie archaicznym z terenów bliskowschodnich. [przypis edytorski]
Adonis (mit. gr.) — otaczany kultem piękny młodzieniec, w którym kochały się boginie Afrodyta i Persefona. Na skutek sprzeczki bogów Adonis zginął stratowany przez dzika, po czym został wskrzeszony przez Zeusa. Kult Adonisa dotarł do Grecji w okresie archaicznym z terenów bliskowschodnich, jego śmierć i zmartwychwstanie odzwierciedlały cykliczne zmiany w przyrodzie. [przypis edytorski]
Adonis (mit. gr.) — otaczany kultem piękny młodzieniec, w którym kochały się boginie Afrodyta i Persefona, rywalizujące o niego; kiedy zginał na polowaniu, rozszarpany przez dzika, Afrodyta uprosiła Zeusa, by pozwolił Adonisowi spędzać z nią wiosnę i lato na ziemi, a jesień i zimę z Persefoną w krainie zmarłych. [przypis edytorski]
Adonis (mit. gr.) — piękny chłopiec, ulubieniec Afrodyty. [przypis redakcyjny]
Adonis (mit. gr.) — piękny młodzieniec, o którego spierały się Afrodyta i Persefona. [przypis edytorski]
Adonis (mit. gr.) — piękny młodzieniec, ulubieniec bogini Afrodyty. [przypis edytorski]
Adonis (mit. gr.) — ulubieniec bogini piękna i miłości, Afrodyty; tu: czuły kochanek. [przypis edytorski]
Adonis (mit. gr.) — w mitologii greckiej piękny młodzieniec, ulubieniec Afrodyty. [przypis edytorski]
Adonis (mit. gr.; z hebr. Adonai: Pan) — piękny młodzieniec, ulubieniec Afrodyty; w staroż. Grecji obdarzany czcią boską, stał się obiektem kultu religijnego. [przypis edytorski]
adonis — tu iron.: piękny mężczyzna, wzór urody męskiej; w mit. gr. Adonis był pięknym młodzieńcem, w którym kochały się boginie Afrodyta i Persefona. [przypis edytorski]
Adonis — tu iron.: piękny mężczyzna, wzór urody męskiej; w mit. gr. młodzieniec, który ze względu na swą urodę był ukochanym Afrodyty i Persefony, które rywalizowały o niego. [przypis edytorski]
adonis — tu: kwiat o żółtych lub czerwonych płatkach. [przypis edytorski]
Adonis vernalis (bot.) — miłek wiosenny, roślina z rodziny jaskrowatych używana jako surowiec zielarski; ziele miłka jest stosowane w przewlekłej niewydolności krążenia i miażdżycy naczyń wieńcowych: działa silnie, szybko i krótkotrwale, usprawniając pracę serca i poprawiając krążenie krwi, wykazuje również działanie uspokajające i moczopędne. [przypis edytorski]
Adonis — w mit. gr. piękny młodzieniec, kochanek bogini Afrodyty. [przypis redakcyjny]
ad oppugnationem (łac.) — do dobywania. [przypis redakcyjny]
adoptacja (daw.) — adopcja, przysposobienie, prawne uznanie cudzego dziecka za własne. [przypis edytorski]
ad opus belli (łac.) —- do dzieła wojennego; na wojnę. [przypis redakcyjny]
ad (…) opus — Horatius Epodes XII, 15. [przypis tłumacza]
Adorabunt eum omnes reges (łac.) — Ps 71, 11. [przypis tłumacza]
adoracja (z łac.) — tu: uwielbienie. [przypis edytorski]
adorator — wielbiciel. [przypis edytorski]
Adoreos i Marysa — Adoreos: Ἀδώρεος, LXX Ἀδωραί, אֲדוֹרַ֥יִם ([Adoraim] 2 Krn 11, 9), dzisiejsze Dura, największa wieś w okręgu Hebronu; Marysa: Μάρισα, LXX Μαρηά, Μάρισα, וּמָֽרֵאשָׁ֑ה (Joz 15, 44), dzisiejsze zwaliska Merasz. [przypis tłumacza]
adoro, adorare (łac.) — czcić, szanować; tu 3.os. lp cz.przesz. adorabat: czciła. [przypis edytorski]
adorować (z łac. adorare: błagać, czcić, wielbić modłami) — uwielbiać, zachwycać się. [przypis edytorski]
a double titre (franc.) — podwójnie. [przypis edytorski]
Adoxa (biol.) — piżmaczek, rodzaj krótko kwitnącej rośliny z drobnymi kwiatami i z cienkimi, pełzającymi rozłogami; poza Chinami występuje tylko jeden gatunek: piżmaczek wiosenny. [przypis edytorski]
ad parnassum grade — zniekszt. łac. gradus ad Parnassum, tj. krok na Parnas. [przypis edytorski]
ad patres (łac.) — do ojców. [przypis edytorski]
ad patres (łac.) — do ojców. [przypis redakcyjny]
ad perfectionem (łac.) — do zupełnego. [przypis redakcyjny]
ad perpetuam rei memoriam (łac.) — na wieczną rzeczy pamiątkę. [przypis redakcyjny]
ad personam (łac.) — do osoby. [przypis redakcyjny]
ad personam (łac.) — do osoby; tu: do konkretnej osoby. [przypis edytorski]
ad pinguem glaebam (łac.) — do tłustej roli. [przypis redakcyjny]
ad posteritatem meruimus — zasłużyliśmy na przyszłość. [przypis redakcyjny]
ad praefixum (…) locum (łac.) — do oznaczonego miejsca. [przypis redakcyjny]
Ad praesans ora, cras pullis sunt meliora (łac.) — Dziś są to jajka, jutro będą lepsze od kur. [przypis tłumacza]
ad praesens elucescunt (łac.) — teraz na jaw wychodzą. [przypis redakcyjny]
ad praesens (łac.) — na chwilę. [przypis redakcyjny]
ad praesens (łac.) — obecnie. [przypis redakcyjny]
ad praesens (łac.) — teraz. [przypis redakcyjny]
ad primum (łac.) — co do pierwszego. [przypis redakcyjny]
ad primum (łac.) — po pierwsze. [przypis edytorski]
ad probandum suas incubentias (łac.) — do udowodnienia praw dzierżenia. [przypis redakcyjny]
ad propria (łac.) — do swojej własności [przypis redakcyjny]
Ad (…) quaerit — Iuvenalis, Satirae, VI, 576. [przypis tłumacza]
ad quamcumque (…) adhaerescunt — Cicero, Academica, II, 3. [przypis tłumacza]
Adrast — Adrastus, król Argos, teść Polinicesa, jedyny z siedmiu bohaterów wyszedł cało spod Teb. [przypis edytorski]
Adrastea a. Adrasteja (mit. gr.) — bogini nieuchronnej sprawiedliwości (jej imię tłumaczy się jako „Nieunikniona”, „Ta, której nic nie umknie”), utożsamiana z Nemezis. [przypis edytorski]
Adrasteja (mit. gr.) — córka Ananke, bogini sprawiedliwości i losu (jej imię tłumaczy się jako „Nieodwracalna”, „Nieunikniona”, „Nieuchronna”, „Ta, której nic nie umknie”), utożsamiana z Nemezis; także: opiekunka gór; godzić się z Andrasteją: godzić się ze swym losem. [przypis edytorski]
Adrast, król Daunyjczyków — bezbożny i wojowniczy władca z powieści Przygody Telemaka (fr. Les aventures de Télémaque, 1699). W V księdze Emila wychowawca tytułowego bohatera czyta z nim tę powieść, omawiając stosunki międzynarodowe, i wspomina, że Adrasta można zidentyfikować we współczesnej Europie. [przypis edytorski]
Adrast — król indyjski. [przypis redakcyjny]
Adrastos (mit. gr.) — król Argos, greckiego miasta w Argolidzie; za namową zięcia Polinika stanął na czele wyprawy siedmiu wodzów przeciw Tebom. [przypis edytorski]
Adrast — wojownik trojański (pojawiający się w dalszych partiach tekstu bohater o tym samym imieniu to król Sikionu). [przypis edytorski]
Adrastyja — Adrastia (Nemezis), bogini sprawiedliwości, personifikacja doli ludzkiej, przeznaczenia. [przypis redakcyjny]
ad rationem (łac.) — na rachunek. [przypis redakcyjny]
ad rebelionem (z łac.) — do rebelii. [przypis edytorski]
ad recognoscentiam (łac.) — do rozpoznania. [przypis redakcyjny]
(ad.) rectificandum (łac.) — do poprawienia. [przypis edytorski]
ad regnandum (łac.) — do korony. [przypis redakcyjny]
(ad) regnandum (łac.) — do rządzenia, do królowania. [przypis edytorski]
ad regrressum (łac.) — do powrotu. [przypis redakcyjny]
ad rem (łac.) — do rzeczy; argument ad rem: argument rzeczowy, odnoszący się do sedna omawianej sprawy. [przypis edytorski]
ad rem (łac.) — do rzeczy. [przypis edytorski]
ad rem (łac.) — do rzeczy. [przypis redakcyjny]
(Adres:) à Madame, Madame de Bécu, à Krzemieniec (en Volhynie) — na ostatniej stronie nieznaną ręką dopisano: „proszę cię, ten list odeszlij umyślnym do Krzemieńca, żądając świadectwa, jako oddany doszedł”. [przypis redakcyjny]
Adresatem fraszki był zapewne Stanisław Kempiński, starosta muszyński w latach 1579–1589. [przypis redakcyjny]
Adresatem fraszki jest zapewne Jost Ludwik Decjusz (por. przyp. do fr. I 29). [przypis redakcyjny]
adres (daw.) — pismo zbiorowe wystosowane do osoby wybitnej lub zajmującej wysokie stanowisko. [przypis edytorski]
adresnyj stoł (ros.) — punkt informacji o adresach. [przypis edytorski]
adres — tu: list zbiorowy. [przypis edytorski]
adres — tu: zwrot, nagłówek listu. [przypis edytorski]
Adria — elegancki lokal funkcjonujący w Warszawie przy ulicy Moniuszki 10 w latach 1931–1944. [przypis edytorski]
Adria — elegancki lokal funkcjonujący w Warszawie przy ulicy Moniuszki 10 w latach 1931–1944. [przypis edytorski]
Adria — modna w okresie międzywojennym, elegancka restauracja i dancing w Warszawie przy ulicy Moniuszki 10; lokal funkcjonował w latach 1931–1944, słynął z oranżerii pod szklanym dachem i parkietu obrotowego. [przypis edytorski]
Adria — modny w l. 30. XX w. lokal gastronomiczno-rozrywkowy, mieszczący się w elegancko urządzonej suterenie (tzw. przyziemiu) oraz podziemiach budynku przy ul. Moniuszki 10 (po wojnie Moniuszki 8) w Warszawie; lokal składał się z hallu, kawiarnianego ogrodu zimowego pod szklanym dachem (z roślinami oraz ptakami), sali kawiarnianej, baru oraz sali dancingowej (tu atrakcję stanowił parkiet obrotowy); kierownikiem i współwłaścicielem „Adrii” był Franciszek Moszkowicz; lokal funkcjonował w l. 1931–1944; w międzywojniu w „Adrii” spotykała się elita towarzyska i kręgi rządowe. [przypis edytorski]
Adrianopol — założone w starożytności miasto na Nizinie Trackiej; ob. Edirne, w europejskiej, płn-zach. części Turcji, w pobliżu granicy z Grecją i Bułgarią. [przypis edytorski]
Adria — nowsze wydania krytyczne np. Caselli, mają Andria: miasto pod Bari w południowych Włoszech. [przypis redakcyjny]
Adria — słynny warszawski lokal, otwarty w r. 1931. [przypis edytorski]
Ad rivum eundem Lupus et Agnus venerant (łac.) — Nad ten sam potok przyszli Wilk i Baranek… [przypis edytorski]
ad rogum monumenta nostra damnantur (…) (łac.) — pomniki nasze skazywane są na stos. Trudno się nie śmiać z głupoty tych, co mniemają, że potęgą obecną można zniszczyć nawet pamięć wieku następnego. [przypis redakcyjny]
A drugi (…) Gwido Posthum — rozumie się: śpiewa o jej, tj. Lukrecji Bentywoli sprawach. [przypis redakcyjny]
(ad) ruinandum (łac.) — do niszczenia. [przypis edytorski]
Adrya — miasto w północnych Włoszech, od którego Morze Adriatyckie otrzymało nazwę. [przypis redakcyjny]
Adryjatykiem — Adriatykiem; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
ad scamnum asinorum (łac.) — do oślej ławy. [przypis redakcyjny]
ad scamnum asinorum (łac.) — do oślej lawy. [przypis redakcyjny]
ad secundam illationem (łac.) — co do drugiego wniosku. [przypis redakcyjny]
ad secundum (łac.) — po drugie. [przypis edytorski]
ad senectam (łac.) — ku starości. [przypis redakcyjny]
ad Septembrem (łac.) — do września. [przypis redakcyjny]
ad septemtrionem (łac.) — ku północy. [przypis redakcyjny]
ad societatem belli (łac.) — do udziału w wojnie. [przypis redakcyjny]
ad societatem (łac.) — do wspólnego działania. [przypis redakcyjny]
ad specialia (łac.) — do szczegółowych. [przypis edytorski]
ad statum anni huius (łac.) — do zdarzeń tego roku. [przypis redakcyjny]
