Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159624 przypisów.

Spisz — region historyczny w Karpatach Zachodnich, w dorzeczu Popradu i Dunajca. [przypis edytorski]

spisz (starop. forma) — śpisz. [przypis edytorski]

spitras — neprimatantis. [przypis edytorski]

Spitridates — perski dowódca, służył pod rozkazami Farnabazosa przeciwko Dziesięciu Tysiącom greckich najemników podczas ich powrotu (por. Anabaza VI 5). [przypis edytorski]

Spitzbube (niem.) — szelma, hultaj, łotr. [przypis edytorski]

Spitznagel, Ludwik (1807–1827) — polski poeta epoki romantyzmu, orientalista, tłumacz; przyjaciel Juliusza Słowackiego, pierwowzór starszego z chłopców w poemacie Godzina myśli. [przypis edytorski]

spiża (daw.) — żywność. [przypis redakcyjny]

spiża — dziś popr. spiż (D. lp.: spiżu), rodzaj brązu, stop o dużej trwałości. [przypis edytorski]

spiżane wrota (starop.) — spiżowe wrota; drzwi ze spiżu. [przypis redakcyjny]

spiżarnia — dziś popr.: spiżarnia. [przypis edytorski]

spiżarnia — pomieszczenie w domu służące do przechowywania zapasów żywności. [przypis edytorski]

spiżarnia — pomieszczenie, w którym przechowuje się żywność. [przypis edytorski]

spiżarnie (starop. forma D., lp, r.ż.) — dziś popr.: spiżarni. [przypis edytorski]

spiżarniów — dziś popr. forma D. lm: spiżarni a. spiżarń. [przypis redakcyjny]

spiża (starop. forma) — dziś r.m.: spiż. [przypis edytorski]

spiża (starop. forma) — dziś r.m.: spiż; z twardej spiże: z twardego spiżu. [przypis edytorski]

spiża — właśc. spiż, tj. stop miedzi, cyny i cynku. [przypis edytorski]

spiż — brąz odlewniczy; stop miedzi z cynkiem, cyną i ołowiem. [przypis edytorski]

„spiżem duszę wyczerpawszy” i „odciąwszy hartownym spiżem” — Nie wiemy pewnie, z jakiego utworu cytaty te przytoczone, ze związku jednak widać, że w pierwszym mowa o zabijaniu, w drugim o czerpaniu np. wody kubkiem. [Są to cytaty z mistycznego poematu Empedoklesa Καθαρμοί (Oczyszczenia); red. WL] [przypis tłumacza]

spiż koryncki, dziś najczęściej: brąz koryncki — wysoko ceniony w starożytności stop metali, prawdopodobnie miedzi ze złotem i srebrem lub z oboma. [przypis edytorski]

spiżować (daw.) — zaopatrywać, zwł. w prowiant. [przypis redakcyjny]

spiżownik — rzemieślnik odlewający przedmioty ze spiżu. [przypis edytorski]

spiżowy — wykonany ze spiżu, stopu miedzi, cyny i cynku; w czasach opisywanych w poemacie raczej nie korzystano z broni żelaznej. [przypis edytorski]

spiżowy — wykonany ze spiżu, tj. ze stopu miedzi, cynku i cyny. [przypis edytorski]

spiżowy — wykonany ze spiżu, tj. ze stopu miedzi, cynku i cyny, używanego często do odlewania dzwonów; przen. o głosie a. dźwięku: silny, głęboki. [przypis edytorski]

spiż — stop miedzi, cyny, cynku i ołowiu, służący jako materiał do budowy pomników, broni lub dzwonów. Symbol trwałości. [przypis edytorski]

spiż — stop miedzi i cynku z dodatkiem cyny i ołowiu, odporny na korozję, przysłowiowo trwały materiał, twardszy od żelaza; w starożytności stosowany do wyrobu broni, w średniowieczu przede wszystkim dzwonów, a następnie armat. [przypis edytorski]

spiż — stop miedzi z cyną, cynkiem i ołowiem; twardy i odporny na korozję, w starożytności używany do wyrobu broni. [przypis edytorski]

spiż — stop miedzi z cyną, cynkiem i ołowiem; używany często do odlewania dzwonów. [przypis edytorski]

spiż — twardy stop miedzi, cynku, cyny i ołowiu. [przypis edytorski]

spław (daw.) — zbieg rzek, spływ. [przypis edytorski]

spławić do Gdańska — dawna forma transportu towarów, tzw. flis; towary, głównie zboże (na specjalnie do tego przystosowanych statkach rzecznych, komięgach) lub drewno (przeważnie uformowane w tratwy) były spławiane rzekami do Gdańska i dalej drogą morską sprzedawane za granicę. [przypis edytorski]

spławić — tu: wrzucić do wody. [przypis edytorski]

spławny tylko do Elefantyny — μέχρι τῆς Ἐλεφάντων καλουμένης πόλεως. „Od miasta Elefantyny”, Herodot, Dzieje II, 29; miasto i wyspa (Gezîre, arab.), dziś Gezîret Assuîn; na wyspie ruiny starożytnej Elefantyny. Boettger mylnie pisze: Dschefiret, gdyż fellachowie w całym Egipcie wymawiają „g” jako „g”, a nie jako „dż” (gebel, nie dżebel, geziret, a nie dżeziret); tak, jak pisze Boettger, wymawia się w Palestynie i w Syrii (dżebel, Dzifne etc.). [przypis tłumacza]

spłókać — dziś popr. pisownia: spłukać. [przypis edytorski]

spłótnieć (daw.) — zbiednieć. [przypis redakcyjny]

spłonąć a. spłonić się (daw.) — zaczerwienić się. [przypis edytorski]

spłonąć (daw.) — zaczerwienić się. [przypis edytorski]

spłonął aż do wieży Jana — „und nach sich selbst benannt hatte” (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski] — nie ma w tekście greckim. [przypis tłumacza]

Spłonąłbyś cały na proch jak Semele — Semele błagała Jowisza, żeby w całym blasku swojego majestatu jej się objawił. Gdy Jowisz jej natrętnej prośbie oprzeć się nie mógł, rażona żądanym widzeniem, zapłonęła ogniem i w popiół się obróciła. [przypis redakcyjny]

spłonić się (daw.) — zaczerwienić się, oblać się rumieńcem. [przypis edytorski]

spłonić się — oblać się rumieńcem. [przypis edytorski]

spłoniony — zarumieniony, oblany rumieńcem. [przypis edytorski]

spłynął — dziś popr.: upłynął. [przypis edytorski]

spląta — dziś popr. forma: splącze. [przypis edytorski]

splątanymi głosy (daw.) — dziś: splątanymi głosami. [przypis edytorski]

splacknuck — Neologizm Swifta, który wszedł do języka angielskiego na oznaczenie dziwacznego zwierzątka lub osoby. [przypis redakcyjny]

splantować — wyrównać grunt; tu: zrównać z ziemią, pokonać. [przypis edytorski]

splantować — wyrównać teren; tu: pokonać, wykończyć. [przypis edytorski]

splasnąć — dziś popr.: plasnąć, klasnąć. [przypis edytorski]

splasnąć — plasnąć, klasnąć. [przypis edytorski]

spleen (ang.) — nastrój przygnębienia, melancholii; rodzaj depresji, chandra, apatia. [przypis edytorski]

spleen (ang.) — nuda i przygnębienie wynikające z poczucia beznadziejności życia. [przypis edytorski]

spleen (ang.) — nuda i przygnębienie, wynikające z poczucia beznadziejności życia. [przypis edytorski]

spleen (ang.) — stan przygnębienia, beznadziejności i apatii. [przypis edytorski]

spleen (ang.) — zniechęcenie, przygnębienie, apatia. [przypis edytorski]

spleen — nuda i przygnębienie, wynikające z poczucia beznadziejności życia. [przypis edytorski]

spleen (z ang.) — poczucie smutku i beznadziejności życia. [przypis edytorski]

spleen (z ang.) — stan przygnębienia i złości; apatia; depresja. [przypis edytorski]

splendeca (daw., z wł.) — splendor, przepych. [przypis edytorski]

splendeca — (z wł.) przepych; to samo oznacza pompa i fast. [przypis redakcyjny]

Splendentia et vehementia, sed rebus veris, powiada św. Augustyn — Augustyn z Hippony, O nauce chrześcijańskiej (De doctrina christiana), IV, 28. [przypis tłumacza]

Splendeurs et miséres de M. de Chateaubriand (fr.) — splendory i nieszczęścia pana de Chateaubriand. [przypis edytorski]

splendid (ang.) — wspaniały. [przypis edytorski]

splendid isolation (ang.) — doskonała izolacja; wspaniała izolacja (odosobnienie). [przypis edytorski]

splendid isolation (ang.) — wspaniała izolacja (pierwotnie określenie polityki Wielkiej Brytanii pod koniec XIX w.). [przypis edytorski]

splendid isolation (ang.) — wspaniałe, wyniosłe odosobnienie. [przypis redakcyjny]

splendid! splendid! (ang.) — wspaniała! wspaniała! [przypis edytorski]

splendor (z łac.) — zaszczyt, blask. [przypis redakcyjny]

splennik (z ang. spleen: nuda, chandra) — człowiek znudzony, melancholik, malkontent. [przypis edytorski]

spletła — dziś: splotła. [przypis edytorski]

splezła się (gw.) — spadła, obsunęła się. [przypis redakcyjny]

splot — w oryginale: tissu, które ma tutaj podwójne znaczenie, jako ciąg myśli, ale też splot węzełków. [przypis tłumacza]

spluszczeć — zmoknąć. [przypis redakcyjny]

spluwaczka — naczynie, do którego można wypluć nadmiar śliny z ust, powszechnie używane w XIX w. w miejscach publicznych oraz w domach prywatnych. [przypis edytorski]

Spódnicę na twym zawiesimy grobie. — w późn. wyd. uzupełniono tłumaczenie, dodając po tym wersie: „Coś krzywo patrzysz i lica masz blade,/ W twych oczach widzę ołowianą szpadę”. [przypis edytorski]

spód wozu strzaskany przez smoka i był, i nie jest zarazem dla oka — Ponieważ władza stolicy apostolskiej w niczym uszczerbiona być nie może, widzenie wozu, który tu jest symbolem tejże świętej stolicy, ze spodem strzaskanym przez smoka, było tylko pozornym, w celu obudzenia przestrachu i bojaźni grzeszników. [przypis redakcyjny]

spójrzcie na wygląd człowieka zatopionego w jakichś studiach (…) jak gdyby pozbawiony życia, wyprowadzony sam z siebie jakowąś ekstazą — Ustęp ten, opisujący człowieka zatopionego w studiach, należy do klasycznych w lit. francuskiej. [przypis tłumacza]

spójrzeć — dziś popr. pisownia: spojrzeć. [przypis edytorski]

spójrzenie — dziś: spojrzenie. [przypis edytorski]

Spójrz i, jeżeli raczysz, to przeczytaj — tu Antoniusz pokazuje list Kleopatrze. [przypis tłumacza]

spółczesnych świadków, Philona i Józefa, żydów, którzy posłuchanie otrzymawszy u Cezara (…) zostawili nam opis jego — Philon, De Legatione 12, 17, Joseph, Antiquitates XVIII [chodzi o opisy z dzieła O poselstwie do Gajusza, autorstwa Filona z Aleksandrii, filozofa i teologa, który wchodził w skład wysłanej do Rzymu delegacji, starającej się o rozstrzygnięcie sporu z aleksandryjskimi Grekami (39/40 n.e.), oraz z napisanych przez Józefa Flawiusza Starożytności żydowskich (znanych też jako Dawne dzieje Izraela); autor myli się, pisząc, że Józef otrzymał posłuchanie u Kaliguli: w rzeczywistości ks. XVIII, rozdz. 8 Starożytności… zawiera wzmiankę o poselstwie, w którym brał udział Filon; Kaligula zginął w 41 n.e., zaś urodzony w roku 37 n.e. Flawiusz udał się do Rzymu w roku 64, by negocjować uwolnienie kapłanów jerozolimskich przetrzymywanych przez cesarza Nerona]. [przypis autorski]

spółczesny — dziś popr.: współczesny. [przypis edytorski]

spółczesny — dziś popr.: współczesny. [przypis redakcyjny]

spółczucie (daw.) — współczucie. [przypis edytorski]

spółek (daw.) — rzecz wspólna, związek. [przypis edytorski]