Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159532 przypisów.

swarzem (daw. forma 2 os. lm) — swarzymy, kłócimy. [przypis edytorski]

swarzyć (gw.) — gniewać się, krzyczeć. [przypis edytorski]

swarzyć — kłócić; tu raczej: straszyć czymś. [przypis edytorski]

swarzyć się (daw.) — dyskutować, rozmawiać; kłócić się; naswarzyć się: nagadać się. [przypis edytorski]

swarzyć się — spierać się, kłócić. [przypis edytorski]

swarzyć — tu: kłócić się, przeciwstawiać. [przypis edytorski]

swarzyć — tu: krzyczeć. [przypis edytorski]

swarzycie (gw., daw.) — [tu:] przyganiacie, [krytykujecie, potępiacie; WL]. [przypis autorski]

swastyka — dawniej w różnych kulturach europejskich i azjatyckich występowała jako symbol szczęścia i pomyślności. Pod nazwą „krzyżyk niespodziany”, w swej starożytnej roli talizmanu aż do drugiej wojny światowej przetrwała na Podhalu, gdzie rzeźbiona na elementach domów miała odstraszać złe moce. Na początku XX w. była również popularnym symbolem szczęścia w wielu krajach Europy oraz w Stanach Zjednoczonych. [przypis edytorski]

swastyka — znak tajemniczego pochodzenia, wyobrażający dwie skrzyżowane litery „z”. [przypis redakcyjny]

swat — osoba kojarząca pary małżeńskie. [przypis edytorski]

swat — pośrednik w zawieraniu małżeństwa, osoba starająca się o rękę kobiety w czyimś imieniu. [przypis edytorski]

swawoląc — bawiąc się. [przypis edytorski]

swawola — daw. brak posłuszeństwa i samowolne działanie. [przypis edytorski]

swawola (daw.) — nieposłuszeństwo. [przypis edytorski]

swawolić — bawić się beztrosko; tu o wianku: toczyć się w podskokach. [przypis edytorski]

swawolić — bawić się, używać życia. [przypis edytorski]

swawolnie — swobodnie. [przypis edytorski]

swawolnik (daw.) — psotnik, figlarz, wesołek. [przypis edytorski]

swawolny (daw.) — niezbyt przyzwoity, nieskromny, niemoralny. [przypis edytorski]

swawolny — niesforny, rozbrykany. [przypis edytorski]

swędrać się — dziś popr.: szwędać się. [przypis edytorski]

swędzić — tu: dymić a. cuchnąć; por. swąd. [przypis edytorski]

swe chłopię — τον υιον. Tu dopiero dowiadujemy się, jakiej płci było dziecko. [przypis tłumacza]

Swedenborg (1688–1772) — szwedzki naukowiec i mistyk mający wizje Sądu Ostatecznego. [przypis edytorski]

Swedenborg, Emanuel (1688–1772) — filozof i mistyk szwedzki, autor licznych dzieł z zakresu filozofii, teologii i przyrody, które wywarły wpływ na światowy romantyzm i neoromantyzm. [przypis edytorski]

Swedenborg, Emanuel (1688–1772) — szwedzki naukowiec, filozof i mistyk. [przypis edytorski]

Swedenborg, Emanuel (1688–1772) — szwedzki naukowiec, filozof i mistyk. [przypis edytorski]

Swedenborg, Emanuel (1688–1772) — szwedzki naukowiec, filozof i mistyk; twórca doktryny związanej z wizjami Sądu Ostatecznego oraz koncepcji płciowego Anioła jako stadium rozwoju duchowego człowieka. [przypis edytorski]

Swedenburg — właść. Emanuel Swedenborg (1688–1772), naukowiec, filozof i mistyk, twórca doktryny związanej z wizjami Sądu Ostatecznego oraz koncepcji płciowego Anioła jako stadium życia duchowego człowieka. [przypis edytorski]

sweetie (ang.) — słodziutka, kochanie, skarb. [przypis edytorski]

swejkit, mergajtu (litewskie) — witaj, dziewczę. [przypis autorski]

swej pociechy — należnej mu pociechy (pociecha to również określenie dziecka. [przypis redakcyjny]

swej śmierci pomścił się — zemścił się za swą śmierć. [przypis edytorski]

swej sztuki — jedynej, jaka się zachowała. Wiemy jeszcze o zaginionej Bitwie pod Hexham, o treści, jak wskazuje tytuł, wziętej z dziejów wojen Białej i Czerwonej Róży [wojna domowa w Anglii w latach 1455–1485; red. WL]. [przypis tłumacza]

Swe kazania na muszki (…) wstążki — Jak zawsze tak i wówczas stroje współczesne musiały być niewątpliwie przedmiotem niejednego prawdziwego kazania. Toteż komedia ta jest nie tylko satyrą na obłudę, jest zarazem obroną dworskiej światowości przeciw szczerej nawet pruderii. Wciąż Molier stara się o to, aby zyskać swojej komedii stronników. [przypis tłumacza]

Swe kolczyste łodygi robaczliwej zdrzeni — przypomina trochę: the salt-surf weeds of bitternes w Manfredzie Byrona (II, 1); zdrzeń (starop.): rdzeń. [przypis redakcyjny]

swem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: swym. [przypis edytorski]

swem — dziś popr.: swym. [przypis edytorski]

swemi — daw. forma N. i Msc. lm zaimków r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: swymi. [przypis edytorski]

swemi — dziś popr. forma N. lm: swymi a. swoimi. [przypis edytorski]

swemi — dziś: swymi. [przypis edytorski]

swemi pismy — daw. forma N. lm; dziś popr.: swymi pismami. [przypis edytorski]

swem sennem — dziś popr. forma N. lp r.n.: swym sennym. [przypis edytorski]

Swendborg — miasteczko nadbrzeżne na duńskiej wyspie Fionii. [przypis tłumacza]

Sweno — królewicz szwedzki (w oryg. duński). [przypis redakcyjny]

swe posły — dziś popr. forma B. lm: swych posłów. [przypis edytorski]

Swera (…)/ Który był jednakiego z stoikami zdania — Spherus z Bosporu, uczeń Zenona z Cytium, należał do sekty stoików, założonej przez swego nauczyciela. [przypis redakcyjny]

swe syny — dziś popr. forma B. lm: swoich synów. [przypis edytorski]

Swetoniusz (…) mówi o cudzie głoszącym Rzymowi, że natura króla mu wydać miałaProdigium Romae factum publice, quo denuntiabitur, regem populi Romani naturam populo (Sueton., Aug. 94 [Żywot Augusta 94]. [przypis autorski]

Swetoniusz opowiada, iż (…) Kajus Rabiriusz — Swetoniusz, Boski Juliusz, 12 [w:] Żywoty cezarów. [przypis tłumacza]

Swetoniusz powiada, iż (…) wydobył z króla Ptolomeusza trzy miliony (…) talarów — por. Swetoniusz, Boski Juliusz, 54 [w:] Żywoty cezarów; w oryginale jest to sześć tysięcy talentów. [przypis tłumacza]

Swetoniusz, właśc. Caius Suetonius Tranquillus (ok. 69–po 122 n.e.) — historyk rzymski; znany przede wszystkim jako autor Żywotów cezarów, biografii kolejnych władców rzymskich od Juliusza Cezara (100–44 p.n.e.) do Domicjana (51–96 n.e.). [przypis edytorski]

Swewowie a. Swebowie — związek plemion germańskich (w początkach V w. n.e. obejmujący Kwadów, Markomanów i Alamanów; skład związku bywał jednak zmienny); ludy zamieszkujące tereny położone nad środkowym biegiem Łaby, które w 60 r. p.n.e. przekroczyły Ren i pod wodzą Ariowista dokonały inwazji na obszar Galii, pokonani przez Cezara (58 r. p.n.e.), wycofali się do Kotliny Czeskiej, do państwa Markomanów rządzonego przez Marboda (zajmowało ono obszary od Łaby na zach. po Wisłę i Maruszę na wsch., Morze Bałtyckie na płn. i Dunaj na płd.); Swebowie stanowili stałe zagrożenie dla cesarstwa rzym. między I a IV w. n.e., organizując częste wypady na jego teren z rejonu śr. biegu Dunaju, niejednokrotnie przełamując granice cesarstwa. W okresie wędrówki ludów, w 406 r. wraz z Wandalami i Alanami przekroczyli Ren i zaatakowali Galię; po trzech latach, złupiwszy doszczętnie prowincję, przemieścili się na obszar Płw. Iberyjskiego (409 r. n.e.), gdzie, w jego płn.-zach. części (dziś: region Galicji) utworzyli własne królestwo; w V w. przyjęli chrześcijaństwo (466 r.); w 585 r. zostali podbici przez Wizygotów. [przypis edytorski]

swe wrogi — dziś popr. forma B. lm: swych wrogów. [przypis edytorski]

swey płci dziełom odwykała (starop.) — odzwyczajała się od czynności [przypisanych osobom] swojej płci. [przypis edytorski]

Swieczpauksztynis (mit. litewska) — bożek opiekujący się ptakami. [przypis edytorski]

Swift, Jonathan (1667–1745) — autor Podróży Guliwera. [przypis tłumacza]

Swift, Jonathan (1667–1745) — irlandzki pisarz, autor wielu utworów satyrycznych. [przypis edytorski]

Swift, Jonathan (1667–1745) — irlandzki pisarz, duchowny anglikański; wybitny przedstawiciel i autor jednej z najbardziej znanych książek oświecenia, Podróży Guliwera, fantastyczno-przygodowej powieści i satyry na społeczeństwo angielskie. [przypis edytorski]

Swift, Jonathan (1667–1745) — irlandzki pisarz, duchowny anglikański; wybitny przedstawiciel i autor jednej z najbardziej znanych książek oświecenia, Podróży Guliwera, fantastyczno-przygodowej powieści i satyry na społeczeństwo angielskie. [przypis edytorski]

Swift, Jonathan (1667–1745) — irlandzki pisarz. [przypis edytorski]

Swinarski, Artur Maria (1900–1965) — poeta, satyryk, dramatopisarz, grafik; od 1940 do 1952 mieszkał w Krakowie, gdzie w sezonie 1945/46 był kierownikiem literackim nowo otwartego Teatru Lalki, Maski i Aktora „Groteska”. [przypis edytorski]

Swinarski, Artur Maria (1900–1965) — poeta, satyryk, dramatopisarz oraz artysta plastyk. [przypis edytorski]

Swinburne, Algernon Charles (1837–1909) — angielski pisarz, łączący idee prerafaelitów z poglądami romantycznymi, popularyzator twórczości Baudelaire'a, głosiciel poglądów republikańskich. [przypis edytorski]

Swinburne, Algernon Charles (1837–1909) — angielski poeta, dramaturg, powieściopisarz i krytyk. [przypis edytorski]

Swinburne Island — sztuczna wyspa w portowej zatoce miasta Nowy Jork, używana dawniej jako miejsce kwarantanny dla imigrantów. [przypis edytorski]

swirepyj (z ros.) — okrutny. [przypis edytorski]

swironek (daw.) — schowek, magazyn. [przypis edytorski]

switer — dziś popr.: sweter. [przypis edytorski]

swój chudobny dział — sens: to, co się jej należy. [przypis edytorski]

swoboda zdań — tu: swoboda poglądów. [przypis edytorski]

swobodę z ojca powziął łona — w A[autografie; Red. WL]. przekreślone: z matki wyssał łona. [przypis redakcyjny]

swobodno — dziś popr.: swobodnie. [przypis edytorski]

swobodno (gw., daw.) — swobodnie. [przypis autorski]

swobodno (ros.) — wolno. [przypis edytorski]

swobodnym — dziś powiedzielibyśmy: wolnym. [przypis edytorski]

swobody — tu: zwolnienie od danin, udzielane przez pana nowo osiedlanym chłopom i dzierżawcom. [przypis redakcyjny]

swocyk (gw.) — zdrobn. od: swok (swak), tj. mąż ciotki. [przypis edytorski]

swoić się — oswajać się. [przypis edytorski]

swoich wielkich krewniaków, jeleni — sarny i znacznie od nich większe jelenie to różne gatunki zwierząt, chociaż wiele osób mylnie uważa, że sarna to samica jelenia. [przypis edytorski]

swoię (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: swoją. [przypis edytorski]

swoim świecznikiem zapalał drugi, również siedmioramienny — siedmioramienny świecznik (menora) stanowi podstawowy symbol judaizmu. [przypis edytorski]

swoiste wzmożenie ekspresyjności formy (…) rozdrażnienie formy artystycznej, które przekracza ramy impresjonizmu, nastrojowości czy naturalizmu — K. Wyka, Zarys literatury polskiej. 1884–1925, Kraków 1951, s. 44. [przypis autorski]

swoją łódkę (…) skierowałeś do łodzi rybaka — Do łodzi św. Piotra, czyli do św. Kościoła Chrystusowego. [przypis redakcyjny]

swoją osobą udaje ścięty łuk mostu w połowie — Obraz dziwnie plastyczny, przedstawiający człowieka, który głęboko zamyślony, głową i wyższą częścią ciała pochylony naprzód postępuje drogą. [przypis redakcyjny]

swoją siostrzenicę Elżbietę — Elżbietę Gabrielę Bawarską (1876–1965), księżniczkę bawarską, od 1900 żonę Alberta, następcy tronu Belgii, który w 1909 został królem Belgów. [przypis edytorski]

swojak — krewny; mieszkaniec tej samej wsi, tych samych okolic. [przypis edytorski]

swoję (daw.) — dziś popr. forma B.lp: swoją. [przypis edytorski]