Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 18118 przypisów.
prawa inkolatu — prawa pobytu, zamieszkania. [przypis redakcyjny]
prawa, które karały pijanego człowieka — Jak uczynił Pittacus, wedle Arystotelesa. Polit., II, 3, żył w klimacie, gdzie pijaństwo nie jest przywarą narodową. [przypis autorski]
prawam się domagał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: prawa się domagałem. [przypis edytorski]
Prawa nakazujące, aby każdy trwał w swoim rzemiośle i przekazywał je dzieciom, są i mogą być użyteczne jedynie w państwach despotycznych — w istocie spotykamy tam często takie prawa. [przypis autorski]
prawa na pościel — dziś popr.: prawa do pościeli. [przypis edytorski]
prawa, obyczaje, zwyczaje, nawet te, które zdają się obojętne, jak sposób ubierania się, są dziś na Wschodzie takie same, jak były tysiąc lat temu — Widzimy z fragmentu Mikołaja z Damaszku znalezionego przez Konstantyna Porfirogeneta, iż był dawny obyczaj na Wschodzie posyłać stryczek namiestnikowi popadłemu w niełaskę: zwyczaj ten sięgał czasu Medów. [przypis autorski]
prawa przeciwzbytkowe — strój był oznaką statusu społecznego, dlatego obowiązywały rozporządzenia zakazujące mieszczanom noszenia zbyt bogatych strojów i ozdób, które nobilitowałyby właścicieli i upodabniałyby do szlachty. Przepisy regulowały rodzaje dozwolonych materiałów, krój i barwę odzienia oraz wartość ozdób. [przypis edytorski]
Prawa przeciw zbytkowi mogą mieć też na celu wstrzemięźliwość względną. Państwo, czując, iż zbyt drogi zagraniczny towar wymagałby takiego wywozu własnych produktów, iż bardziej nadwyrężyłby jego potrzeby z jednej strony, niż zaspokoił je z drugiej, zabrania bezwarunkowo przywozu tego towaru: oto duch praw, jakie wprowadzono za naszych czasów w Szwecji — Zakazano tam wysokich win i innych zbytkownych towarów. [przypis autorski]
prawa przedruku — prawo do ponownego opublikowania utworu. [przypis edytorski]
prawa przyrodzenia — prawa naturalne. [przypis edytorski]
Prawa, przyznające opiekę matce — tj. prawa, przyznające matce opiekę nad jej dziećmi po śmierci ich ojca. [przypis edytorski]
prawaście (…) dyktowali — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: prawa dyktowaliście. [przypis edytorski]
prawa są tylko autentycznymi aktami woli powszechnej — to znaczy dokonanymi we właściwych formach, zabezpieczających zgodność z wolą powszechną uchwały, mającej ją przejawiać. [przypis tłumacza]
prawa (starop.) — tu: procesy, procesowanie się, prawowanie się. [przypis edytorski]
prawa — [tu:] sprawy. [przypis redakcyjny]
Prawa winny usunąć wśród szlachty prawo starszeństwa — Tak postanowiono w Wenecji, Amelot de la Houssaye, s. 30 i 31. [przypis autorski]
praw Boga waszego lub waszych — a więc hr. Henryk jawnie przyznaje się, że w programie jego walki zawiera się nie tylko obrona chrześcijaństwa i „cnót przodków”, ale też przywilejów arystokracji. [przypis redakcyjny]
praw był (daw.) — miał rację. [przypis edytorski]
Prawdą, której nie ukryje teraz żadna zasłona… — por. Bierdiajew, Nowoje sredniewiekowje, Berlin 1924. [przypis autorski]
prawda absolutna w systemie Ogólnej Ontologii — stwierdzenie możliwości jakiegokolwiek poglądu fizykalnego jest prawdą absolutną, ale nie implikuje w ogóle to prawdziwości w znaczeniu naukowym każdego takiego danego poglądu w obrębie fizyki. [przypis autorski]
Prawda błyszczy własnym światłem; nie oświeca się umysłów płomieniami stosów — cytat z Belizariusza Marmontela. [przypis edytorski]
Prawda boża nie potrzebuje naszego kłamstwa — parafraza słów z Hi 13, 7. [przypis tłumacza]
prawdać (daw.) — forma z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
prawdać — konstrukcja z partykułą „ci”, skróconą do -ć, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
prawdać — konstrukcja z partykułą wzmacniającą „ci”, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
„Prawda i błąd to tylko różne kostiumy (…)”, interpretuje on Nietzschego — S. Brzozowski, O Stanisławie Przybyszewskim, „Droga” 1928, nr. 5. [przypis autorski]
prawda i treść formalna rzeczy — Ob. objaśnienie znaczenia tego wyrazu wyżej. [przypis redakcyjny]
Prawda, iż trzeba powołania, ale nie z wyroków Rady — Wyrok ten wydał katowi przekład łaciński Prowincjałek (1660). [przypis tłumacza]
prawda jest zbiorem tych złudzeń, które umożliwiają istnienie danego gatunku — S. Brzozowski, Filozofia Fryderyka Nietzschego, „Przegląd Filozoficzny” 1912, s. 484. [przypis autorski]
prawdali to — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy to prawda. [przypis edytorski]
prawdali to — konstrukcja z partykułą pytającą -li; znaczenie: czy to prawda. [przypis edytorski]
Prawda, mężczyzna byłby doskonałym — w późn. wyd. zweryfikowano tłumaczenie, wstawiając przed tym wersem powtórzenie słów Proteja po Sylwii: ”Niż gdy mężczyzna swoje serce zmienia…”. [przypis edytorski]
Prawda musi się wcielać, musi się realizować, oto hasło całej działalności Brzozowskiego — Silvester, Stanisława Brzozowskiego drogi do Rzymu, „Verbum” 1935, s. 563. [przypis autorski]
Prawda (ros. Правда) — główna gazeta codzienna w ZSRR, organ prasowy Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego i jej poprzedniczek (wyd. od 1912). [przypis edytorski]
Prawda (ros. Правда) — główna gazeta codzienna w ZSRR, organ prasowy Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego i jej poprzedniczek (wyd. od 1912). [przypis edytorski]
prawda się znać musi — prawdę wyznać się musi. [przypis redakcyjny]
Prawda to, co powiadają ludzie wschodni… — List do matki z 24 XI 1837 r. [przypis redakcyjny]
praw (daw.) — ma rację. [przypis edytorski]
praw (daw.) — prawdziwy, rzeczywisty; prawy, uczciwy. [przypis edytorski]
praw (daw.) — prawy, niewinny. [przypis redakcyjny]
Prawda w winie — La verité dans le vin, czyli les Désagréments de la galanterie, wdzięczna komedyjka stanowiąca idealny model literatury lekkiego autoramentu XVIII wieku. [przypis tłumacza]
praw (daw.) — właściwy. [przypis edytorski]
Prawda, że niejedno kłamstwo można powiedzieć co do niego, jeśli chodzi o coś, co nie wyszło na światło dzienne — gdyż nie można by udowodnić, że to nieprawda. [przypis tłumacza]
prawdaż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy prawda. [przypis edytorski]
prawdaż to (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą i pytającą, tu w znaczeniu: „czy to prawda?”. [przypis edytorski]
prawdaż to — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy to prawda. [przypis edytorski]
prawdęć mówili (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć; inaczej: prawdę ci mówili. [przypis edytorski]
prawdę, którą Kartezjusz (…) posuwał tak daleko, że uznawał, iż tylko medycyna zmienić może wraz z ciałem umysł i obyczaje — „Nawet bowiem umysł” powiada Kartezjusz w Rozprawie o metodzie (cz. VI), „zależy tak silnie od natury i ułożenia narządów ciała, że, jeżeli możebnym jest znaleźć jakiś sposób, który by uczynił pospólnie ludzi bardziej roztropnymi i zmyślnymi, niż dotąd, sądzę, iż w medycynie właśnie należy go szukać”. Podzielał to zdanie całkowicie mistrz de la Mettriego, pozostający pod wpływem filozofii kartezjańskiej, a i Holbach powtórzył je później niemal dosłownie w Systemacie Natury. [przypis tłumacza]
prawdęli mówisz — daw. konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy mówisz prawdę. [przypis edytorski]
Prawdę ukochał, karmił się jej manną — Ta manna jest prawdziwą nauką Jezusa Chrystusa. [przypis redakcyjny]
prawd najpowszechniej uznanych — nie poglądów lub przesądów. [przypis tłumacza]
prawdop. Dobrzański, Stanisław (1848–1880) — pisarz, tłumacz sztuk francuskich, reżyser, aktor w teatrze krakowskim, lwowskim i poznańskim. [przypis edytorski]
Prawdopodobieństwo — Wciąż mowa o owych opinions pobables, którym rzekomo wystarcza powaga jednego z kazuistów. [przypis tłumacza]
prawdopodobne — probable: opinia mająca za sobą jakąś powagę (przyczynek do polemiki z jezuitami w Prowincjałkach). Oto cytat z powagi kazuistycznej: „Mniemanie nazywa się prawdopodobne, jeżeli się opiera na racjach mających pewne uzasadnienie. Stąd płynie niekiedy, iż jeden autor bardzo poważny może uczynić mniemanie prawdopodobnym”. [przypis tłumacza]
Prawdopodobnie chodzi tu o Marcina Wysockiego (zm. 1568), dworzanina Zygmunta Augusta. [przypis redakcyjny]
Prawdopodobnie szturgnąłem nieraz histeryków i polucjonistów w literaturze (…) moim własnym rachunkiem — L. Krzywicki, W otchłani, Warszawa 1909, s. 217–218. [przypis autorski]
prawdop. Sapieha, Kazimierz Nestor (1754–1798) — generał artylerii litewskiej od 1773, jeden z marszałków Sejmu Czteroletniego i twórców Konstytucji 3 maja, uczestnik powstania kościuszkowskiego. [przypis edytorski]
prawdop. Viollet-le-Duc, Eugène (1814–1879) — francuski architekt, historyk sztuki i konserwator zabytków, zajmujący się głównie budowlami średniowiecznymi. [przypis edytorski]
Prawdu każe (urk.) — prawdę mówi. [przypis redakcyjny]
prawdy — dziś popr. forma N. lm: prawdami. [przypis edytorski]
prawdy jasnego promienia i nowych, nieodkrytych dróg — nieco zmienione dwa początkowe wersy wiersza Adama Asnyka Do młodych: „Szukajcie prawdy jasnego promienia! / Szukajcie nowych, nieodkrytych dróg!”. [przypis edytorski]
prawdzić się — sprawdzać się. [przypis edytorski]
prawdziwać — konstrukcja z partykułą „-ci”, skróconą do „ć”. [przypis edytorski]
prawdziwa szalupa — autor przez wtrącenie słówka „prawdziwa” po raz pierwszy oddziela świat wyobraźni od rzeczywistości. [przypis redakcyjny]
prawdziwa własność — parafraza rzymskiego określenia własności jako prawa użycia i nadużycia (jus utendi et abutendi) rzeczy posiadanej. [przypis redakcyjny]
prawdziwej nie doszła syreny (starop.) — nie dorównywała prawdziwej syrenie. [przypis edytorski]
prawdziwej rzeczypospolitej — takiej, w której wszyscy obywatele biorą w prawodawstwie udział czynny; por. Uwagi (Bibl. Nar., seria I nr. 90) str. 49 n. [przypis redakcyjny]
prawdziwemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: prawdziwymi. [przypis edytorski]
prawdziwe obrzezanie — Rz 2, 28. [przypis tłumacza]
prawdziwiec — dziś: prawdziwek, jeden z najbardziej cenionych grzybów. [przypis edytorski]
prawdziwie poeta powiedział — Owidiusz, De arte amandi. [przypis edytorski]
prawdziwy chleb niebieski — J 6, 56. [przypis tłumacza]
prawdziwy Izraelita — J 6, 32. [przypis tłumacza]
prawdziwym teizmem oraz tym, co można nazwać boskim prawem naturalnym — zasady tej naturalnej religii rozwija Russo w głośnym Wyznaniu wiary wikarego sabaudzkiego, wchodzącym w skład Emila. [przypis tłumacza]
Prawdziwym (transcendentalnym) pojęciem nieskończoności jest, że kolejna synteza jednostek w wymierzaniu jakiejś ilostki nigdy nie może być ukończoną — ta zawiera przez to mnogość (danych jednostek), która jest większą od wszelkiej liczby; co jest matematycznym pojęciem nieskończoności. [przypis autorski]
prawdziwy — tu: grzyb prawdziwy, prawdziwek. [przypis edytorski]
Prawdziwy Żyd, jak i kobieta prawdziwa, żyją oboje tylko w gatunku, nie zaś jako indywidualności — Wiara w Jehowę i nauka Mojżesza są tylko wiarą w to żydowskie plemię i jego żywotność; Jehowa jest uosobioną ideą żydostwa. [przypis autorski]
prawem i lewem — prawem i bezprawiem (wyrażenie przysłowiowe). [przypis redakcyjny]
prawem — w znaczeniu prawa przyrody. [przypis tłumacza]
prawić (daw., gw.) — mówić, opowiadać. [przypis edytorski]
prawić (daw., gw.) — mówić. [przypis edytorski]
prawić (daw., gw.) — mówić, rozmawiać, rozprawiać. [przypis edytorski]
prawić (daw.) — mówić, opowiadać; prawże, konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że: mów, mówże. [przypis edytorski]
prawić (daw.) — mówić, opowiadać. [przypis edytorski]
prawić (daw.) — mówić. [przypis edytorski]
prawić (daw.) — opowiadać. [przypis edytorski]
prawić — mówić, opowiadać. [przypis edytorski]
prawić — mówić. [przypis edytorski]
prawić (starop.) — mówić, opowiadać. [przypis edytorski]
prawić (starop.) — mówić. [przypis edytorski]
prawić (starop.) — mówić. [przypis edytorski]
prawica (daw.) — virgo intacta, dziewica. [przypis redakcyjny]
prawice (daw. forma) — dziś D. lp r.ż.: prawicy. [przypis edytorski]
prawice (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: prawicy; prawej ręki (króla). [przypis edytorski]
Prawiczka — La Pucelle, długi heroikomiczny poemat Woltera, będący parodią dziejów Joanny d'Arc, cieszył się wówczas we Francji niezmierną poczytnością i rozgłosem. [przypis tłumacza]
prawidła (daw.) — zasady. [przypis edytorski]
prawidła — ogólne przepisy obowiązujące w jakiejś dziedzinie, normujące jakieś czynności. [przypis edytorski]
prawidła — reguły, zasady. [przypis edytorski]
Prawidła życia. Pedagogika dla młodzieży i dorosłych — książka Janusza Korczaka, wydana w 1930 r. (lub faktycznie w 1929 r.) w Wydawnictwie Jakuba Mortkowicza. [przypis edytorski]
prawidła — zasady. [przypis edytorski]
